2000-2009

Eeuwen: < | 19e eeuw | 20e eeuw | 21e eeuw | >

Decennia: < | 1980-1989 | 1990-1999 | 2000-2009 | 2010-2019 | 2020-2029 | >

Jaoren: << | < | 1996 | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | > | >>

De jåren 2000-2009 van de kristelike jårtelling waren en decennium in de 21. eywe.

Meyrjårige geböärdenissen en untwikkelingen

De oorlogen in Afganistan en Irak

Anslagen up 11 september 2001 döär terroristen dee med ekapede passagyrsvleegtügen et World Trade Center in New York binnenvleget. Et World Trade Center stört heylemåls in en en deyl van et Pentagon wördt verwoosted. As reakty hyrup beginnet de Vereynigde Ståten nen stryd teagen terrorisme. Et book Botsende beschavingen (neaderlandske name) van Samuel Huntington uut 1996 kümt vulup in de belangstelling to stån.
den oorlog in Afganistan is en rechtstreyks gevolg van de anslagen in New York. De taliban willet Osama bin Laden neet uutleaveren en wordet der wyders van besküldigd dat se de trainingskampen van Al Qaida ne steade geaven hebbet. Vöär et eyrst in de vyvtigjårige geskydenis van de NAVO wördt artikel 5 van et Handväst inerööpen: nen anval up eyne is nen anval up allen.
den Irakoorlog. In 2003 valt nen amerikaansk-britske leagermacht Irak binnen umdat et massavernetigingswåpens sülde verbargen. Et Ba'ath-bewind van Saddam Hoessein wördt ümverewörpen. Et land blivt in chaos en terröör achter. De massavernetigingswåpens wordet neet evunden en bewys vöär de bewäärde konnektys med Al Qaida ouk neet.

Asie

Up Sri Lanka slut den nyen premier Ranil Wickremesinghe med noorske bemiddeling in 2002 en bestand med de Tamiltygers. President Kumaratunga ligt dwars, wårdöär de underhandelingen vasteloupet. As in 2004 Mahinda Rajapaksa premier en een jår låter president wördt, müt nen oavereynkumst mär rap vergeaten worden. De Tamils holdet sich steyds minder an et bestand en Rajapaksa begint en endanval. In 2009 is et upstandigen noorden weader in handen van de regering.
De Volksrepublyk China krigt ne steade in de Wearldhandelsorganisaty en untwikkelt sich rap töt ne industriele röäse. In 2005 wördt den Haven van Sjanghai den gröytsten van de wearld. Mår terwyl as de lüde in de oustelike provinsys når de leavensstandaard van et westen beginnet to leaven, blivt et binnenland vol landbouwers en veyholders achter. De lüde raket underling meyr en meyr vergreld. In de tyd rund de Olympiske Spöälen in Peking kummet de islamitiske Uiguren en de buddistiske Tibetanen vöär et ouge van de wearld in verset.
De bomanslagen up Bali up 12 oktober 2002 bünt vöäral ericht teagen et turisme en de slachtoffers vallet dan ouk under australiske turisten en balinesen dee in dissen sektor warket.

Middenousten

Döärdat de amerikanen Irak beset holdet, kan de Kurdiske Autonome Regio egrunded worden med en federaal ståtsbestel. Reagelmåtig valt Türkye disse streake binnen üm türkske kurden van de PKK to achtervolgen.
En demonstrativ besöök van den israelisken opposityleider Ariel Sharon an den Tempelbarg bregt de Tweyde Intifada up gang. Israel krigt nen golf van anslagen vöär de kusen en bouwt en hek üm sich to beskarmen. Dusenden Palestynen raket höär landbouwgrund of höär wark in Israel kwyt. Et Internationaal Gerechtshov spreakt skande van de israeliske handelswyse. In 2005 slut desölvde Sharon, nu as premier van Israel, de Tweyde Intifada af med nen wåpenstilstand.
israelisk-libaneeske oorlog in 2006
Et ekstreem-islamitiske Hamas wint de verkesingen dee as et Westen sou gaerne wolde in de palestynske gebeden. Israel trekket sich terügge uut Gaza, wårnå nen bürgeroorlog uutbreaket tüsken Hamas en de PLO. Et eyrste wint, wårdöär as der los van mekare twey palestynske gebeden untståt. Vanuut Gaza sketet se voordan med raketten up Israel. Dårdöär untsteyt en konflikt in de Gazastrook.
De polityk in Israel steyt strak van de skandalen. President Moshe Katsav mot aftreaden ümdat hee der eyne verkracht hevt. Premier Ehud Olmert ruumt et veld ümdat hee ümköypbår solde weasen.
In Iran kümt in 2005 den radikalen president Mahmoud Ahmadinejad an den macht. Hee stöönt up de Revolutionäre Garde, untkent den Holocaust en weigert internationaal tosicht up et atoomundersook. Samen med de leiders van Noordkorea en Venezuela förmt hee en anti-westersk front. Syne herverkesing in 2009 kummet de lüde in de groute steden teagen in et gewäär.
Den libisken leider Moammar al-Qadhafi köäst nå jarenlange internationale beparkingen nen anderen weg. Hee leavert twey verdachten van den Lockerbieanslag uut an en skotsk tribunaal in Zeist. In 2003 löät hee med butenlandske tokykers syn atoomprogramma en syn arsenaal chemiske wåpens untmantelen, wårnå hee internationaal weader erkend wördt. Hee keyrt sich af van et Middenousten en richtet sich up Afrika, wårin hee når eigen seggen "köäning van de köäningen" is.

