Прејди на содржината

Шенџен

Од Википедија — слободната енциклопедија
Шенџен
深圳市
Префектурен и потпровинциски град
Карта
Location of Shenzhen City jurisdiction in Guangdong
Location of Shenzhen City jurisdiction in Guangdong
CountryНародна Република Кина
ProvinceГуангдунг
County-level divisions9
Населен331
Село1953
Град5 март 1979
СЕЗ формиран1 мај 1980
Municipal seatFutian District
Управа
 • ВидСуб-провинцијален град
 • КПК Committee SecretaryВанг Веиџунг
 • MayorChen Rugui [zh]
Површина
 • Префектурен и потпровинциски град2.050 км2 (790 ми2)
 • Градска1.748 км2 (675 ми2)
Надм. вис.{{Пб/Грешка во изразот: Непрепознаен интерпункциски знак „–“ 
 |1=Грешка во изразот: Непрепознаен интерпункциски знак „–“
}}0–943,7 м
Население (2017)[1]
 • Префектурен и потпровинциски град12,528,300
 • Густина0,0.061/км2 (0,016/ми2)
 • Градскo (2018)[2]12,905,000
 • Градска0,0.074/км2 (0,019/ми2)
 • Метро[3]23,300,000
 • Major ethnicitiesHan
Час. појасКинеско време (UTC+8)
Postal code518000
Повик. бр.755
ISO 3166CN-GD-03
GRP (Nominal)2019[4]
 - Total~¥2.6 trillion
($Предлошка:To USDT) $0.74 trillion (PPP)
 - Per capita~¥200,000
($Предлошка:To USD) $57,234 (PPP)
 - Growth▲ 7.7%
Префикси на регистарска табличка粤B
Градско цвеќеБугенвилија
Градски дрвјаЛичи and Мангрови[5]
Мреж. местоsz.gov.cn
Шенџен

"Shenzhen" со кинески знаци
Кинески 深圳
Буквално: "Длабок одвод"

Шенџен (/ˈʃɛnˈdʒɛn/; кинески: 深圳; мандарински изговор: [ʂə́n.tʂə̂n] ( слушнете)) е главен потпровинциски град на источниот брег на вливот на Бисерната река на централниот брег на јужната провинција Гуангдунг, Народна Република Кина. Тој претставува дел од мегалополисот Делта на Бисерната река, се граничи со Хонгконг на југ, Хуејџоу на североисток и Дунггуан на северозапад, и ги дели морските граници со Гуангџоу, Џунгшан и Џухај на запад и југозапад преку вливот.

Градскиот пејзаж на Шенџен е резултат на неговата жива економија - овозможен со брзи странски директни инвестиции (СДИ) следејќи го воспоставувањето на политика на „реформи и откривање“ во 1979 година.[6] Градот е наречен како водечки глобален технолошки центар од кинеската Силициумска Долина.[7][8][9][10][11] Тој бил еден од најбрзо растечките градови во светот во 1990-тите и 2000-тите години[12] и бил рангиран на второто место на листата „топ 10 градови што треба да се посетат во 2019 година“ од Lonely Planet.[13] Шенџен е рангиран како Алфа град заедно со Гуангџоу (Кина), Мелбурн (Австралија) и Сан Франциско (САД).[14]

Шенџен, кој приближно ги следи административните граници на округот Баоан, официјално стана град во 1979 година, земајќи го своето име од поранешниот окружен град, чија железничка станица била последната станица на кинескиот дел од железничката пруга помеѓу Кантон и Коулун.[15] Во 1980 година, Шенџен бил воспоставен како прва специјална економска зона во Кина.[16] Регистрирано население во Шенџен од 2017 се проценува на 12.905.000, но локалната полиција и властите го проценуваат населението на околу 20 милиони, поради големата популација на краткорочни жители, нерегистрирани пловечки мигранти, половични жители, патници, посетители, како и други привремени жители.[17][18]

Шенџен е домаќин на Шенџенската берза, како и седиште на бројни мултинационални компании како што се JXD, Vanke, Hytera, CIMC, SF Express, Shenzhen Airlines, Nepstar, Hasee, Ping An Bank, Ping An Insurance, China Merchants Bank, Evergrande Group, Tencent, ZTE, OnePlus, Huawei, DJI и BYD.[19] Во Индекс на Глобални Финансиски Центри 2020, Шенџен бил рангиран како 9-ти најконкурентен финансиски центар во светот (помеѓу Сан Франциско и Цирих) и 6-ти најконкурентен во Азија (по Шангај, Токио, Хонгконг, Сингапур и Пекинг).[20] Го има третото најпрометно пристаниште за контејнери во светот.[21]

Шенџен е меѓународен центар за истражување и иновации во Кина и се наоѓа на 32-то место меѓу најдобрите 200 научни градови во светот според научни истражувања, следени по Nature Index.[22][23] Градот е дом на неколку значајни институти, како што се Универзитетот Шенџен и Јужен универзитетот за наука и технологија.

Топонимија

[уреди | уреди извор]

Најраното познато спомнување на името zhen може да потекнува од 1410 година, за време на династијата Минг.[24] Месното население ги нарекува одводните канали во оризовите полиња „zhen“ (кинески: 圳; букв.: "канал, одвод"). Шенџен бил именуван по длабок (кинески: 深; букв.: "длабок") одвод што се наоѓаше во областа.[25][26]

Историја

[уреди | уреди извор]

Праисторија до ерата на Минг

[уреди | уреди извор]

Најстариот доказ за луѓе во областа на која е основан Шенџен датира уште од средниот неолитски период.[25][27] Оттогаш, оваа област има забележано човечка активност од пред повеќе од 6.700 години, со историските окрузи на Шенџен за прв пат основани пред 1.700 години, а историските градови Нанту и Дапенг, кои биле изградени на подрачјето што сега е Шенџен, основани пред повеќе од 600 години.[28] Луѓето Хака исто така имаат историја во Шенџен од пред 300 години кога првпат се доселиле.

Во 214 година п.н.е., кога царот Ќин Ше Хуанг ја обедини Кина под династијата Ќин, областа се наоѓаше под надлежност на воспоставениот округ Нанхаи, еден од трите окрузи кои беа поставени во Лингнан, и бил асимилиран во културата на Џонгјуан.[29] Во 331 г.н.е., управата на Источен Ѓин го подели округот Нанхаи на два округа: округот Донггуан на север и округот Баоан на југ, и двата биле под управа на префектурата Донггуан. Во 590 година, управувањето на Суи ги спои округот Донггуан и округот Баоан назад во округот Нанхаи и ја постави локалната власт во градот Нанту, иако ова било сменето од страна на управувањето на Танг во 757 година.

За време на династијата Сонг, Нанту и околината станаа важен трговски центар за сол и зачини во Јужнокинеското Море.[29][30] Областа тогаш стана позната по производство на бисери за време на династијата Јуан. Во раната ера на Минг, кинеските морнари на флота оделе во храм посветен на Мацу во Чиван (во денешна област Наншан) да се молат додека одат во Нанјанг (Југоисточна Азија). Битката кај Тунмен, кога Минг победи во поморска битка против напаѓачите Португалци, се водеше јужно од Нанту.[31] Во 1573 година, администрацијата на Минг го распуштила округот Баоан за да ја основа округот Синан, со седиште во Нанту, која имала надлежност над регионите што би биле Шенџен и Хонгконг. Економијата на округот Синан првенствено се засноваше на производство и трговија на сол, чај, зачини и ориз.

Од ерата на Кинг до 1940-тите

[уреди | уреди извор]

За да се спречи бунт од лојалните луѓе од Минг под водство на Џенг Ченггонг, попознат како Коксинга, на кинескиот брег, неодамна основаната управа на Ќинг ги реорганизираше крајбрежните провинции.[29] Како резултат, округот Ксинан изгуби две третини од својата територија за сметка на соседната област Донггуан и подоцна бил инкорпориран во Донггуан во 1669 година, иако Ксинан бил обновен околу 15 години подоцна, во 1684 година. Од 1688 година, во округот Синан имало 28 градови, од кои еден од градовите се вика Шенџен.[32] Кога Ќинг изгуби од Обединетото Кралство во опиумските војни во 1842 и 1860 година, полуостровот Колун и островот Хонгконг беа предадени од Ксинан на британците во Договорот за Нанкинг и Конвенцијата за Пекинг. На 21 април 1898 година, владата на Кинг потпиша „Специјален напис за претставувањето на границите на Хонгконг“ со Обединетото Кралство и ги изнајми Новите територии од Ксинан на Велика Британија на 99 години. Шенџен бил окупиран од Британците под водство на Хенри Артур Блејк, тогашен гувернер на Хонгконг за половина година во 1899 година.[33] Од 3,076км2 територија што ја држеше Ксинан пред договорите, 1,055.61км2 од областа на округот им била отстапена на Британците.

Отворање на железничката станица Шенџен, октомври 1911 година

Како одговор на Востанието на Вучанг во 1911 година, жителите на Ксинан се побунија против локалната управа на Кинг и успешно ги соборија од власт.[34] Истата година кинескиот дел од железничката пруга Коулун - Кантон (KCR) бил отворен за јавноста, а последната станица на кинеската страна, наречена железничка станица Шенџен кај градот Шенџен, која била отворена неодамна, и помогна на економијата на градот и го отвори Шенџен кон светот.[33][35] Во 1913 година, управата на Република Кина го преименуваше округот Ксинан во округот Баоан за да спречи забуна од друга истоимена област во провинцијата Хенан.[29] За време на штрајкот на Кантон – Хонгконг, Се-кинеската федерација на трговски синдикати постави приемна станица за штрајкувачите во Хонгконг во Шенџен.[36] На штрајкувачите им дадоа протестирачи и оклопни возила од штрајкувачкиот комитет за да создадат блокада околу Хонгконг. Во 1931 година, Чен Џитанг и неговото семејство основаа неколку казина во Шенџен, од кои најголемо е казиното Шумчун.[37] Додека работеа до 1936 година, тие значително го зголемија патничкиот сообраќај на KCR од и кон Шенџен.

За време на Втората светска војна, Јапонците ги окупираа Шенџен и Нанту[29] принудувајќи ја владата на округот Баоан да се пресели во соседната област Донггуан.[38][39] Во 1941 година, јапонската армија се обиде да премине во Хонгконг преку мостот Ло Ву во Шенџен, но бил детониран од Британците, спречувајќи ги Јапонците да влезат во Хонгконг.[40] Кога Јапонија се предаде во мај 1945 година, владата на округот Баоан се врати во Нанту.

1950-ти до 1970-ти

[уреди | уреди извор]

Во 1953 година, четири години по основањето на Народна Република Кина, владата на округот Баоан одлучи да се пресели во Шенџен, бидејќи градот бил поблизу до KCR и имаше поголема економија од Нанту.[29] Од 1950-тите до крајот на 1970-тите, Шенџен и остатокот од округот Баоан се сретнаа со огромен раст на бегалци кои се обидоа да избегаат во Хонгконг од пресвртите што се случуваа во континентална Кина, и опсег од 100.000[41] до 560.000[42] бегалци престојуваа во округот.

Во јануари 1978 година, Централен инспекциски тим испратен од Државниот совет го испита и утврди прашањето за создавање на надворешен трговски премин во округот Баоан.[43] Во мај, истражниот тим го напиша „Извештајот за економско истражување во Хонгконг и Макао“ и предложи округот Баоан и Џухај да се претворат во бази за извоз на стоки. Во август 1978 година, Окружниот комитет Хуијанг поднесе извештај до Покраинскиот комитет за „Извештајот за барањето за промена на округот Баоан во Шенџен“. На 18 октомври, Постојаниот комитет на Покраинскиот партиски комитет на Гуангдунг одлучи да го смени округот Баоан во град Баоан и да го претвори во град на средно ниво на префектура со надворешно-трговска база. Окружниот комитет Хуијанг и окружниот комитет на Баоан сепак ја бранеа промената за преименување на округот Баоан во Шенџен, тврдејќи дека луѓето во светот знаат повеќе за Шенџен и за неговото пристаниште отколку што знаат за округот Баоан.

