Roentgenium

Roentgenium (op düütsch ok Röntgenium schreven) is en cheemsch Element mit de Atomtall 111 un dat Atomteken Rg, dat to de Transactinoiden höört. Roentgenium is en künstlich tüügt Övergangselement dat in dat Periodensystem in de 11. Grupp steiht, dat opstunns sössmol vun Forschers ut Darmstadt un ok eenige mol vun Forschers ut dat japaansch Riken-Institut maakt warrn kunn.

Historie

Roentgenium is to’n eersten mol 1994 an de Sellschop för Sworionenforschen (GSI) bi Darmstadt vun en internatschonal Forschergrupp üm Sigurd Hofmann tüügt worrn. Mit Help vun den Gaumaker UNILAC hebbt se Nickelatomen op bannig hoge Snelligkeit brocht un denn mit Wismutatomen beschaten. Dat ne’e Element Roentgenium is dör Karnfusion entstahn. Mit Help vun den Snelligkeitsfilter SHIP isoleert un nawiest worrn. De nafolgend Formel wiest de Reakschoon:

$\mathrm {{}^{64}Ni+{}^{209}Bi\longrightarrow {}^{272}Rg+{}^{1}n}$ .

Dat Element hett toeerst den Naam Unununum (Atomteken „Uuu“) kregen, watt för de dree Eenen vun de Atomtall stünn (vun’t lat.: unus). De GSI hett an’n 18. Mai 2004 vörslahn, dat Element na den düütschen Physiker Wilhelm Conrad Röntgen to nöömen. De offiziell Naam weer denn an’n 1. November 2004 dör de IUPAC vergeven, man eerst en Week later an’n 8. November 2004 verkünnt, üm dormit ok an de Opdecken vun de Röntgenstrahlen dör den Physiker an’n 8. November 1895 denken to helpen.

Egenschoppen

Över de Egenschopppen vun dat Element 111 is bit hüüt blots wenig bekannt. Opstunns sünd veer Isotopen vun dat element nawiest worrn, de all as Alphastrahler verfallt. Dat eerste nawieste Isotop ²⁷²Rg hett en Halfweertstiet vun blots 3,8 Millisekunnen. Dat bestännigste is dat²⁸⁰Rg mit en Halfweertstiet vun 3,6 Sekunnen. De beiden annern Isotopen hebbt ok Halfweertstieten in’n Millisekunnenrebeet. In de Natur kummt dat Element nich vör. Dat mutt künstlich maakt warrn.

Liek dat Gold künn Roentgenium vunwegen den relativistischen Effekt en gele bit orange Klöör opwiesen.