Aqbeż għall-kontentut

Finlandja

Minn Wikipedija, l-enċiklopedija l-ħielsa
Repubblika tal-Finlandja
Suomen tasavalta (Finlandiż)
Republiken Finland (Żvediż)
Suomen tasavalta (Finlandiż) Republiken Finland (Żvediż) – Bandiera Suomen tasavalta (Finlandiż) Republiken Finland (Żvediż) – Emblema
Innu nazzjonali: Maamme (Finlandiż)
Vårt land (Żvediż)
L-Art tagħna
Belt kapitali
(u l-ikbar belt)
Ħelsinki
60°10′N 024°56′E / 60.167°N 24.933°E / 60.167; 24.933

Lingwi uffiċjali Finlandiż (90.0%)
Żvediż (5.4%)
Gvern Repubblika Parlamentari
 -  President Sauli Niinistö
 -  Prim Ministru Petteri Orpo
 -  Kelliem tal-Parlament Jussi Halla-aho
Indipendenza
 -  Awtonomija
mar-Russja
29 ta' Marzu 1809 
 -  Indipendenza
mir-Russja Sovjetika
6 ta' Diċembru 1917 
 -  Rikonoxxuta
mir-Russja Sovjetika
4 ta' Jannar 1918 
Sħubija fl-UE 1 ta' Jannar, 1995
Erja
 -  Total 338,424 km2 (64)
130,596 mil kwadru 
 -  Ilma (%) 10
Popolazzjoni
 -  stima tal-2012 5,421,827[1] (112)
 -  ċensiment tal-2000 5,180,000 
 -  Densità 16/km2 (201)
41/mili kwadri
PGD (PSX) stima tal-2011
 -  Total $197.476 biljun[2] 
 -  Per capita $36,395[2] 
PGD (nominali) stima tal-2011
 -  Total $250.126 biljun[2] 
 -  Per capita $46,098[2] 
IŻU (2013) 0.892[3] (għoli ħafna) (21)
Valuta Ewro (EUR)
Żona tal-ħin EET (UTC+2)
Kodiċi telefoniku +358
TLD tal-internet .fi · .ax 1
1 Id-dominju .eu hija wkoll użata, din hija maqsuma ma' membri stati tal-Unjoni Ewropea. Id-dominju .ax hija riżervata għall-provinċja awtonoma tal-Gżejjer Åland.
Il-muntanja Halti (Finlandiż: Haltitunturi, li tfisser "tunturi Halti" - a tunturi hija għoljiet baxxi f'Fenoscandia) hija l-ogħla muntanja fil-Finlandja, b'altitudni ta' 1,324 m 'il fuq mil-livell tal-baħar. n. m. Hija tinsab fil-Lapland, fil-muniċipalità ta 'Enontekiö li jmiss man-Norveġja. Is-samit ta' Halti jinsab fin-Norveġja u jinsab 1365 m 'il fuq mil-livell tal-baħar. n. m.
Pielinen
Sauna
Is-Senat Finlandiż o 1917. Heid o state Pehr Evind Svinhufvud fil-heid o buird.
Organizzazzjoni territorjali
Mappa Topografika tal-Finlandja
Lag Pyhäjärvi, Għalkemm l-isem ifisser "lag qaddis" bil-Finlandiż modern, probabbilment oriġinarjament kien ifisser "lag fruntiera". Pyhäjärvi huwa ffurmat bħall-ittra Ċ bil-bliet ta 'Tampere u Nokia fit-tarf tat-tramuntana u l-belt ta' Lempäälä fit-tarf tan-nofsinhar.
Rock pentins f'Astuvansalmi f'Ristiina, ir-reġjun ta' Soothren Savonia.
Park tax-Xjenza ta' Kuopio (Kuopio Science Park)
L-eks kwartieri ġenerali tan-Nokia, Tieto Keilalahti Kampus attwali. f'Keilaniemi, Espoo.
Torri Accountor Tower
Keilaniemen alue ilmakuvassa.
