ऑस्ट्रेलियन ग्रांप्री
ऑस्ट्रेलियन ग्रांप्री (इंग्लिश: Australian Grand Prix) ही फॉर्म्युला वन ह्या कार शर्यतीच्या सर्वोच्च श्रेणीमधील एक शर्यत आहे. ही शर्यत ऑस्ट्रेलिया देशाच्या मेलबर्न शहरामधील मेलबर्न ग्रांप्री सर्किट ह्या ट्रॅकवर दरवर्षी भरवली जाते.
 ऑस्ट्रेलियन ग्रांप्री | |
|---|---|
 मेलबर्न ग्रांप्री सर्किट, मेलबर्न | |
| शर्यतीची माहिती. | |
| पहिली शर्यत | १९२८ |
| सर्वाधिक विजय (चालक) |
लेक्स डेव्हिसन (४) मायकेल शुमाकर (४) |
| सर्वाधिक विजय (संघ) |
 स्कुदेरिआ फेरारी (१४) |
| सर्किटची लांबी | ५.३०३ कि.मी. (३.२९५ मैल) |
| शर्यत लांबी | ३०७.५७४ कि.मी. (१९१.११० मैल) |
| फेऱ्या | ५८ |
| मागिल शर्यत ( २०२४ ) | |
| पोल पोझिशन | |
| पोडियम (विजेते) | |
| |
| सर्वात जलद फेरी | |
| |
१९२८ सालापासून सलग खेळवण्यात आलेली ही शर्यत फॉर्म्युला वनमध्ये १९८५ सालापासून समाविष्ट करण्यात आली. १९८५ ते १९९५ दरम्यान ही शर्यत साउथ ऑस्ट्रेलियामधील ॲडलेड शहरामध्ये खेळवली जात असे. १९९६ सालापासून ऑस्ट्रेलियन ग्रांप्री मेलबर्नमध्येच आहे.
सर्किट
संपादनॲडलेड स्ट्रीट सर्किट
संपादनॲडलेड स्ट्रीट सर्किट (ॲडलेड पार्कलॅन्डस सर्किट) हे एक तात्पुरते स्ट्रीट सर्किट आहे, जे ॲडलेड शहरातील मुख्य व्यवसाय क्षेत्राजवळील, इस्ट पार्कलॅन्डस क्षेत्रात आहे.
आल्बर्ट पार्क / मेलबर्न ग्रांप्री सर्किट
संपादनमेलबर्न ग्रांप्री सर्किट हे एक, फॉर्म्युला वन शर्यतीत वापरण्यात येणारे स्ट्रीट सर्किट आहे, जे आल्बर्ट पार्क तलावा भोवती फिरते. हा सर्किट मेलबर्न पासून काही कि.मी अंतरावर आहे व दर वर्षी येथे फॉर्म्युला वन ऑस्ट्रेलियन ग्रांप्री आयोजीत करण्यात येते. ह्या सर्किट वर इतर शर्यती सुद्दा आयोजीत करण्यात येतात जसे सुपर कार चालेंज. ह्या सर्किटला एफ.आय.ए. श्रेणी १चा दर्जा प्राप्त आहे. हा सर्किट एका सार्वजनिक रस्त्यावरून चालतो, तरीपण येथे शर्यती आयोजीत करण्यात येतात कारण हा सर्किट एक नैसर्गिक रस्ताचे गुणधर्म पाळतो व शर्यतीत लागणारी जलदता येथे मिळवता येते.
विजेते
संपादन.svg)
वारंवार विजेते चालक
संपादनठळक दर्शवलेले चालक फॉर्म्युला वनच्या चालु हंगामात भाग घेत आहेत.
गुलाबी दर्शवलेली शर्यत, फॉर्म्युला वनची शर्यत नाही आहे.