Afrika

In Marokko kryget de börgers under den nyen köäning Mohammed VI meyr vryheid. Ne wårheidskommissy, de Instance Equité et Reconciliation (IER), undersöcht de mensenrechtenskendingen under köäning Hassan II en en antal slachtoffers krygt ne skadevergoding. Nen nyen familywet verstarkt in 2005 de posity van de vrouwe.
De Algemeyne Vergadering van de Vereynigde Natys vrögt up den 1. december 2000 üm en certificering vöär diamanten. Et mot de herkumst van de steynder verseykeren en en eande maken an den handel in blooddiamanten. In november 2002 kümt uut de underhandelingen tüsken landen, NGO's en bedryven et certifikatsystelsel van et Kimberleyproces, dat döär meyr as vyvtig landen underteykend wördt.
Börgeroorlog in Darfur, sinds 2003.
Zimbabwe vervalt in groute armode döär ekonomisk knoibeleid en diktatoriaal bestüür van Robert Mugabe. Blanke buren wordet verdreaven van höär buurderyen, dee aftakelt töt oavergroide bråkes. Wår et land vroger voodsel uutvoorden, mot et nu leaven van voodselhülpe. Van de 12 miljoon inwoaners trekket der 4 miljoon vord når nåberlanden, wår et leaven niks seykerder is.
In Ivoorküste breaket in 2002 nen börgeroorlog uut tüsken et süden (wår de reagering van president Laurent Gbagbo sit) en et noorden (wår vöäle islamitiske immigranten woanet). Nen vreydesmacht van de Vereynigde Natys kümt tüskenbeide. Vanaf 2007 besteyt der ne wankele eynheidsregearing under den rebellenleider Guillaume Soro.

Latynsk Amerika

In vöäle landen van Latynsk Amerika kummet nå verkesingen linkske en populistiske regeyringen an de macht. Hugo Chávez van Venezuela trekket med syne bolivariaanske revolutie vöäle laeger upeleiden van et kontinent up sik an. Teagenstanders warpet em vöär dat hee diktatoriale trekken hevt en de vryheid van meaningsuting wil inperken.
Meksikaansken drugsoorlog: In 2006 verklårt den nyen meksikaansken president Felipe Calderón den oorlog an drugsbendes. Dårup breaket nen blodigen stryd uut tüsken polity en drugsbendes. Mär ouk tüsken drugsbendes under mekander, üm de beste smokkelweagen når de Vereynigde Ståten te veröyveren. Sou'n 30.000 lüde kummet der up gewalddådige wyse by ümme.
In Kolombia vindet se in 2007 de dagböker van Tanja Nijmeijer, ne van oorsprung twentske dee as al vyv jår lid is by de FARC, ne guerillabeweaging van Kolombia. Ümdat see in de dagböke kritik hevt up de beweagingsleiding, is de family bange vöär öär leaven.

Wearldbreyd

In Neaderland magt lüde van etselvde geslacht as eyrste land up de wearld med mekander trouwen. Kort dårup volget ouk Belgie, Spanje, Kanada en Sweyden. Ouk de amerikaanske ståten Massachusetts, Vermont, Iowa en Konnektikut erkennet het huwelik tüsken lüde van lyke künne. Der sint ouk landen wårin dit jüüst ne teagenbeweaging upleyvert: dår låtet se in de grundwet vasteleggen dat enkel kearls en vrouwlüde med mekander trouwen magt.
Verskillende epidemyen spreidet sik rap uut oaver de wearld, al starvet der uuteandelik når verholding weinig lüde an. Et geyt üm de akute lungandoning SARS, H5N1 (nen form van voagelgryp) en Meksikaanske gryp.