На 23 јануари 1979 година, управата на провинцијата Гуангдунг и областа Хуијанг го објавија својот предлог за преименување на округот Баоан во Шенџен и бил одобрен и ставен во сила од Државниот совет на 5 март истата година.[43] Исто така, градот би воспоставил шест области: Луоху, Нанту, Сонгганг, Лонгхуа, Лонгганг и Кујонг. На 31 јануари 1979 година, Централниот комитет на Комунистичката партија одобри план за формирање на индустриската зона Шекоу во Шенџен со цел „да ги води домашните, прекуокеанските и диверзифицирани операции, индустриската и комерцијалната интеграција и трговијата“ засновани врз оној на Хонгконг и Макао.[44] Проектот за индустриска зона Шекоу бил предводен од China Merchants Group со седиште во Хонгконг под водство на Јуан Генг и требаше да стане првата индустриска зона за справување со извод во континентална Кина.

На почетокот на април 1979 година, Постојаниот комитет на провинцијата Гуангдунг разговарал и му предложил на Централниот комитет да формира „зона за трговска соработка“ во Шенџен, Џухај и Шанту.[43] Во истиот месец, Централната работна конференција донела одлука за „Регулативите за енергичен развој на надворешната трговија за зголемување на девизните приходи“ и се согласиле да ги пилотираат првите специјални економски зони (СЕЗ) во Шенџен, Џухај, Шанту и Сјамен.[45] Во ноември, Шенџен се искачил на статусот град на ниво на префектура на регионално ниво од страна на провинциската администрација на Гуангдунг.[34]

Специјална економска зона (1980-ти до денес)

[уреди | уреди извор]
Билборди за високоградба во Шенџен, 1982 година

Во мај 1980 година, Централниот комитет го назначи Шенџен за СЕЗ[29] кој бил промовиран од тогашниот врховен лидер Денг Сјаопинг и бил создаден како експериментална основа за практикување на пазарниот капитализам во заедницата водена од идеалите на „социјализам со Кинески одлики".[46][47][48] На 26 август, Постојаниот комитет на Националното народно собрание (ННЦ) ги одобри „Регулативите на специјалната економска зона Гуангдунг“.[49] Според овие регулативи, Шенџен формулираше серија преференцијални политики за привлекување странски инвестиции, вклучувајќи деловна автономија, оданочување, користење на земјиште, управување со девизи, продажба на производи и управување со влез и излез. Преку обработка на влезните материјали, трговија со компензација, заеднички вложувања, кооперативни активности за соработка, трговец поединец и лизинг, градот привлече голема количина странски инвестиции и помогна да се популаризира и да се овозможи брз развој на концептот СЕЗ.

Во март 1981 година, Шенџен бил промовиран во суб-провинциски град.[25][29] Имало планови Шенџен да развие своја валута, но плановите биле ставени настрана поради ризикот и несогласувањето дека една земја не треба да работи со две валути.[50] За да се спроведе законот и редот во градот, владата на Шенџен подигнала бодликава жица и контролни пунктови помеѓу копнените граници на главните делови на СЕЗ и периферијата на СЕЗ, како и на остатокот од Кина, во 1983 година, што било познато како втората линија (кинески: 二线关).[51][52] Во ноември 1988 година, Шенџен станал посебен град (计划单列市), што значело дека градот може да спроведува политики кои се различни од оние во националниот план, и му било дадено правото на економска администрација на ниво на провинција.

Футијан ЦБД пролетта 1998 година од паркот Лианхуашан

Во декември 1990 година, под надлежност на Кинеската регулаторна комисија за хартии од вредност, Шенџенската берза била основана за да обезбеди платформа за централизирано тргување со хартии од вредност.[53] Во февруари 1992 година, Постојаниот комитет на ННЦ и доделил на владата на Шенџен моќ да донесува локални закони и регулативи.[26] Во 1996 година и почетокот на 1997 година, Шенџен Гостински Хотел во Шенџен бил дом на Привремениот законодавен совет и Привремениот извршен совет на Хонгконг како подготовка за примопредавањето на Хонгконг во 1997 година.[54][55]

До 2001 година, како резултат на зголемените економски можности на Шенџен, зголемен број мигранти од континентална Кина одбрале да одат во Шенџен и да останат таму наместо да се обидат нелегално да преминат во Хонгконг. Во 2000 година имало 9000 заробени поминувачи на граница, додека истата бројка била 16 000 во 1991 година. Во исто време, Шенџен бил домаќин на вториот состанок на високи службеници на АПЕЦ Кина 2001 на 26 мај 2001 година во неговиот јужен производствен центар и пристаниште.[56] Во мај 2008 година, Државниот совет му одобрил на Шенџен СЕЗ да ги промовира административниот систем на управување во Шенџен, економскиот систем, социјалното поле, независниот систем за иновации и механизам, системот и механизмот за отворање и регионалната соработка и зачувувањето на ресурсите и во согласност со животната средина.[57]

На 1 јули 2010 година, Државниот совет ја распуштил „втората линија“ и го проширил СЕЗ Шенџен за да ги опфаќа сите области, што било зголемување за пет пати во однос на нејзината големина пред експанзијата.[58] На 26 август 2010 година, на 30-годишнината од основањето на Шенџен СЕЗ, Државниот совет го одобрил „Целокупниот развоен план за Ќенхај Шенџен-Хонгконг зоната за соработка во модерната услужна индустрија“.[59] Во август 2011 година, градот бил домаќин на 26-та Универзијада, меѓународен мулти-спортски настан организиран за универзитетски спортисти.[60] Во април 2015 година, индустриската зона Шекоу и зоната Ќенхај биле интегрирани во новоформираната зона за слободна трговија Гуангдунг.[61]

На 18 август 2019 година, централната влада во Пекинг ги претставила реформските планови кои опфаќале економски, социјални и политички сектори на Шенџен, со намера СЕЗ да биде град-модел за другите во Кина што треба да го следат.[62]

Географија

[уреди | уреди извор]

Шенџен се наоѓа во делтата на Бисерната река, се граничи со Хонгконг на југ, Хуижу на север и североисток, Донггуан на север и северозапад. Лингдингјанг и Бисерната река на запад и заливот Мирс на исток и приближно 100 км југоисточно од главниот град на провинцијата Гуангџоу. До крајот на 2017 година, населението кое престојува во Шенџен изнесувало 12.528.300, од кои регистрираното население било 4.472.200, реалното административно население било над 20 милиони.[63] Сочинува дел од изградената област на делтата на Бисерната река со 44.738.513 жители, распоредена во 9 општини (вклучувајќи го и Макао). Градот е издолжен со димензии 81,4 километри од исток кон запад додека најкраткиот дел од север кон југ е 10,8 километри.

Низ Шенџен течат над 160 реки или канали. Во границите на градот има 24 акумулации со вкупен капацитет од 525 милиони тони.[64] Познати реки во Шенџен ги вклучуваат реката Шенџен, реката Маожу и реката Лонгганг.[65]

Шенџен е опкружен со многу острови. Повеќето од нив спаѓаат под територијата на соседните области како што се Хонгконг Специјалниот административен регион и областа Хуијанг, Хуижоу. Но, постојат неколку острови под јурисдикција на Шенџен, како што се островот Неи Лингдинг, островот Дачан (островот Таи Шан), островот Шаочан, Мажоу, Лаишижу, Џоузаи и Џоузаиту.

Клима

[уреди | уреди извор]
Шенџен
Климатограм
ЈФМАМЈЈАСОНД
 
 
&1000000000000002600000026
 
&1000000000000002000000020
&1000000000000001300000013
 
 
&1000000000000004800000048
 
&1000000000000002000000020
&1000000000000001400000014
 
 
&1000000000000007000000070
 
&1000000000000002300000023
&1000000000000001700000017
 
 
&10000000000000154000000154
 
&1000000000000002600000026
&1000000000000002000000020
 
 
&10000000000000237000000237
 
&1000000000000003000000030
&1000000000000002400000024
 
 
&10000000000000347000000347
 
&1000000000000003100000031
&1000000000000002600000026
 
 
&10000000000000320000000320
 
&1000000000000003200000032
&1000000000000002600000026
 
 
&10000000000000354000000354
 
&1000000000000003200000032
&1000000000000002600000026
 
 
&10000000000000254000000254
 
&1000000000000003100000031
&1000000000000002500000025
 
 
&1000000000000006300000063
 
&1000000000000002900000029
&1000000000000002300000023
 
 
&1000000000000003500000035
 
&1000000000000002500000025
&1000000000000001800000018
 
 
&1000000000000002700000027
 
&1000000000000002200000022
&1000000000000001400000014
Прос. мин. и макс. температура во °C
Вкупно врнежи во мм
Извор: Shenzhen Meteorological Bureau 1981–2010 normals

Иако Шенџен се наоѓа на одреден степен јужно од северниот повратник, поради сибирскиот антициклон има топла, монсунска, влажна суптропска клима (Кепен Cwa). Зимите се благи и релативно суви, делумно се должат на влијанието на Јужнокинеското Море, а мразот е многу редок; започнува суво, но станува постепено повеќе влажно и облачно. Сепак, маглата е најчеста во зима и пролет, при што 106 дена годишно известува за појава на магла. Раната пролет е најоблачно време од годината, а врнежите почнуваат драматично да се зголемуваат во април; сезоната на дождови трае до крајот на септември до почетокот на октомври. Монсунот го достигнува својот врв на интензитет во летните месеци, кога градот исто така доживува многу влажни и жешки, но умерени услови; има само 2,4 дена од 35 °C + температури. Регионот е склон и на пороен дожд, со 9,7 дена во кои има 50mm или повеќе од дожд, и 2,2 дена од најмалку 100mm. Последниот дел од есента е сув. Годишните врнежи во просек се движат околу 1,970mm, од кои некои се испорачуваат во тајфуни кои удираат од исток во текот на летото и раната есен. Екстремните температури се движеа од 0.2 °C на 11 февруари 1957 година до 38.7 °C на 10 јули 1980 година.[66]

Политика

[уреди | уреди извор]
Титула Секретар на партискиот комитет Претседател на СМПЦ Градоначалник Претседател на Шенџен CPPCC
Име Ванг Веихонг [68] Луо Венчи [69] Чен Ругуи [70] Даи Беи [71]
Дом на предци Шуожу, Шанкси Фошан, Гуангдунг Занџијанг, Гуангдунг Хуижоу, Гуангдунг
Роден Март 1962 година (возраст 58) Август 1960 година (возраст 60) Септември 1962 година (возраст 58) Август 1956 година (возраст 64)
Преземена функција Април 2017 година Јануари 2019 година Август 2017 година Јуни 2015 година

Политиката на Шенџен е структурирана во паралелен партиско-владин систем,[72] во кој секретарот на Партискиот комитет, официјално го нарекува Секретар на општинскиот комитет на Комунистичката партија на Кина Шенџен (моментално Ванг Веихонг), го надминува градоначалникот (моментално Чен Ругуи). Постојаниот комитет на партијата дејствува како врвно тело за формулирање на политиките и е типично составен од 11 члена.

Административни поделби

[уреди | уреди извор]

Шенџен има директна надлежност над девет административни Окрузи и еден Нов округ :

Административни поделби на Шенџен
<b>Luohu</b>
<b>Nanshan</b>
<b>Yantian</b>
<b>Bao'an</b>
<b>Longhua</b>
<b>Pingshan</b>
<b>Longgang</b>
<b>Guangming</b>
<span style="color: grey;"><b>Dapeng</b></span>
Код на поделба [73] Поделба Површина во км 2 [74] Население 2014 [75] Седиште Поштенски код Поделби
Под-области Станбени заедници
440300 Шенџен 1996.78 година 10.779.215 Футијан 518000 година 74 775 година
440303 Луоху 78,75 953.764 Под-област Хуангбеи 518000 година 10 115
440304 Футијан 78,65 1.357.103 Под-област Шату 518000 година 10 115
440305 Наншан 185.49 година 1.135.929 Под-област Нанту 518000 година 8 105
440306 Баоан 398.38 2.736.503 Под-област Ксин 518100 10 123
440307 Лонгганг * 387.82 1.975.215 Поддистрига Лонгченг 518100 11 111
440308 Јантијан 74,63 216.527 Под-област Хаишан 518081 година 4 23
440309 Longhua 175,58 1.434.593 Под-област Гуалан 518110 6 100
440310 Пингшан 167.00 часот 311.557 Под-област Пингшан 518118 6 30
440311 Гуангминг 155,44 504.203 Под-област Гуангминг 518107 6 28
Дапенг 295.05 133.821 Под-област Дапенг 518116 3 25
Qianhai
* - Статистиката не ја вклучува подредената нова област.
Сите нови области се области на управување; не административни поделби регистрирани во Министерството за граѓански работи.
* - Дапенг се подредени на Лонгганг

Граница за специјална економска зона

За да се спроведе законот и редот во градот, владата на Шенџен подигнала бодликава жица и контролни пунктови помеѓу копнените граници на главните делови на СЕЗ и периферијата на СЕЗ, како и на остатокот од Кина, во 1983 година, што било познато како втора линија (кинески: 二线关).[51][52] Првично, граничната контрола била релативно строга, со што се барало граѓаните кои не се од Шенџен да добијат специјални дозволи за влез. Со текот на годините, граничните контроли постепено ослабувале, а барањето за дозвола било непотребно.

