Riemst

gemeente in Limburg, België

Riemst is een plaats en gemeente in het zuidoosten van de provincie Limburg in België. De gemeente telt ruim 16.000 inwoners en is de hoofdplaats van het gelijknamige kieskanton. Ze behoorde tot 2018 tot het gerechtelijk kanton Tongeren-Voeren en daarna tot het gerechtelijk kanton Bilzen.

Riemst
Riems
Gemeente in België Vlag van België
Riemst (België)
Riemst
Geografie
Gewest Vlag Vlaanderen Vlaanderen
Provincie Vlag Limburg Limburg
Arrondissement Tongeren
Oppervlakte
– Onbebouwd
– Woongebied
– Andere
58,06 km² (2022)
82,42%
8,56%
9,02%
Coördinaten 50° 49' NB, 5° 36' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkings­dichtheid
16.896 (01/01/2024)
50,27%
49,73%
291,03 inw./km²
Leeftijdsopbouw
– 0-17 jaar
– 18-64 jaar
– 65 jaar en ouder
(01/01/2024)
18,35%
59,03%
22,62%
Buitenlanders 21,25% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester Mark Vos (CD&V)
Bestuur CD&V
Zetels
CD&V
Open Vld
N-VA
VB
25
14
5
5
1
Economie
Gemiddeld inkomen 20.675 euro/inw. (2021)
Werkloosheidsgraad 5,89% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
3770
3770
3770
3770
3770
3770
3770
3770
3770
3770
Deelgemeente
Riemst
Genoelselderen
Herderen
Kanne
Membruggen
Millen
Val-Meer
Vlijtingen
Vroenhoven
Zichen-Zussen-Bolder
Zonenummer 012
NIS-code 73066
Politiezone Bilzen-Hoeselt-Riemst
Hulpverleningszone Oost-Limburg
Website Officiële website
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Tongeren
in de provincie Limburg
Portaal  Portaalicoon   België
Reliëfkaart van Riemst

Etymologie

bewerken

In een oorkonde van 986 wordt de plaatsnaam “Rumanzeis” voor het eerst vermeld. Later werd dit “Reimost”, Reijmost, “Rimest” en uiteindelijk vanaf 1524 Riemst.[1]

Geschiedenis

bewerken

De oudste overblijfselen van menselijke bewoning stammen uit de cultuur van de bandkeramiek, uit welke tijd overblijfselen van een nederzetting werden gevonden. Uit de Romeinse tijd zijn belangrijke overblijfselen ontdekt, zoals een Romeins graf uit begin 2e eeuw onder een voormalige tumulus. In 1935 werden daar 55 voorwerpen gevonden. Ook werden de fundamenten van een Romeinse villa ontdekt en een muntschat die daar begraven werd tussen 260 en 270. Riemst lag dan ook aan de heerbanen van Bavay via Tongeren naar Maastricht en die van Tongeren naar Nijmegen.

Ook na de Romeinse tijd bleef de streek bewoond, getuige Merovingische vondsten welke gedaan werden bij de sloop van de oude kerk, in 1907.

De parochie, gewijd aan Sint-Martinus, werd waarschijnlijk in de Karolingische tijd gesticht, en daaronder ressorteerden ook Herderen en Heukelom. In 1834 werden Riemst en Herderen allebei zelfstandige parochies. Het patronaatsrecht kwam uiteindelijk bij de Abdij van Munsterbilzen terecht, en het tiendrecht achtereenvolgens bij de Abdij Kloosterrade (Rolduc), de Abdij van Munsterbilzen en de Abdij van Sinnich.

Riemst was Loons, later Luiks bezit, maar in 1766 werden de heerlijke rechten verpacht aan graaf J. De Méan, en later aan baron De Sluse.

Van 1529 tot 1600 waren er diverse pestepidemieën, en ook waren er problemen met troepen, zoals die van Parma (1579-1585) en Frederik Hendrik bij de verovering van Maastricht (1632). In 1673 en 1676 waren het weer de troepen van Lodewijk XIV, terwijl in 1747 de Slag bij Lafelt in de omgeving werd uitgevochten.