Godsdeenst

De Deense krant Jyllands-Posten publiceert in 2005 de omstreden Mohammedcartoons van Kurt Westergaard en is sindsdien geregeld het doelwit van dreigementen door extreme Moslims.

Europa

Nederland (2000) en Duitsland (2002) legaliseren de prostitutie.
Invoering van euromunten en -bankbiljetten in 12 landen van de Europese Unie, alsmede in Monaco, San Marino en Vaticaanstad.
Uitbreiding van de Europese Unie met tien landen uit het voormalige Oostblok in 2004 en Roemenië en Bulgarije in 2007.
Met Turkije wordt onderhandeld over toetreding, en het land krijgt veel huiswerk mee. Maar de weerstand tegen Turkse toetreding onder de Europeanen neemt toe en de leiders van Duitsland en Frankrijk worden steeds sceptischer, ook omdat verbetering in Turkije wat betreft mensenrechten en tolerantie voor minderheden en andersdenkenden erg traag gaat en op tegenwerking stuit onder conservatieve en nationalistische delen van de Turkse bevolking.
Het Verdrag tot vaststelling van een Grondwet voor Europa wordt niet geratificeerd. In Nederland en Frankrijk wordt er bij een referendum over de Europese grondwet door de bevolking tegen gestemd. Ervoor in de plaats komt het Verdrag van Lissabon met veel minder aspiraties.
De mediamiljonair Silvio Berlusconi domineert de Italiaanse politiek als premier van een rechtse coalitie. Hij wordt beschuldigd van economische delicten, contacten met de maffia en manipulatie van de media, maar weet de justitie steeds te ontlopen en laat zichzelf onschendbaar verklaren.
In Frankrijk wordt bij de presidentsverkiezingen van 2002 de extreemrechtse Jean-Marie Le Pen de uitdager van het zittende staatshoofd, Jacques Chirac. In 2004 worden hoofddoeken en andere religieuze symbolen op scholen verboden. Rellen in de banlieues van 2005 zetten opnieuw de problematiek van en met de Noord-Afrikaanse immigranten in de schijnwerpers. In dit klimaat wordt de politieke straatvechter Nicolas Sarkozy in 2007 president van de republiek. Ook hij blijkt geen antwoord te hebben op de vraagstukken rond de mondialisering.
Rusland wordt weer een autocratie onder voormalig KGB'er Vladimir Poetin. Hij is gedurende het gehele decennium (en erna) degene die het beleid bepaalt. Poetin beperkt de vrijheid van meningsuiting en oppositie en dissidenten wordt het werken onmogelijk gemaakt omdat hij media en pers beheerst en aan banden legt. In het Westen wordt hij beschuldigd van dictatoriale neigingen, maar de 'gewone Rus' is wel tevreden met hem omdat hij rust en stabiliteit terugbrengt na de chaotische jaren negentig. Met enig leedvermaak wordt gevolgd hoe Poetin de oligarchen uitschakelt die hem aan de macht hebben geholpen. Er is dankzij de uitvoer van olie en gas veel geld in kas, maar de strijd in de Kaukasus gaat door en in 2007 wordt het Kaukasisch Emiraat gesticht.
Polen wordt vanaf 2005 geleid door een conservatief-katholieke eeneiige tweeling: de gebroeders Kaczyński. Lech is president, Jarosław premier. De laatste heeft al in 2007 met iedereen ruzie en moet plaatsmaken voor de liberaal Donald Tusk. Op 10 april 2010 stort het presidentiële vliegtuig neer in Smolensk. Alle inzittenden komen om.

Belgie

In 2000 wordt de Snel-Belgwet van kracht. In dit decennium worden 132.509 aanvragen tot naturalisatie ingediend, waarvan er eind 2009 al 70.000 zijn toegewezen.
Spanningen vooral in Antwerpen rond de immigranten. Het Vlaams Blok wint de gemeenteraadsverkiezingen, maar blijft door het cordon sanitaire buiten het stadsbestuur. In 2004 wordt de partij door de rechter veroordeeld; zij richt zich opnieuw op als Vlaams Belang.
De Libanees Dyab Abou Jahjah richt de Arabisch-Europese Liga op na rellen tussen allochtone jongeren en de politie.
De regeringscrisis (2007-2008) lijkt het voortbestaan van België te bedreigen. De Vlaamse partijen eisen grotere zelfstandigheid voor hun gewest, met name op sociaal-economisch gebied. De Waalse partijen leggen de nadruk op onderlinge solidariteit.
Het probleem van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde blijft de federale regering achtervolgen, waardoor de formatie na de verkiezingen historisch lang duurt, en er uiteindelijk een regering onder Yves Leterme wordt gevormd die de communautaire problemen overlaat aan andere overlegorganen. Onder andere Jean-Luc Dehaene en Herman Van Rompuy bemiddelen. Na een beschuldiging van de schending van de scheiding der machten over de verkoop van Fortis valt de regering een eerste keer, en wordt kamervoorzitter Herman Van Rompuy premier.
Stichting van de Huizen van het Nederlands, waar anderstaligen door middel van de COVAAR-test op een voor hen geschikte taalcursus kunnen worden geplaatst.
De invoering van de Dienstencheque voor huishoudelijk werk leidt tot een vermindering van de werkloosheid en van zwartwerk.

