Эрби
| Шинж чанар | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ерөнхий | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Нэр, тэмдэг, атомын дугаар | Эрби, Er, 68 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Цуваа | Лантаноид | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Бүлэг, үе, блок | La, 6, f | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Гадаад байдал | мөнгөлөг цагаан | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| CAS дугаар | 7440-52-0 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Дэлхийн гадаргад эзлэх хэмжээ | 2,3 ppm[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Атомын шинж чанар [2] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Атом масс | 167,259(3)[3] u | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Атомын радиус (тооцоолсон) | 175 (226) пм | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ковалент радиус | 189 пм | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Электрон бүтэц | [Xe] 4f12 6s2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1. Ионжилтын энерги | 589,3 кЖ/моль | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2. Ионжилтын энерги | 1150 кЖ/моль | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 3. Ионжилтын энерги | 2194 кЖ/моль | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Физикийн шинж чанар [2] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Бодисын төлөв | хатуу | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Талст бүтэц | гексагональ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Нягт | 9,045 г/см3 (25 °C)[4] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Соронзон чанар | Парасоронзон (Χm = 0,033)[5] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Хайлах цэг | 1802 K (1529 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Буцлах цэг | 3173 K[6] (2900 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Молийн эзлэхүүн | 18,46 · 10−6 м3/моль | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ууршилтын дулаан | 280 кЖ/моль[6] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Хайлах дулаан | 19,9 кЖ/моль | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Цахилгаан дамжуулалт | 1,16 · 106 A/(В · м) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Дулаан дамжуулалт | 15 Вт/(м · К) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Химийн шинж чанар [2] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Исэлдэлтийн төлөв байдал | 3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Хэвийн потенциал | −2,32 В (Er3+ + 3 e− → Er) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Цахилгаан сөрөг чанар | 1,24 (Паулын скала) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Изотопууд | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Өөр бусад изотопуудыг үзэх: Изотопуудын жагсаалт | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ЦСР-шинж чанар | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Аюулгүй байдлын заавар | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Боломжит ба хэрэглэх байдлыг харгалзан аль болох СИ-системийн нэгжүүдийг хэрэглэсэн болно. Хэрэв ямар нэгэн тайлбар байхгүй бол дээр өгөгдсөн утгууд хэвийн нөхцлийн утгууд болно. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Эрби (Англи: Erbium; ) нь дэс дугаар 68, Er тэмдэглэгээтэй химийн элемент. Үелэх системд лантаноидын бүлэгт байрлах учир газрын ховор металлд тооцогдоно. Эрби нь Иттри, Терби, Иттерби зэрэг химийн элементүүдтэй адил түүнийг олборлосон Стокхольм дахь Иттербю уурхайн нэрээр нэрлэгдсэн аж.
Түүх
[засварлах | кодоор засварлах]
Эрбиг 1843 онд Карл Густав Мосандер нээжээ. Гэхдээ түүний цэвэр эрбийн оксид хэмээн үзсэн холимог нь эрби, сканди, гольми, тули, иттербийн оксидууд байсан аж. Цэвэр эрбийн оксидыг 1905 онд францын химич Жорж Урбэн болон америкийн химич Чарльз Жэймс нар гарган авсан байна.[8]
Тархац
[засварлах | кодоор засварлах]Эрби нь маш ховор металл (3,5 ppm)[9] бөгөөд маш ховор металл бөгөөд байгальд цэврээрээ байдаггүй ихэнхдээ эрдсийн агууламжид буюу дан ялангуяа монацитэд ихээр агуулагдсан байдаг.[10]
Цахим холбоос
[засварлах | кодоор засварлах] |
Wiktionary: Эрби – Энэ үгийг тайлбар толиос харна уу |
Commons: Эрби – Викимедиа дуу дүрсний санЭшлэл
[засварлах | кодоор засварлах]- ↑ Harry H. Binder: Lexikon der chemischen Elemente. S. Hirzel Verlag, Stuttgart 1999, ISBN 3-7776-0736-3.
- ↑ Die Werte für die Eigenschaften (Infobox) sind, wenn nicht anders angegeben, aus www.webelements.com (Erbium) entnommen.
- ↑ CIAAW, Standard Atomic Weights Revised 2013.
- ↑ N. N. Greenwood, A. Earnshaw: Chemie der Elemente. 1. Auflage. VCH, Weinheim 1988, ISBN 3-527-26169-9, S. 1579.
- ↑ Robert C. Weast (Hrsg.): CRC Handbook of Chemistry and Physics. CRC (Chemical Rubber Publishing Company), Boca Raton 1990, ISBN 0-8493-0470-9, S. E-129 bis E-145. Werte dort sind auf g/mol bezogen und in cgs-Einheiten angegeben. Der hier angegebene Wert ist der daraus berechnete maßeinheitslose SI-Wert.
- ↑ 6.0 6.1 Yiming Zhang, Julian R. G. Evans, Shoufeng Yang: Corrected Values for Boiling Points and Enthalpies of Vaporization of Elements in Handbooks. In: Journal of Chemical & Engineering Data. 56, 2011, S. 328–337, doi:10.1021/je1011086.
- ↑ 7.0 7.1 Eintrag zu Erbium, Pulver in der GESTIS-Stoffdatenbank des IFA, abgerufen am 02. April 2018 (JavaScript erforderlich).
- ↑ Die Geschichte des Erbiums.
- ↑ David R. Lide (Hrsg.): CRC Handbook of Chemistry and Physics. 90. Auflage. (Internet-Version: 2010), CRC Press/Taylor and Francis, Boca Raton, FL, Geophysics, Astronomy, and Acoustics; Abundance of Elements in the Earth’s Crust and in the Sea, S. 14-18.
- ↑ Gerd Hintermaier-Erhard: Alles ist Chemie! Die chemischen Elemente und wie wir sie nutzen. Dorling Kindersley Verlag, München 2017, ISBN 978-3-8310-3339-3.