На 1 јули 2010 година, првичната гранична контрола на СЕЗ била откажана, а Шенџен СЕЗ бил проширен на целиот град.[58] Областа на Шенџен СЕЗ на тој начин се зголемила од 396 км2 до 1,953 км2.[76] Од јуни 2015 година, постојните неискористени гранични структури се демолирани и се трансформираат во урбани зелени места и паркови.[77][78][79] На 15 јануари 2018 година, Државниот совет одобрил отстранување на бодликавата жица поставена за означување на границата на СЕЗ.[80][81] Иако Специјалната економска зона во Шенџен е проширена за да го опфати целиот Шенџен, колоквијално се вели дека Шенџен е одделен во две области, со првичните четири области кои го сочинуваат СЕЗ пред 2010 година како „ simplified Chinese) и остатокот познат како „关外;關 外;).[82]

Економија

[уреди | уреди извор]
Шенџенска берза

Шенџен бил првиот од Специјалните економски зони (СЕЗ) основан од врховниот лидер Денг Кјаопинг.[83] Како СЕЗ, на Шенџен му е дадена привилегија да ги прифати политиките на пазарниот капитализам под маската „ Социјализам со кинески одлики “, за разлика од другите градови во Кина што се заснова на планирана економија.[84] Почнувајќи од 2018 година, Шенџен има номинален БДП од 2,42 трилиони јени (2,87 трилиони УСД), кој неодамна го надмина БДП на соседниот Хонгконг од 2,85 трилиони HK и БДП на Гуангџоу од 2,29 трилиони RMB (2,68 трилиони УНД),[85][86][87] со што економското производство на Шенџен е трето по големина од кинеските градови,[88] заостанува зад Шангај и Пекинг. Покрај тоа, растот на БДП на Шенџен меѓу 2016 и 2017 година од 8,8% го надмина оној на Хонгконг и Сингапур, со 3,7% и 2,5%, соодветно.[89] Со пазарна капитализација од 2,5 трилиони УСД заклучно со 30 ноември 2018 година, Шенџенската берза (SZSE) е 8-та по големина берза во светот.[90]

Во индексот на глобалните финансиски центри во 2020 година, Шенџен бил рангиран како 9-ти најконкурентен финансиски центар во светот (помеѓу Сан Франциско и Цирих) и 6-ти по конкурент во Азија (по Шангај, Токио, Хонгконг, Сингапур и Пекинг).[20] Шенџен е рангиран како град Алфа- (глобално прво ниво) заедно со Стокхолм, Мелбурн и Сан Франциско.[14] Номиналниот БДП на Шенџен се предвидува да биде меѓу 10-те најголеми светски градови во 2035 година (заедно со Пекинг, Шангај и Гуангџоу во Кина) според студијата на „Оксфорд Економикс“ [91] и неговиот номинален БДП по глава на жител ќе достигне над 57 000 УСД (рангирање на прво место во Кина) во 2030 година, што е споредливо со Токио и Сеул.[92]

Индустрија

[уреди | уреди извор]
Глобалното седиште на Huawei се наоѓа во Шенџен
Дворец Тенсент Бинхај во областа Наншан, седиште на Тенсент

Индустријата на Шенџен е опишана од нејзиното општинско биро за статистика да биде поддржана од нејзините индустрии со четири столба: висока технологија, финансии, логистика и култура.[93] Шенџен е првенствено познат по својата високотехнолошка индустрија, која има вредност од 585,491 милијарди јени (82,9 милијарди УСД) во 2015 година, што претставува раст од 13% во споредба со претходната година. Од номиналниот БДП од 1.750.299 милијарди јени во 2015 година, високотехнолошката индустрија сочинува 33,4% од оваа сума. Шенџен е дом на голем број истакнати технолошки фирми, како што се телекомуникациската и електронска корпорација Хуавеи,[94] интернет гигант и холдинг конгломерат Тенсент,[95] беспилотни летала DJI,[96] и телекомуникациска компанија ЗТЕ.[97] Шенџен годишно го одржува Кинескиот меѓународен саем за високотехнолошки достигнувања, на кој се прикажуваат високотехнолошки производи и се предвидува дијалог и инвестиции за високотехнолошката технологија.[98] Како резултат на тоа, медиумите го нарекуваат Шенџен како „ Силициумска Долина на Кина “ [99][100] или „ Хардвер на Силициумската Долина “ за целиот свет.[101][102]

Покрај своите бројни високотехнолошки компании, Шенџен е дом и на голем број големи финансиски институции, како што се Кинеската банка за трговци [103] и Пинг Ан осигурување [104] и нејзината подружница Пинг Ан банка.[105] Од основањето на градот како СЕЗ, голем број странски банки основале канцеларии во градот, вклучувајќи ги Ситибанк, ХСБЦ, Стандард чартерд и Банка на Источна Азија.[106] Вкупно, финансиската индустрија сочинува 14,5% од номиналниот БДП на градот во 2015 година (254.282 милијарди јени), што претставува пораст од 15,9% во однос на претходната година.[93] До крајот на 2016 година, вкупните средства на финансиската индустрија изнесуваа 12,7 трилиони јени (активата на банкарската индустрија беше 7,85 трилиони јени, активите на безбедносните компании беа 1,25 трилиони јени, а активата на осигурителната индустрија беа 3,6 трилиони јени), што ја прави финансиската индустрија на Шенџен трет по големина во Кина.[107] Покрај тоа, Шенџен е еден од најдобрите десет финансиски центри во светот заклучно со 2019 година, со скок од пет места до деветтото место, утврдено со „разновидноста на областите на конкурентност, вклучувајќи деловно опкружување, човечки капитал, инфраструктура, развој на финансискиот сектор и репутација“.[108]

Меѓународни терминали за контејнери Јантијан во областа Јантијан, еден од терминалите за контејнери на пристаништето Шенџен

Обраќајќи се на логистичката индустрија, курирскиот SF Express и шпедитерската компанија China International Marine Containers (CIMC) имаат седиште во Шенџен.[109][110] Пристаништето во Шенџен, составено од меѓународни контејнерски терминали Јантијан, контејнерски терминали Чиван, контејнерски терминали Шекоу, пристаништа Кина трговци и Шенџен Хајсинг (пристаниште Маван), се справи со рекорден број контејнери со зголемена трговија со зголемени пратки во 2005 година, рангирајќи го како трето најпрометно пристаниште во светот.[111][112] Заедно, логистичката индустрија сочинува околу 10,1% (178,27 милијарди јени) од номиналниот БДП на градот во 2015 година, што претставува зголемување од 9,4%.[93]

Шенџен и даде приоритет на културната индустрија според 13-тиот петгодишен план, формирајќи ја здружението за креативна индустрија на модата Шенџен и планирајќи ја модната долина Даланг од 4,6 км2.[113][114] На 7 декември 2008 година, УНЕСКО го одобри влезот на Шенџен во мрежата на креативни градови и му ја додели титулата на Шенџен „Главен град на Обединетите нации“.[115] Заедно, културната индустрија за возврат придонесува за 5,8% (102,116 милијарди јени) од економијата на Шенџен во 2015 година.

Покрај индустријата со четири столба, која беше наведена од општинската влада, Шенџен има и релативно забележлива индустрија за недвижнини.[116] Индустријата за недвижнини заедно придонесува за 9,2% (162,7777 милијарди јени) од економијата на Шенџен во 2015 година, што претставува зголемување од 16,8% во споредба со претходната година.[93] Со седиштето на градот се развивачите на недвижнини како Ванке[117] и Кина Ресурсис Ленд[118].

Како СЕЗ, Шенџен воспостави неколку индустриски зони за да ги поттикне економските активности. Индустриската зона Шекоу беше одобрена и основана на 31 јануари 1979 година од Централниот комитет на КПК за да помогне во економијата на Шенџен „со седиште во Хонгконг“.[44] Во 1996 година, Државниот совет го одобри и утврди 11.5 км2 Шенжен високотехнолошка индустриска развојна зона, помагајќи да се развие високотехнолошката индустрија во Шенџен во области како што се електрониката и информатичката технологија.[119] Во согласност со Националниот план во 2001 година, Шенџен софтверски парк, интегриран во високотехнолошката индустриска развојна зона, е основан за производство на софтвер и помага во развојот на градската софтверска индустрија.[120] На 26 август 2010 година, Државниот совет го одобри „ Целокупниот план за развој на зоната за соработка со модерна услужна индустрија Кјанхај Шенџен-Хонгконг “ за зацврстување на врските помеѓу Хонгконг и Шенџен.[59][121]

Туризам

[уреди | уреди извор]
Хотел Интерлакен на ОКТ Исток
Плажа во Шенџен

Туризмот постепено расте како важна индустрија за Шенџен. Шенџен е рангиран на второто место на списокот на „топ 10 градови што треба да се посетат во 2019 година“ од страна на Лони Планет.[13] Администрацијата на Шенџен во својот „12-ти Петгодишен план за развој на туризмот во Шенџен“ се фокусираше на претворање на градот во меѓународен туристички центар, со акцент на научните, модните и индустриските елементи на градот.[122] Локалната администрација за туристичката индустрија во Шенџен тврди дека има силна предност во развојот, поради тоа што градот е еден од највисоките градови во Кина, како и позната по своите крајбрежни ресурси, климатската средина, капиталистичката економија и технолошката иновации.[123] Во 2015 година, вкупните приходи на туристичката индустрија беа 124,48 милијарди јени (17,6 милијарди УСД), што претставува раст од 98,1% во однос на 2010 година. Од вкупните приходи, 28% (35 милијарди јени или 4,968 милијарди УСД) се од меѓународни туристи, што претставува раст од 56,2% во однос на 2010 година. Покрај тоа, во таа година Шенџен прими 11,63 милиони туристи, што е пораст од 51% во однос на 2010 година.

Splendid China Folk Village

Шенџен има бројни туристички одредишта, почнувајќи од рекреативни области како што се тематски паркови и јавни паркови до високи згради. Повеќето од туристичките атракции се дел од прекуокеанскиот кинески град (ОКТ), разговорно име за парковите во сопственост на ОКТ Ентерпрајзс и е класифицирана како сценско подрачје ААААА од Кинеската национална администрација за туризам.[124] Овие вклучуваат Прозорец на светот,[125][126] на Сплендид Кина народни Село,[127][128] Среќна долина 欢乐谷),[129][130] ОКТ Исток,[131] и ОКТ Харбор.[132] Други тематски паркови вклучуваат Шекоу морски свет (海上世界),[133][134] Светот на морето Сјаомејша,[135][136] и сега затворениот свет во Минск.[137][138] Шенџен исто така има голем број популарни јавни паркови и плажи, како што се Парк на народот, парк Лианхуашан, парк Лижи, парк ongонгшан, парк Вутонгшан, Дамеиша (大梅沙; „голема меса“) и Xiaomeisha [zh] (小梅沙; „мала меса“).[139] Во градот се наоѓаат и високи згради како што се Центарот за финансии Пинг Ан,[140] КК100,[141] и плоштадот Шун Хинг (исто така познат како кулата Ди Ванг).[142]

Туристичката индустрија во Шенџен неодамна се проширува според „13-от петгодишен план за туристички развој на Шенџен“, промовиран од локалната власт во Шенџен.[122] Во овој план, туристичката индустрија планира да надмине 200 милијарди јени и да прими 150 милиони домашни и странски туристи до 2020 година.[123] Дел од планот вклучува организирање на туристичката индустрија во пет брендови: тематски паркови, малопродажба, природни рекреативни зони, спорт и меѓународни собири, како и забрзување на изградбата на идни туристички атракции и претворање на Шенџен во кинески центар на спортот.

