မာတိကာသို့ ခုန်သွားရန်

ကြောင်ပန်းကြီး

ဝီကီပီးဒီးယား မှ
Five-leaved chaste tree
မျိုးရိုးခွဲခြားခြင်း ပြင်ဆင်
လောက: Plantae
Clade: Angiosperms
Clade: Eudicots
Clade: Asterids
မျိုးစဉ်: Lamiales
မျိုးရင်း: Lamiaceae
မျိုးရင်းသေး: Premnoideae
မျိုးစု: Vitex
မျိုးစိတ်:
V. negundo
ဒွိနာမ
Vitex negundo
Synonyms
  • Vitex cannabifolia Siebold & Zucc.
  • Vitex incisa Lam.
  • Vitex incisa var. heterophylla Franch.
  • Vitex negundo var. heterophylla (Franch.) Rehder

ကြောင်ပန်းကြီးဟုအဖြစ်လူသိများလေ့ရှိသောတရုတ်ကွသစ်ပင် ၊ငါးရွက်ကိုကွသစ်ပင်သို့မဟုတ်မြင်းခွာသစ်ပင်, သို့မဟုတ် နိစ္စကွသစ်ပင် নিশিন্দা နှစ်ထပ်ကိန်းသိပ်သည်းသောအဖြူရောင် tomentose branchlets နှင့်အတူကြီးမားသောမွှေးကြိုင်ချုံသည်။ သူကိုရိုးရာဆေးပညာအထူးသဖြင့်တောင်နှင့်အရှေ့တောင်အာရှတို့တွင်ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်အသုံးပြုသည်။ ကြောင်ပန်းကြီးရဲ့အမြင့် ၂ မီတာမှ ၈ မီတာ (၆.၆ မှ ၂၆.၂ ပေ) မှကြီးထွားလာသောချုံပုတ်သို့မဟုတ်သစ်ပင်လေးတစ်ခုဖြစ်သည်။ အခေါက်အနီညိုသည်အရွက်သည်ဒစ်ဂျစ်တယ်ဖြစ်သည်လက်ကမ်းစာစောင်တစ်ခုစီသည် ၄ စင်တီမီတာမှ ၁၀ စင်တီမီတာ (၁.၆ မှ ၃.၉ လက်မ) အရှည်ရှိပြီးဗဟိုလက်ကမ်းစာစောင်သည်အကြီးဆုံးဖြစ်ပြီးအညှာပိုင်ဆိုင်သည်။ အရွက်အနားများကိုသွားများ (သို့) အပြားကပ်ထားပြီးအောက်ခြေမျက်နှာပြင်ကိုဆံပင်ဖြင့်ဖုံးအုပ်ထားသည်။ ပန်းပွင့်များစွာကို ၁၀ စင်တီမီတာမှ ၂၀ စင်တီမီတာ (၃.၉ မှ ၇.၉ လက်မ) ရှည်လျားသောပန်းစည်းတွင်အသုံးပြုကြသည်။ တစ်ခုချင်းစီသည် ၆ မှ ၇ စင်တီမီတာ (၂.၄ မှ ၂.၈ လက်မ) အရှည်ရှိပြီးအဖြူမှအပြာရှိသည်။ ပွင့်ချပ်များသည်အရှည်အမျိုးမျိုးရှိပြီးအလယ်အနိမ့်အမြင့်မှာအရှည်ဆုံးဖြစ်သည်။ ဆက်စပ်မှုနှင့်နဂါးငွေ့တန်း နှစ်ခုစလုံးကိုဆံပင်များဖြင့်ဖုံးအုပ်ထားသည်။ အသီးသည်အရည်ရွှမ်းသောဒြပ်ထုဖြစ်ပြီးအချင်း ၄ မီလီမီတာ (၀.၁၆ လက်မ) ရှိပြီးဥနှင့်တူသည်။ မှည့်သောအခါအနက်ရောင်သို့မဟုတ်ခရမ်းရောင်ဖြစ်သည်။

ဖြန့်ဖြူးခြင်းနှင့်နေရင်းဒေသများ

[ပြင်ဆင်ရန်]

