Eyalet Bosnia

Eyalet Bosnia
Eyalet-i Bosna
Eyalet Bosnia; Eyalet-i Bosna
Eyalet di di Empayar Uthmaniyyah
1580–1867
	; Eyalet Bosnia pada tahun 1683
Ibu kota	Bosna-Saray (kini Sarajevo); (1520–1553); Banja Luka; (1553–1639); Bosna-Saray (kini Sarajevo); (1639–1699); Travnik; (1699–1832)
Keluasan
• 1856	70,038 km2 (27,042 bt2)
Populasi
• 1732	340000
• 1787	600000
History
Sejarah
• Ditubuhkan	1580
• Dibubarkan	1867
Didahului oleh	Diganti oleh
	Sanjak Bosnia
Eyalet Herzegovina
Vilayet Bosnia
Hari ini sebahagian daripada	Bosnia dan Herzegovina; Croatia; Serbia; Montenegro

Eyalet Bosnia^[3] (Bahasa Turki Uthmaniyah: [Eyalet-i Bosna] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan),^[2] Bahasa Bosnia: [Bosanski pašaluk] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan)) atau Bosnia Beylerbeylik (Turki: Bosna Beylerbeyliğicode: tr is deprecated , Bahasa Bosnia: [Bosanski beglerbegluk] Error: {{Lang}}: teks mempunyai penanda italik (bantuan)) adalah sebuah eyalet (juga dikenali sebagai sebuah beylerbeylik) dalam empayar Uthmaniyyah, kebanyakan berdasarkan wilayah yang kini berada dalam negara Bosnia dan Herzegovina. Sebelum Perang Turki Agung, ia juga terdiri daripada kebanyakan kawasan di Slavonia, Lika, dan Dalmatia yang kini berada dalam negara Croatia. Berdasarkan laporan, luas kawasannya pada kurun ke-19 adalah 20,281 batu persegi (52,530 km²).^[4]

Latar belakang

Selepas Raja Stephen Tomašević dihukum mati pada tahun 1463, bahagian tengah Kerajaan Beraja Bosnia ditukarkan menjadi sanjak Bosnia. Duchy Herzegovina kemudian dimasukan pada tahun 1483.

Sejarah

Penubuhan

Eyalet Bosnia pada tahun 1609

Pada tahun 1580, Ferhad Pasha Sokolović menjadi gabenor pertama di Eyalet Bosnia, sebagai seorang beylerbey (juga dirujuk sebagai "pasha").^[5] Eyalet Bosnia (atau Pashaluk) terdiri daripada Sanjak Bosnia (wilayah tengah), Sanjak Herzegovina, Sanjak Vučitrn, Sanjak Prizren, Sanjak Klis, Sanjak Krka, dan Sanjak Pakrac.^[5]

Kempen peperangan Uthmaniyyah di Eropah berlangsung sepanjang tempoh ini, dan wilayah ini mencapai kemuncaknya pada tahun 1683.

Kejatuhan

Perang Turki Agung yang berakhir dengan kekalahan Uthmaniyah pada tahun 1699 membawa kemorosotan besar di wilayah Eyalet ini. Selepas Perjanjian Karlowitz, wilayah ini dipecahkan menjadi empat buah sanjak (tiga daripadanya juga berkurang dari segi saiz) dan dua belas kekaptenan. Sebelum Perjanjian Passarowitz, 28 buah kekaptenan ketenteraan diasaskan, lebih separuh daripadanya berada di sepanjang perbatasan. Pentadbiran ketenteraan seperti ini berdasarkan Perbatasan Ketenteraan Austria di sebelah sempadan yang bertentangan. Pada tahun 1703, kedudukan pasha dipindahkan daripada Sarajevo ke Travnik, di sebabkan Sarajevo telah musnah dalam kebakaran semasa perang; dan tidak dipindahkan semula sehingga tahun 1850.^[6]

Pemberontakan Bosnia

Husein Gradaščević diistiharkan sebagai seorang gabenor bagi Eyalet Bosnia pada tahun 1831 dan memberontak menentang Uthmaniyyah untuk mendapatkan kemerdekaan Bosnia.