Малопродажба

[уреди | уреди извор]
MixC трговски центар

Малопродажбата е важен столб на терцијалниот сектор во Шенџен. Од додадената вредност на терцијарниот сектор во Шенџен од 1,42 трилиони јени (201 милијарди УСД), малопродажбата придонесе со 43% (616,89 милијарди јени) од оваа сума, што претставува зголемување за 7,6 проценти во споредба со претходната година (601,62 милијарди јени).[143] Покрај тоа, 10,9% од СДИ на Шенџен се насочени кон секторот на големо и мало.

COCO Park Mall

华强北 Север (华强北) е една од значајните области на мало во Шенџен, позната по тоа што има еден од најголемите пазари на електроника во светот.[144] Комерцијалниот град Луоху, комерцијален комплекс сместен во непосредна близина на железничката станица Шенџен, е познат по тоа што има различни производи што се движат од електроника и фалсификувана стока до скроени одела и завеси.[140] Во прилог на трговскиот град Хуакианг Север и Луоху, Шенџен има бројни трговски центри и трговски области, вклучително и Парк COCO и неговите филијали COCO City и Парк COCO Longgang,[145][146] Uniworld (壹方天地),[147] Uniwalk (壹方场),[148] и крајбрежен град (海岸 城).[149]

„Паметната малопродажба“, која користи технологии како што се вештачка интелигенција и големи податоци во производството, циркулацијата и продажбата на стоки за широка потрошувачка, станува популарна во претпријатијата во Шенџен.[150] Бизнисите во Шенџен се охрабруваат да користат Интернет за развој на потрошувачкиот пазар и на новите малопродажни проекти ќе им се помогне со употреба на технологија. Покрај тоа, администрацијата на Шенџен формира нов фонд за развој на индустријата за малопродажба за да промовира употреба на „паметна малопродажба“, со намера да ја стимулира економијата на Шенџен и да го претвори градот во „нов малопродажен центар“.

Демографија

[уреди | уреди извор]
Graphics
Shenzhen population dynamics
Legend:
  population with permanent registration (hukou)
  population with non-permanent registration
Shenzhen official annual population growth rate (%)

Шенџен е петтиот најнаселен град во Кина, со население од 12.528.300 жители во градот заклучно со 2017 година.[151] Со вкупна површина од 1.992 км2,[152] Шенџен има густина на население од 6.889 жители на км2. ОЕЦД (Организација за економска соработка и развој) според опфатната метрополитенска област на градот, од 2010 го процени на, население од 23,3 милиони жители.[153] Шенџен е дел од метрополитенскиот регион Делта на Бисерната река (опфаќа градови како Гуангџоу, Донггуан, Фошан, ongонгшан, huухаи, Хуижу, Хонгконг и Макао), најголемата урбана област на светот според Светска банка,[154] и има население од над 108,5 милиони според пописот во 2015 година.[155]

Пред воспоставувањето на Шенџен како СЕЗ во 1980 година, областа беше составена главно од Хака и кантонски народ.[156] Сепак, откако стана СЕЗ, Шенџен стана центар за мигранти кои бараат работа и можности во градот.[157]

Историски

[уреди | уреди извор]

Имаше миграција во јужната провинција Гуангдунг и она што денес е Шенџен од јужната династија Сонг (1127–1279), но бројките драматично се зголемија откако Шенџен беше основан во 1980-тите. Во провинцијата Гуангдунг, тој е единствениот град каде локалните јазици (кантонски, Шенџен-хака и теочев) не се главниот јазик; најмногу се зборува мандарински, со мигранти/имигранти од цела Кина.

Шенџен виде дека неговата популација и активност рапидно се развиваат од основањето на СЕЗ како магнет за мигрантите, почнувајќи од сина јака или трудоинтензивни работници, давајќи му го градот набikудувачот на светската фабрика. За време на пописот во 2011 година, Шенџен имаше официјално население од над 10 милиони жители. Сепак, поради големото нерегистрирано пловечко население со мигранти кое живее во градот, според некои проценки, реалното население на Шенџен е околу 20 милиони во административната област дадени во секој специфичен момент.[17][18] Растот на населението во Шенџен ги следи трендовите од големи размери; околу 2012–13 година, проценетиот раст на градот забави на помалку од 1 процент како резултат на зголемувањето на трошоците за работна сила на мигрантите, насочени кон реформите на работниците мигранти и преселувањето на фабриките кон периферијата и соседниот Донггуан. До 2015 година, високотехнолошката економија почна постепено да ја заменува трудоинтензивната индустрија, бидејќи градот постепено стана магнет за новата генерација мигранти, овој пат образовани, работници на бела јака. Миграцијата во Шенџен беше дополнително промовирана од ограничените ограничувања на населението што беа наметнати на другите градови во Ниво I како Пекинг и Шангај, претходно главните одредишта за работниците од бела јака. До крајот на 2018 година, официјалното регистрирано население се проценува како нешто повеќе од 13 милиони за годишно зголемување од 500.000.[158]

Други статистички податоци

[уреди | уреди извор]

Во моментов, просечната возраст во Шенџен е помала од 30 години. Возрасниот опсег е следниот: 8,49% помеѓу возраст од 0 до 14 години, 88,41% помеѓу возраст од 15 до 59 години, и 3,1% на возраст од 65 или нагоре.[159]

Структурата на населението има голема разновидност, почнувајќи од интелектуалци со високо ниво на образование до печалбари со ниско образование.[160] Во јуни 2007 година беше објавено дека повеќе од 20% од кинеските докторанти работеле во Шенџен.[161] Шенџен исто така беше избран за еден од најдобрите 10 градови во Кина за иселеници. Иселениците го избираат Шенџен како место за престој поради можностите за работа во градот, како и културната толеранција и отвореноста, и дури беше избран за најдинамичен град во Кина и најпосакуван град од мигрантите во 2014 година.

Според истражувањето на Одделот за планирање на Хонгконг, бројот на прекугранични патници се зголеми од околу 7.500 во 1999 година на 44.600 во 2009 година. Повеќе од половина од нив живееле во Шенџен.[162] Иако се соседни еден со други, секојдневните патници сè уште треба да поминуваат низ контролни пунктови за царина и имиграции, бидејќи патувањето помеѓу СЕЗ и САР Хонгконг е ограничено.

Континенталните жители кои сакаат да влезат во Хонгконг за посета, треба да добијат „Дозвола за влез за влез во и од Хонгконг и Макао“. Жителите на Шенџен можат да имаат специјално едногодишно одобрување за повеќекратни патувања (но максимум 1 посета неделно, почнувајќи од 13 април 2015 година). Овој вид на одобрување за излез се издава само на луѓе кои имаат хукоу систем во одредени региони.[163]

Етнички групи

[уреди | уреди извор]

Етнички Корејци

[уреди | уреди извор]

Од 2007 има околу 20,000 луѓе од корејско потекло во Шенџен, кои се најмногу населени во окрузите Наншан и Футиан. Истата година раководителот на Корејската комора за стопанство и индустрија, Канг Хи-банг, изјави дека околу 10,000 живееле во прекуморскиот кинески град (OCT). Шекоу, областа околу Универзитетот во Шенџен, и Донгхаи Гарден станбените блокови имаа други значајни концентрации.[164] Донгхаи Гарден започна да ги привлекува Корејците поради неговите транспортни врски и бидејќи околу 1998 тој беше единствениот станбен блок класифициран како 3-A. Од 2014 година Донгхаи има околу 200 корејски семејства.[165]

Јужнокорејците започнаа да одат во областа Шенџен во текот на 1980-тите години како дел од ерата на реформите и отворањето, и тоа се зголеми кога Јужна Кореја воспостави формални дипломатски односи со НР Кина.[165]

Во 2007 година околу 500 јужнокорејски компании во Шенџен беа вклучени во трговијата меѓу Кина и Јужна Кореја и дополнителни 500 јужнокорејски компании работеа во Шенџен. Во 2007 година Канг изјави дека повеќето Корејци во Шенџен живееле таму пет години или подолго.[164]

Во Шенџен постои едно корејско меѓународно училиште. Од 2007 имало неколку корејски деца запишани во училишта за кинески мештани.[164] Од 2014 просторите за странски ученици во јавните училишта во Шенџен беа ограничени, па некои жители на Кореја се принудени да ги ставаат своите деца во приватни училишта.[165] Покрај тоа, во 2007 година имало околу 900 корејски деца во некинески институции К-12; вториот вклучени 400 од нив на меѓународни училишта во Шекоу, 300 во приватни училишта во Окружниот Luohu, а 200 се запишува на Baishizhou двојазично училиште. Бидејќи многу ученици од Кореја не учат во среднокорејски училишта, Корејската трговско-индустриска комора управува со корејско саботно училиште; имаше околу 600 студенти во 2007 година. Комората користи изнајмен простор во основното училиште ОКТ како училница на корејското училиште за викенд.

Јазици и религии

[уреди | уреди извор]
Во насока на стрелките на часовникот започнувајќи горе лево: Хунфа будистички храм, Храм на небесната кралица (Мазу), христијанска црква Шенџен, храм на Гуанди

Пред воспоставувањето на Специјална економска зона, домородните локални заедници можеа да се поделат на кантонски и на Хака говорители,[166] кои беа две културни и јазични под-етнички групи народни во провинцијата Гуангдунг. Две кантонски сорти се зборуваа локално. Едната беше прилично стандардна верзија, позната како стандардна кантонска. Другото, зборувано од неколку села јужно од улицата Фухуа. беше наречен дијалект Веиту.[167] На овој дијалект зборуваат и две или три села во Хонгконг јужно од реката Шенџен. Ова е во согласност со областа населена од луѓе кои го придружуваа дворот на Јужна песна на југ кон крајот на 13 век.[168] Помладите генерации на кантонските заедници сега зборуваат за постандардната верзија. Денес, некои Абориџини од заедниците што зборуваат кантонски и Хака се распрснуваат во урбани населби (на пр. станови и вили), но повеќето од нив сè уште се собираат во нивните традиционални урбани и приградски села.[169]

Напливот на мигранти од другите делови на земјата драстично го смени јазичниот пејзаж на градот, бидејќи Шенџен претрпе јазична промена кон мандаринскиот јазик, што беше промовирано од кинеската централна влада како национална лингва франка и што мајчин јазик го зборуваа повеќето од -имигранти од покраината и нивни потомци.[170][171][172] Сепак, во последниве години повеќејазичноста расте, бидејќи потомците на имигрантите од мајчин јазик кои зборуваат надвор од провинцијата, започнуваат да се асимилираат во локалната култура преку пријатели, телевизија и други медиуми.[173] И покрај сеприсутноста на кинескиот мандарински јазик, локалните јазици како кантонски, Хака и Теочеј сè уште се зборуваат меѓу месното население. Понекогаш се забележуваат и Хокиен и Ксијанг. 

Според Одделот за верски работи на општинската народна влада во Шенџен, двете главни религии присутни во Шенџен се будизмот и таоизмот. Секоја област има и протестантски цркви, католички цркви и џамии.[174] Според истражувањето спроведено од Универзитетот во Јужна Калифорнија во 2010 година, приближно 37% од жителите на Шенџен биле практикувачи на кинески народни религии, 26% биле будисти, 18% таоисти, 2% христијани и 2% муслимани ; 15% биле неповрзани со која било религија.[175] Повеќето нови мигранти во Шенџен се потпираат на заедничкото духовно наследство извлечено од кинеската народна религија.[176] Шенџен е домаќин и на седиштето на Светата конфуцијанска црква, основано во 2009 година.

Општо, Шенџен е доста безбеден во споредба со другите градови низ светот со приближно ист број на туристи.[177] Сепак, во области како Баоан и Лонгганг, бројот на грабежи, изнуда, киднапирања и измами го надминува националниот просек. Во централниот дел на областа Луоху, особено во населбите околу железничката станица Шенџен, автобускиот терминал Шенџен и трговскиот центар Луеху, трговскиот центар, проституција, трговија со дрога, измама и продажба на фалсификувани сметки се вообичаени. Покрај тоа, Луоху е голем центар за трговија со фалсификувана стока и изобилува со своите ноќни клубови, барови и салони за караоке, што не само што ги привлекува жителите на Шенџен, туку и жителите од соседниот Хонгконг, што може да привлече криминални елементи. Округот Наншан има голема концентрација на странци и е познат по изобилството на проститутки и питачи. Заедно со локалните банди во Шенџен, има забележително присуство на тријади : особено Во Шинг Во, банда со голем круг, Сан Ји Он, 14К и Шуи Фонг.[178][179][180][181] Нивото на корупција во владата е обично високо, како што се гледа со апсењето на тогашниот градоначалник на Шенџен, Ксу Зонгенг [182] за примање мито во јуни 2009 година.

