سیّد روح‌الله مصطفوی موسوی خمینی که وه ره روح‌الله خمینی هم گتنه (۱ مهر ۱۲۸۱ – ۱۳ خرداد ۱۳۶۸) ئیرونی ملا و سیاستمدار بی‌یه که انقلاب ۱۳۵۷ دله مهمترین شخصیت بی‌یه و نو فرمانروایی دله رهبری مقوم ره داشته. وه ولایت فقیه نظریه ره بساته که شیعیون ِباور ره ات‌که تغییر هدا و باته چتی ونه امام زمان غیبت گدر ملائون ِحکومت ره داریم. ونجه ویشته از چـِل‌تا كتاب بمونسته که اخلاق، فقه، عرفان، فلسفه، حدیث، شعر و تفسیر جه گپ زننه و ویشته وشون ره پیش از انقلاب بنویشته.[۴]
خمینی زمونی که محمدرضاشاه دیّه، ات‌صوه عاشورای سال ۱۳۴۲ گادر، شاه خوری نخش گپ باته و دستگیر بیه و ۱۰ ماه زندانی بکشی‌یه[۵] و این صوه سال ۱۳۴۳، کاپیتولاسیون خوری گپ بزو و ۱۵ سال تبعید بیّه.[۶] وه ات‌سال تورکیه و عیراق دله و آخرسری هم فرانسه دله تبعید دیّه. وه تبعید دوران ایران ِسیاسی‌اوضاع پیگیر بی‌یه و پیغوم و پسغوم برسی‌ین جه، اسلام‌گرائون و شاهِ مخالفون ره رهبری کارده و این زمون ولایت فقیه ِنظریه ره هدا. شاه که ایران جه بورده تا شه ناخِشی ره عمل هکنه، وه ۱۲ بهمن ۱۳۵۷ بموئه ایران دله و ۲۲ بهمن انقلاب ونه رهبری جا پیروز بیّه.[۷]
انقلاب ۱۳۵۷ په، خمینی حجاب ره زنان‌سه اجباری هاکرده. هزارون نفر، چپ ِجریون جه بی تا شاهِ فامیل‌ها، ونه امضاء جه اعدام بینه. ونه دستور جه دانشگاه‌ها تصفیه بینه و «ضدانقلابِ اساتید و دانشجوها» ره اتا «فرهنگی انقلاب» دله اخراج هکردنه.[۸] وه خله از شه قبلی متحدون ره سرکوب یا اعدام هاکرده. تابستون سال ۱۳۶۷ بیش از ۳،۰۰۰ نفر زندونی ونه «حکومتی حکم» جه زندان‌ها دله اعدام بینه.[۹]