Lag swampy fil-Park Nazzjonali ta' Lauhanvuori (bil-Finlandiż: Lauhanvuoren kansallispuisto) huwa park nazzjonali fir-reġjun ta' Ostrobothnia fin-Nofsinhar tal-Finlandja, fuq il-fruntiera ta' Kauhajoki u Isojoki. Ġie stabbilit fl-1982 u jkopri 53 kilometru kwadru (20 sq mi). Il-park huwa kkaratterizzat mill-foresti tal-arżnu, nixxigħat u swamps tiegħu. (Kategorija II tal-IUCN (park nazzjonali)).
Vanajavesi huwa lag kbir fin-Nofsinhar tal-Finlandja, fil-provinċji ta' Pirkanmaa u Kanta-Häme. Hija parti mill-baċir Kokemäenjoki. Il-lag jiġbor ilmijiet minn żona wiesgħa fir-reġjuni ta' Pirkanmaa, Tavastia proprju u partijiet mir-reġjun ta' Päijänne Tavastia.
Il-Kastell ta' Tavastia jew il-Kastell ta' Häme (Finlandiż: Hämeen linna, Svediż: Tavastehus slott) huwa kastell medjevali f'Tavastia proprju, il-Finlandja. Hija tinsab f'Hämeenlinna, il-belt bejn Ħelsinki u Tampere. Oriġinarjament jinsab fuq gżira, il-kastell issa jinsab fuq ix-xatt tal-Lag Vanajavesi. Il-kastell jikkonsisti f'mantena ċentrali u ħitan tal-purtieri tal-madwar, imdawwar b'foss. Oriġinarjament l-iskuża kellha ħames turretti, iżda llum jidhru tnejn biss. Il-ħajt tal-purtieri għandu gatehouse, merli, torri tal-kantuniera tal-briks ottagonali u turret tond. Il-livelli t'isfel tal-manteniment u l-ħajt tal-purtieri huma tal-granit tal-ġebel u l-livelli ta' fuq huma ta' briks aħmar. Għalkemm id-data eżatta hija kkontestata, il-kastell huwa ġeneralment meqjus li nbena fis-seklu 13. Minbarra l-istatus tiegħu bħala fortizza militari u dar għan-nobbli Svediża, il-kastell intuża bħala ħabs u bħalissa huwa mużew immexxi mill-Bord Nazzjonali Finlandiż tal-Antikitajiet. Il-kastell huwa wieħed mill-attrazzjonijiet turistiċi ewlenin fin-Nofsinhar tal-Finlandja, billi huwa l-qofol tal-belt u post popolari għal avvenimenti, inklużi fieri tar-Rinaxximent. Ġie Irrestawrat fl-1953-1988, bħalissa jintuża bħala Mużew u huwa amministrat mill-Bord Nazzjonali Finlandiż tal-Antikitajiet.
Il-Kastell ta' Hakoinen (Hakoisten linnavuori bil-Finlandiż) huwa l-fdalijiet ta' fortifikazzjoni tal-għoljiet f'Janakkala, il-Finlandja. Il-fortifikazzjoni, li tmur minn żminijiet medjevali, kienet tinsab fuq blata wieqaf ħafna ħdejn il-Lag Kernaala (Kernaalanjärvi), b'mod li jfakkar it-tradizzjoni tal-għoljiet. Il-quċċata tal-blat hija 63 metru (207 pied) 'il fuq mil-livell tal-ilma tal-lag. Illum fadal ftit li xejn mill-kastell. Bl-istess mod, ftit hu magħruf dwar l-oriġini tiegħu.
Illustrazzjoni tal-Kastell ta' Hakoinen fil-Finlandja framstäldt i teckningar editjat minn Zacharias Topelius u ppubblikat fl-1845-1852.