As of the 2018 edition, four-time World Drivers' Champion Alain Prost remains the only driver to win the race in both World Championship and domestic formats, winning the Australian Drivers' Championship 1982 race before winning in Adelaide in 1986 and 1988.
| एकूण विजय | चालक | शर्यत |
|---|---|---|
| ४ | लेक्स डेव्हिसन
|
१९५४, १९५७, १९५८, १९६१ |
| मिखाएल शुमाखर
|
२०००, २००१, २००२, २००४ | |
| ३ | बिल थॉम्पसन
|
१९३०, १९३२, १९३३ |
| डग व्हाईटफोर्ड
|
१९५०, १९५२, १९५३ | |
| जॅक ब्रॅभम
|
१९५५, १९६३, १९६४ | |
 ग्रॅहम मॅकराय
|
१९७२, १९७३, १९७८ | |
 रॉबर्टो मोरेनो
|
१९८१, १९८३, १९८४ | |
 एलेन प्रोस्ट
|
१९८२, १९८६, १९८८ | |
| जेन्सन बटन
|
२००९, २०१०, २०१२ | |
| सेबास्टियान फेटेल
|
२०११, २०१७, २०१८ | |
| २ | लेस मर्फी
|
१९३५, १९३७ |
| ब्रुस मॅकलारेन
|
१९६२, १९६५ | |
| फ्रॅंक मटिच
|
१९७०, १९७१ | |
| मॅक्स स्टुअर्ट
|
१९७४, १९७५ | |
 गेऱ्हार्ड बर्गर
|
१९८७, १९९२ | |
| आयर्टोन सेन्ना
|
१९९१, १९९३ | |
| डेमन हिल
|
१९९५, १९९६ | |
| डेव्हिड कुल्टहार्ड
|
१९९७, २००३ | |
 किमी रायकोन्नेन
|
२००७, २०१३ | |
| लुइस हॅमिल्टन
|
२००८, २०१५ | |
| निको रॉसबर्ग
|
२०१४, २०१६ |
वारंवार विजेते कारनिर्माता
संपादनठळक दर्शवलेले कारनिर्माता फॉर्म्युला वनच्या चालु हंगामात भाग घेत आहेत.
गुलाबी दर्शवलेली शर्यत, फॉर्म्युला वनची शर्यत नाही आहे.
| एकूण विजय | विजेता कारनिर्माता | शर्यत |
|---|---|---|
| १२ |  स्कुदेरिआ फेरारी
|
१९५७, १९५८, १९६९, १९८७, १९९९, २०००, २००१, २००२, २००४, २००७, २०१७, २०१८ |
| मॅकलारेन
|
१९७०, १९८६, १९८८, १९९१, १९९२, १९९३, १९९७, १९९८, २००३, २००८, २०१०, २०१२ | |
| ६ | विलियम्स एफ१
|
१९८०, १९८५, १९८९, १९९४, १९९५, १९९६ |
| ५ | कुपर कार कंपनी
|
१९५५, १९६०, १९६१, १९६२, १९६५ |
| ४ | बुगाटी
|
१९२९, १९३०, १९३१, १९३२ |
| एम.जी. कार्स
|
१९३५, १९३७, १९३९, १९४७ | |
| लोला कार्स
|
१९७४, १९७५, १९७७, १९७९ | |
| राल्ट
|
१९८१, १९८२, १९८३, १९८४ | |
| मर्सिडीज-बेंझ
|
२०१४, २०१५, २०१६, २०१९ | |
| २ | टॅलबॉट-लागो
|
१९५२, १९५३ |
| मसेराती
|
१९५६, १९५९ | |
| ब्राभॅम
|
१९६३, १९६४ | |
| ब्रिटिश रेसिंग मोटर्स
|
१९६६, १९६७ | |
| मटिच
|
१९७१, १९७६ | |
| ग्रॅहम मॅकराय
|
१९७३, १९७८ | |
| रेनोल्ट एफ१
|
२००५, २००६ |
वारंवार विजेते इंजिन निर्माता
संपादनठळक दर्शवलेले इंजिन निर्माता फॉर्म्युला वनच्या चालु हंगामात भाग घेत आहेत.