Pada permulaan kurun ke-19, Bosnia merupakan salah sebuah daripada wilayah yang kurang membangun dan memiliki lebih banyak kuasa autonomi dalam empayar Uthmaniyah.^[7] Pada tahun 1831, kapudan Bosnian Husein Gradaščević menduduki Travnik, menuntut autonomi dan penamatan pembaharuan ketenteraan di Bosnia.^[2] Akhirnya, dengan menggunakan permusuhan antara para bey dan kapudan, wizurai besar berjaya menggagalkan tentera Herzegovinia yang mana diketuai oleh Ali-paša Rizvanbegović, daripada Gradaščević’s.^[2] Pemberontakan ini dihapuskan dan pada tahun 1833, sebuah eyalet Herzegovina baru diasaskan di bahagian selatan eyalet Bosnia dan dianugerahkan kepada Ali-paša Rizvanbegović sebagai imbuhan atas sumbangan beliau menghancurkan pemberontakan ini.^[2] Entiti baru ini hanya bertahan selama beberapa tahun: selepas kematian Rizvanbegović, ia dimasukan semula ke dalam Eyalet Bosnia.

Ia merupakan wilayah pertama Uthmaniyah yang menjadi sebuah vilayet selepas pembaharuan pentadbiran pada tahun 1865, dan menjelang tahun 1867 ia direformasikan ke dalam Vilayet Bosnia.^[8]

Gabenor

Ibu negara

Ibu negara Eyalet Bosnia bertukar beberapa kali:

Travnik (1553; 1697–1833; 1839/40–1851)^[9]
Banja Luka (Banyaluka atau Banaluka) (1553–1638)^[10]
Sarajevo (Saray Bosna) (1639–1697;^[11] 1833–1839/40;^[12]^[13] 1851–1878)

Divisyen pentadbiran

Divisyen pentadbiran di eyalet Bosnia sebelum tahun 1699 adalah seperti berikut:^[14]

Sanjak Bosnia (Paşa Sancağı, Sarajevo)
Sanjak Herzegovina (Hersek Sancağı, Mostar)
Sanjak Zvornik (İzvornik Sancağı, Zvornik)
Sanjak Krka-Lika (Kırka Sancağı, Krka-Lika)
Sanjak Klis (Kilis Sancağı, Klis)
Pakrac-Cernica (Zaçesne Ocaklılığı, Cernik)
Sanjak Bihke (Bihke Sancağı, Bihać)

Pada permulaan kurun ke-19, Bosnia terdiri daripada 7 buah sanjak:^[7]

Rujukan

^ Lippincott's Pronouncing Gazetteer: A Complete Pronouncing Gazetteer Or ... 1856. m/s. 1968.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f [ Encyclopedia of the Ottoman Empire], m/s. 91, di Buku Google By Gábor Ágoston, Bruce Alan Masters
^ The English Cyclopaedia: Geography By Charles Knight
^ [ The Popular encyclopedia: or, conversations lexicon, Volume 6], m/s. 698, di Buku Google
^ ^a ^b Istorisko društvo Bosne i Hercegovine (1952). Godišnjak. 4. ... босанског ејалета именован је Ферхад-паша Соколовић (1580 — 1588) који је дотле био санџак-бег босански (1574 — 1580). Поред босанског санмака под власт босанског беглербега подвргнуто је још девет санџака који су дотле били у саставу румелиског или будим- ског ејалета. Уз босански санџак који је сада постао централна облает босанског пашалука овоме су ејалету одмах припојени сан- џаци: херцеговачки, вучитрнски, призренски, клишки, крчки и па- крачки, који су тада били издвојени из румелиског ејатета, и зворнички и пожешки, који су били издвсјени избудмскогејалета.Тако се босански беглербеглук, ејалет или пашалук у почетку свога оп- стојања састојао од десет санџака.
^ [ Territorial proposals for the settlement of the war in Bosnia-Hercegovina], m/s. 15, di Buku Google By Mladen Klemenčić
^ ^a ^b [ Religious separation and political intolerance in Bosnia-Herzegovina], m/s. 84, di Buku Google By Mitja Velikonja
^ Almanach de Gotha: annuaire généalogique, diplomatique et statistique. J. Perthes. 1867. m/s. 827–829. Dicapai pada 2013-06-01.
^ Muharem Bazdulj (2002-03-01). "Travnik, poligon historije - Nimalo slučajan grad". BH Dani (dalam bahasa Bosnian). Diarkibkan daripada yang asal pada 2010-05-29. Dicapai pada 2010-08-10.CS1 maint: unrecognized language (link)
^ http://www.worldstatesmen.org/Bosnia.html
^ Zlatko Lukić. "Boj pod Banjalukom (1737.)" (dalam bahasa Bosnian). Diarkibkan daripada yang asal pada 2019-03-07. Dicapai pada 2010-08-10.CS1 maint: unrecognized language (link)
^ Ahmed Aličić Uređenje bosanskog ejaleta od 1789. do 1878., Orijentalni Institut u Sarajevu, Sarajevo, 1983, p 35.
^ Šabanović, H. Bosanski pašaluk, ND BiH, Sarajevo, 1959.
^ Orhan Kılıç, XVII. Yüzyılın İlk Yarısında Osmanlı Devleti'nin Eyalet ve Sancak Teşkilatlanması, Osmanlı, Cilt 6: Teşkilât, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, 1999, ISBN 975-6782-09-9, p. 91. (Turki)

