Aqbeż għall-kontentut

Ukrajna

Immodifika l-ħoloq
Minn Wikipedija, l-enċiklopedija l-ħielsa
Ukrajna
Україна
Україна – Bandiera Україна – Emblema
Innu nazzjonali: 
"Ще не вмерла України" (Ukren)[1]
Shche ne vmerla Ukrayiny (trażlitterazzjoni)
Il-Glorja tal-Ukrajna għadha ma tmermitx
Mappa tal-Ukrajna
Belt kapitali
(u l-ikbar belt) 		Kyiv
50°27′N 30°30′E / 50.45°N 30.5°E / 50.45; 30.5

Lingwi uffiċjali Ukren
Gvern Repubblika semi-presidenzjali unitarja
 -  President Volodymyr Zelenskyy
 -  Prim Ministru Denys Shmyhal
 -  Kelliem tal-Parlament Dmytro Razumkov
Formazzjoni
 -  Kyivan Rus' 882 
 -  Renju ta'
Galizja–Volhynia		 1199 
 -  Cossack Hetmanate 17 ta' Awwissu 1649 
 -  Repubblika Nazzjonali Ukrena 7 ta' Novembru 1917 
 -  Repubblika Nazzjonali Ukrajna tal-Punent 1 ta' Novembru 1918 
 -  SSR Ukrajna 10 ta' Marzu 1919 
 -  Carpatho-Ukrajna 8 ta' Ottubru 1938 
 -  Annessjoni Sovjetika
tal-Ukrajna tal-Punent		 15 ta' Novembru 1939 
 -  Dikjarazzjoni tal-
Indipendenza Ukrajna		 30 ta' Ġunju 1941 
 -  Indipendenza mill-
Unjoni Sovjetika		 24 ta' Awwissu 1991a 
Erja
 -  Total 603,628 km2 (46)
233,090 mil kwadru 
 -  Ilma (%) 7
Popolazzjoni
 -  stima tal-2012 44,854,065[2] (28)
 -  ċensiment tal-2001 48,457,102 
 -  Densità 77/km2 (115)
199/mili kwadri
PGD (PSX) stima tal-2012
 -  Total $344.727 biljun[3] 
 -  Per capita $7,598[3] 
PGD (nominali) stima tal-2012
 -  Total $180.174 biljun[3] 
 -  Per capita $3,971[3] 
IŻU (2013) Increase 0.740[4] (għoli) (78)
Valuta hryvnia (UAH)
Żona tal-ħin EET (UTC+2)
Kodiċi telefoniku +380
TLD tal-internet .ua
.укр
1 Referendum tal-indipendenza kien sar fl-1 ta' Diċembru, wara li l-indipendenza Ukrajna kienet finalizzata fis-26 ta' Diċembru. Il-kostituzzjoni attwali ġiet adottata fit-28 ta' Ġunju 1996.
Organizzazzjoni territorjali
Lejn l-arloġġ minn fuq: għalqa tal-qamħ qrib Lviv, il-kosta tal-Baħar l-Iswed fil-Krimea, il-Karpazji f'Bukovina, bajd tal-Għid b'dekorazzjonijiet tradizzjonali Ukrajni u l-Katidral ta' Santa Sofia fi Kyiv
Kharkiv
Delta tax-Xmara Dnipro fl-Kyiv
Baċir tad-drenaġġ tax-Xmara Dnipro
Delta tax-Xmara Dnipro
азовське море/azovsʹke Baħar ta' Azov (Prymors'kyi Blvd, 24, Mariupol, Provintia ta' Donetsk (Донецька Область, Donetsk Oblast)
Provintia ta' Donetsk (Донецька Область, Donetsk Oblast)
Гора меч, Kramatorsk Raion (Ukranjan: Краматорський район, romanizzat: Kramatorskyi raion)
Fortizza ta' Akkerman (Аккерманська фортеця, Akkermansʹka fortetsya) f'Cetatea Alba, Provintia ta' Odesa Oblast, l-Ukrajna
Bílhorod Dniester Fortress (Ukranjan: Білгород-Дністровський, romanizzat: Bílhorod-Dnistrovskyi, lit. 'belt bajda tad-Dniester'), Provitia ta' Odesa (Одеська область, Odesa Oblast)
Il-Kwartieri Ġenerali tas-Servizz tas-Sigurtà tal-Ukrajna (Ukrain: Служба безпеки України, romanizzat: Sluzhba bezpeky Ukrainy) jew SBU (Ukrain: СБУ) hija l-awtorità tal-infurzar tal-liġi u l-oqsma prinċipali tal-intelliġenza u l-attività tal-gvern tal-Ukraina, l-aġenzija tal-intelliġenza u l-kontro-sigurtà fl-Ukraina il-ġlieda kontra l-kriminalità organizzata u t-terroriżmu. Il-Kostituzzjoni tal-Ukrajna tiddefinixxi l-SBU bħala formazzjoni militari u l-persunal tagħha huwa meqjus bħala persunal militari b'rank. Hija direttament subordinata għall-awtorità tal-President tal-Ukrajna.