गुलाबी दर्शवलेली शर्यत, फॉर्म्युला वनची शर्यत नाही आहे.
| एकूण विजय | विजेता इंजिन निर्माता | शर्यत |
|---|---|---|
| १२ | स्कुदेरिआ फेरारी
|
१९५७, १९५८, १९६९, १९८७, १९९९, २०००, २००१, २००२, २००४, २००७, २०१७, २०१८ |
| ११ | मर्सिडीज-बेंझ *
|
१९९७, १९९८, २००३, २००८, २००९, २०१०, २०१२, २०१४, २०१५, २०१६, २०१९ |
| १० |  फोर्ड मोटर कंपनी **
|
१९५०, १९५१, १९६८, १९८०, १९८१, १९८२, १९८३, १९८४, १९९०, १९९३ |
| ८ | रेनोल्ट एफ१
|
१९८९, १९९४, १९९५, १९९६, २००५, २००६, २०११, २०१३ |
| ७ | शेवरले
|
१९७२, १९७३, १९७४, १९७५, १९७७, १९७८, १९७९ |
| ५ | क्लायमॅक्स
|
१९६१, १९६२, १९६३, १९६४ १९६५ |
| ४ | बुगाटी
|
१९२९, १९३०, १९३१, १९३२ |
| एम.जी. कार्स
|
१९३५, १९३७, १९३९, १९४७ | |
 होंडा रेसिंग एफ१
|
१९८५, १९८८, १९९१, १९९२ | |
| ३ | मसेराती
|
१९५६, १९५९, १९६० |
| रेप्को/होल्डेन
|
१९७०, १९७१, १९७६ | |
| २ | टॅलबॉट-लागो
|
१९५२, १९५३ |
| ब्रिटिश रेसिंग मोटर्स
|
१९६६, १९६७ |
* ईलमोर ने १९९७ ते २००३ पर्यंत बनवले.
** कॉसवर्थ ने १९६८ ते १९९३ पर्यंत बनवले.
हंगामानुसार विजेते
संपादनगुलाबी दर्शवलेली शर्यत, फॉर्म्युला वनची शर्यत नाही आहे.
- Alain Prost is the only driver, as of the 2019 Australian Grand Prix, to win the race in both Australian domestic (1982) and World Championship (1986 and 1988) formats.
- The last Australian driver to win the AGP was 1980 World Champion Alan Jones who won 1980's non-championship race.
- The last Australian driver to officially finish on the podium was John Smith in 1983. Australia's only current (2019) Grand Prix driver Daniel Ricciardo had finished 2nd in the 2014 race, but was disqualified post-race.
- Since becoming a round of the Formula One World Championship in 1985, Jones (1985 and 1986), David Brabham (1990 and 1994), Mark Webber (2002–2013) and Ricciardo (2012–present) are the only Australian drivers to race in the Australian Grand Prix.