Neaderland

De moorden op Pim Fortuyn en Theo van Gogh brengen grote spanning in de samenleving.
Paul Scheffers artikel 'Het multiculturele drama' stelt in 2000 dat de vreedzame integratie van grote stromen immigranten een illusie is geweest en dat tegengeluiden lang als zijnde 'niet politiek correct' onderdrukt en weggewuifd zijn. Bij alle verdeeldheid tussen politiek links en rechts is men het grotendeels eens dat hogere eisen moeten worden gesteld aan nieuwe immigranten alvorens deze in Neaderland toe te laten, en ook dat de bereidheid van de al aanwezige allochtonen om hun gewoonten aan te passen aan de Nederlandse normen en waarden en zodoende beter te integreren in de samenleving verhoogd moet worden.
Een groep radicaalislamitische jongeren wordt veroordeeld wegens het voorbereiden van terroristische aanslagen. Van deze Hofstadgroep had ook de moordenaar van Theo van Gogh deel uitgemaakt.
De politicus Geert Wilders stapt in 2004 uit de VVD om vrijuit te kunnen ageren tegen Turkse toetreding tot de Europese Unie. In 2008 zet hij in de film Fitna een selectie van een aantal geweldsincidenten rond de islam achter elkaar en vindt zelf, dat hij daarmee de gevaren achter een religie in beeld heeft gebracht. Hij woont onder strenge bewaking op een geheime locatie.
Het is een veelbewogen decennium voor het Huis van Oranje. Op 02-02-2002 treedt prins Willem-Alexander in het huwelijk met de Argentijnse Máxima Zorreguieta. De ouders van de bruid zijn niet welkom wegens de deelname van haar vader aan de militaire regering van Argentinië. De tweede zoon van prinses Beatrix, Friso, verliest zijn lidmaatschap van het Koninklijk Huis door het verzwegen verleden van zijn bruid Mabel Wisse Smit. De prins-gemaal Claus sterft, en ook de oude koningin Juliana en haar gemaal Bernhard worden in de koninklijke grafkelder bijgezet. Op de 100e verjaardag van Juliana wordt in Apeldoorn een aanslag op de familie gepleegd.
Het geregistreerd partnerschap, ooit bedacht als substituut-huwelijk voor homo's, vindt een nieuwe doelgroep. Echtparen vermijden een ingewikkelde en dure echtscheiding door hun huwelijk om te zetten in een geregistreerd partnerschap, dat snel en goedkoop kan worden beëindigd. Deze flitsscheiding wordt evenwel internationaal niet erkend, en uiteindelijk maakt de regering er een eind aan.
In 2001 begint in Rotterdam de eerste voedselbank. Er volgen er meer, vooral in 2005 neemt het aantal toe.
In een aantal geruchtmakende zaken moeten de rechterlijke instanties later terugkomen op een vonnis. De Schiedammer parkmoord, waarin een onschuldige vier jaar gevangen is gehouden, leidt tot de instelling van een commissie om oude strafzaken opnieuw te bekijken. Vervolgens wordt de Puttense moordzaak herzien en worden de zaken tegen Lucia de Berk en Ina Post heropend.
In 2000 verschijnt het rapport "Ruimte voor water" naar aanleiding van de overstromingen van de grote rivieren in de winters van 1993 en 1995. Zoals de naam al aangeeft pleiten de rapporteurs ervoor het water de ruimte te geven, dit door middel van groene bekkens achter de rivierdijken die bij hoog water kunnen dienen als opvangbassin. De Deltacommissie onder leiding van oud-minister Cees Veerman doet voorstellen om de verwachte stijging van de zeespiegel op te kunnen vangen.
De publicatieplicht van topinkomens zorgt voor veel ophef. Vooral de "zelfverrijking" in de publieke sector roept verontwaardiging op. In 2006 wordt de Balkenendenorm vastgesteld, een vrijwillig norminkomen van 130% van een ministerssalaris. Het vrijblijvende karakter van de norm blijkt ook de zwakte.
Na een aantal mislukte pogingen door zijn voorgangers slaagt minister Hans Hoogervorst in 2006 met het doorvoeren van een nieuw stelsel van ziektekostenverzekering. De ziekenfondsen worden geprivatiseerd, en er komt een voor alle burgers verplicht basispakket.
De sluiting van enkele onrendabele ziekenhuizen wordt voorkomen door zorgondernemers als Aysel Erbudak, die in 2006 het Slotervaartziekenhuis redt van een faillissement, en Loek Winter, die in 2009 de IJsselmeerziekenhuizen in Flevoland overneemt.

