Jenayah
Jenayah (Jawi: جنايه ) atau Pidana merupakan satu perbuatan yang menyalahi undang-undang pemerintahan sesuatu tempat. Orang yang melakukan perbuatan jenayah ini dinamakan penjenayah.
Idea asas apa yang dikatakan jenayah ialah apa-apa yang boleh memberikan masalah atau kesusahan kepada orang lain. Sebagai contoh, semua orang bersetuju bahawa mencuri dan mencederakan/membunuh orang lain adalah perbuatan jenayah.
Namun demikian, ada juga perkara-perkara yang dianggap jenayah di sesuatu negara mungkin tidak dianggap jenayah di negara yang lain. Sebagai contoh, bercium di khalayak ramai merupakan satu jenayah dari sisi undang-undang Malaysia dan boleh didenda, tetapi tidak di negara-negara Eropah dan Amerika Syarikat. Banyak undang-undang berkenaan jenayah diambil daripada undang-undang agama.
Selalunya, tugas mencegah jenayah dan menangkap penjenayah adalah di bawah tanggungjawab pihak polis. Mereka berhak menahan sesiapa yang disyaki untuk dibicarakan oleh mahkamah/hakim. Sekiranya sabit kesalahan, pesalah tersebut boleh didenda atau dipenjarakan. Sesetengah negara juga mempunyai hukuman mati untuk kesalahan tertentu seperti membunuh dan mengedar dadah. Bagi sesetengah kesalahan kecil seperti memandu melebihi had laju, pihak polis boleh mendenda pemandu tersebut dengan terus, tanpa perlu mendakwanya di mahkamah konstitusi.
Jenis Jenayah
[sunting | sunting sumber]Jenayah boleh dibahagikan kepada beberapa kategori (yang bertindan):
- Jenayah berat
- Jenayah komputer dan jenayah siber
- Jenayah terhadap manusia
- Jenayah ke atas harta benda
- Jenayah terhadap keselamatan negara
- Jenayah hak cipta dan paten
- Jenayah dadah
- Jenayah seksual
- Jenayah senjata
- Jenayah perang
- Jenayah juvana
- Jenayah hidupan liar