Limfoma pada haiwan
Limfoma pada haiwan ialah sejenis barah yang ditakrifkan dengan pengembangbiakan limfosit malignan di dalam organ pejal seperti nodus limfa, sumsum tulang, hati dan limfa. Penyakit ini juga boleh berlaku di mata, kulit, dan salur perut usus. Ini juga dikenali sebagai limfosarkoma.
Limfoma pada anjing
[sunting | sunting sumber]Limfoma ialah salah satu daripada tumor malignan paling kerap berlaku pada anjing. Sebabnya adalah genetik, tetapi terdapat juga faktor persekitaran tersyak yang terlibat,[1] termasuk dalam satu kajian risiko meningkat dengan kegunaan racun herba 2,4-D.[2] Risiko ini tidak disahkan dalam satu lagi kajian.[3]
Baka yang kerap terjejas termasuklah boxer, terier Scotland, anjing pemburu basset, terier Airedale, chow chow, anjing gembala Jerman, pudel, anjing Santo Bernard, buldog, beagle, anjing Rottweil[1] dan anjing pengutip keemasan. Anjing pengutip keemasan terutamanya terdedah kepada limfoma berkembang, dengan risiko jangka hayat 1:8.[4]
Limfoma pada kucing
[sunting | sunting sumber]Limfoma ialah kemalignanan paling kerap yang didiagnosis pada kucing.[5] Limfo pada kucing muda paling kerap berlaku ikutan jangkitan dengan virus leukemia kucing (FeLV) atau pada darjah kurang virus imunodefisiensi kucing (FIV). Kucing ini cenderung untuk mempunyai penglibatan nodus limfa, spina, atau mediastinum. Kucing dengan FeLV adalah 62 kali lebih mungkin menghidap limfoma, dan kucing dengan kedua-dua FeLV dan FIV adalah 77 kali lebih mungkin.[6] Kucing lebih muda cenderung untuk mempunyai limfoma sel T dan kucing lebih tua cenderung untuk mempunyai limfoma sel B.[7] Kucing lebih tua cenderung untuk mempunyai limfoma perut usus tanpa jangkitan FeLV,[8] tetapi ujian yang lebih peka terhadap jangkitan FeLV paras rendah dan FeLV cacat replikasi telah menenmui bahawa banyak kucing ini pernah terdedah sebelum ini.[9] Bentuk sama limfoma yang dijumpai pada anjing juga berlaku pada kucing, tetapi jenis perut usus ialah jenis paling kerap. Limfoma ginjal ialah tumor ginjal paling kerap pada kucing, dan limfoma juga merupakan tumor jantung paling kerap.[1]
Limfoma pada feret
[sunting | sunting sumber]Limfoma adalah kerap pada feret dan merupakan barah paling kerap pada feret muda. Terdapat sesetengah bukti bahawa retrovirus mungkin memainkan peranan dalam perkembangan limfoma seperti pada kucing.[10] Tisu paling kerap terjejas ialah nodus limfa, limpa, hati, usus, mediastinum, sumsum tulang, paru-paru, dan ginjal.
Pada feret muda, penyakit ini berprogres dengan cepat. Gejala paling kerap ialah kesukaran pernafasan disebabkan oleh pembesaran timus.[11] Gejala lain termasuk kehilangan selera, kesusutan berat, kelemahan, kemurungan, dan batuk. Ini juga boleh menyamar sebagai penyakit kronik seperti jangkitan pernafasan atas atau penyakit perut usus. Pada feret lebih tua, limfoma biasanya kronik dan boleh menunjukkan ketiadaan gejala selama bertahun-tahun.[12] Gejala terlihat adalah sama dengan yang pada feret lebih muda, tambah dengan splenomegali, jisim abdomen, dan pembesaran nodus limfa periferi.