Sumber

Ibrahimagić, Omer (1998). Constitutional development of Bosnia and Herzegovina (PDF). Sarajevo: Vijeće kongresa bošnjačkih intelektualaca. ISBN 9958-47-030-6. Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada 2018-04-17. Dicapai pada 2017-05-30. Cite has empty unknown parameter: |trans_title= (bantuan)

[lgocpg-1] Lippincott's Pronouncing Gazetteer: A Complete Pronouncing Gazetteer Or ... 1856. m/s. 1968.

[otm-enc-2] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f [ Encyclopedia of the Ottoman Empire], m/s. 91, di Buku Google By Gábor Ágoston, Bruce Alan Masters

[3] The English Cyclopaedia: Geography By Charles Knight

[4] [ The Popular encyclopedia: or, conversations lexicon, Volume 6], m/s. 698, di Buku Google

[IDBIH-1952-5] Istorisko društvo Bosne i Hercegovine (1952). Godišnjak. 4. ... босанског ејалета именован је Ферхад-паша Соколовић (1580 — 1588) који је дотле био санџак-бег босански (1574 — 1580). Поред босанског санмака под власт босанског беглербега подвргнуто је још девет санџака који су дотле били у саставу румелиског или будим- ског ејалета. Уз босански санџак који је сада постао централна облает босанског пашалука овоме су ејалету одмах припојени сан- џаци: херцеговачки, вучитрнски, призренски, клишки, крчки и па- крачки, који су тада били издвојени из румелиског ејатета, и зворнички и пожешки, који су били издвсјени избудмскогејалета.Тако се босански беглербеглук, ејалет или пашалук у почетку свога оп- стојања састојао од десет санџака.

[settlement-6] [ Territorial proposals for the settlement of the war in Bosnia-Hercegovina], m/s. 15, di Buku Google By Mladen Klemenčić

[rsep-7] [ Religious separation and political intolerance in Bosnia-Herzegovina], m/s. 84, di Buku Google By Mitja Velikonja

[8] Almanach de Gotha: annuaire généalogique, diplomatique et statistique. J. Perthes. 1867. m/s. 827–829. Dicapai pada 2013-06-01.

[dani-2002-9] Muharem Bazdulj (2002-03-01). "Travnik, poligon historije - Nimalo slučajan grad". BH Dani (dalam bahasa Bosnian). Diarkibkan daripada yang asal pada 2010-05-29. Dicapai pada 2010-08-10.CS1 maint: unrecognized language (link)

[10] ttps://www.worldstatesmen.org/Bosnia.html

[lukic-11] Zlatko Lukić. "Boj pod Banjalukom (1737.)" (dalam bahasa Bosnian). Diarkibkan daripada yang asal pada 2019-03-07. Dicapai pada 2010-08-10.CS1 maint: unrecognized language (link)

[alicic-12] Ahmed Aličić Uređenje bosanskog ejaleta od 1789. do 1878., Orijentalni Institut u Sarajevu, Sarajevo, 1983, p 35.

[sabanovic-13] Šabanović, H. Bosanski pašaluk, ND BiH, Sarajevo, 1959.

[Kilic91-14] Orhan Kılıç, XVII. Yüzyılın İlk Yarısında Osmanlı Devleti'nin Eyalet ve Sancak Teşkilatlanması, Osmanlı, Cilt 6: Teşkilât, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, 1999, ISBN 975-6782-09-9, p. 91. (Turki)

[3]

[2]

[4]

[1]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]