Il-Kwartieri Ġenerali tal-Direttorat Ewlieni tal-Intelliġenza tal-Ministeru tad-Difiża tal-Ukrajna (Ukran: Головне управління розвідки Міністерства оборони України,romanized: Holovne upravlinnia rozvidky Ministerstva oborony Ukrainy, HUR MOU) huwa s-servizz tal-intelliġenza militari tal-gvern tal-Ukraina. Hija aġenzija tal-Ministeru tad-Difiża, mhux l-Staff Ġenerali tal-Forzi Armati tal-Ukrajna.
Fortizza ta' Khotyn (Хотинська фортеця, Khotynsʹka fortetsya) fuq ix-Xmara Dniester, l-Ukrajna tal-lum, imbagħad mal-fruntiera tat-tramuntana tal-Prinċipat tal-Moldova u l-fruntiera tan-nofsinhar tal-Commonwealth Pollakk-Litwan.
Krimea
Katidral Ortodoss f'Kherson
Zhovkva (Żółkiew) twaqqfet fis-seklu 16 bħala belt Rinaxximentali mill-mexxej militari Pollakk Stanisław Żółkiewski.
Il-Kastell ta' Olesko huwa l-post fejn twieled ir-Re Pollakk Ġwanni III Sobieski
Il-Bażilika Arċikatidral tal-Assunta tal-Verġni Mbierka Marija ętszej Maryi Panny), normalment imsejħa sempliċiment Katidral Latin (Ukrain: Лати́нський собо́р, Pollakk: Katedra Łacińska) huwa katidral Kattoliku Ruman ta' 14-il seklu f'Lviv, fil-Punent tal-Ukrajna. Hija tinsab fil-Belt il-Qadima tal-belt, fir-rokna tal-Lbiċ tal-pjazza tas-suq, imsejħa Plaza de la Catedral.
Veduta ta' Kharkiv
Protesta kontra r-Russifikazzjoni. Il-banner jgħid "Iskola Ukraina għat-Tfal Ukraini!" 1960-1980s
Mappa tad-djaletti u sottodjaletti Ukrajni (2005). Grupp tat-Tramuntana (bil-blu), Grupp tax-Xlokk (bl-isfar), Grupp tal-Lbiċ (bl-aħmar).
"Triodju tar-Randan" mill-Metropolitan ta' Kyiv Petro Mohyla, 1646.
Minjatura ta' San Luqa mill-Evanġelji Peresopnytsia (1561).
Domini Georgi Regis Russiae; Lord George (Yuri), ir-Re tar-Rus (1313)
Siġill tar-Re Yuri I ta' Halych (renju: 1301-1308) “Sigillum Domini Georgi Regis Rusie” (xellug), “Sigillum Domini Georgi Ducis Ladimerie” (lemin).
"Moneta Rvssie" maħduma fl-1382 ibbażata fuq groschen
Radziwill Letopis, fol. 14v Minjatura: Il-kampanja ta' Oleg ta' Novgorod kontra Kostantinopli (s. Gwerra Rus'-Biżantina 907) fil-Slavi tal-Lvant Qadim kien lingwa użata mill-Islavi tal-Lvant mis-seklu 7 jew 8 sas-seklu 13 jew 14, jew alternattivament mis-seklu 5 sas-seklu 16, sakemm inqasam fil-lingwa Russa u Rutena. Il-Rutenjan eventwalment sar il-lingwi tal-Belarus, ir-Russu, u l-Ukrajna.
Paġna mill-Miscellanies ta' Svyatoslav (1073).
L-Evanġelji ta' Novgorod Ostromir, li jmorru mill-1056 jew mill-1057, huwa t-tieni l-eqdem ktieb magħruf Slavi tal-Lvant, wieħed mill-ħafna manuskritti illuminati medjevali fil-Librerija Nazzjonali Russa.
Novgorodians litterati tas-seklu 14 bagħtu lil xulxin ittri miktuba fuq il-qoxra tal-betula.
L-ewwel paġna tal-Codex Novgorod tas-seklu 10, maħsub li huwa l-eqdem ktieb Slaviku tal-Lvant li jeżisti.
Mappa ta' Ukrajna fl-1720, Nuremberg.
Amministrazzjoni tal-Stat tal-Provinċja ta' Kherson (Kherson Oblast/Херсонська область)
Mappa fiżika tal-Provinċja ta' Kherson (Kherson Oblast/Херсонська область)
Ix-Xmara Dnieper f'Kherson
Mappa ta' Krimea
Simbolu ta' Mstislav ta' Chernigov
It-"trijangolu kyiv, Chernihiv u Pereiaslavl" fl-1132, magħruf ukoll bħala "trijangolu kyiv-Chernihiv-Pereiaslavl", it-"trijangolu kyiv, Chernigov u Pereiaslavl" jew "trijangolu kyiv".
Srebrenik (munita tal-fidda) ta' Sviatopolk I ta' Kiev (1015). Fuq in-naħa ta' wara tal-munita hemm ittimbrat is-simbolu prinċepju ta' Sviatopolk fil-forma ta' bident, li l-ponta tax-xellug tagħha tispiċċa f'salib.