Ekonomy

Als bij de beursintroductie van World Online blijkt dat niet aan de verwachtingen kan worden voldaan, en dat World Online die informatie doelbewust heeft achtergehouden, beginnen de koersen van de technologiefondsen aan een vrije val. Ook internationaal knapt in 2000 de internetzeepbel.
Hoogovens en British Steel, samen Corus geheten, worden overgenomen door het Indiase Tata Steel, een jaar nadat Lakshmi Mittal uit India het Frans-Luxemburgse Arcelor had verworven. Ondertussen komt er steeds meer Chinees staal tegen dumpprijzen op de markt.
In IJsland groeien economie en welvaart spectaculair. Luchtvaartsector, bouw en toerisme, bankwezen en durfkapitalisme bloeien. In Nederland raken IJslanders in gevecht met Stork, dat ze willen opdelen. Ze slagen erin de divisie van kippenslachtmachines los te weken. Alles wordt gefinancierd door de IJslandse banken, die vanaf 2006 overal in Europa spaargelden aantrekken. In oktober 2008 kan Landsbanki, 's lands grootste bank, niet meer aan haar verplichtingen voldoen, waarna de IJslandse bankencrisis uitbreekt. De financiële sector wordt onder staatstoezicht geplaatst. De hele economie stort in en de conservatieve regering moet het veld ruimen. Ze laat het land achter met hoge schulden, onder meer een van 3,9 miljard euro aan het Verenigd Koninkrijk en Nederland, die op grond van het depositogarantiestelsel hun burgers grotendeels schadeloosstellen.
Internationaal doen zich grote fraudegevallen voor in de toppen van het bedrijfsleven. Het Amerikaanse Enron komt erdoor aan zijn einde en laat tienduizenden gedupeerde werknemers achter. Ook het Belgische technologiebedrijf Lernout & Hauspie gaat door financiële malversaties ten onder. In Nederland komt boekhoudfraude aan het licht bij het levensmiddelenconcern Ahold en Royal Dutch Shell verliest door een schandaal omtrent oliereserves 8% van zijn beurswaarde.
De kredietcrisis begint in 2007 in de Verenigde Staten, waar veel hypothecaire leningen "giftig" blijken te zijn. De handelsbank Lehman Brothers valt in september 2008 om en het vertrouwen in financiële instellingen vermindert. De crisis slaat over naar Europa, waar overheden moeten ingrijpen om de financiële sector te redden. Zo pompt Nederland miljarden euro's in banken en verzekeringsmaatschappijen en neemt het in 2008 ABN AMRO over van het Belgisch-Nederlandse Fortis, dat ABN AMRO in 2007 had gekocht maar zich aan de overname heeft vertild. België en Frankrijk houden samen Dexia overeind.

Neaderlandske Antillen

In 2004 kiezen alle Antilliaanse eilanden in een referendum voor de ontbinding van de Nederlandse Antillen. De streefdatum van 15 december 2008 wordt echter niet gehaald. De koninkrijksregering stuurt Henk Kamp om als regeringscommissaris het proces te leiden.
Curaçao beleeft een periode van stabiel bestuur door de PAR onder de premiers Miguel Pourier, Etienne Ys en Emily de Jongh-Elhage.

