Timbalan Perdana Menteri United Kingdom

Timbalan Perdana Menteri United Kingdom (bahasa Inggeris: Deputy Prime Minister of the United Kingdom; atau TPM) ialah salah seorang menteri Mahkota kerajaan United Kingdom. Jawatan ini tidak selalu digunakan, dan perdana menteri boleh menggunakan jawatan lain, seperti Setiausaha Negara Pertama, untuk menunjukkan kekananan.

Timbalan Perdana Menteri United Kingdom Great Britain dan Ireland Utara
Deputy Prime Minister of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland
Jata Diraja Kerajaan Seri Paduka Baginda
Penyandang Oliver Dowden sejak 21 April 2023
Kerajaan United Kingdom Pejabat Perdana Menteri Pejabat Kabinet
Gelaran	The Right Honourable Tuan Yang Terutama (diplomatik)
Anggota bagi	Kabinet United Kingdom
Lapor kepada	Perdana Menteri
Bidang kuasa	United Kingdom
Institusi	Office of the Deputy Prime Minister (en)
Kediaman	Tiada
Pusat	Westminster, London
Penama	Perdana Menteri
Dilantik oleh	Seri Paduka Baginda Raja (atas nasihat Perdana Menteri)
Tempoh jawatan	Tiada had penggal
Dibentuk	5 Julai 1995 (1995-07-05)
Pemegang pertama	Michael Heseltine
Tapak web	dpm.cabinetoffice.gov.uk
sunting · sunting di Wikidata Lihat pendokumenan templat ini

Jawatan TPM kini dipegang oleh Oliver Dowden, di bawah Perdana Menteri Rishi Sunak.

Kedudukan berperlembagaan

Jawatan timbalan perdana menteri tidak membawa gaji, dan pemegangnya tidak mempunyai hak untuk penggantian automatik.

Satu hujah klasik yang dibuat terhadap melantik seorang menteri ke jawatan itu ialah ia mungkin menyekat prerogatif diraja Seri Paduka Baginda Raja untuk memilih perdana menteri. Walau bagaimanapun, seorang profesor emeritus dalam undang-undang perlembagaan, Rodney Brazier, baru-baru ini menulis bahawa terdapat kes perlembagaan yang kuat untuk setiap Perdana Menteri melantik Timbalan Perdana Menteri untuk memastikan pemindahan sementara kuasa yang berkesan dalam kebanyakan keadaan. Begitu juga, seorang ahli sains politik, Vernon Bogdanor, telah mengatakan bahawa hujah itu tidak berat dalam konteks moden kerana Seri Paduka Baginda Raja tidak lagi mempunyai budi bicara yang nyata dan, walaupun pada masa lalu, seseorang yang bertindak sebagai timbalan perdana menteri tidak mempunyai kelebihan sebenar untuk dilantik sebagai Perdana Menteri oleh Seri Paduka Baginda Raja (walaupun ini mungkin berbeza dalam parti politik berhubung dengan kepimpinan masing-masing). Seperti Brazier, beliau juga mengatakan bahawa terdapat kes perlembagaan yang baik untuk mengiktiraf jawatan; contohnya, dalam kes kematian atau ketidakupayaan penyandang perdana menteri.

Brazier telah menulis bahawa terdapat tiga sebab mengapa seorang timbalan perdana menteri telah dilantik: untuk menetapkan susur galur penggantian kepada jawatan perdana menteri yang disukai oleh perdana menteri; untuk menggalakkan pelepasan urusan kerajaan yang cekap; dan (dalam kes kerajaan parti Buruh) untuk memberi pengiktirafan kepada status timbalan pemimpin parti Buruh.

Apabila jawatan itu telah digunakan pada masa lalu, timbalan perdana menteri berhujah bagi pihak perdana menteri dalam sesi soalan mingguan kepada Perdana Menteri (PMQ).

Pejabat dan kediaman

Tiada set pejabat yang sentiasa bersedia untuk menempatkan timbalan perdana menteri. Timbalan Perdana Menteri Nick Clegg mengekalkan pejabat di ibu pejabat Pejabat Kabinet, 70 Whitehall, yang berhubung dengan 10 Downing Street. Pendahulu Clegg, John Prescott, mengekalkan pejabat utamanya di 26 Whitehall.

Semasa memegang jawatan, Nick Clegg tinggal di kediaman peribadinya di Putney dan beliau berkongsi Chevening House dengan Setiausaha Pertama William Hague sebagai kediaman hujung minggu. Manakala, Prescott tinggal di Dorneywood.

Penggantian

Tiada siapa yang mempunyai hak penggantian automatik untuk jawatan perdana menteri. Walau bagaimanapun, secara amnya dianggap bahawa sekiranya perdana menteri meninggal dunia, adalah wajar untuk melantik perdana menteri sementara, walaupun terdapat beberapa perdebatan tentang bagaimana untuk menentukan siapa ini yang sepatutnya.