| हंगाम | रेस चालक | विजेता कारनिर्माता | सर्किट | माहिती |
|---|---|---|---|---|
| १९२८ # | आर्थर वाइट
|
ऑस्टिन मोटर कंपनी | फिलिप आयलॅन्ड ग्रांप्री सर्किट | |
| १९२९ | आर्थर टेरडिच
|
बुगाटी | ||
| १९३० | बिल थॉम्पसन
|
बुगाटी | ||
| १९३१ | कार्ल जुंकर
|
बुगाटी | ||
| १९३२ | बिल थॉम्पसन *
|
बुगाटी | ||
| १९३३ | बिल थॉम्पसन *
|
रायले | ||
| १९३४ | बॉब ली-राइट *
|
सिंगर | ||
| १९३५ | लेस मर्फी *
|
एम.जी. कार्स | ||
| १९३६ | शर्यत आयोजीत नाही करण्यात आली. | |||
| १९३७ + | लेस मर्फी *
|
एम.जी. कार्स | व्हिक्टर हार्बर | |
| १९३८ | पीटर व्हाइटहेड *
|
इंगलिश रेसिंग ऑटोमोबाइलस | माउंट पॅनोरामा सर्किट | |
| १९३९ | अ‍ॅलन टोमिंसन *
|
एम.जी. कार्स | लॉबेथल सर्किट | |
| १९४६ - १९४० |
शर्यत आयोजीत नाही करण्यात आली. | |||
| १९४७ | बिल मरे *
|
एम.जी. कार्स | माउंट पॅनोरामा सर्किट | |
| १९४८ | फ्रॅंक प्रैट *
|
बी.एम.डब्ल्यू. | आर.ए.ए.एफ विल्यम्स हवाई तळ | |
| १९४९ | जॉन क्राऊच
|
डेलहाये | लीबर्न, क्वीन्सलंड | |
| १९५० | डग व्हाईटफोर्ड
|
फोर्ड मोटर कंपनी | नुरीरूपा, दक्षिण ऑस्ट्रेलिया | |
| १९५१ | वॉरविक प्रथले
|
जि.आर.एस-फोर्ड मोटर कंपनी | नॉरोगिन, पश्चिम ऑस्ट्रेलिया | |
| १९५२ | डग व्हाईटफोर्ड
|
टॅलबॉट-लागो | माउंट पॅनोरामा सर्किट | |
| १९५३ | डग व्हाईटफोर्ड
|
टॅलबॉट-लागो | आल्बर्ट पार्क | |
| १९५४ | लेक्स डेव्हिसन
|
हर्शम व वॉल्टन मोटर्स-जॅग्वार कार्स | साउथपोर्ट, क्वीन्सलंड | |
| १९५५ | जॅक ब्रॅभम
|
कुपर कार कंपनी-ब्रिस्टल कार्स | पोर्ट वेकफील्ड सर्किट | |
| १९५६ | स्टर्लिंग मॉस
|
मसेराती | आल्बर्ट पार्क | |
| १९५७ | लेक्स डेव्हिसन बिल पॅटरसन
|
फेरारी | कव्हरशम एअरफील्ड | |
| १९५८ | लेक्स डेव्हिसन
|
फेरारी | माउंट पॅनोरामा सर्किट | |
| १९५९ | स्टेन जोन्स
|
मसेराती | लॉंगफोर्ड सर्किट | |
| १९६० | अ‍ॅलेक मिलल्डन
|
कुपर कार कंपनी-मसेराती | लोऊड सर्किट | |
| १९६१ | लेक्स डेव्हिसन
|
कुपर कार कंपनी-कॉव्हेन्ट्री क्लाइमॅक्स | मल्लला मोटर स्पोर्ट पार्क | |
| १९६२ | ब्रुस मॅकलारेन
|
कुपर कार कंपनी-कॉव्हेन्ट्री क्लाइमॅक्स | कव्हरशम एअरफील्ड | |
| १९६३ | जॅक ब्रॅभम
|
ब्राभॅम-कॉव्हेन्ट्री क्लाइमॅक्स | वारविक फार्म रेसवे | |
| १९६४ | जॅक ब्रॅभम
|
ब्राभॅम-कॉव्हेन्ट्री क्लाइमॅक्स | सॅडाऊन रेसवे | |
| १९६५ | ब्रुस मॅकलारेन
|
कुपर कार कंपनी-कॉव्हेन्ट्री क्लाइमॅक्स | लॉंगफोर्ड सर्किट | |
| १९६६ | ग्रहम हिल
