Mieten

Mieten (Acari) sünd lüttje Krabbeldeerter un höört as Ornen to de Spinnen (Arachnida) mit to. Dat gifft bi 50.000 Aarden vun Mieten in 546 Familien.^[1] Dor sünd se mank de Spinnen de gröttste Grupp mit. Vunwegen dat se mank den Stamm vun de Liddfööt de lüttjesten Deerter sünd, is an to nehmen, dat allerhand Aarden noch gor nich bekannt sünd.

Mieten

Systematik

Domään:	Eukaryota
ahn Rang:	Veelzellers (Metazoa)
Afdeel:	Geweevdeerter (Eumetazoa)
Ünnerafdeel:	Tweesiedendeerter (Bilateria)
ahn Rang:	Ehrdermünner (Protostomia)
Böverstamm:	Huututtreckers (Ecdysozoa)
Stamm:	Liddfööt (Arthopoda)
Ünnerstamm:	Keevklauendregers (Chelicerata)
Klass:	Spinnen (Arachnida)
Ünnerklass:	Mieten (Acari)

Wetenschoplich Naam

Acari

Leach, 1817

Wo de Mieten leevt

Mieten leevt meist allerwegens. Üm un bi de Hälft vun al Aarden, de bekannt sünd, is ünner de Eer togange. Wenn dor allens up Schick is, denn könnt en paar Hunnertdusend Mieten up een m² leven un finnt dor ok noog to’n Freten. Man dat gifft ok Mieten, de leevt an so afsunnerliche Öörd, as in de Lungen vun Apen, in de Nesenlöcker vun Vagels un in de Tracheengatten vun Insekten. Ok bi de meisten Minschen sünd Mieten tohuse, ünner annern an de Haarwuddeln vun de Wimpern.

Utsehn un Egenaart

Mieten up en Schooster

Bi Spinnen is dat so, dat se alltohopen as Rövers leevt un tämlich övereen utseht, jedenfalls wat den Bo vun dat Lief angeiht. Bi Mieten sünd de Ünnerscheed veel grötter. Se leevt ok ganz verscheden. Dat gifft wecke Mieten, de sünd bloß bi 0,1 mm groot. De gröttsten Mieten sünd de Teken, dor könnt de Seken, wenn se sik vullsapen hefft mit Bloot, bit 3 cm groot weern. Just so, as de Spinnen hefft se ok woll acht Been, man as Maad sünd dat denn doch bloß sess.

Mieten könnt nich besunners gau lopen. Dorüm bruukt se faken annere Deerter as Kutsch. Gifft ok Mieten, de suugt den Sapp ut dat Lief vun den Weert, wo se up sitten doot, wenn se sik enerwegens hendregen laat.

En Aart vun de Hoornmieten ut de Tropen is Archegozetes longisetosus. Wenn een togrunne leggen deit, wo lüttj dat deert is (0,8 mm), is dat dat starkste Tier vun de ganze Welt. Se kann meist 1.200 mol so veel bören, as se süms wegen deit. Dat is fiev mol mehr, as theoreetsch överhaupt mööglich is.^[2]

Freten

Blangen de Roofmieten gifft dat ok annere, de freet Plantendelen oder Poggenstöhl. Annere laat sik Aas oder dode Planten smecken. Bavenhen gifft dat mank de Mieten en ganzen Barg vun Parasiten.

Schaden

Allgemeen weert Mieten as en Problem ankeken. In de Landweertschop sitt Mieten up Höhner un annere Vagels. Bi Minschen sünd de Huusstoffmieten to’n groot Problem för Lüde mit en Allergie wurrn. Up Matratzen, Teppichen, Polstermöbels oder Stofftieren sünd düsse Mieten tohuse. Se leevt vun luerlüttje Schinnen, de vun de Minschen ehre Huut affallt. Mit jem ehre Bösten un Klauen klammert se sik an Textilien an un blievt dor ok up sitten, wenn een dor mit en Stoffsuger överhen geiht. Licht möögt se nich so geern, man in de Minschen ehre Bedden sünd se kregel. In dat fochtig-warme Klima dor kaamt se wunnerbor togange. Man, wat se utscheden doot, kann bi de Minschen en Huusstoffallergie in Gang setten. Wenn dor keen Dokter bigeiht, denn so warrt vun so en Allergie in 70% vun al Fäll na en Tiet vun in’n Dörsnitt acht Johren Asthma.

Mieten könnt ok in Spieskamern un Lagers vun Mehl un Korn togange ween. De Mehlmiet (Acarus siro) kann de Inholtstoffen verännern, wenn se enerwegens insitten deit. Bavenhen warrt se tomeist as aklig ankeken. Bedrapen Delen mütt wegsmeten weern. Vunwegen dat düsse Mieten so lüttj sünd (0,3 – 0,6 mm) könnt se faken eerst bi en Filth-Test funnen weern.

REM-Upnahme vun Tuckerella sp.,
en Parasit up tropisch Zitrusplanten

Mieten un Krankheiten

Krankheiten, de vun Mieten in Gang bröcht wurrn sünd, weert as Acariose benöömt. Kuhlmieten bohrt Gäng in de Huut vun jem ehren Weert un leggt dor jem ehre Eier af. Dat deit denn duchtig jöken. De Maden, de ut so’ Eier rutkrupen doot, bringt bi Minschen de Krätz („Schabb“), bi Deerter de Räude in Gang.

Fellmieten (Geslecht Demodex) leevt in dat Fell vun Söögdeerten. Demodex canis is in de Huut vun allerhand Hunnen togange, man bloß, wenn de Hund al keen gesund Immunsystem hett, weert de Deerter dor krank vun. De Fellmiete „Demotex follicularum“ warrt bi al Minschen in dat Haar funnen un fritt dor sünnerlich Fett, man ok Bakterien. Dat se wat mit de Süke "Rosazea" to kriegen hett, warrt woll seggt, man en Bewies gifft dat bither to nich. Verscheden Aarden vun Loopmieten könnt bi’n Minschen ok de die Trombidiose (Erntekrätze) in Gang setten.^[3]

För Honnigimmen köönt en Reeg vun Mieten gefährlich weern. So bringt de Varroamiet Varoose, Acarapidose un Tropilaelapsose) in Gang.

Annere Mietenaarden könnt Fleckfever, Rickettsipocken, Tularämie un de Saint-Louis-Enzephalitis in Gang setten, wenn se een bieten doot. Wenn de Teken Bloot sugen doot, könnt se gefährliche Süken, as Meningits (FSME), Krim-Kongo-Fever, Fleckfever oder Borreliose överdregen.

Wat se nütten doot

En ganze Reeg vun Roofmieten weert ok as Nützlingen ankeken, vunwegen dat se in de Bueree hölpt, gegen de Schädlingen gegenan to gahn. Ut düssen Grunne weert se ok in’t Labor tücht’. Denn gifft dat ok noch en besunnern Kees, dor warrt de Miet mit Naam Thyroplyphus siro bruukt, wenn he herstellt warrt.^[4] De vörmolige Naam vun de Miet weer dorüm Tyroglyphus casei, un de Kees heet Mietenkees.