Градски пејзаж

[уреди | уреди извор]
Nighttime panoramic view of the Civic Center, with the Ping An Finance Centre towards the right
Центар за финансии „Пинг Ан“, 2-ри највисок објект во Кина и 4-ти по ред во светот

Гардијан е наречен Шенџен како „светски лидер кој комплетира нови облакодери“, бидејќи во 2018 година успеа да заврши 14 облакодери кои се над 200 метри, четири повеќе од Дубаи и да ја задржат оваа титула три години.[183][184] Покрај тоа, градот е дом на најмногубројни облакодери над 200 метри од кој било друг град во светот, со 82 завршени заклучно со јули 2019 година.[185] Градот е рангиран на третото место во светот според бројот на згради над 150 метри, со 223 од нив завршени заклучно со јули 2019 година, по Хонгконг и Њујорк.[186] Имаше повеќе облакодери завршени во Шенџен во 2016 година отколку во цела САД и Австралија заедно.[187] Градежниот бум продолжува и денес со над 60 облакодери во изградба низ градот заклучно со 2019 година.[188] Највисоката зграда во Шенџен е финансискиот центар „Пинг Ан“ од 599 метри, со 115 кат, кој воедно е втора по висина во Кина и четврта највисока зграда во светот.[189] Втората највисока зграда е Кингки 100, издигната на 441.8 метарs (1,449 ст) и содржи 100 ката канцелариски и хотелски простори.[190] Шенџен е дом и на плоштадот Шун Хинг (зграда Диванг), највисоката во Азија (ако се земе предвид антената) кога е изградена во 1996 година.[191][192] Зградата Гуомао била и највисоката зграда во Кина кога била завршена во 1985 година.[193]

Покрај модерните облакодери во Шенџен, Шенџен има и значителен број историски градби. Фортот Чиван се наоѓа на мал приморски рид во областа Наншан. Денес, она што останало претставува само фрагмент од големата тврдина, бидејќи тоа беше делумно уништено од Британците за време на опиумските војни.[194] Храмот Тијанху во областа Наншан е посветен на божицата Мазу, божествено божество за рибари и морнари. Според легендата, храмот е основан во 1410 година од страна на адмиралот hengенг Хе, откако неговата флота преживеа силно невреме во делтата на реката Бисер. Храмот постојано се гради и се санира. Дел од храмот е претворен во музеј, но остатокот сè уште продолжува да функционира како верски објект.[195] Гробницата на последниот император на династијата Јужна Сонг, haао Бинг, се наоѓа во областа Наншан. Модерната гробница датира од крајот на 19 век, кога клан од Хонгконг по долго пребарување објави еден од царските гробници, но историчарите го оспоруваат ова. Гробницата била реконструирана на почетокот на 20 век, но подоцна паднала во занемарување сè додека не била обновена повторно во 1980-тите.[196][197] Тврдината Дапин се наоѓа во источниот дел на градот, во истата област. Изграден е во 1394 година за да го заштити брегот од пирати и во 1571 година претрпе долга опсада на јапонски корсари. Подоцна се претвори во типичен град за време на династијата Кинг, а за време на Првата опиумска војна, гарнизонот на тврдината учествуваше во борбата против Британците. Ѕидови и порти, тесни улички, храмови и резиденцијата на командантот во тврдината сè уште се зачувани и денес.[198] Во округот Лонгганг постои старо утврдено село Хака, чиишто архитектонски одлики се надополнети со Музејот на културата Хака.[199][200]

Антички град Нанту

Стариот град Нанту (или Синан), сместен во областа Наншан, има неколку историски места кои датираат од династиите Минг и Кинг. Од 4 век постоел значаен град, но денес повеќето стари градби биле заменети со модерни градби. Сепак, сè уште има неколку историски градби, како што се wallsидовите на тврдините и портите кои датираат од периодот Минг, Храмот Гуанди (Гуан Ју), некои воени и цивилни градби (на пример, резиденцијата на службениците, продавницата и куќа од опиум), и неколку улици.[201][202][203]

Паркови и плажи

[уреди | уреди извор]
Влез во паркот Лианхуашан

Шенџен нуди бесплатен влез во текот на својот дваесет и јавни паркови градот како народна Парк, Lianhuashan парк, Lizhi парк, Zhongshan парк и Wutongshan парк. Ботаничката градина 仙湖 (仙湖; 'Бајка езеро'), основана во 1982 година, се шири околу истоименото езеро во областа Луоху на површина од 590 хектари. На еден од ридовите на градината се наоѓа Храмот Хунфа, најголемиот будистички храм во Шенџен, кој е изграден во 1985 година на местото на постаро светилиште. Околу езерото се наоѓаат пагода, чајници, павилјони, Музеј на палеонтологија, градина со лековити растенија и градина од азалеја.[204][205] Национален парк Вутонгшан (梧桐山) се шири околу истоимената планина во областа Луоху. Од палубата за набудување, има поглед кон хоризонтот на Шенџен, како и кон Хонгконг и околниот залив, а на следниот врв има кула за пренос на локална телевизиска станица.[206] Паркот Лианхуашан (莲花山; ) се наоѓа на територијата на 150 хектари во областа Футијан. На врвот на планината е поставена голема бронзена статуа на Денг Кјаопинг.[207][208][209] Центарот за изложба на градини и цвеќиња Шенџен, основан во областа Футијан во 2004 година за Меѓународна изложба на градини, има многу градини од различни стилови, вештачки езерца и водопади, пагода, павилјони и статуи.[210] Заливот парк Шенџен беше отворен во 2011 година, кој го опфаќаше и блискиот парк Мангров. Постојат неколку тематски области за рекреација и атракции, а долж крајбрежната лента долга 9 километри има насип.[211] Екопаркот Мангров е основан во 2000 година во областа Футијан и во тоа време беше најмалиот национален парк во Кина. Голема група птици мигрираат во екопаркот во мангровите на површина од 20,6 хектари во 9 километарска крајбрежна зона на заливот Шенџен.[212] Паркот Шенџен Сафари во областа Наншан комбинира зоолошка градина и голем зоолошки центар на територија од 120 хектари.[213][214] Одморалиште 西丽湖 езеро (西丽湖), кој се наоѓа во областа Наншан, има парк со извори и водопади кои се протегаат околу езерото, опкружен со крошна и пагода и павилјон сместен на врвот на планината Ксили.[215] Парк 中山 (中山), кој се наоѓа во областа Наншан, е најстариот парк во градот. Има неколку вештачки езера и езерца, стар градски wallид кој датира од 14 век и многу скулптури и споменици, вклучувајќи и еден од Сан Јат-сен. Планинскиот шумски парк 羊台山 се наоѓа околу 500-метарската планина 羊台山 (羊台山) во областа Баоан. Во близина на планината се наоѓа езерото Шијан (石岩湖), што стана популарно место во округот Синан во 16 век. Познат е по неколку затворени и надворешни базени со врели термални води.[216][217]

Шенџен има неколку плажи: Дамеиша (大梅沙; „голема меса“) и Шаомеиша (小梅沙梅沙, „мала меса“) во Округот Јантијан и Џиншаван 金沙湾沙湾, Nan'ao и Xichong кинески: lwest flush во Dapeng Полуостров (во околината на Дапенг Нов округ, кој е управуван од округот Лонгганг).[139]

Образование

[уреди | уреди извор]
Универзитет Шенџен

Пред осумдесеттите години, образовниот систем на Шенџен првенствено се засноваше на основно и ограничено средно образование, без прием на жители на универзитет.[218] Од основањето на Шенџен како СЕЗ во 1980-тите, мигрантите се влеваа во градот, а работните места што бараа универзитетско образование растеа. Шенџен започна со имплементација на политики кои ќе помогнат во развој на поквалитетен образовен систем, позајмување наставници од најдобрите училишта во земјата со ветувања за повисоки плати и поволности. Покрај тоа, градот започна да гради нови училишта и да ја обнови инфраструктурата на своите постоечки училишта за да им овозможи на наставниците поудобно опкружување за настава.

Јужен универзитет за наука и технологија

Во средината на 1980-тите, како што популарноста во средното образование стана популарна, имаше потреба од високообразовни институции во градот.[218] Отворено во 1983 година, Шенџен Нормалното училиште, подоцна надградено во Нормален колеџ Шенџен, обучи ученици да станат наставници во основно училиште. Одобрен од Државниот совет во истата година, Универзитетот Шенџен стана првата сеопфатна високообразовна институција со полно работно време во Шенџен.[219][220] Во 1999 година, општинската влада во Шенџен го постави Паркот за виртуелен универзитет Шенџен во Паркот за наука и технологија, каде што наставници од врвните кинески универзитети предаваа на дипломирани студенти.[221] Во 2011 година беше основан иновативниот Јужен универзитет за наука и технологија[222], проследен од страна на Институтот за технологија во Шенџен во 2018 година.[223] Други универзитети имаат основано кампуси во градот, вклучително и Кинескиот универзитет во Хонгконг, Технолошкиот институт Харбин и Државниот универзитет во Москва.[224]

9-годишното задолжително образование во Шенџен е бесплатно.[225][226] Средните училишта како што се Средното училиште во Шенџен, Експерименталното училиште во Шенџен, Училиштето за странски јазици во Шенџен и Средното училиште во Шенџен, сите имаат on-line стапка од над 90%, се нарекуваат „четирите познати училишта на Шенџен“.[227] Заклучно со 2015 година, Шенџен има 12 високообразовни институции, 335 општи средни училишта, 334 основни училишта и 1.489 предучилишни установи.[228]

Според Лори Чен од South China Morning Post, Шенџен, кој има 15 милиони луѓе заклучно со 2019 година, нема изградено толку многу основни и средни училишта за своето население, колку што требаше, во споредба со слично развиените градови во Кина.[229] Лори Чен ја цитираше стапката на прифаќање на средните училишта во Шенџен во 2018 година: 35 000 слотови беа достапни за скоро 80 000 апликанти. Таа исто така наведе како Гуангџоу имал 961 основно училиште додека Шенџен имал само 344 основни училишта, како и како бројот на наставници во основните училишта во Гуангџоу го надминал оној на Шенџен за 17 000; Чен тврди дека Гуангџоу и Шенџен имаат слично население. Како одговор, училиштата во Шенџен започнаа да ги зголемуваат платите за идните наставници.

Транспорт

[уреди | уреди извор]

Шенџен е втор по големина транспортен центар во Гуангдунг и Јужна Кина, заостанува зад главниот град на провинцијата Гуангџоу.[230] Шенџен има развиен обемен систем за јавен превоз, кој опфаќа брз транзит, автобуси и такси,[231] повеќето од нив може да се пристапи или со користење на картичка Шенџен Тонг или со користење на QR-кодови генерирани од мини-програмите на WeChat.[232][233][234]

Терминал 3 на меѓународниот аеродром Шенџен Баоан

Што се однесува до воздушниот транспорт, Шенџен се опслужува со сопствен меѓународен аеродром Шенџен Баоан и соседниот меѓународен аеродром Хонгконг (ХКИА). Сместен на 35 km од центарот на градот, Меѓународниот аеродром Шенџен Баоан служи како главен центар за патнички авиокомпании Шенџен ерлајнс и Донгхај ерлајнс [235] и главен центар за карго авиокомпании Jade Cargo International, SF Airlines, и UPS Airlines.[236] Заедно, меѓународниот аеродром Шенџен Баоан справи со 49.348.950 патници, 355.907 авиони и 1.218.502,2 товар во 2018 година, што го прави 5-ти најпрометниот аеродром во Кина според патничкиот сообраќај и 4-тиот најфреквентен аеродром во земјата по авионски и товарен сообраќај[237] Покрај летањето преку меѓународниот аеродром Баоан, патниците кои имаат билети, исто така можат да одат со траекти од Центарот за крстарење Шеко и Фери-терминалот Фујонг до Скајпиер на меѓународниот аеродром во Хонгконг. Исто така, постојат автобуски услуги за тренери кои го поврзуваат Шенџен со ХКИА.

Метрото Шенџен е шести систем за брз транзит во континентална Кина и втор ваков систем во Гуангдунг.