|
ब्रिटिश रेसिंग मोटर्स | लेकसाइड इंटरनॅशनल रेसवे | |
| १९६७ | जॅकी स्टुवर्ट
|
ब्रिटिश रेसिंग मोटर्स | वारविक फार्म रेसवे | |
| १९६८ | जिम क्लार्क
|
टीम लोटस-कॉसवर्थ | सॅडाऊन रेसवे | |
| १९६९ | ख्रिस आमोन
|
स्कुदेरिआ फेरारी | लेकसाइड इंटरनॅशनल रेसवे | |
| १९७० | फ्रॅंक मटिच
|
मॅकलारेन-रेप्को होल्डेन | वारविक फार्म रेसवे | |
| १९७१ | फ्रॅंक मटिच
|
मटिच-रेप्को होल्डेन | ||
| १९७२ | ग्रॅहम मॅकराय
|
लेडा-शेवरले | सॅडाऊन रेसवे | |
| १९७३ | ग्रॅहम मॅकराय
|
शेवरले | ||
| १९७४ | मॅक्स स्टुअर्ट
|
शेवरले | ऑरान पार्क रेसवे | |
| १९७५ | मॅक्स स्टुअर्ट
|
शेवरले | सर्फस पॅराडियस इंटरनॅशनल रेसवे | |
| १९७६ | जॉन गॉस
|
मटिच-रेप्को होल्डेन | सॅडाऊन रेसवे | |
| १९७७ | वॉरविक ब्राउन
|
शेवरले | ऑरान पार्क रेसवे | |
| १९७८ | ग्रॅहम मॅकराय
|
शेवरले | सॅडाऊन रेसवे | |
| १९७९ | जॉनी वॉकर
|
शेवरले | बार्बागालो रेसवे | |
| १९८० | ऍलन जोन्स
|
विलियम्स एफ१-कॉसवर्थ | काल्डर पार्क रेसवे | |
| १९८१ | रॉबर्टो मोरेनो
|
राल्ट-फोर्ड बीडीए | ||
| १९८२ | एलेन प्रोस्ट
|
राल्ट-फोर्ड बीडीए | ||
| ! १९८३ | रॉबर्टो मोरेनो
|
राल्ट-फोर्ड बीडीए | ||
| १९८४ | रॉबर्टो मोरेनो
|
राल्ट-फोर्ड बीडीए | ||
| १९८५ | केके रोसबर्ग
|
विलियम्स एफ१-होंडा रेसिंग एफ१ | ॲडलेड स्ट्रीट सर्किट | माहिती |
| १९८६ | एलेन प्रोस्ट
|
मॅकलारेन-टॅग | माहिती | |
| १९८७ | गेऱ्हार्ड बर्गर
|
स्कुदेरिआ फेरारी | माहिती | |
| १९८८ | एलेन प्रोस्ट
|
मॅकलारेन-होंडा रेसिंग एफ१ | माहिती | |
| १९८९ |  थियरी बवेसन
|
विलियम्स एफ१-रेनोल्ट एफ१ | माहिती | |
| १९९० | नेल्सन पिके
|
बेनेटन फॉर्म्युला-फोर्ड मोटर कंपनी | माहिती | |
| १९९१ | आयर्टोन सेन्ना
|
मॅकलारेन-होंडा रेसिंग एफ१ | माहिती | |
| १९९२ | गेऱ्हार्ड बर्गर
|
मॅकलारेन-होंडा रेसिंग एफ१ | माहिती | |
| १९९३ | आयर्टोन सेन्ना
|
मॅकलारेन-फोर्ड मोटर कंपनी | माहिती | |
| १९९४ | नायजेल मॅनसेल
|
विलियम्स एफ१-रेनोल्ट एफ१ | माहिती | |
| १९९५ | डेमन हिल
|
विलियम्स एफ१-रेनोल्ट एफ१ | माहिती | |
| १९९६ | डेमन हिल
|
विलियम्स एफ१-रेनोल्ट एफ१ | आल्बर्ट पार्क | माहिती |
| १९९७ | डेव्हिड कुल्टहार्ड
|
मॅकलारेन-मर्सिडीज-बेंझ | माहिती | |
| १९९८ | मिका हॅक्किनेन
|
मॅकलारेन-मर्सिडीज-बेंझ | माहिती | |
| १९९९ | एडी अर्वाइन
|
स्कुदेरिआ फेरारी | माहिती | |
| २००० | मिखाएल शुमाखर
|
स्कुदेरिआ फेरारी | माहिती | |