A srebrenik ta' Vladimir il-Kbir (seklu X)
Is-simboli personali tal-knyazes Rurikid.
L-steppa fil-park naturali nazzjonali Azov-Syvash, l-Ukrajna, bi żwiemel introdotti mill-ġdid.
Steppa u bajja kostali, Park Naturali Nazzjonali Azov-Sivash Il-park inħoloq biex jipproteġi l-ambjent kostali uniku tal-Majjistral Azov. Huwa partikolarment importanti bħala waqfa fuq il-passaġġ għall-għasafar li jpassu, b'aktar minn miljun għasfur jżuru kull sena. Hija tinsab fil-Genichesk Raion, Kherson Oblast. Il-park inħoloq fil-25 ta' Frar, 1993 u għandu erja ta' 52,582.7 ettaru (203,023 mil kwadru).
Il-Vorskla f'Poltava, Il-Vorskla (Ukrajnjan: Ворскла) hija xmara li tgħaddi minn Belgorod Oblast fir-Russja lejn in-Nofsinhar sal-Grigal tal-Ukrajna, fejn tingħaqad mad-Dnieper. Għandu tul ta '464 kilometru (288 mi) u erja ta' baċin ta '14,700 kilometru kwadru (5,700 sq mi). It-tributarji tal-lemin tax-xmara jinkludu Vorsklytsia u Boromlia, u t-tributarji tax-xellug Merla, Kolomak u Tahamlyk.
Il-Vorskla (Ukrajnjan: Ворскла) hija xmara li tgħaddi minn Belgorod Oblast fir-Russja lejn in-Nofsinhar sal-Grigal tal-Ukrajna, fejn tingħaqad mad-Dnieper. Għandu tul ta '464 kilometru (288 mi) u erja ta' baċin ta' 14,700 kilometru kwadru (5,700 sq mi). It-tributarji tal-lemin tax-xmara jinkludu Vorsklytsia u Boromlia, u t-tributarji tax-xellug Merla, Kolomak u Tahamlyk.
Il-Vorsklytsia jew Vorsklitsa (Ukrajnjan: Ворсклиця) hija xmara fl-Oblast ta' Belgorod u l-Oblast ta' Sumy, l-Ukrajna. Huwa tributarju tal-lemin tal-Vorskla.
Ix-xmara li tgħaddi minn Kirovohrad, l-Inhul (Ukrain: Інгул) hija xmara fl-Ukrajna, tributarju tax-xellug tal-Bug tan-Nofsinhar. Jogħla fit-tramuntana ta' Kirovograd u jgħaddi lejn in-Nofsinhar sakemm jitbattal fl-estwarju ta' Bug, li fil-konfluwenza tiegħu hemm il-kapitali Nicolaiev, diġà qrib il-Baħar l-Iswed. Huwa twil 354 km u jbatti baċin ta' 9,890 km².
Ix-xmara Mokri Yaly (Ukranjan: Мокрі Яли) fl-Staromlinovka
Stampa:Світакон на річці Мокрі Яли.jpg
Ix-xmara Mokri Yaly (Ukranjan: Мокрі Яли) fil-punent ta' Donetsk Oblast, l-Ukrajna
Ix-xmara Vovcha (Ukranjan: Вовча) tinsab fil-provinċji ta' Dnipropetrovsk u Donetsk, l-Ukraina. Ix-xmara tgħaddi 323 kilometru u tkopri żona ta' baċir ta' 13,300 km 2
Ix-xmara Vovcha (Ukranjan: Вовча) tinsab fil-provinċji ta' Dnipropetrovsk u Donetsk, l-Ukraina. Ix-xmara tgħaddi 323 kilometru u tkopri żona ta' baċir ta' 13,300 km 2
Għolja "Kamyana Mohyla"
Il-Khanate tal-Krimea fl-1502
Il-firxa approssimattiva ta' Scythia u l-lingwi Scythian (oranġjo) fl-1 seklu.
Il-kultura Scythian kienet kultura arkeoloġika tal-Età tal-Ħadid li ffjorixxiet fl-isteppa Pontiku-Kaspja fl-Ewropa tal-Lvant bejn madwar 700 QK. u 200 AD. Hija assoċjata mal-Scythians, Cimmerians u popli oħra li abitaw ir-reġjun ta 'Scythia, u kien parti mid-dinja Scythian-Siberjana usa'.
Id-dinja Scythian-Siberjana kienet orizzont arkeoloġiku li ffjorixxiet fl-isteppa Ewrasjatika matul iż-Żmien tal-Ħadid, bejn wieħed u ieħor mis-seklu 9 QK. sas-seklu 2 wara Kristu. Kien jinkludi l-kulturi Scythian, Sauromatian u Sarmatian tal-Ewropa tal-Lvant, il-kulturi Saka-Masajetae u Tasmola tal-Asja Ċentrali, u l-kulturi Aldy-Bel, Pazyryk u Tagar tan-Nofsinhar tas-Siberja.