Diagnosis adalah melalui biopsi dan sinar-x. Boleh juga ada peningkatan kiraan limfosit. Rawatan termasuk pembedahan untuk tumor sendirian, splenektomi (apabila limfa adalah terlalu besar), dan kemoterapi. Protokol paling kerap menggunakan prednison, vinkristina, dan siklofosfamida.[13] Doksorubisin digunakan dalam sesetengah kes. Kemoterapi pada feret agak sihat ditoleransi dengan sangat baik, tetapi kesan sampingan yang berkemungkinan termasuklah kehilangan selera, kemurungan, kelemahan, pemuntahan, dan kehilangan misai. Kiraan sel darah putih mesti diawasi. Prednison digunakan dengan sendiri boleh berfungsi dengan sangat baik selama berminggu-minggu hingga berbulan-bulan, tetapi boleh menyebabkan rintangan terhadap agen kemoterapi lain. Rawatan alternatif termasuklah vitamin C dan Tabebuia serratifolia (sari kulit kayu).[13]
Prognosis untuk limfoma pada feret bergantung pada kesihatannya dan lokasi barah. Limfoma di dalam mediastinum, limpa, kulit, dan nodus limfa periferi mempunyai prognosis terbaik, sementara limfoma di dalam usus, hati, nodus limfa abdomen, dan sumsum tulang mempunyai yang terburuk.[13]
Lihat juga
[sunting | sunting sumber]- Untuk satu sebab utama limfoma pada kucing, lihat Leukemia kucing
- Limfosit
- Limfadenopati
Rujukan
[sunting | sunting sumber]- ^ a b c Morrison, Wallace B. (1998). Cancer in Dogs and Cats (ed. 1). Williams and Wilkins. ISBN 0-683-06105-4.
- ^ Zahm S, Blair A (1992). "Pesticides and non-Hodgkin's lymphoma". Cancer Res. 52 (19 Suppl): 5485s–5488s. PMID 1394159.
- ^ Kaneene J, Miller R (1999). "Re-analysis of 2,4-D use and the occurrence of canine malignant lymphoma". Vet Hum Toxicol. 41 (3): 164–70. PMID 10349709.
- ^ Modiano J, Breen M, Burnett R, Parker H, Inusah S, Thomas R, Avery P, Lindblad-Toh K, Ostrander E, Cutter G, Avery A (2005). "Distinct B-cell and T-cell lymphoproliferative disease prevalence among dog breeds indicates heritable risk". Cancer Res. 65 (13): 5654–61. doi:10.1158/0008-5472.CAN-04-4613. PMID 15994938.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
- ^ "Feline Leukemia Virus and Related Diseases: Introduction". Buku Panduan Veterinar Merck. 2006. Dicapai pada 28 Januari 2007.
- ^ Ettinger, Stephen J.;Feldman, Edward C. (1995). Textbook of Veterinary Internal Medicine (ed. 4). W.B. Saunders Company. ISBN 0-7216-6795-3.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
- ^ Seo K, Choi U, Bae B, Park M, Hwang C, Kim D, Youn H (2006). "Mediastinal lymphoma in a young Turkish Angora cat". J Vet Sci. 7 (2): 199–201. PMC 3242115. PMID 16645348.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
- ^ "Gastrointestinal Neoplasia". Buku Panduan Veterinar Merck. 2006. Dicapai pada 28 Januari 2007.
- ^ Richter, Keith P. (2006). "Feline gastrointestinal lymphoma" (PDF). Prosiding Persidangan Veterinar Amerika Utara. Dicapai pada 28 Januari 2007.
- ^ Hernández-Divers, Sonia M. (2005). "Ferret Diseases". Prosiding Kongres Dunia Ke-30 Persatuan Veterinar Haiwan Kecil Sedunia. Dicapai pada 28 Januari 2007.
- ^ Mayer, Joerg (2006). "Update on ferret lymphoma" (PDF). Prosiding Persidangan Amerika Utara. Dicapai pada 28 Januari 2007.
- ^ "Ferret Neoplasia". Buku Panduan Veterinar Merck. 2006. Dicapai pada 1 Januari 2007.
- ^ a b c Hillyer, Elizabeth V.;Quesenberry, Katherin E. (1997). Ferrets, Rabbits, and Rodents: Clinical Medicine and Surgery (ed. 1). W.B. Saunders Company. ISBN 0-7216-4023-0.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
Pautan luar
[sunting | sunting sumber]- Panduan menyeluruh kepada barah pada anjing daripada Pet Cancer Center (Inggeris)
- Limfoma pada haiwan peliharaan daripada Buku Panduan Veterinar Merck (Inggeris)
- Limfosarkoma anjing daripada Sekolah Perubatan Veterinar Universiti Negeri Washington Diarkibkan 2007-11-07 di Wayback Machine (Inggeris)
- Limfoma pada anjing daripada Pet Health Library (Inggeris)
- Limfoma pada anjing daripada All Dog Health (Inggeris)