| २००१ | मिखाएल शुमाखर
|
स्कुदेरिआ फेरारी | माहिती | |
| २००२ | मिखाएल शुमाखर
|
स्कुदेरिआ फेरारी | माहिती | |
| २००३ | डेव्हिड कुल्टहार्ड
|
मॅकलारेन-मर्सिडीज-बेंझ | माहिती | |
| २००४ | मिखाएल शुमाखर
|
स्कुदेरिआ फेरारी | माहिती | |
| २००५ | जियानकार्लो फिसिकेला
|
रेनोल्ट एफ१ | माहिती | |
| २००६ |  फर्नांदो अलोन्सो
|
रेनोल्ट एफ१ | माहिती | |
| २००७ | किमी रायकोन्नेन
|
स्कुदेरिआ फेरारी | माहिती | |
| २००८ | लुइस हॅमिल्टन
|
मॅकलारेन-मर्सिडीज-बेंझ | माहिती | |
| २००९ | जेन्सन बटन
|
ब्रॉन जीपी-मर्सिडीज-बेंझ | माहिती | |
| २०१० | जेन्सन बटन
|
मॅकलारेन-मर्सिडीज-बेंझ | माहिती | |
| २०११ | सेबास्टियान फेटेल
|
रेड बुल रेसिंग-रेनोल्ट एफ१ | माहिती | |
| २०१२ | जेन्सन बटन
|
मॅकलारेन-मर्सिडीज-बेंझ | माहिती | |
| २०१३ | किमी रायकोन्नेन
|
लोटस एफ१-रेनोल्ट एफ१ | माहिती | |
| २०१४ | निको रॉसबर्ग
|
मर्सिडीज-बेंझ | माहिती | |
| २०१५ | लुइस हॅमिल्टन
|
मर्सिडीज-बेंझ | माहिती | |
| २०१६ | निको रॉसबर्ग
|
मर्सिडीज-बेंझ | माहिती | |
| २०१७ | सेबास्टियान फेटेल
|
स्कुदेरिआ फेरारी | माहिती | |
| २०१८ | सेबास्टियान फेटेल
|
स्कुदेरिआ फेरारी | माहिती | |
| २०१९ | वालट्टेरी बोट्टास
|
मर्सिडीज-बेंझ | माहिती | |
| २०२० | कोविड-१९ महामारी मुळे रद्द | माहिती | ||
| २०२१ | कोविड-१९ महामारी मुळे शर्यत आयोजीत नाही करण्यात आली | |||
| २०२२ |  चार्ल्स लेक्लर्क
|
स्कुदेरिआ फेरारी | आल्बर्ट पार्क | माहिती |
| २०२३ |  मॅक्स व्हर्सटॅपन
|
रेड बुल रेसिंग - होंडा आर.बि.पी.टि | माहिती | |
| २०२४ | कार्लोस सेनज जुनियर
|
स्कुदेरिआ फेरारी | माहिती | |
| संदर्भ:[१][२] | ||||
हे सुद्धा पहा
संपादनसंदर्भ
संपादन- ^ "Australian GP". ChicaneF1. 9 December 2021 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 9 December 2021 रोजी पाहिले.
- ^ Higham, Peter (1995). "Australian Grand Prix". The Guinness Guide to International Motor Racing. London, England: Motorbooks International. pp. 347–348. ISBN 978-0-7603-0152-4 – Internet Archive द्वारे.
- ^ Graham Howard, After ६,२०१ miles and ४९ races, the ५०th AGP marked the end of an era, ऑस्ट्रेलियन Motor Racing Year, १९८५/८६, page ३३
- ^ The Official ५०-race history of the ऑस्ट्रेलियन ग्रांप्री, १९८६, page ८२
- ^ John B. Blanden, A History of ऑस्ट्रेलियन ग्रांप्री १९२८-१९३९ (१९८१), page १