Weatenskap en technik

Internet is een alomtegenwoordig medium geworden waaroverheen een groot deel van de internationale communicatie gaat. In de economie is internet zelfs onmisbaar geworden zoals blijkt uit het steeds meer digitaal geworden betalingsverkeer. Steeds meer mensen doen hun bankzaken via de pc. Er komen online betalingsdiensten zoals PayPal en iDEAL.
De computerspelletjesindustrie evenaart wat kapitaalomzet betreft eind 2009 zelfs de filmindustrie. In steeds meer consumentenelektronica worden computers toegepast in de vorm van microchips.
In de natuurkunde en wiskunde worden grote vorderingen gemaakt die ook gebruikt worden in de deeltjesfysica, kwantummechanica en kosmologie waarin steeds exotischere theorieën de boventoon voeren zoals varianten van de snaartheorie en het concept van het multiversum.
De materiaalindustrie, medische industrie en de biologie beginnen steeds meer met nanotechnologie te werken. De ontwikkelingen in de biotechnologie leiden tot meer begrip van het DNA wat weer leidt tot toegepaste genetische technologie en toepassingen in onder andere voedselindustrie en de gezondheidszorg.
Ook op het vlak van de ruimtevaart wordt vooruitgang geboekt, maar bemande ruimtevaart blijft beperkt tot het station ISS in een omloopbaan vlak bij de Aarde. Er reizen meerdere ruimtetoeristen naar het ISS en het eerste particuliere ruimteschip maakt testvluchten. Er worden plannen gemaakt om opnieuw naar de maan en zelfs naar Mars te reizen, maar realisatie hiervan wordt door geldgebrek op de lange baan geschoven. Wel succesvol zijn de reeksen onbemande interplanetaire sondes naar onder andere Mars, Jupiter, Saturnus en kometen. Naast de Amerikaanse NASA en de Russische Roskosmos, maken de Europese ESA en de Japanse JAXA grote sprongen voorwaarts. China slaagt er als derde land ter wereld in om zelf een mens in de ruimte te brengen.

Medisk

Het Onze-Lieve-Vrouwziekenhuis in Aalst (Oost-Vlaanderen) en het VU Medisch Centrum in Amsterdam zijn pioniers op het gebied van robotchirurgie.
Op kantoren leidt het onafgebroken bewegen met de computermuis tot chronische klachten in pols of elleboog: RSI.

Natuur & miljöö

De documentaire An Inconvenient Truth van Al Gore komt uit (2006), en het door Al Gore georganiseerde Live Earth wordt naar schatting door 2 miljard mensen bekeken (2007). De opwarming van de Aarde krijgt steeds meer aandacht.
De stijging van de olieprijzen en het naderende einde van gemakkelijk exploiteerbare olievelden bevorderen de opkomst van duurzame energiebronnen en besparingstechnologieën zoals 'groene' technologieën, hybride auto's, spaarlampen en zonnepanelen op woningen.
Het project Natura 2000 wordt gestart door de landen van de Europese Unie om verdere versnippering van natuurgebieden en het verdwijnen van soorten planten en dieren tegen te gaan.
Steeds meer landen stellen rookverboden in. Vanaf 1 januari 2004 geldt zo'n verbod op de werkvloer in België en Nederland. Ook sportkantines moeten voortaan rookvrij zijn, net als openbare gebouwen. Vanaf 2007 gelden er strenge regels in de horeca.

Innovatsy

De digitale camera maakt in enkele jaren een einde aan de fabricage van filmrolletjes.
Senseo is een koffiezetapparaat waarin een voorverpakte hoeveelheid koffie wordt gelegd. Gebruiksgemak en smaak maken een snel verkoopsucces van het product van Philips en Douwe Egberts.
De alomtegenwoordige mobiele telefoon verdringt steeds meer de 'vaste' telefoon. Een populaire communicatievorm wordt sms, dat een eigen compacte taal genereert. Ook kan de nieuwe generatie mobiele telefoons fotograferen en later zelfs filmen.
Boeken worden ook voor nieuwe media zoals e-readers uitgegeven. Bij veel hogere opleidingen krijgen nieuwe studenten in plaats van een zware lading boeken een laptop aangereikt waarop alle benodigde studiemateriaal is geïnstalleerd.
Lcd- en plasmaschermen vervangen steeds meer de beeldbuis van televisies en computerbeeldschermen.
In 2000 komt de plastuit op de markt, een sanitaire voorziening voor vrouwen bijvoorbeeld tijdens festivals.

Trends

Google is de zoekmachine van de massa geworden. "Even googelen" wordt een staande uitdrukking. Een andere informatiebron wordt de internetencyclopedie Wikipedia, die sceptisch wordt ontvangen maar na een paar jaar niet meer is weg te denken. De papieren encyclopedieën gaan op marktplaats.nl, een derde grote publiekstrekker op het internet.
In veel uitgaansgebieden wordt cameratoezicht ingevoerd om de veiligheid van het publiek te vergroten. In winkels verschijnen bewakingscamera's.
Kitesurfen is een trend die zich snel ontwikkelt tot een erkende sport.

Voodsel

Sonja Bakker schrijft het boek "Bereik je ideale gewicht!", waarvan in 2005 en 2006 400.000 exemplaren worden verkocht. In het boek staan strikte weekmenu's, die de sleutel tot gewichtsvermindering moeten zijn.
Sushi is populair als hapje op feestjes of als maaltijd in een sushibar.
De kapsalon, in 2003 ontstaan in een Rotterdamse shoarmatent, verbreidt zich over Nederland en België.