L-Ukrajna (en-us-Ukraine.ogg juːˈkreɪn (għajnuna·info); Ukren:Україна, translitterata:Ukrayina), hi nazzjon fl-Ewropa tal-Lvant. L-Ukrajna għandha fruntieri mal-Russja lejn il-lvant u grigal, mal-Bjelorussja għall-majjistral, mal-Polonja, is-Slovakkja u l-Ungerija lejn il-punent, mar-Rumanija u l-Moldova għall-lbiċ, u mal-Baħar l-Iswed u l-Baħar ta' Azov fin-nofsinhar u x-xlokk, rispettivament. Il-pajjiż għandhu erja ta' 603,628 km², li huwa l-akbar pajjiż fl-Ewropa.[5][6][7]

Skont it-teorija popolari u stabbilita sew, l-istat medjevali ta' Kyivan Rus ġie stabbilit mill-Varanġjani fid-9 seklu bħala l-ewwel storja rreġistrata mill-stat tal-Slavi tal-Lvant. In-nazzjon ħareġ b'saħħtu fil-Medju Evu iżda ddiżintegra fis-seklu 12. Sa nofs is-seklu 14, it-territorji Ukraini kienu taħt ir-regola ta' tliet poteri esterni: l-Orda tad-Deħeb, il-Gran Dukat tal-Litwanja, u r-Renju tal-Polonja.[8] Wara l-Gwerra l-Kbira tat-Tramuntana (1700–1721), l-Ukrajna kienet maqsuma fost numru ta' setgħat reġjonali. Mis-seklu 19, l-akbar parti tal-Ukrajna ġiet integrata fl-Imperu Russu, bil-bqija taħt il-kontroll Awstro-Ungeriż.

F'Novembru tal-2013, beda l-Ewromaidan, sensiela ta' protesti f'Kyiv u diversi partijiet oħra tal-pajjiż. Dan wassal għal rivoluzzjoni fejn fiha il-gvern ta' Viktor Yanukovych ġie mneħħi u floku Oleksandr Turchynov sar president. Fi Frar tal-2014 bdiet il-Kriżi tal-Krimea, li spiċċat bir-Russja tieħu kontroll tal-Krimea u l-belt ta' Sevastopol f'Marzu, għalkemm dan mhu rikonoxxut mill-ebda pajjiż.

Il-Karpazji huma l-ogħla firxa tal-muntanji fl-Ukrajna. L-ogħla quċċata hija Hoverla (2,061) metri

Total tal-fruntieri tal-Ukrajna: 5,581 km, pajjiżi tal-fruntiera (6): Belarus 1,111 km; Ungerija 128 km; Moldova 1,202 km; Polonja 498 km; Rumanija 601 km; Russja 1,944 km, Slovakkja 97 km.