In 1898 werd in navolging van andere dorpen in de buurt de Harmonie Sint-Martinus Riemst gesticht. In 1902 werd na onenigheid en jarenlange strijd tussen Riemst en Heukelom in Heukelom de Harmonie Sint-Hubertus gesticht, deze werd in 2003 ontbonden ondanks jarenlange successen. In 1932 werd na onenigheid de Fanfare Moed en Spoed gesticht, om zich niet veel later in 1947 terug bij de harmonie te voegen. Op het hoogtepunt, na de Tweede Wereldoorlog, telde de huidige gemeente Riemst maar liefst 17 muziekverenigingen om slechts 12.000 inwoners.

Geografie

bewerken

Het hoogste punt van Limburg (151 meter), uitgezonderd Voeren, is gelegen in het zuidwesten nabij het gehucht Elst. De gemeente behoort voornamelijk tot de streek Droog-Haspengouw en wordt begrensd door de Vlaamse gemeenten Tongeren, Bilzen, Lanaken, de Waalse gemeenten Bitsingen (Frans: Bassenge) en Wezet (Frans: Visé) en het Nederlandse Maastricht.

Deelgemeenten

bewerken
# Naam Opp.
(km²)
Inwoners
(2020)
Inwoners
per km²
NIS code
1 Riemst 3,89 1.715 441 73066A
2 Herderen 5,17 1.638 317 73066B
3 Vlijtingen 8,80 2.627 298 73066C
4 Vroenhoven 7,52 1.565 208 73066D
5 Kanne 3,63 1.166 321 73066E
6 Zichen-Zussen-Bolder 7,06 3.269 463 73066F
7 Val-Meer 5,10 1.767 346 73066G
8 Millen 10,58 1.618 153 73066H
9 Genoelselderen 2,87 549 191 73066J
10 Membruggen 3,25 840 259 73066K

Andere kernen

bewerken

Heukelom, Lafelt, Elst.

Demografie

bewerken

Demografische ontwikkeling voor de fusie

bewerken
  • Bronnen:NIS 1831 t/m 1970=volkstellingen

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente

bewerken

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

  • Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari
1992 tot heden
jaar Aantal[2] Evolutie: 1992=index 100
1992 15.303 100,0
1993 15.304 100,0
1994 15.293 99,9
1995 15.357 100,4
1996 15.281 99,9
1997 15.397 100,6
1998 15.550 101,6
1999 15.648 102,3
2000 15.617 102,1
2001 15.687 102,5
2002 15.755 103,0
2003 15.775 103,1
2004 15.810 103,3
2005 15.816 103,4
2006 15.963 104,3
2007 16.076 105,1
2008 16.141 105,5
2009 16.172 105,7
2010 16.144 105,5
2011 16.210 105,9
2012 16.265 106,3
2013 16.443 107,4
2014 16.478 107,7
2015 16.539 108,1
2016 16.572 108,3
2017 16.592 108,4
2018 16.665 108,9
2019 16.755 109,5
2020 16.759 109,5
2021 16.709 109,2
2022 16.779 109,6
2023 16.850 110,1
2024 16.896 110,4

Politiek

bewerken

Structuur

bewerken

De gemeente Riemst ligt in het kieskanton Riemst en het provinciedistrict Tongeren, het kiesarrondissement Hasselt-Tongeren-Maaseik (identiek aan de kieskring Limburg).

Riemst Supranationaal Nationaal Gemeenschap Gewest Provincie Arrondissement Provinciedistrict Kanton Gemeente
Administratief Niveau   Europese Unie   België   Vlaanderen   Limburg Tongeren Riemst
Bestuur Europese Commissie Belgische regering Vlaamse regering Deputatie Gemeentebestuur
Raad Europees Parlement Kamer van
volksvertegenwoordigers
Vlaams Parlement Provincieraad Gemeenteraad
Kiesomschrijving Nederlands Kiescollege Kieskring Limburg Hasselt-Tongeren-Maaseik Tongeren Riemst Riemst
Verkiezing Europese Federale Vlaamse Provincieraads- Gemeenteraads-
Zetelverdeling gemeenteraad 2019-2024
14
5
5
1
14 
De 25 zetels zijn als volgt verdeeld:

Geschiedenis

bewerken

Burgemeesters

bewerken
Tijdspanne Burgemeester
1977-1984 Louis Reynders (CVP)
1984-1988 Mathieu Dewalque (PVV)
1988-1992 Jos Stevens (VLD)
1992-1994 Jan Meers (VLD)
1995 - 2006 Jan Peumans (NIEUW / N-VA)
2007 - heden Mark Vos (CD&V)

Legislatuur 2013 - 2018

bewerken

Burgemeester is Mark Vos van de CD&V. Deze partij heeft de meerderheid met 14 op 25 zetels.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

bewerken
Partij of kartel 10-10-1976[3] 10-10-1982 9-10-1988 9-10-1994 8-10-2000 8-10-2006[4] 14-10-2012[5] 14-10-2018
Stemmen / Zetels % 25 % 25 % 25 % 25 % 25 % 25 % 25 % 25
CVP1 / CD&V2 54,231 16 44,381 10+2 37,021 10 37,31 11 37,021 10 38,252 12 46,922 14 51,62 14
PVV1 / VLD2 / Open Vld3 22,461 6 29,021 8 35,341 10 30,822 9 30,762 8 22,032 6 14,763 3 20,83 5
VU1 / NIEUW2 / N-VA3 7,711 1 11,181 2 18,611 4 16,572 4 21,552 5 19,983 5 28,093 7 21,13 5
SP1 / sp.a2 / sp.a-GroenA 11,461 2 14,461 2+1 7,641 1 8,511 1 9,351 2 7,52 1 7,01A 1 -
Levend Riemst1 / sp.a-GroenA - - - - - 4,851 0 -
Vlaams Blok1 / Vlaams Belang2 - - 1,391 0 4,81 0 - 7,392 1 3,232 0 6,52 1
Anderen(*) 4,14 0 0,97 0 - 1,99 0 1,32 0 - - -
Totaal stemmen 9921 10347 10629 10678 10898 10650 10619 10777
Opkomst % 98,01 97,22 96,77 97,68 94,38 95,1
Blanco en ongeldig % 1,5 2,91 3,54 3,49 4,08 3,28 3,14 4,3

De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.

(*) 1976: CD / 1982: ZB / 1994: GEMB / 2000: VIVANT

Bezienswaardigheden

bewerken

De aanwezigheid van zo'n honderd beschermde monumenten, talrijke mergelgroeves, vierkantshoeven, champignonkwekerijen en het enige wijnkasteel van Vlaanderen zijn kenmerkend voor deze gemeente. Echter het aantal aanwezige vierkantshoeves is de laatste jaren verminderd.

Natuur en landschap

bewerken

De plaats Riemst is gelegen op ongeveer 113 meter hoogte, te midden van het glooiend, open landschap van Droog-Haspengouw dat vrijwel geheel door landbouwgrond wordt ingenomen. Waterlopen van enige betekenis treft men er niet aan.

In de jaren 70 van de 20e eeuw werd een groot deel van de oppervlakte van de gemeente Riemst zeer ingrijpend herverkaveld, waarbij de typische holle wegen verdwenen en werden gebetonneerd. Ook de meeste kleine landschapselementen werden toen vernietigd. Zowat heel Riemst is ingekleurd als jachtgebied, inclusief de scholen, woningen, tuinen, begraafplaatsen, kerken en zelfs de sporthal. Merkwaardig is de aanwezigheid van mergel in het zuidelijk deel van de gemeente. Hier en daar dagzoomt dit mergel en ook zijn er mergelgroeven in diverse plaatsen.

Religie & levensbeschouwing

bewerken

In de gemeente bevinden zich verschillende kerkdorpen. De kerken zijn, naast die van de plaats Riemst:

Daarnaast bevinden zich diverse kapelletjes in de gemeente.

Bekende Riemstenaren

bewerken


bewerken
Zie de categorie Riemst van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.