Menurut Brazier, tiada prosedur dalam kerajaan untuk menghadapi kematian mengejut perdana menteri. Tiada juga gelaran seperti pemangku perdana menteri United Kingdom. Walaupun enggan "...membincangkan situasi hipotesis" dengan BBC News pada tahun 2011, Pejabat Kabinet dilaporkan telah berkata pada tahun 2006:

Tiada protokol tunggal yang menetapkan semua implikasi yang mungkin. Walau bagaimanapun, kedudukan perlembagaan umum adalah seperti yang dinyatakan di bawah. Tidak boleh ada andaian automatik tentang siapa Seri Paduka Baginda Ratu akan meminta untuk bertindak sebagai Perdana Menteri sementara sekiranya berlaku kematian Perdana Menteri. Keputusan itu adalah di bawah Prerogatif Diraja. Walau bagaimanapun, terdapat beberapa prinsip panduan utama. Seri Paduka Baginda Ratu mungkin akan mencari ahli kerajaan yang sangat kanan (tidak semestinya Menteri Dewan Rakyat kerana ini akan menjadi pelantikan jangka pendek). Jika ada timbalan yang diiktiraf kepada Perdana Menteri, dulu bertindak bagi pihak beliau semasa ketiadaannya, ini boleh menjadi faktor penting. Juga penting ialah persoalan siapa yang mungkin berada dalam persaingan untuk mengambil alih jangka panjang sebagai Perdana Menteri. Sekiranya anggota paling kanan kerajaan itu sendiri adalah pesaing untuk peranan Perdana Menteri, mungkin Seri Paduka Baginda Ratu akan menjemput seorang bukan pesaing kanan yang sedikit kurang. Dalam keadaan ini, setiausaha sulitnya mungkin akan mengambil perhatian, melalui Setiausaha Kabinet, ahli-ahli Kabinet untuk memastikan bahawa Seri Paduka Baginda Ratu menerima seseorang yang boleh diterima oleh Kabinet untuk bertindak sebagai pengerusi mereka semasa tempoh sementara. Apabila parti itu telah memilih pemimpin baru, orang itu tentu akan diterima mengadap untuk mengambil alih sebagai Perdana Menteri.

Selain itu, apabila perdana menteri sedang melakukan lawatan ke luar negara, adalah menjadi amalan biasa bagi seorang menteri kanan tugas dilantik yang boleh menghadiri mesyuarat dan urusan segera jika diperlukan, walaupun perdana menteri masih bertanggungjawab dan dimaklumkan perkembangan terbaharu sepanjang masa.

Pada 6 April 2020, apabila Perdana Menteri Boris Johnson dimasukkan ke ICU, beliau meminta Setiausaha Negara Pertama Dominic Raab "untuk mewakilinya".

Senarai

Potret		Nama (Kelahiran–Meninggal dunia)	Tempoh jawatan		Portfolio kementerian lain yang dipegang	Parti	Perdana Menteri	Raja (Pemerintahan)
		The Right Honourable Michael Heseltine Ahli Parlimen Henley (lahir 1933)	5 Julai 1995	2 Mei 1997	Setiausaha Negara Pertama	Konservatif	John Major	Elizabeth II (1952–2022)
		The Right Honourable John Prescott Ahli Parlimen Kingston upon Hull East (lahir 1938)	2 Mei 1997	27 Jun 2007	Setiausaha Negara bagi Alam Sekitar, Pengangkutan dan Wilayah-wilayah (1997–2001) Setiausaha Negara Pertama (2001–2007)	Buruh	Tony Blair
		The Right Honourable Nick Clegg Ahli Parlimen Sheffield Hallam (lahir 1967)	11 Mei 2010	8 Mei 2015	Tuan Presiden Majlis	Demokrat Liberal	David Cameron
		The Right Honourable Dominic Raab Ahli Parlimen Esher and Walton (lahir 1974)	15 September 2021	6 September 2022	Tuan Canselor Setiausaha Negara bagi Kehakiman	Konservatif	Boris Johnson
		The Right Honourable Thérèse Coffey Ahli Parlimen Suffolk Coastal (lahir 1971)	6 September 2022	25 Oktober 2022	Setiausaha Negara bagi Kesihatan dan Penjagaan Sosial	Konservatif	Liz Truss
								Charles III (2022–kini)
		The Right Honourable Dominic Raab Ahli Parlimen Esher and Walton (lahir 1974)	25 Oktober 2022	21 April 2023	Tuan Canselor Setiausaha Negara bagi Kehakiman	Konservatif	Rishi Sunak
		The Right Honourable Oliver Dowden Ahli Parlimen Hertsmere (lahir 1978)	21 April 2023	kini	Canselor Pertuanan Lancaster Setiausaha Negara di Pejabat Kabinet	Konservatif

Garis masa