Экосистем
Экосистем бол өөр хоорондоо тэжээлийн хэлхээгээр холбогдсон бүх амьд бие, тэдгээрийн бодисын солилцоо энергийн хувилралд оролцох орчин тойрны амьгүй бүрэлдэхүүн хэсгүүдийн нэгдмэл тогтолцоо юм.
Экосистемийн бүтэц
[засварлах | кодоор засварлах]Экосистемийн бүтцийг тэжээлийн бүрэлдэхүүн, мөн нөхөн сэргээгдэх чадвар, амьтан организмын хооллох арга, хэв шинжийг үндэслэн хоёр ангилдаг. Биогеоценозод оролцож байгаа ургамлын бүлгэмдэл нь түүний гадаад төрх байдал, эзлэх талбай, дотоод уур амьсгал, хөрсний шинж чанар, амьтад бичил амьд биесийн бүрдэл, байршлыг тодорхойлдог экосистем гэдэг. Экосистем нь амьд ба амьгүй бүрэлдэхүүн хэсгээс тогтдог.
Организмуудын амьдрал ба тархалтанд нөлөөлж буй амьгүй байгалийн хүчин зүйлсийг физикийн (уур амьсгал, уул зүй гэх мэт) ба химийн (агаар, усны, хөрсний найрлага гэх мэт) гэж хоёр ангилж болдог. Эдгээрийг хүний хүчин зүйлийн хамтаар экологийн хүчин зүйлс гэдэг. Экосистем нь жижиг цөөрөм, ганц мод зэргээс эхлээд нуур, ой, гэхчлэн том орон зайг эзэлдэг. Тэдгээрийн хил хягаар нь ч янз бүр. Зарим нь тодорхой илэрч байхад зарим нь төрөл бүрийн амьд бүлгэмдлийг багтаасан тодорхойлоход төвөгтэй ч байдаг. Амьд организм урт удаан хугацаанд оршин тогтнож газарзүйн бүрхэвчийн бүтэц, бүрэлдэхүүний өөрчлөлтөд ихээхэн хувь нэмэр оруулжээ. Энэ нь тэдний амьдрах, үржих маш өргөн чадвартайд оршино.