Aa en Hunze

gemeente in Drenthe, Nederland

Aa en Hunze (uitspraak) is een gemeente in het noordoosten van de provincie Drenthe in Nederland. De naam van de gemeente verwijst naar de rivieren de Drentsche Aa en de Hunze, die beide door de gemeente stromen. Naar deze rivieren is ook het waterschap Hunze en Aa's genoemd, waarbinnen de gemeente ligt. De gemeente telt 25.853 inwoners en heeft een totale oppervlakte van 278,87 km², waarvan 276,09 km² land en 2,78 km² water (1 januari 2024, Bron: CBS)[1]. Het gemeentehuis staat in Gieten. De gemeente is in 1998 ontstaan door de samenvoeging van de voormalige gemeenten Rolde, Gasselte, Gieten en Anloo.

Aa en Hunze
Gemeente in Nederland Vlag van Nederland
Locatie van de gemeente Aa en Hunze (gemeentegrenzen CBS 2016)
Situering
Provincie Vlag Drenthe Drenthe
Coördinaten 53° 0′ NB, 6° 45′ OL
Algemeen
Oppervlakte 278,87 km²
- land 276,09 km²
- water 2,78 km²
Inwoners
(1 januari 2024)
25.853?
(94 inw./km²)
Bestuurs­centrum Gieten
Belangrijke verkeersaders N33 N34
Politiek
Burgemeester (lijst) Anno Wietze Hiemstra (CDA)
Economie
Gemiddeld inkomen (2019) € 27.200 per inwoner
Gem. WOZ-waarde (2019) € 246.000
WW-uitkeringen (2014) 41 per 1000 inw.
Overig
Postcode(s) 9443-9469, 9510-9519, 9654-9659
Netnummer(s) 050, 0592, 0598, 0599
CBS-code 1680
CBS-wijkindeling zie wijken en buurten
Website Officiële website
Bevolkingspiramide van de gemeente Aa en Hunze
Bevolkingspiramide (2023)
Topografische kaart
Kaart van Aa en Hunze
Topografische kaart van de gemeente
Foto's
Bevolking Aa en Hunze per woonkern in 2021 (de tien grootste kernen)
Bevolking Aa en Hunze per woonkern in 2021 (de tien grootste kernen)
Portaal  Portaalicoon   Nederland

Geschiedenis

bewerken

De gemeente bestaat uit twee verschillende delen, met elk een verschillende achtergrond. De twee delen worden gescheiden door de Hondsrug die zelf bij het westelijke gedeelte hoort. Dit zandgedeelte hoort tot de oudste bewoonde streken van Nederland. Binnen de gemeente liggen in totaal 12 hunebedden. Daarnaast zijn vooral in de omgeving van Anloo vele grafheuvels te vinden. Dit westelijke deel wordt gekenmerkt door een esdorpenlandschap. Naast Anloo waren ook Rolde en Balloo in de middeleeuwen vergaderplaatsen voor de Etstoel, het hoogste bestuurlijke en juridische college in het toenmalige Drenthe.

Het oostelijke gedeelte van de gemeente kent een veel kortere bewoningsgeschiedenis. De veengebieden langs de Hunze zijn vanuit de dorpen op de Hondsrug, met name Annen, Eext, Gieten en Gasselte ontgonnen.

Wapen en vlag

bewerken
  Zie Wapen van Aa en Hunze en Vlag van Aa en Hunze voor de hoofdartikelen over dit onderwerp.

De nieuw gevormde gemeente heeft ervoor gekozen een nieuw wapen aan te nemen, waarin geen van de wapens van de oude gemeenten is terug te vinden. Het wapen bestaat uit een groen (sinopel) vlak, waarop een getralied dubbel kruis staat in goud. In het eerste kwartier staat een gouden leliekroon. Het wapen wordt gedekt door een gouden kroon met drie bladeren en twee parels. Het wordt vastgehouden door twee reebokken.

De leliekroon in het eerste kwartier verwijst naar zowel Maria, die ook in het wapen van Drenthe voorkomt, als naar het feit dat de etstoel in het verleden vergaderde in plaatsen die in de gemeente liggen. Het getraliede kruis verwijst naar de twee historische hoofdroutes die door de gemeente lopen: Groningen - Coevorden, over de Hondsrug, en Assen - Gieten en verder naar Veendam. Tegenwoordig zijn dat de N34 en de N33.

De gemeentevlag is van het wapen afgeleid. Het groen in de vlag (en in het wapen) is een verwijzing naar het agrarische karakter van de gemeente.

De gemeente Aa en Hunze telt 35 officiële kernen.[2] Het gemeentehuis bevindt zich in Gieten.

Officiële kernen

bewerken

Amen, Anderen, Anloo, Annen, Annerveenschekanaal, Balloërveld, Balloo, Deurze, Eext, Eexterveen, Eexterveenschekanaal, Eexterzandvoort, Ekehaar, Eldersloo, Eleveld, Gasselte, Gasselternijveen, Gasselternijveenschemond, Gasteren, Geelbroek, Gieten, Gieterveen, Grolloo, Marwijksoord, Nieuw Annerveen, Nieuwediep, Nijlande, Nooitgedacht, Oud Annerveen, Papenvoort, Rolde, Schipborg, Schoonloo, Spijkerboor en Vredenheim.

