Freekark
En Freekark is en Kark, de vun den Staat unafhängig is. Dat heet, dat de twee groten Karken, de de Lüüd tomehrst blots kennt, also de röömsch-kathoolsche Kark un de evangeelsch-lutherische Kark keen Freekarken sünd. Dat geiht bi den Freekarken aber nich blots üm de Unafhängigkeit vun den Staat.
Definitschoon
[ännern | Bornkood ännern]Dat gifft dree Aarten vun Freekarken:
- Freekarken "ut Prinzip". Dat sünd Freekarken, de wullt, dat Staat un Kark trennt sünd, un dat de Liddmaten freewillig dorbi sünd. Dat kann ok ween, dat se nich mit allens wat de twee groten Karken so lehrt, övereinstimmt. Bispelen sünd de Baptisten un de Mennoniten.
- Karken, de bi de ole Lehr bleven wull, as sik de grote "Modderkark" ännert hett. Een Bispill för disse Aart vun Freekarken is de Sülvständige evangeelsch-lutherische Kark. As Preußen vun de evangeelsch-lutherische Kark un vun de evangeelsch-reformeerten Kark verlangt hett, dat de in Preußen tosammengahn, geev dat een poor Lutheraner, de dat nich mitspelen wullt, un de hebbt sik dann sülvständig maakt.
- Freekarken, de ut en "Erneuerungsbewegung" rutkemen. (t.B. Pietismus, Gemeinschaftsbewegung, Heilsarmee, Stadtmission) Dat weern Lüüd, de för sik den Gloven nieg entdeckt harrn, un för jümehr ole Kark weer dat suspekt, un de wullt disse Lüüd dann nich mehr dorbi hebben. Weil dat dann nich mehr anners gung, hebbt se dann ehr egen Kark opmaakt. Man kunn villicht seggen, dat ok de evangeelsch-lutherische Kark op disse Aart op de Welt kummen is, man de tellt liekers nich to den Freekarken to, weil se in Düütschland as Lannskark organiseert is, un dat is fast so wat as een Staatskark.
Freekarken in annern Lännern
[ännern | Bornkood ännern]Dat gifft Länner, wo dat keen Staatskark gifft, t.B. de USA. Dor sünd dann ok alle Karken (sogor de Katholiken) as Freekark organiseert. Un so is de Ünnerscheed twischen Freekark un nich-Freekark ok ’n beten en düütsch Phänomeen.