Organizzazzjoni territorjali[immodifika | immodifika s-sors]

L-istruttura territorjali tal-Ukraina tinkludi 24 provinċja (oblast) u r-Repubblika Awtonoma tal-Krimea. Il-kapitali hija Kyiv, li, bħal Sevastopol fil-Krimea, hija meqjusa bħala unità amministrattiva separata.

Chufut-Kale[immodifika | immodifika s-sors]

Chufut-kale issa huwa fdalijiet. Huwa monument nazzjonali tal-kultura Karaite tal-Krimea, 3 km (1.9 mi) biss fil-lvant ta' Bakhchysarai. (Koordinati: 44°44′28″N 33°55′28″E; Pajjiż: Ukraina; Reġjun: Repubblika Awtonoma tal-Krimea; rajon: Rajon Bakhchysarai; Stabbilit: Seklu 6 - 10; Żona tal-Ħin. UTC+4 (MSK)).

Isimha bit-Tatar tal-Krimea u bit-Tork ifisser "fortizza Lhudija" (çufut/çıfıt - Lhudija, qale/kale - fortizza), filwaqt li l-Karaiti tal-Krimea jirreferu għaliha sempliċement bħala "Fortizza", meta wieħed iqis il-post bħala l-istorja taċ-ċentru tal-komunità Karaiti tal-Krimea. . Fil-Medju Evu l-fortizza kienet magħrufa bħala Qırq Yer (Post tal-Erbgħin) u bħala Karaites, li s-setta tagħhom ħafna mill-abitanti tagħha jappartjenu, Sela' ha-Yehudim (bl-Ebrajk, 'Blata tal-Lhud').

  • Chufut-Kale
    Chufut-Kale
  • Veduta mill-qrib tal-Kenassas
    Veduta mill-qrib tal-Kenassas
  • ġewwa għar
    ġewwa għar
  • Wieħed mill-bini f'Kenassa.
    Wieħed mill-bini f'Kenassa.
  • Mausoleu ta' Dzhanike-Khanym, hija de Tokhtamysh
    Mausoleu ta' Dzhanike-Khanym, hija de Tokhtamysh
  • Panorama tal-għerien u l-ħitan
    Panorama tal-għerien u l-ħitan
  • Panorama tal-għerien u l-ħitan
    Panorama tal-għerien u l-ħitan

Referenzi[immodifika | immodifika s-sors]

  1. ^ Verkhovna Rada tal-Ukrajna, ed. (6 ta' Marzu 2003). "Law of Ukraine. State Anthem of Ukraine" . Iċċekkja l-valuri tad-data f': |data= (għajnuna)Manutenzjoni CS1: lingwa mhix magħrufa (link)
  2. ^ CIA World Factbook (ed.). "People and Society: Ukraine". Arkivjat minn l-oriġinal fl-2016-07-09. Miġbur 2013-08-08. Parametru mhux magħruf |aċċessdata= injorat (għajnuna)
  3. ^ a b ċ d International Monetary Fund, ed. (Ottubru 2012). "Report for Selected Countries and Subjects". World Economic Outlook Database. Parametru mhux magħruf |aċċessdata= injorat (għajnuna)
  4. ^ Ġnus Magħquda, ed. (2013). "Human Development Report 2013" (PDF). Parametru mhux magħruf |aċċessdata= injorat (għajnuna)
  5. ^ Global Clinical Trials by Richard Chin, Elsevier, 2011, ISBN 0-12-381537-1 (page 345)
  6. ^ Futur ta ' Google Earth by Chandler Evans, BookSurge Publishing, 2008, ISBN 1-4196-8903-7 (page 174)
  7. ^ Ukrainian consul in NY (ed.). "Basic facts about Ukraine". Arkivjat minn l-oriġinal fl-2016-03-26. Miġbur 2013-08-08. Parametru mhux magħruf |aċċessdata= injorat (għajnuna)
  8. ^ Britannica.com (ed.). "Ukraine :: History – Britannica Online Encyclopedia". Parametru mhux magħruf |aċċessdata= injorat (għajnuna)
a • d • m
Pajjiżi fl-Ewropa
Stati sovrani
Stati b'rikonoxximent limitat
Miksub minn "https://mt.wikipedia.org/w/index.php?title=Ukrajna&oldid=308602"