Andere plaatsen

bewerken

Naast deze officiële kernen bevinden zich in de gemeente de volgende andere plaatsen: Achter 't Hout, Bareveld (gedeeltelijk), Bonnen, Bonnerveen, Bosje, Bovenstreek, De Hilte, Eerste Dwarsdiep, Gasselterboerveen, Gasselterboerveenschemond, Gieterzandvoort, Kostvlies, Marwijksoord, Schreierswijk, Streek, Torenveen, Tweede Dwarsdiep en Veenhof.

Monumenten

bewerken

In de gemeente zijn er een aantal rijksmonumenten en oorlogsmonumenten, zie:

Kunst in de openbare ruimte

bewerken
  Zie Lijst van beelden in Aa en Hunze voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

In de gemeente Aa en Hunze zijn diverse beelden, sculpturen en objecten geplaatst in de openbare ruimte.

Politiek

bewerken

College van burgemeester en wethouders: (college 2022-2026)

Gemeenteraad

bewerken
Zetelverdeling gemeenteraad 2022-2026
      
De 21 zetels zijn als volgt verdeeld:
Uitslagen van de gemeenteraadsverkiezingen
Partij 1997 2002 2006 2010 2014 2018 2022
Gemeentebelangen Aa en Hunze
(voorheen: Combinatie Gemeentebelangen)
5 7 5 7 8 10 9
VVD 5 5 4 4 3 4 3
GroenLinks 1 2 2 2 2 2 3
PvdA 6 5 9 5 4 3 3
D66 1 - - 1 2 1 2
CDA 1 2 1 2 2 1 1
Totaal 19 21 21 21 21 21 21
Opkomst 59,7% 63,2% 67,1% 61,6% 63,6% 63,1% 57,5%

Cijfers en statistieken

bewerken

Werkloosheid

bewerken

Ontwikkeling werkloosheid in de periode 2003 t/m 2007[3]:

Jaar Nederland Noord-Nederland Provincie Drenthe Aa en Hunze
2003 7,8 10,2 9,2 7,1
2004 9,5 12,1 11,4 8,7
2005 9,5 12,1 11,4 8,5
2006 9,1 11,6 11,5 8,7
2007 7,5 9,6 9,2 6,9

In vergelijking met het werkloosheidspercentage in Drenthe, Noord-Nederland en Nederland zijn de cijfers voor de gemeente Aa en Hunze relatief gunstig over de periode 2003 t/m 2007.

Bevolking

bewerken

In 2018 telde de gemeente Aa en Hunze volgens de gegevens van het CBS 25.390 inwoners, 12.666 mannen en 12.724 vrouwen.[4] Aa en Hunze is de gemeente met het laagste percentage inwoners met een niet-westerse migratieachtergrond, op 1 januari 2020 had 2,5% van de inwoners een niet-westerse migratieachtergrond.

Leeftijd

bewerken
Leeftijd Percentage van de bevolking
0 - 15 jaar 16%
15 - 25 jaar 9%
25 - 45 jaar 19%
45 - 65 jaar 34%
65 jaar e.o. 23%

Stedenbanden

bewerken

Aa en Hunze heeft de volgende actieve stedenbanden:

Stedenbanden uit het verleden:

Openbaar vervoer

bewerken

Er zijn een aantal busverbindingen van Qbuzz in de gemeente Aa en Hunze:

Lijn Soort Route Opmerking(en)
  Q-link Annen - Zuidlaren - Westlaren - A28 - Groningen CS - Centrum - UMCG - Meerstad (- Harkstede - Scharmer)
21 Streekbus Assen - Rolde - Grolloo - Schoonoord - Sleen - Emmen
24 Streekbus Assen - Rolde - Borger - Stadskanaal - Winschoten Rijdt niet 's avonds en op zondag
29 Streekbus Emmen - Noord-Sleen - (Schoonloo - De Kiel - Schoonoord -) Sleen - Erm - Emmen De eerste twee ritten rijden van/naar Schoonloo
51 Streekbus Groningen - Haren - Onnen - Noordlaren - Zuidlaren - Schuilingsoord - Annen - Anloo - Gasteren - Loon - Assen
59 Streekbus Gieten - Gasselte - Drouwen - Borger - Exloo
77 Streekbus Gieten - De Hilte - Wildervank
107 Spitsbus Stadskanaal - Bareveld - Annerveenschekanaal - Kiel-Windeweer - Hoogezand - Groningen
300 Qliner Groningen - N34 - Gieten - Borger - N34 - Emmen
310 Qliner Veendam - Bareveld - Gieten - Assen
312 Qliner Groningen - N34 - Gieten - Gasselte - Gasselternijveen - Stadskanaal
418 Nachtbus Groningen → Haren → Glimmen → Westlaren → Zuidlaren → Schuilingsoord → Annen → Gieten → Groningen

Aangrenzende gemeenten

bewerken
   Aangrenzende gemeenten   
   Tynaarlo         Midden-Groningen (Gr)         Veendam (Gr) 
             
   Assen     Stadskanaal (Gr) 
           
   Midden-Drenthe         Coevorden         Borger-Odoorn 
Zie de categorie Aa en Hunze van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.