Il-Finlandja (Suomi_Finland.ogg Finlandiż: Suomi ; Żvediż: Finland), uffiċjalment ir-Repubblika tal-Finlandja, huwa pajjiż Nordiku li jinsab fir-reġjun tal-Fennoskandja tal-Ewropa ta' Fuq. Il-pajjiż huwa mdawwar mill-Iżvezja fil-Punent, in-Norveġja fit-Tramuntana u r-Russja fil-Lvant, filwaqt li l-Estonja tinsab fin-Nofsinhar, in-naħa l-oħra tal-Golf tal-Finlandja.

Huwa stmat li 5.4 miljun persuna jgħixu fil-Finlandja, bil-maġġoranza kkonċentrata fir-reġjuni tan-Nofsinhar.[4] Hi t-tmien l-akbar pajjiż fl-Ewropa skont l-erja u l-pajjiż b'densità ta' popolazzjoni l-iżjed baxxa fl-Unjoni Ewropea. Politikament, il-pajjiż huwa repubblika parlamentari bi gvern ċentrali bbażat fil-belt kapitali Ħelsinki, gvernijiet lokali fi 336 muniċipju[5][6] u reġjun awtonomu, il-Gżejjer Åland.

Il-Finlandja ssieħbet fl-Unjoni Ewropea wara referendum fl-1994.

Dinland Fronetars total: 2,563 km, pajjiżi tal-fruntiera (3): Norveġja 709 km; L-Isvezja 545 km; Russja 1,309 km.

Organizzazzjoni territorjali[immodifika | immodifika s-sors]

Il-Finlandja hija maqsuma f'6 aġenziji reġjonali (AVI), 19-il reġjun (makunta/landscap), 70 subreġjun u 311 muniċipalità. L-aġenziji reġjonali huma Lapland, il-Finlandja tat-Tramuntana, il-Finlandja Ċentrali tal-Punent, il-Finlandja tal-Lvant, il-Lbiċ tal-Finlandja, u l-Finlandja tan-Nofsinhar.

Il-belt ta' Espoo tinkludi wkoll l-exclave Kauniainen. Il-belt ta 'Espoo tkopri erja ta' 528.03 kilometri kwadri (203.9 sq mi) b'popolazzjoni ta '311,888, u tpoġġiha bħala t-tieni belt l-aktar popolata fil-Finlandja. Espoo hija parti miż-żona metropolitana ta' Ħelsinki, fejn jgħixu aktar minn 1.5 miljun ruħ.

Il-belt ta' Tampere għandha popolazzjoni ta' 254,198 abitant; Iż-żona urbana għandha popolazzjoni ta' 341,696; u ż-żona metropolitana, magħrufa wkoll bħala s-sottoreġjun ta' Tampere, għandha popolazzjoni ta' 415,496 f'żona ta' 4,970 km2 (1,920 sq mi)

Storja territorjali tal-Finlandja[immodifika | immodifika s-sors]

Referenzi[immodifika | immodifika s-sors]

  1. ^ "VÄESTÖTIETOJÄRJESTELMÄ – REKISTERITILANNE – 30.09.2012" (bil-Finlandiż). Population Register Centre. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2013-01-16. Miġbur 2012-10-17.
  2. ^ a b ċ d "Finlandja". Fond Monetarju Internazzjonali. Miġbur 2013-04-17.
  3. ^ "Human Development Report 2013" (PDF). Nazzjonijiet Uniti. 2013. Miġbur 2013-03-14.
  4. ^ "KUNTIEN ASUKASLUVUT AAKKOSJÄRJESTYKSESSÄ". Population Register Centre. 2012-08-31. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2013-06-02. Miġbur 2012-09-16.
  5. ^ "Kuusi kuntaa katoaa kartalta" . Ħelsinki: Yleisradio Oy. 2010-12-31. Miġbur 2011-01-01.Manutenzjoni CS1: lingwa mhix magħrufa (link)
  6. ^ "Local Finland—Front page". Ħelsinki: The Association of Finnish Local and Regional Authorities. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2009-12-19. Miġbur 2010-01-01.