Sterrendatum (Engels: Stardate) is een fictieve eenheid van tijd, die wordt gebruikt in het Star Trekuniversum.

De sterrendatum wordt gebruikt in de Federatie (maar ook elders) en maakt het mogelijk dat planeten en buitenposten die lichtjaren uit elkaar liggen, en sterrenschepen die reizen op bijna relativistische snelheden op dezelfde tijdsbasis blijven, onafhankelijk van de lokale tijd en onvoorziene wijzigingen in de manier waarop de tijd voorbij gaat. Het sterrendatumsysteem is geïntroduceerd ergens tussen 2161 en 2165.

Oorsprong

bewerken

Volgens Star Trekbedenker Gene Roddenberry werd de sterrendatum bedacht om te voorkomen dat de gebeurtenissen in de televisieserie naar een specifiek jaar konden worden herleid. Later gaf hij de volgende uitleg: "Dit tijdsysteem past de verschuivingen in relatieve tijd aan, die plaatsvinden door de snelheid en het ruimte-Warp vermogen van het ruimteschip. Het (de sterrendatum) heeft weinig gemeen met de bekende Aarde-tijd. Een uur aan boord van de USS Enterprise zou overeen kunnen komen met drie Aarde-uren. De sterrendata zoals ze zijn opgenomen in het logboek moeten worden berekend in relatie met de snelheid, ruimte-Warp en de positie van het schip in de Melkweg om een zinnige uitslag te verkrijgen." (In het originele Engels: "This time system adjusts for shifts in relative time which occur due to the vessel's speed and space warp capability. It has little relationship to Earth's time as we know it. One hour aboard the USS Enterprise at different times may equal as little as three Earth hours. The stardates specified in the log entry must be computed against the speed of the vessel, the space warp, and its position within our galaxy, in order to give a meaningful reading.")

Later verklaarde Roddenberry dat hij die uitleg zelf niet helemaal begreep, maar dat anderen het een logische verklaring vonden. (Roddenberry: "I'm not quite sure what I meant by that explanation, but a lot of people have indicated it makes sense. If so, I've been lucky again, and I'd just as soon forget the whole thing before I'm asked any further questions about it.")

Omdat er niet echt een duidelijke redenatie achter de sterrendatum zit, is het in de loop van de series en films wel vaker voorgekomen dat gebeurtenissen die later in de tijd gebeurden toch een lagere sterrendatum hadden dan iets wat eerder gebeurde.

In de originele serie waren de sterrendatums minder samenhangend dan in nieuwere series, waar wat meer aandacht aan het tijdsverloop werd besteed. Vanaf Star Trek: The Next Generation werd een jaar in 1000 sterrendatum-eenheden verdeeld.

Enkele gebeurtenissen met sterrendatum en het overeenkomstige Aardse jaar
Star Trek Serie Gebeurtenis Sterrendatum Jaar
ENT Eerste vlucht Enterprise NX-01 met kapitein Archer Onbekend 2151
ENT Aanval op de Aarde door een Xindi-sonde Onbekend 2153
ENT De Enterprise en haar bemanning gaan op zoek naar de Xindi in de Delphic Expanse Onbekend 2153
ENT Kapitein Archer vernietigt de Xindi-sonde en redt de aarde Onbekend 2154
ENT Val van de regering van en grote veranderingen in de Vulcan-samenleving door vondst van Kir'Shara-artefact Onbekend 2154
ENT Ontstaan van de Verenigde Federatie van Planeten Onbekend 2161
TOS Eerste vlucht USS Enterprise NCC-1701 met kapitein Kirk 1312 2265
TOS Eerste vlucht USS Enterprise NCC-1701A 8442 2286
TNG Ingebruikname USS Enterprise NCC-1701D door kapitein Picard 41153.7 2364
TNG Eerste contact met de Borg 42761.3 2365
TNG De Borg verslaan de Federatievloot in de slag bij Wolf 359 44001.4 2367
TNG Klingon burgeroorlog 45020 2368
VOY USS Voyager strandt in het Delta-kwadrant 48315.6 2371
DS9 Onder leiderschap van Gul Dukat sluit Cardassia zich aan bij de Dominion 50564.2 2373
DS9 Oorlog met de Dominion 50975.2 2373
DS9 Cardassia loopt over naar de geallieerden, de Dominion geeft zich over Kort na 52645.7 2375
VOY USS Voyager keert terug op Aarde 54973.4 2378
bewerken
  • Sterrendatum op Memory Alpha
  • (en) Stardate calculator