Метрото Шенџен служи како систем за брз транзит во градот. Проширувањето отворено на 8 декември 2019 година ја постави мрежата на 303.4км трага што работи на 8 линии со 215 станици.[238] До 2030 година, мрежата се планира да биде 8 експресни и 24 неекспресни линии со вкупна трага од 1142 километри.[239][240][241] Просечното дневно возење со метро во 2016 година е 3,54 милиони патници, што претставува третина од корисниците на јавен превоз во градот.[242] Метрото работи и со трамвајски систем во областа Лонгхуа.[243]

Платформа на железничката станица Шенџен Север

На Шенџен се служат седум меѓуградски железнички станици: Футијан,[244] Гуангминген,[245] Пингшан,[246] Шенџен (позната и како Railелезничка станица Луоху) [247][248] Шенџен исток,[249] Шенџен Север,[250] и Шенџен Запад.[251] Брзи пруги (ХСР) што минуваат низ градот се експресната железничка врска Гуангџоу-Шенџен-Хонгконг,[252] брза пруга Пекинг-Гуангџоу,[253] и пругата Кјамен-Шенџен (претставува дел од патничката железница Хангжу - Фужоу - Шенџен).[254] Не-HSR линиите што минуваат низ Шенџен се железницата Гуангџоу-Шенџен (претставува дел од пругата Коулун-Кантон) [255] и железницата Пекинг-Ковлун.[256]

Црвено такси на бензин со електрично сино и бело такси зад себе

Заклучно со август 2019 година, градскиот автобуски систем опфаќа над 900 линии,[257] со вкупно над 16.000 електрични возила, најбројни од ваков вид во светот.[258] Со системот управуваат повеќе компании.[259] Почнувајќи од јануари 2019 година, преобразбата на возниот парк на Шенџен во електрични возила достигна 99%.[260] Електричните такси имаат шема на сина и бела боја. Таксињата на нафтено гориво се обоени или зелена или црвена.[261][262]

Шенџен служи како ткаенина на системот за експресен пат во Кина. Автопатиштата во градот се автопатот Меигуан (дел од автопатот прстен Делта прстен на реката Герл),[263] автопатот heихе (дел од автопатот Г15 Шенхај),[264][265] автопатот Јанба (дел од С30 Хуишен ребрен автострада),[266] на S28 Shuiguan автострада,[267] на Yanpai автострада (дел од G25 Changshen автострада и S27 Renshen автострада),[268] и S33 Nanguang автострада.[269] Како одговор на тоа што беше одбиено да биде дел од мостот Хонгконг – huухаи – Макао, Шенџен гради конструкција мост преку делтата на Бисерната река за да го поврзе градот Џунгшан.[270][271]

Поседувањето приватни автомобили е во пораст во Шенџен, со тоа што градот има над 3,14 милиони автомобили во 2014 година. Како одговор, градот воведе ограничувања за купување автомобили за да се намали сообраќајот и загадувањето. Набавката на електрични автомобили ќе биде одредена со лотарија, додека онаа на традиционалните автомобили ќе биде одредена со лотарија и со процес на наддавање. Покрај тоа, од 29 декември 2014 година градот забрани патнички возила со регистарски ознаки издадени на други места од четири од главните окрузи на Шенџен за време на гужви во работни денови.

Крстаречки центар Шекоу

Шенџен е поврзан со Хонгконг (град и аеродром), huухаи и Макао преку траекти што заминуваат и пристигнуваат во крстаречкиот центар Шекоу.[272] Патничкиот терминал Фујонг во областа Баоан обезбедува услуги до и од Хонгконг (меѓународен аеродром Хонгконг) и Макао (привремен ферибот терминал Таипа и терминал на ферибот со надворешен пристаниште).[273] Пристаништето во Шенџен е третото најпрометно пристаниште со контејнери во светот, со 27,7 милиони TEU во 2018 година.[274][275]

Поради својата близина до Хонгконг, Шенџен има најголем број премини за влез и излез, најголем број персонал за влез и излез и најголем обем на сообраќај во Кина.[276] Шенџен е најфреквентен во Кина кога станува збор за граничните премини, при што луѓето кои влегуваат и излегуваат од земјата преку градот и Хонгконг достигнале 239 милиони во 2015 година.[277] Во истата година, вкупно 15,5 милиони возила ја минаа границата во Шенџен, што е за 0,4% пораст од претходната година. Граничните премини ги вклучуваат преминот Залив Шенџен, преминот Футијан, преминот Хуангганг, преминот Ман Кам То и преминот Луоху.

Култура

[уреди | уреди извор]
Светлосно шоу во областа Футијан, мај 2019 година

Бидејќи Шенџен се наоѓа во Гуангдунг, градот историски има кантонска култура пред неговото преминување во СЕЗ.[278] Мигрантите кои доаѓаат во градот да најдат работа и можности го претворија Шенџен во мешавина од култури.[279] И покрај ова, општинската влада и некои од жителите што живеат во Шенџен, вклучително и оние кои не се од Гуангдунг, инвестираа во зачување и претставување на кантонското наследство на градот. Шенџен се претстави како град на можности за младите во Кина.[280] Конкурентската култура што градот ја промовира кај младите резултираше во изразот „брзина на Шенџен“, кој опишува период на постојана конкуренција, брзи промени и висока ефикасност.[281]

Во 2003 година, општинската влада објави планови за претворање на Шенџен во културен град преку промовирање на дизајн, анимација и изградба на библиотека.[282] Општинската влада, исто така, има намера да ја развие културната индустрија на градот во согласност со 13-от петгодишен план, воспоставувајќи ја Асоцијацијата за креативна индустрија на Шенџен и Модната долина Даланг од 4,6 км2.[113][114] Културната индустрија во Шенџен е специјализирана да биде еден од најголемите производители на ракотворби во Кина,[283] а исто така е и индустриски центар за маслено сликарство во бази како што е селото Дафен.[284] Шенџен е домаќин и на Меѓународниот културен саем во Шенџен, специјализиран како експо за светските културни индустрии, а првото изложба е во ноември 2004 година.[285][286] Како резултат на овие случувања, од УНЕСКО на Шенџен му била доделена титулата „Главен град на Обединетите нации“ и беше прифатен влез во Мрежата на креативни градови на 7 декември 2008 година.[115]

Музејот на уметност Хе Ксианинг

Како дел од претворањето на Шенџен во културен град, општинската влада го воспостави концептот „Библиотечен град“ (图书馆之城) во 2003 година.[287] Планот би создал библиотечна мрежа во градот преку изградба на библиотека, подобрување на услугите и создавање на пријатна средина за читање. До крајот на 2015 година, Шенџен имал 620 јавни библиотеки, вклучувајќи 3 јавни библиотеки на градско ниво, 8 јавни библиотеки на ниво на област и 609 основни библиотеки. Познати библиотеки вклучуваат Шенџен библиотека и Шенџен детска библиотека.[288] Шенџен има и книжарници, а најзабележителен е градот Книга во Шенџен во областа Футијан.[289] Со оперативна површина од 42,000 square metres (450,000 sq ft), тврдеше дека е најголемата книжарница во Азија за време на отворањето. Шенџен има голем број музеи и уметнички галерии,[290][291] како што се Музејот Шенџен, Музејот на уметност Шенџен, поморскиот музеј Шекоу,[292] Музејот за култура Хака Лонгганг, Музејот за современа уметност Шенџен и музејот на уметност Хе Синијанг. Шенџен има и неколку театри, особено концертната сала Шенџен, гранд театарот Шенџен и поли театарот Шенџен.[293]

Кантонски ресторан во непосредна близина на ресторанот Мекдоналдс во областа Луоху

Како и со Хонгконг и околната провинција Гуангдунг, главната кујна во Шенџен е кантонската.[294] Сепак, поради неодамнешниот раст на мигрантите во градот, Шенџен е домаќин и на разновидни кујни, од кинески кујни како што се кујна од Чаожу, кујна Хака, кујна Сечуан, кујна Ху и кујна Ксијанг, како и странски кујни како на пр. корејска, јапонска, француска и американска.[295] Округот Јантијан е познат по морска храна од кујната Хаожоу и од кујната Хака, со ресторани наредени покрај крајбрежјето. Некои рекреативни области во Шенџен, како што се Ботаничката градина Ксианху, паркот Донгху и Сјаомејша, прават скари каде посетителите носат своја храна. Улична храна, како раженчиња од јагнешко месо од Ксинџијанг, палачинки од Северна Кина и супи од црн сусам, може да се најде во улицата Ксиџи и урбаното село Баишизоу. Шенџен има и своја култура на чај.[296][297] Што се однесува до синџирите на храна, првиот ресторан на Мекдоналдс во континентална Кина почна со работа во Шенџен на 8 октомври 1990 година, обезбедувајќи му на градот американска брза храна.[298] Шенџен е дом на ланецот продавници за чаеви HeyTea, кој обезбедува разновидни чаеви од сирење и овошје и е популарен меѓу друштвените мрежи.[299][300]

Шенџен има истакната култура на ноќнен живот, со најголем дел од активностите во центарот на забавните комплекси на COCO Парк и Шекоу,[295] првиот од South China Morning Post (SCMP) бил наречен како „одговорот на Шенџен на Лан Кваи Фонг“.[301][302] Постојат многу барови и клубови во градот, главно нерегулирани, кои остануваат отворени до утрото. Рејв журки, кои SCMP ги нарекува „главна одлика на ноќниот живот во Шенџен“, се стекнаа со репутација во светот, иако полицијата честопати ги расипува. Полицијата, исто така, презеде мерки за проституција и порнографија, кои беа елементи на забава во ноќниот живот во Шенџен, со една од најистакнатите операции во центарот на Шацуи (沙嘴村) во областа Футијан во средината на 2000-тите, што резултираше со затворање на забавни бизниси и намалување на странските туристи во таа област на градот.[303]

Спорт

[уреди | уреди извор]
Стадион Шенџен

Шенџен е дом на професионалниот фудбалски тим Шенџен ФК, кој учествува и во Кинеската Лига Еден и во Кинеската Супер Лига.[304] Друг локален фудбалски тим, Шенџен Ледман ФК, некогаш бил дел од Кинеската Лига Два, сè додека клубот не се распадна во 2018 година.[305] Најдобриот кошаркарски тим на Шенџен, „Шенџен Авијатичари“, игра во јужната дивизија на Кинеската кошаркарска асоцијација. Шенџен ФК и Шенџен авијатичари играат на Шенџен Универзијада Спортски Центар.

Стадионот Шенџен е повеќенаменски стадион кој е домаќин на многу настани. Стадионот се наоѓа во областа Футјен и има капацитет од 32.500. Изграден е во јуни 1993 година, по цена од 141 милиони јени. 26-тата летна универзијада се одржа во Шенџен во август 2011 година.[306] Шенџен ги изгради спортските центри за овој прв голем спортски настан во градот.[307]

Арената Шенџен Дајун е повеќенаменска арена. Завршена е во 2011 година за Летната универзијада 2011. Се користи за настани за кошарка, хокеј на мраз и гимнастика. Арената е дом на Шенџен КРС Ванке Рејс од Канадската лига во хокеј за жени.

Шенџен е исто така популарно одредиште за скејтбордери од целиот свет, поради архитектурата на градот и неговите лабави закони за скејт.[308]

Спортскиот центар Шенџен Залив бил едно од местата каде се одржало Светско првенство во кошарка 2019.