ကြောင်ပန်းကြီးသည်အရှေ့ပိုင်း၊ တောင်ပိုင်းနှင့်အာရှတိုက်ရှိအပူပိုင်းဒေသတွင်နေထိုင်သည်။ သူသည်အခြားနေရာများတွင်ကျယ်ပြန့်စွာထွန်ယက်စိုက်ပျိုးထားသည်။ အိန္ဒိယ၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ ဂျပန်၊ ကိုရီးယား၊ ကင်ညာ၊ မလေးရှား၊ မလေးရှား၊ မိုဇမ်ဘစ်၊ မြန်မာ၊ နီပေါ၊ ပါကစ္စတန်၊ ဖိလစ်ပိုင်၊ သီရိလင်္ကာ၊ နှင့်ဗီယက်နမ်နိုင်ငံတွင်စိုက်ပျိုးကြသည်။ ကြောင်ပန်းကြီးကိုများသောအားဖြင့်ရေအလောင်းများ၊ မကြာသေးမီကနှောင့်ယှက်ခံရသည့်မြေ၊ မြက်ခင်းပြင်များနှင့်ရောထွေးနေသောသစ်တောများအနီးတွင်တွေ့ရသည်။

ခေါ်ဝေါ်ပုံ

[ပြင်ဆင်ရန်]

ကွဲပြားခြားနားသောဘာသာစကားများဖြင့်ကြောင်ပန်းကြီး၏ဘုံအမည်များတွင်

  • အက်စမီဈ Pochotia (পচতীয়া)
  • ဘင်္ဂလီ Nirgundi; Nishinda; Samalu
  • ဘွန်တော့ Liñgei
  • တရုတ် Huang jing (黄荆)
  • အင်္ဂလိပ် Five-leaved chaste tree; Horseshoe vitex; Chinese chaste tree
  • ဖိလစ်ပိုင်: Lagundî
  • ဂူဂျာရသီ Nagoda; Shamalic
  • ဟိန္ဒီ Mewri; Nirgundi; Nisinda; Sambhalu; Sawbhalu (निर्गुंडी)
  • အဖလုကောင် Dabtan
  • အိလိုကာနိူး Dangla
  • ကန်နာဒါ Bile-nekki
  • ကိုရီးယား jommokhyeong (좀목형)
  • မလေးရာလမ် Indrani
  • မာရသီ Nirgudi (निरगुडी)
  • နီပေါ 'सिमली' 'Simali' 'Nirgundi'
  • ပန်ခြာပီ Banna; Marwan; Maura; Mawa; Swanjan Torbanna
  • သီရိ Nirgundi; Sephalika; Sindhuvara; Svetasurasa; Vrikshaha (सिन्धुवार)
  • ဆင်ဟွာ Nika (නික)
  • ခုံခါနီ Lingad
  • တမီး Chinduvaram; Nirnochchi; Nochchi; Notchi; Vellai-nochchi
  • တီလီဂု Sindhuvara; Vavili; Nalla-vavili; Tella-vavili (వావిలి / సింధువార) lekkali
  • အူဒူ Sumbaloo
  • အိုဒီယာ Begunia

အသုံးပြုပုံ

[ပြင်ဆင်ရန်]

ကြောင်ပန်းကြီးကိုသိုလှောင်ထားသည့်ကြက်သွန်ဖြူကိုပိုးမွှားများနှင့်ဖိလစ်ပိုင်တွင်ချောင်းဆိုးဆေးအဖြစ်အသုံးပြုသလိုခြင်နိင်ဆေးအဖြစ်လည်းသုံးပါသည်။ မလေးရှားနိုင်ငံတွင်အမျိုးသမီးများကျန်းမာရေးအတွက်ရိုးရာဆေးဖက်ဝင်အပင်များဆေးပညာတွင်အသုံးပြုသည်၊ ရာသီလာခြင်းသံသရာကိုထိန်းညှိရန်ကုသမှုများ၊ ဒါဟာပိုးသတ်ဆေး၊ နက္ခတ္တဗေဒဆိုးဆေး၊ ရောင်ရမ်းခြင်းနှင့်ဝမ်းရောဂါဂုဏ်များ။ ယူအက်စ်တွင်မာကျောသောဇုန် ၆-၉ တွင်ကြီးထွားလာသည်။ သူ၏ခရမ်းရောင်ပန်းများသည်နွေရာသီတွင်အလွန်ပွင့်လန်းပြီးပျားများနှင့်လိပ်ပြာများလာရောက်လည်ပတ်သည့်လူကြိုက်များသောအပင်တစ်ခုဖြစ်သည်။

ကိုးကား

[ပြင်ဆင်ရန်]