Jugurtha

Jugurtha (* um un bi 160 v. Chr.; † 104 v. Chr.) is König vun Numidien ween.

Eerste Johre

Jugurtha is de Brodersöhn vun König Micipsa ween. De hett em later as egen Kind annahmen. Numidien weer to de Tied en Königriek, wat as en Vasall afhängig weer vun dat Röömsche Riek. He harr twee Halfbröder, de vun Micipsa siene leevste Fro afstammen döen un de vundeswegen den Throon eenmol arven schollen. De Numiders mochen Jugurtha avers geern lieden. Dor hett Micipsa em um na Spanien henstüert, wo he in de röömsche Armee deent hett. He stunn dormols an de Siet vun sien latern Fiend Marius un hett em unner annern holpen, de Stadt Numantia to belagern. Man ok in Spanien harr he dat up den Throon vun Numidien afsehn un hett dor mit allerhand Römers snackt, de wat to seggen harrn. He harr dat fix rut, datt he dat utnützen konn, datt de Römers sik smeren laten hefft.

Jugurtha kummt an de Macht

118 v. Chr. is Micipsa sturven. Achterna hefft sik de Arven um den Throon in’e Klatten kregen. As he mit em verhanneln dö, hett Jugurtha Hiempsal an’e Siet maken laten. Adherbal schaff dat un konn utbüxen. 116 v. Chr. hett Rom tostimmt, datt dat Numidierriek twuschen Jugurtha un Adherbal updeelt weern scholl, ofschoonst de eerste ja man blot mit Gewalt in de Throonfolg inbraken weer. An un for sik weer Rom de Schutzmacht vun Numidien un harr dor de Plicht um, den rechtmatigen Throonarven unner de Arms to griepen. Man Jugurtha harr al en groten Deel vun den röömschen Adel köfft. En Deel vun den Senat weer smeert wurrn un so weer dat nich mööglich, wat gegen Jugurtha to unnernehmen.

Jugurtha weer avers noch nich tofreden mit dat, wat he kregen harr. he hett angrepen un in dat Johr 112 v. Chr. hett he de Hööftstadt Cirta innahmen. Dor hett he denn König Adherbal, tohopen mit all Mannslüde, de in de Stadt wahnen döen, umbringen laten. Bi düt Massaker sund ok en Reeg vun röömsche Kooplüde bi umkamen un so möss Rom nu ingriepen.

Krieg mit Rom

Man in Jugurtha sien Krieg weern de Römers toeerst man blot mit halve Kraft dorbi. Jugurtha hett jummers noch en Deel vun de röömsche Böverschicht in’e Hand harrt. 111 v. Chr. is Konsul Lucius Calpurnius Bestia na Numidien gahn un woll dor allens wedder up Schick bringen, man dat duer nich lang, dor hett he en Freden afslaten, wo Jugurtha bannig goot bi weg kamen is. Amenne is he ok smeert wurrn. Denn hett Gaius Memmius, he weer dormols Volkstribun, Jugurtha na Rom inladen. He scholl dor vor en Volksversammeln Rekenschop over afleggen, wat he for den günstigen Freden nich Geld up’n Disch leggt harr. Na de Traditschoon in de röömsche Butenpolitik harr he vun’n Senat anhöört weern mösst, man nu scholl he vor de Volksversammeln de Boxen runner laten. Dor kann een an sehn, datt dormols in Rom allerhand Theater weer. Jugurtha is denn ok na Rom kamen, man de Versammeln hett sik dat amenne begeven, em to befragen. En annern Volkstribun harr dor en Veto gegen inleggt. Wohrschienlich is ok hier wedder Geld ut Numidien över’n Disch flaten. As Jugurtha denn ok noch vun Rom ut en mööglichen Gegenspeler in Numidien doot maken laten hett, dor lang dat denn doch: Jugurtha möss utkniepen un de Krieg gung fudder. As he torüch weer in Numidien, schall Jugurtha seggt hebben, datt allens un jedeen in Rom to kopen is.

Anfang 109 v. Chr. hefft de Römers in Numidien duchtig een up’n Dötz kregen, as Aulus Postumius mit sien Heer in’e Kniep seten hett un to de Kapitulatschoon dwungen weer. Jugurtha meen to de Römers, Freden konn dat blot man geven, wenn dat Röömsche Riek em to’n Bundsgenoten („Foedus“) maken dö. So en Verdrag is denn ok afslaten wurrn. Dor weer Jugurtha siene Positschoon as een, de sik den Throon to Unrecht grepen harr, denn ja mit afsekert ween. Man de Senat hett düssen Verdrag nich gellen laten: De weer unner Dwang tostanne kamen. En neen Befehlhebber scholl düssen Krieg endlich toenn bringen. Gaius Marius, denn Jugurtha vun Spanien her kennen dö, is 107 v. Chr. to’n Konsul wählt wurrn. He kreeg den Updrag, Jugurtha sien Upstand dal to pedden. He gung bi un stell dat Heer eerst mol nee up’e Been.

Jugurtha warrt slahn

Marius siene Armee, de ganz nee upstellt wurrn weer, is slank gegen Jugurtha vorgahn un hett em en poor Mol slahn konnt. Tolest weer dat Jugurtha, de in’e Kniep seten hett un na Mauretanien utneihn möss. Den endgülligen Sieg hett avers Sulla inföhrt, wat een vun Marius siene Unnerfeldherrn ween is. He hett sik 105 v. Chr. bi dat Verhanneln mit Jugurtha sien Swiegervadder Bocchus vun Mauretanien so goot anstellt, dat de em den Jugurtha in’e Hand geven hett. Nu hett Sulla dat Loff dor for kregen, datt he Jugurtha sien Krieg toenne brocht hett un dat konn Marius rein gor nich af. So sund de beiden up Duer Fiende wurrn.

Dat duer nich lang, un Jugurtha, de den Throon an sik reten hett, is in Rom in den Carcer Tullianus henricht’ wurrn. Sien Riek is denn updeelt wurrn unner sien Halfbroder Gauda un sien Swiegervader Bocchus vun Mauretanien.

Borns

Sallust: Bellum Iugurthinum/ Der Krieg mit Jugurtha. Lateinisch/ Deutsch. Herausgegeben, oversett un mit Kommentar vun Josef Lindauer, Düsseldorp 2003, ISBN 3-7608-1374-7.