Mode

Crocs, een soort kleurige plastic klompen, zijn bedoeld voor buiten maar worden overal gedragen.
Botox wordt populair bij oudere dames, die soms na een paar behandelingen niet alleen met rimpelloze, maar ook met uitdrukkingloze gezichten rondlopen. Andere vormen van plastische chirurgie, zoals borstvergrotingen of -verkleiningen, zijn juist bij jonge vrouwen geliefd. Icoon van deze branche is Marijke Helwegen.

Media

Internet, pc, kranten, radio en televisie zoeken naar nieuwe mogelijkheden zoals de digitale krant en video on demand. Een veelgebruikte nieuwigheid is de mogelijkheid gemiste televisie-uitzendingen via het internet alsnog te bekijken.
In navolging van Big Brother ontstaat de realitysoap, een dagelijkse registratie van bekende mensen in hun eigen omgeving. De Belgische voetballer Jean-Marie Pfaff, de Nederlandse zanger Frans Bauer en het Amsterdamse gezin Tokkie laten zich de burgernieuwsgierigheid welgevallen.
De succesvolle televisieserie Flikken van de VRT (1999 - 2009) heeft als onderwerp de gang van zaken in een politiekorps, en als decor de stad Gent. Vanaf 2007 loopt er een Nederlandse versie als Flikken Maastricht.
Individuen, bedrijven en media openen weblogs, waarop dagelijks, of in elk geval regelmatig, nieuws verschijnt over een bepaald onderwerp. Er wordt RSS gebruikt om telkens op de hoogte te kunnen zijn van het laatste artikel/nieuws.
Nadat in Engeland in een BBC-productie Winston Churchill tot "grootste Brit aller tijden" is gekozen, wordt het idee onder meer in Frankrijk (Charles de Gaulle), Nederland (Willem van Oranje), België (pater Damiaan) en Griekenland (Alexander de Grote) overgenomen.
Britse kookprogramma's doen het goed op het continent, met koks en presentatoren als Jamie Oliver, Nigella Lawson, Nigel Slater en Gordon Ramsay. Maar ook "inlandse" televisiekoks als Piet Huysentruyt in Vlaanderen en Rudolph van Veen in Nederland hebben een groot publiek.
De anonimiteit van het internet heeft een stortvloed van haatmails en bedreigingen tot gevolg. Websites als GeenStijl en FOK! zorgen bij sommigen voor opschudding en ongemak, terwijl anderen blijven pleiten voor onbegrensde vrijheid op het internet.
Veel kranten gaan over op tabloidformaat. Ze krijgen concurrentie van de gratis kranten, die op stations worden verspreid.

Kultuur

Terwijl ontlezing, vooral bij de jeugd, als een probleem wordt gezien, scoort de Harry Potterreeks enorme verkoopcijfers. Ook de Harry Potterfilms zijn kaskrakers. In het fantasy-genre kent de Lord of the ringstrilogie een tweede leven.
De animatiefilms over Shrek zijn een groot succes, en worden gevolgd door games met dit hoofdpersonage.
Ten behoeve van het geschiedenisonderwijs wordt de Canon van Nederland gemaakt. het initiatief vindt navolging in vele regionale en lokale canons, in de Bètacanon, de Canon van de Nederlandse film en vele andere.
De romantische films uit Bollywood, de filmindustrie in de Indiase metropool Bombay, worden ook in Europa populair.
Nederland krijgt in 2000 een Dichter des Vaderlands in de persoon van Gerrit Komrij, in 2005 opgevolgd door Driek van Wissem. Dordrecht benoemt als eerste plaats in 2001 een stadsdichter: Jan Eijkelboom, waarna vele steden volgen.
Suriname treedt toe tot de Nederlandse Taalunie en het Groene Boekje bevat in 2005 voor het eerst 500 Surinaamse woorden. Op de nieuwe spellingsregels komt veel kritiek, en het genootschap Onze Taal geeft in 2006 als alternatief het Witte Boekje uit, sinds 2015 de Spellingwijzer Onze Taal. Diverse Nederlandse dagbladen kiezen voor de "witte spelling".
Vanaf 2003 wordt overal langs de Belgische kust de kunstmanifestatie Beaufort gehouden. Zowel in de open lucht als in musea worden gedurende het badseizoen nieuwe of bestaande kunstobjecten tentoongesteld.
Sinds het begin van de 21ste eeuw is Ritmo Kombina dominant in de populaire muziek, vooral op Curaçao. Het is de meest populaire muziekstijl op de ABC-eilanden en ook bij Antillianen en Arubanen in Nederland.