Од 2019 до 2028 година Шенџен е домаќин на WTA Finals, голем годишен професионален тениски турнир за највисоко рангирани тенисерки во светот.[309]

Врска со Хонгконг

[уреди | уреди извор]
Мостот на заливот Шенџен е дел од истоимениот граничен премин, поврзувајќи го Дунгѓаотоу во Шенџен со Нгау Хом Шек во Хонгконг

Хонгконг и Шенџен имаат блиски деловни, трговски и социјални врски како што е прикажано од статистичките податоци претставени подолу. Освен онаму каде што е напоменато, статистиката е земена од делови на мрежната страница на Владата на Хонгконг.[310]

Од септември 2016 година, на границата меѓу Шенџен и Хонгконг има девет премини, меѓу кои шест се копнени врски. Од запад кон исток овие се преминот Залив Шенџен, преминот Футијан, преминот Хуангганг, преминот Ман Кам То, преминот Луоху и преминот Шатуѓао. Од двете страни на секој од овие премини се наоѓа патен и / или железнички транспорт.[311][312]

Во 2006 година имаше околу 20.500 дневни премини на возила на границата во секоја насока. Од овие 65% биле товарни возила, 27% автомобили и останатите автобуси и вагони. Преминот Хуангганг бил најчесто користен со 76% од вкупниот број, следен бил преминот Футијан со 18% и Шатоуѓао со 6%.[313] Од товарните возила, 12 000 дневно носеле контејнери и, користејќи стапка од 1,44 teus / возило, ова резултира со 17 000 teus/ ден преку границата,[314] додека преминово Хонгконг работеше со 23 000 teus / ден во текот на 2006 година, со исклучок на транзит трговија.[315]

Поглед кон Луоху на југозапад, со реката Шенџен и затворената граница на Хонгконг во позадина

Трговијата со Хонгконг во 2006 година се состоеше од 333 милијарди американски долари увоз од кои 298 милијарди беа повторно извезени. Од овие бројки 94% биле поврзани со Кина.[316] Имајќи предвид дека 34,5% од вредноста на трговијата во Хонгконг е авионски товар (само 1,3% по тежина), голем дел од тоа е поврзано и со Кина.[317]

Исто така во 2006 година просечниот дневен проток на патници низ четирите отворени врски во тоа време бил над 200 000 во секоја насока од кои 63% ја користеа железничката врска Луоху и 33% патната врска Хуангганг.[312] Нормално, за толку високи бројки е потребно посебно справување, а најголемата група на луѓе кои ја преминуваат границата, жителите на Хонгконг со кинеско државјанство, користат само биометриска лична карта (Домашна дозвола за враќање) и читач на отпечаток од палец. Колку за споредба, аеродромот Чек Лап Кок во Хонгконг, 5-тиот најфреквентен меѓународен аеродром во светот, се справуваше со 59 000 патници дневно во секоја насока.[317]

Хонгконг спроведува редовни истражувања на прекуграничните движења на патниците, а последното е во 2003 година. Во 2003 година, преминувања на границите за жителите на Хонгконг кои живеат во Хонгконг биле 78% од патувањата, што е за 33% повеќе од 1999 година, додека жителите на Хонгконг и Кина кои живеат во Кина биле со 20% во 2006 година, што е зголемување за 140% во однос на 1999 година. Од тоа време, движењето е олеснето за жителите на Кина, и затоа таа група веројатно уште повеќе се зголемила. Другите националности сочинуваа 2% од граничните преминувања. Од овие патувања 67% биле поврзани со Шенџен и 42% биле за деловни или работни цели. Од не-деловните патувања околу една третина биле во посета на пријатели и роднини, а остатанатите за одмор.[318]

Откако обидите на Шенџен да биде вклучен во проектот Мост Хонгконг-Џухај-Макао беа одбиени во 2004 година, замислен е посебен мост што го поврзува Шенџен од источната страна на делтата на Бисерната река со градот Џунгшан од западната страна: Мост Шенџен-Џунгшан.

Ќенхаи

[уреди | уреди извор]

Ќенхаи, формално познато како Ќенхаи Зона за соработка со модерна услужна индустрија Шенџен-Хонгконг, е „корисно истражување за Кина за да создаде нов распоред со поотворен економски систем“.[121] Област од 15 км2 сместена во западниот дел на Шенџен, Ќенхаи лежи во срцето на делтата на Бисерната река, во непосредна близина на меѓународниот аеродром во Шенџен. Стратешки позициониран како зона за иновации и развој на современи услуги, Ќенхаи ќе ја олесни поблиската соработка помеѓу Хонгконг и континентална Кина, како и да дејствува како катализатор за индустриските реформи во делтата на Бисерната река.[319] Со цел да се олабават ограничувањата на капиталните сметки, властите во Ќенхаи посочија дека на банките од Хонгконг ќе им биде дозволено да ги продолжат комерцијалните заеми во јуани на копнените континентални субјекти со седиште во Ќенхаи. Народната Банка на Кина исто така посочи дека ваквите заеми за прв пат нема да бидат предмет на репер стапките утврдени од централната банка за сите други заеми во остатокот од Кина. Според Анита Фунг од HSBC, „Оваа нова мерка за прекугранично позајмување ќе ја подобри соработката меѓу Хонгконг и Шенџен и ќе ја забрза прекуграничната конвергенција“.

Медиуми

[уреди | уреди извор]
Шенџен Телецентар

Шенџен има напредна мрежа на јавни медиуми, може да се пофали со едно радио, две ТВ станици, три радиодифузни и ТВ центри, 19 кабелски радиодифузни и ТВ-станици. Во Шенџен има 14 весници, една сеопфатна издавачка куќа, три издавачки куќи за видео-аудио производи, 88 бироа на медиумски организации од внатрешноста и Хонгконг, 40 периодични изданија и околу 200 видови на домашни публикации од кои мнозинството им припаѓаат на претпријатија.[320] Најистакнати медиумски компании во Шенџен се Шенџен Медиа Група,[321] Шенџен Прес Груп, Кинеска Забавна Телевизија (CETV),[322] и филијала на Феникс Телевизија iFeng.[323]

Shenzhen News [zh] (深圳晚报, sznews.com) е весник на кинески јазик, сопственост на Шенџен Прес Груп, кој служи како главен онлајн извор на Шенџен.[324] „Шенџен дејли“ е весник на англиски јазик за Шенџен. Опфаќа и локални, национални и меѓународни вести.[325] Тоа е Шенџен е издание на Шенџен на That's PRD, медиумска компанија на англиски јазик со онлајн, печатен и социјален отпечаток. Тоа е Шенџен, опфаќа новини, уметности, начин на живот и настани во градот. ShekouDaily.com е онлајн медиум кој обезбедува вести и ресурси кои се фокусираат на под-областа Шекоу во Округот Наншан во Шенџен.[326]

Збратимени градови

[уреди | уреди извор]

Шенџен е многу активен во негувањето на односите во збратимените градови. Во октомври 1989 година, градоначалникот на Шенџен, Ли Хао со делегација отпатувал во Хјустон да присуствува на церемонија на потпишување за воспоставување односи со збратимен град помеѓу Хјустон и Шенџен.[327] Хјустон станал првиот збратимен град на Шенџен. До 2015 година, Шенџен воспоставил односи за збратимени градови со 25 градови во светот.

Други збратимувања

[уреди | уреди извор]

Пристаништето Шенџен е збратимено и има договор за соработка со:

  • Пристаништето Санта Крус де Тенерифе, јуни 2013.[329]

Поврзано

[уреди | уреди извор]

