Прејди на содржината

P2Y12

Од Википедија — слободната енциклопедија

P2Y 12 е хеморецептор за аденозин дифосфат (ADP).[1][2] Рецепторот P2Y 12 е вклучен во тромбоцитната агрегација и затоа е биолошка цел за третман на тромбоемболии и други нарушувања на коагулацијата.

Овој рецептор припаѓа на класата Gi од групата на G белковина-споени (GPCR) пуринергични рецептори.[3] Оваа фамилија на P2Y рецептори има неколку подтипови на рецептори со различна фармаколошка селективност, која во некои случаи се преклопува за различни нуклеотиди на аденозин и уридин.

Во областа на пуринергичното сигнализирање, рецепторот P2Y 12 се наоѓа главно, но не исклучиво на површината на тромбоцитите, и претставува важен регулатор во згрутчувањето на крвта.[4] Во централниот нервен систем, овој рецептор е пронајден исклучиво на површината на микроглија клетките, каде што е има улога во различни физиолошки и патолошки активности на микроглија клетките, како на пример следење на фунцкијата на невроните и заштита на невроните (невропротекција).[5]

Инхибитори на рецепторот P2Y12

[уреди | уреди извор]

Лековите клопидогрел (Плавикс), прасугрел (Ефиент), тикагрелор (Брилинта) и кангрелор (Кенгреал) и ја спречуваат неговата активација и дејство. Овие лекови се продаваат како антитромбоцитни агенси.[1]

За акутен коронарен синдром

[уреди | уреди извор]

Комбинацијата од инхибитор на P2Y 12 и аспирин, наречена двоен антитромбоцитен третман претставува третман од прва линија за акутен коронарен синдром. Рандомизирано испитување од 2019 година (ISAR-REACT-5 студија) сугерираше дека прасугрел е супериорен во однос на тикагрелорот.[6]

Антитромбоцитен третман на СТЕМИ

[уреди | уреди извор]

Кај пациенти кои се подложени на примарна перкутана коронарна интервенција (PCI) за миокарден инфаркт со покачување на ST сегментот (STEMI), упатствата за лекување од САД,[7] европските упатства,[8] како и канадските [9] препорачуваат администрација на инхибитор на P2Y 12 веднаш штом можно, иако не е јасно дали администрацијата на овие лекови пред пациентот да пристигне во болница дава дополнителни придобивки во споредба со администрацијата на лекот во болница.[9]

Од друга страна, инхибиторите на P2Y 12 не го менуваат ризикот од смрт кога се даваат како предтретман пред рутински PCI кај луѓе кои имале миокарден инфаркт без ST-елевација (NSTEMI), иако, кај повеќето пациенти со NSTEM е потребен третман со инхибитор на P2Y12 во период до 12 месеци. Сепак, во ваков случај постои зголемен ризик од крварење и истовремено намален ризик од дополнителни кардиоваскуларни проблеми. Поради ова, нивната рутинска употреба во овој контекст е од сомнителна вредност.[10]

Мрежна мета-анализа на 37 студии во кои беа вклучени 88.402 пациенти со STEMI и 5.077 пациенти со големи несакани срцеви настани (англиски: major adverese cardiac events, MACE) покажа дека употребата на прасугрел е поврзана со помала смртност и помалку големи несакани срцеви настани во споредба со другите лекови од оваа класа (клопидогрел и тикагрелор).[11]

  1. 1,0 1,1 „Identification of the platelet ADP receptor targeted by antithrombotic drugs“. Nature. 409 (6817): 202–7. January 2001. Bibcode:2001Natur.409..202H. doi:10.1038/35051599. PMID 11196645.CS1-одржување: display-автори (link)
  2. „Identification of the P2Y(12) receptor: a novel member of the P2Y family of receptors activated by extracellular nucleotides“. Molecular Pharmacology. 60 (3): 416–20. September 2001. PMID 11502870. Архивирано од изворникот на 2008-10-07. Посетено на 2023-01-02.
  3. „The role of ADP receptors in platelet function“. Frontiers in Bioscience. 11 (1): 1977–86. May 2006. doi:10.2741/1939. PMID 16368572.
  4. „Central role of the P2Y12 receptor in platelet activation“. The Journal of Clinical Investigation. 113 (3): 340–5. February 2004. doi:10.1172/JCI20986. PMC 324551. PMID 14755328.
  5. „Microglia monitor and protect neuronal function through specialized somatic purinergic junctions“. Science. 367 (6477): 528–537. January 2020. Bibcode:2020Sci...367..528C. doi:10.1126/science.aax6752. PMID 31831638.CS1-одржување: display-автори (link)
  6. „Ticagrelor or Prasugrel in Patients with Acute Coronary Syndromes“. The New England Journal of Medicine. 381 (16): 1524–1534. October 2019. doi:10.1056/NEJMoa1908973. PMID 31475799.CS1-одржување: display-автори (link)
  7. „2013 ACCF/AHA guideline for the management of ST-elevation myocardial infarction: a report of the American College of Cardiology Foundation/American Heart Association Task Force on Practice Guidelines“. Circulation. 127 (4): e362-425. January 2013. doi:10.1161/CIR.0b013e3182742cf6. PMID 23247304.CS1-одржување: display-автори (link)
  8. „2017 ESC Guidelines for the management of acute myocardial infarction in patients presenting with ST-segment elevation: The Task Force for the management of acute myocardial infarction in patients presenting with ST-segment elevation of the European Society of Cardiology (ESC)“. European Heart Journal. 39 (2): 119–177. January 2018. doi:10.1093/eurheartj/ehx393. PMID 28886621.CS1-одржување: display-автори (link)
  9. 9,0 9,1 „2019 Canadian Cardiovascular Society/Canadian Association of Interventional Cardiology Guidelines on the Acute Management of ST-Elevation Myocardial Infarction: Focused Update on Regionalization and Reperfusion“. The Canadian Journal of Cardiology. 35 (2): 107–132. February 2019. doi:10.1016/j.cjca.2018.11.031. PMID 30760415.CS1-одржување: display-автори (link)
  10. „Reappraisal of thienopyridine pretreatment in patients with non-ST elevation acute coronary syndrome: a systematic review and meta-analysis“. BMJ. 349 (aug 06 2): g6269. October 2014. doi:10.1136/bmj.g6269. PMC 4208629. PMID 25954988.CS1-одржување: display-автори (link)
  11. „Optimal P2Y12 Inhibitor in Patients With ST-Segment Elevation Myocardial Infarction Undergoing Primary Percutaneous Coronary Intervention: A Network Meta-Analysis“. JACC. Cardiovascular Interventions. 9 (10): 1036–46. May 2016. doi:10.1016/j.jcin.2016.02.013. PMID 27198684.CS1-одржување: display-автори (link)