Verkeer

De komst van de Toyota Prius II betekent de doorbraak van de hybride auto, die is uitgerust met zowel een elektromotor als een verbrandingsmotor. Fiscale regelingen maken de auto populair, al blijkt hij door veel bezitters te worden gereden als een gewone benzineauto.
Tegenover de hybride auto staat als trend de SUV, een zware terreinwagen, in Nederland ook wel "P.C. Hooft-tractor" genoemd. Deze verbruikt veel (fossiele) brandstof, neemt veel parkeerruimte in beslag en brengt bij een aanrijding meer schade toe aan voetgangers en fietsers dan andere auto's.
De Belgische Bob-campagne wordt overgenomen in Nederland en vele andere Europese landen.
Auto's worden uitgerust met een routenavigatiesysteem.
In Nederland en vooral in Amsterdam leidt de liberalisering van de taximarkt door minister Netelenbos tot chaos en geweld. Beunhazen bezorgen de branche een slechte naam, en in 2006 wordt een chauffeursdiploma verplicht.
Vanaf 2000 opent Tango in Nederland onbemande tankstations langs secundaire wegen; vanaf 2006 doet Tinq hetzelfde langs de snelwegen.

Sport

Heracles Almelo wordt met vier andere Europese voetbalclubs door de UEFA aangewezen om in het seizoen 2003-2004 bij wijze van proef te spelen op kunstgras, gemaakt bij plaatsgenoot Koninklijke Ten Cate. Ook bij het tennis en (tijdens de Olympische Zomerspelen 2012) in Londen) het hockey wordt geëxperimenteerd met kunstgras, en wel in de kleur blauw.
De wielersport maar ook de atletiek en andere sporten worden in verband gebracht met bloeddoping. De Spaanse sportarts Eufemiano Fuentes heeft in een laboratorium jarenlang het bloed van sporters verrijkt met epo. De Operación Puerto maakt definitief (Jan Ullrich) of tijdelijk (Ivan Basso) een einde aan grote carrières.
België levert twee toptennissers aan het internationale circuit: de Waalse Justine Henin en de Vlaamse Kim Clijsters. Sprintster Kim Gevaert behaalt in 2006 en 2007 Europese kampioenschappen op de 100 meter. Tijdens de Olympische Spelen van 2008 in Peking haalt ze een zilveren medaille bij de 4 x 100 meter estafette. Hoogspringster Tia Hellebaut wint op dezelfde Olympische Spelen goud.
De Nederlandse zwemmers Inge de Bruijn en Pieter van den Hoogenband bereiken de wereldtop tijdens de Olympische Spelen van 2000 in Sydney en verbeteren daarna vele wereldrecords.
Omkoopschandalen in het voetbal, in Duitsland rond scheidsrechter Robert Hoyzer en in Italië rond de club Juventus FC.

Rekreatsy

Voor de bezoekers van attractieparken, musea en dierentuinen wordt beleving steeds belangrijker, met als gevolg dat er meer aandacht wordt besteed aan thema en decoratie. De beleving begint al in de wachtrij en dierentuinen passen hun dierenverblijven aan naar een 'natuurlijkere' omgeving. In 2005 opent het verbouwde Spoorwegmuseum als 'half attractiepark'. De collectie is deels ondergebracht in pretparkattracties zoals een darkride. Ook Phantasialand begint aan een grote metamorfose en is tot op heden bezig attracties uit de jaren 70, 80 en 90 te vervangen door attracties naar de huidige maatstaven.
Attractiepark Toverland opent in 2001 zijn deuren als indoor speeltuin en groeit uit tot het snelst groeiende attractiepark van Nederland.
Het Tokyo Disney Resort opent in 2001 een tweede attractiepark: Tokyo DisneySea. Het vierde Disney-resort, Hong Kong Disneyland Resort, opent in 2005 zijn deuren.

Belangryke persoanen

Internatsionaal

Mal:Kolommen lijst

In Belgie

Koaning Albert II
Guy Verhofstadt: federaal premier (1999-2008)
Yves Leterme: vlaamsk minister-president (2004-2007) en federaal premier (2008 en 2009-2011)
Herman Van Rompuy: federaal premier (2008-2009) en eyrste vöärsitter van de Europääske Råd (2010-2014)
Kris Peeters: vlaamsk minister-president (2007-2014)
Elio Di Rupo: waalsk minister-president (1999-2000 en 2005-2007) en federaal premier (2011-2014)
Waalske politika Joëlle Milquet: vöärsitter van cdH sinds 1999 en vicepremier sinds 2008
Waalsk politikus Didier Reynders: minister van Financien sinds 1999 en vöärsitter van MR sinds 2004
Waalsk politikus Rudy Demotte: waalsk minister-president (2007-2014)

In Neaderland

Commons: 2000-2009 - plaatjes, filmkes en/of gelüüdsbestanden.