Белешки

[уреди | уреди извор]
  1. ↑ 2017年深圳经济有质量稳定发展 [In 2017, Shenzhen economy will have stable quality and development] (кинески). Архивирано од изворникот на 23 февруари 2018. Посетено на 23 февруари 2018.
  2. ↑ Cox, W (2018). Demographia World Urban Areas. 14th Annual Edition (PDF). St. Louis: Demographia. стр. 22. Архивирано (PDF) од изворникот 3 мај 2018. Посетено на 15 јуни 2018.
  3. ↑ OECD Urban Policy Reviews: China 2015, OECD READ edition. OECD iLibrary. OECD Urban Policy Reviews (англиски). OECD. 18 април 2015. стр. 37. doi:10.1787/9789264230040-en. ISBN 9789264230033. ISSN 2306-9341. Архивирано од изворникот 27 март 2017. Посетено на 8 декември 2017.Linked from the OECD here Архивирано на 9 декември 2017 г.
  4. ↑ https://www.asiatimes.com/2020/01/guangzhou-shenzhen-consolidate-gdp-lead-over-hk/
  5. ↑ „ShenZhen Government Online“. Архивирано од изворникот на 25 мај 2017. Посетено на 25 мај 2015.
  6. ↑ „Shenzhen Continues to lead China's reform and opening-up“. Архивирано од изворникот на 9 July 2018. Посетено на 9 September 2016. Shenzhen, [...] which was just a small town when it was chosen as China's first special economic zone to pilot the country's reform and opening-up drive 22 years ago, has now grown into a boomtown, which is placed fourth among Chinese cities in overall economic strength.
  7. ↑ Compare: „The next Silicon Valley? It could be here“. Das Netz. 11 July 2017. Архивирано од изворникот на 14 June 2018. Посетено на 26 July 2018. Worldwide, 16 cities are in the starting blocks in the race to become the next Silicon Valley. [...] That Shenzhen is being treated as the Chinese Silicon Valley should come as no surprise.
  8. ↑ Compare: „Shenzhen is a hothouse of innovation“. The Economist (англиски). Архивирано од изворникот на 15 June 2018. Посетено на 26 July 2018. Welcome to Silicon Delta
  9. ↑ „Shenzhen aims to be global technology innovation hub - Chinadaily.com.cn“. www.chinadaily.com.cn. Архивирано од изворникот на 26 July 2018. Посетено на 26 July 2018. An important reason Silicon Valley in the US and Israel became world innovation hubs is that they gathered a lot of angel investments. However, Shenzhen lacks angel investments [...].
  10. ↑ The rise of China's 'Silicon Valley' - CNN Video, Архивирано од изворникот на 2 December 2018, Посетено на 2018-12-01
  11. ↑ Rivers, Matt. „Inside China's Silicon Valley: From copycats to innovation“. CNN. Посетено на 2019-09-01.
  12. ↑ „Shenzhen“. U.S. Commercial Service. 2007. Архивирано од изворникот на 12 April 2015. Посетено на 28 February 2008.
  13. ↑ 13,0 13,1 „Lonely Planet names Shenzhen as a top city to visit in 2019“. Архивирано од изворникот на 23 October 2018. Посетено на 3 December 2018.
  14. ↑ 14,0 14,1 „The World According to GaWC 2020“. GaWC - Research Network. Globalization and World Cities. Архивирано од изворникот на 2020-08-24. Посетено на 31 August 2020.
  15. ↑ 昔日边陲小镇深圳的历史渊源. Архивирано од изворникот на 15 October 2018. Посетено на 14 October 2018.
  16. ↑ Fish, Isaac Stone (25 септември 2010). „A New Shenzhen“. Newsweek. Архивирано од изворникот 29 април 2014. Посетено на 29 април 2014. Shenzhen grew over the past three decades by capitalizing on both its advantageous coastal location and proximity to Hong Kong and Taiwan (major sources of investment capital), but also on the huge Chinese government support that came with its designation as the first Special Economic Zone.
  17. ↑ 17,0 17,1 Li, Zhu (李注). 深圳将提高户籍人口比例 今年有望新增38万_深圳新闻_南方网. sz.Southcn.com. Архивирано од изворникот на 18 April 2017. Посетено на 18 April 2017.
  18. ↑ 18,0 18,1 深圳大幅放宽落户政策 一年户籍人口增幅有望超过10%. finance.Sina.com.cn. Архивирано од изворникот на 18 April 2017. Посетено на 18 April 2017.
  19. ↑ „Inside Shenzhen: China's Silicon Valley“. The Guardian. Архивирано од изворникот на 30 April 2015. Посетено на 25 May 2015.
  20. ↑ 20,0 20,1 „The Global Financial Centres Index 28“ (PDF). Long Finance. September 2020. Посетено на 26 September 2020.
  21. ↑ „Top 50 World Container Ports | World Shipping Council“. World Shipping Council. Архивирано од изворникот на 2012-07-04. Посетено на 2019-10-16.
  22. ↑ „Nature Index 2020 Science Cities | Supplements | Nature Index“. www.natureindex.com. Посетено на 2020-10-09.
  23. ↑ „Nature Index 2018 Science Cities | Nature Index Supplements | Nature Index“. www.natureindex.com. Посетено на 2020-10-09.
  24. ↑ 深圳地名网 (27 May 2010). 深圳地名. Shenzhen People's Government. Архивирано од изворникот на 4 October 2011. Посетено на 14 November 2011.
  25. ↑ 25,0 25,1 25,2 深圳概貌. Shenzhen People's Government. 12 July 2011. Архивирано од изворникот на 4 November 2011. Посетено на 25 October 2011.
  26. ↑ 26,0 26,1 央视国际 (2003-08-07). 深圳历史沿革. CCTV. Архивирано од изворникот на 2013-06-02. Посетено на 2011-10-25.
  27. ↑ „Архивиран примерок“ 深圳的前身并不是"小渔村". Архивирано од изворникот на 17 October 2018. Посетено на 17 October 2018.
  28. ↑ 深圳概貌. Shenzhen People's Government. 2016-08-26. Архивирано од изворникот на 2017-03-02. Посетено на 2016-10-25.
  29. ↑ 29,0 29,1 29,2 29,3 29,4 29,5 29,6 29,7 深圳历史沿革. China Central Television. 7 August 2003. Архивирано од изворникот на 2 June 2013. Посетено на 25 October 2011.
  30. ↑ Rule, Ted and Karen, "Shenzhen, the Book", Hong Kong 2014
  31. ↑ Wills 2011.
  32. ↑ 地理志. Xin'an Xianzhi 新安縣志 [Xin'an County History] (книжевен кинески) (Kangxi Year. изд.). 1688.
  33. ↑ 33,0 33,1 深圳旧事 | 英国两千军队占领深圳长达半年，这是怎么回事？. www.sohu.com (англиски). Посетено на 2019-08-05.
  34. ↑ 34,0 34,1 龙华革命烈士卓凤康. 宝安日报. 2012-02-18. Архивирано од изворникот на 2017-08-31. Посетено на 2014-11-07.
  35. ↑ „百年深圳铁路“. news.ifeng.com. Архивирано од изворникот на 2017-08-31. Посетено на 2019-08-05.
  36. ↑ 深圳地区的革命史迹_查查吧. www.chachaba.com. Посетено на 2019-08-05.
  37. ↑ „The Kowloon Canton Railway (British Section) Part 4 – The Early Years (1910 to 1940) – The Industrial History of Hong Kong Group“. industrialhistoryhk.org. Посетено на 2019-08-05.
  38. ↑ 秦志勇 (2003-06-24). 台盟深圳市委筹委会呼吁缅怀三洲田起义丰功. 中国政协新闻. Архивирано од изворникот на 2014-02-03. Посетено на 2011-10-22.
  39. ↑ 惠州三洲田起义. 2011-05-31. Архивирано од изворникот на 2012-05-25. Посетено на 2011-10-22.
  40. ↑ 李南玲 (2003-08-21). 百年罗湖桥走进历史. Xinhua. Архивирано од изворникот на 2004-06-27. Посетено на 2011-10-22.
  41. ↑ 中国青年报 (2010-12-08). „学者记录深圳30年大逃港 百万内地人曾越境香港“. 新浪新闻. Архивирано од изворникот на 2010-12-11. Посетено на 2011-10-22.
  42. ↑ 武汉晨报 (2010-12-08). „"大逃港"催生深圳经济特区“. 网易新闻. Архивирано од изворникот на 2017-09-07. Посетено на 2011-10-22.
  43. ↑ 43,0 43,1 43,2 深圳特区建立过程中惠阳地区的历史作用. 中共惠州市委党史研究室课题组. 2015-12-07. Архивирано од изворникот на 2017-04-18.
  44. ↑ 44,0 44,1 „Архивиран примерок“ 1月31日，中央决定成立招商局蛇口工业区. 深圳特区报. 2010-01-31. Архивирано од изворникот на 7 September 2017. Посетено на 5 August 2019.
  45. ↑ „Архивиран примерок“ 1979年4月邓小平第一次正式提出办特区的主张. Beijing Daily. 2008-09-16. Архивирано од изворникот на 25 August 2017. Посетено на 5 August 2019.
  46. ↑ Stoltenberg, Clyde D. (1984). „China's Special Economic Zones: Their Development and Prospects“. Asian Survey. 24 (6): 637–654. doi:10.2307/2644396. ISSN 0004-4687. JSTOR 2644396.
  47. ↑ Holmes, Frank (21 Apr 2017). „China's New Special Economic Zone Evokes Memories Of Shenzhen“. Forbes (англиски). Архивирано од изворникот на 22 March 2019. Посетено на 22 March 2019.
  48. ↑ „The spirit of enterprise fades: Capitalism in China“. The Economist. 394 (8666): 61. 23 January 2010. Архивирано од изворникот на 28 January 2010. Посетено на 28 January 2010.
  49. ↑ „Архивиран примерок“ 深圳经济特区. 广东省情网. 2011-05-05. Архивирано од изворникот на 7 September 2017. Посетено на 5 August 2019.
  50. ↑ „2006年1月“. mjlsh.usc.cuhk.edu.hk. Посетено на 2019-08-05.
  51. ↑ 51,0 51,1 二线关 将说真正的再见. Southern Metropolis Daily. 2014-12-23. Архивирано од изворникот на 2017-09-07. Посетено на 2015-10-21.
  52. ↑ 52,0 52,1 交通动态 (2010-06-08). 深圳二线关是怎么来的. 深圳本地宝. Архивирано од изворникот на 2011-08-22. Посетено на 2011-10-22.
  53. ↑ 关于本所. Shenzhen Stock Exchange. Архивирано од изворникот на 2011-10-26. Посетено на 2011-10-22.
  54. ↑ Singh, Harminder (2 September 2016). „Explained:how Hong Kong's Legislative Council has evolved“. South China Morning Post. Архивирано од изворникот на 29 March 2019. Посетено на 29 March 2019.
  55. ↑ „Legislative Council of the Hong Kong Special Administrative Region – History of the Legislature“. Архивирано од изворникот на 9 December 2015. Посетено на 25 May 2015.
  56. ↑ „2001APEC“. www.china.org.cn. Посетено на 2020-06-04.
  57. ↑ 《深圳市综合配套改革总体方案》获国务院批准. 新华网. 2009-05-26. Архивирано од изворникот на 2017-08-25. Посетено на 2017-02-01.
  58. ↑ 58,0 58,1 郑小红 (2010-07-02). 深圳特区范围1日起扩至全市 解决"一市两法". Архивирано од изворникот на 2014-02-04. Посетено на 2011-10-22.
  59. ↑ 59,0 59,1 国务院批复"前海深港现代服务业合作区发展规划". 新华社. 2010-08-27. Архивирано од изворникот на 2017-08-25. Посетено на 2017-02-01.
  60. ↑ „Universiade Shenzhen 2011“. Архивирано од изворникот на 17 March 2016. Посетено на 19 June 2016.
  61. ↑ 总体概况. 2016-04-06. Архивирано од изворникот на 2016-10-27. Посетено на 2016-10-22.
  62. ↑ „China unveils detailed reform plan to make Shenzhen model city for world“. South China Morning Post (англиски). 2019-08-18. Посетено на 2019-08-19.
  63. ↑ 深圳概貌 [Shenzhen overview]. Архивирано од изворникот на 30 September 2018. Посетено на 25 Sep 2018.
  64. ↑ 市情概貌. Архивирано од изворникот на 20 September 2016. Посетено на 9 September 2016.
  65. ↑ „Архивиран примерок“ 深圳310条河流 173条黑脏臭 径流小是先天的硬伤. Архивирано од изворникот на 27 February 2017. Посетено на 9 September 2016.
  66. ↑ „Extreme Temperatures Around the World“. Архивирано од изворникот на 4 August 2014. Посетено на 4 February 2014.
  67. ↑ [气候统计] 深圳市气候资料（来源：深圳市气象局） (кинески). Shenzhen Meteorological Bureau. Архивирано од изворникот на July 3, 2015. Посетено на 14 May 2015.
  68. ↑ 王伟中 简历. 人民网地方领导资料库. Архивирано од изворникот на 2017-08-18.
  69. ↑ 深圳新一届市人大常委会主任、副主任、秘书长名单和简历. 中国经济网. Архивирано од изворникот на 2017-08-18.
  70. ↑ 陈如桂 简历. 人民网地方领导资料库. Архивирано од изворникот на 2017-08-18.
  71. ↑ 戴北方当选深圳市政协主席. 中国经济网. Архивирано од изворникот на 2017-08-18. Посетено на 2017-08-18.
  72. ↑ Martin, Michael. „Understanding China's Political System“ (PDF). Congressional Research Service. Архивирано од изворникот (PDF) на 8 January 2012. Посетено на 13 September 2011.
  73. ↑ 中华人民共和国县以上行政区划代码. Ministry of Civil Affairs. Архивирано од изворникот на 2 April 2015. Посетено на 13 November 2015.
  74. ↑ Shenzhen Bureau of Statistics. 《深圳统计年鉴2014》. China Statistics Print. Архивирано од изворникот на 12 мај 2015. Посетено на 29 мај 2015.
  75. ↑ 深圳政府在线 [Shenzhen government official]. Архивирано од изворникот на 24 July 2005. Посетено на Sep 25, 2018.
  76. ↑ „Official PRC announcement“. gov.cn. Архивирано од изворникот на 6 October 2012. Посетено на 9 January 2011.
  77. ↑ „Архивиран примерок“ 二线关景观改造方案出炉 涉及8个主要的二线关口 [The plans for the ErXianGuan landscape reconstruction have been announced, involving 8 major former border passages]. 深圳本地宝 (sz.bendibao.com). 2 March 2016. Архивирано од изворникот на 14 April 2016. Посетено на 31 March 2016.
  78. ↑ Copyright@中国时刻网、深圳广播电影电视集团. 政协论坛 二线关：将说真正的再见（下） 2015-11-29_政协论坛_电视_CUTV深圳台. sztv.CUTV.com. Архивирано од изворникот на 9 March 2017. Посетено на 17 September 2017.
  79. ↑ 二线关将说真正的再见 检查站物理设施将全部清除. www.sznews.com. Архивирано од изворникот на 23 September 2017. Посетено на 17 September 2017.
  80. ↑ „Shenzhen to remove outdated boundary around economic zone - Chinadaily.com.cn“. www.chinadaily.com.cn. Архивирано од изворникот на 16 January 2018. Посетено на 2018-01-16.
  81. ↑ 国务院关于同意撤销深圳经济特区管理线的批复（国函〔2018〕3号）_政府信息公开专栏. www.gov.cn. Архивирано од изворникот на 17 January 2018. Посетено на 2018-01-16.
  82. ↑ 深圳规划合并关内关外取消区级政府. Архивирано од изворникот на 18 September 2016. Посетено на 10 September 2016.
  83. ↑ Wei Ge (1999). „Chapter 4: The Performance of Special Economic Zones“. Special Economic Zones and the Economic Transition in China. World Scientific Publishing Co Pte Ltd. стр. 67–108. ISBN 978-9810237905.
  84. ↑ „Special economic zone (SEZ) - Chinese economics“. Encyclopedia Britannica.
  85. ↑ „will-2018-be-year-shenzhen-and-guangzhou-finally-overtake-hong“. South China Morning Post (англиски). 2019-01-31. Посетено на 2019-01-31.
  86. ↑ „Hong Kong economy surpassed by neighbour Shenzhen for first time“. South China Morning Post (англиски). 2019-02-27. Посетено на 2019-08-05.
  87. ↑ „Shenzhen named biggest economy in China's Guangdong province“. South China Morning Post (англиски). 2017-12-06. Посетено на 2019-08-09.
  88. ↑ The gdp and gdp per capita data for Hong kong and Macau SAR, according to IMF World Economic Outlook (IMF WEO) Database "Download WEO Data: April 2019 Edition". Соопштение за печат.
  89. ↑ „Shenzhen economic expansion dwarfs growth in Hong Kong and Singapore“. South China Morning Post (англиски). 2018-01-15. Посетено на 2019-08-09.
  90. ↑ „Statistics“. The World Federation of Exchanges. Посетено на 2019-08-09.
  91. ↑ „These will be the most important cities by 2035“. World Economic Forum (англиски). Посетено на 2020-11-03.
  92. ↑ „Emerging cities, sinking cities in Asia by 2030“. Japan Center for Economic Research (JCER) (англиски). 2018-12-05. Посетено на 2020-11-03.
  93. ↑ 93,0 93,1 93,2 93,3 2015年深圳国民经济和社会发展统计公报. Shenzhen Bureau of Statistics. Архивирано од изворникот на 2017-07-28. Посетено на 2017-08-03.
  94. ↑ „A rare look insider Huawei, China's tech giant“. CNN. May 21, 2019. Архивирано од изворникот на 22 May 2019. Посетено на 22 May 2019.
  95. ↑ „Tencent Shows Off High Tech Shenzhen Headquarters“. Mingtiandi (англиски). 2019-01-23. Посетено на 2019-08-09.
  96. ↑ „World's top drone seller DJI made $2.7 billion in 2017 · TechNode“. TechNode (англиски). 2018-01-03. Посетено на 2019-08-09.
  97. ↑ „ZTE's new management vows to uphold compliance as a top priority“. South China Morning Post (англиски). 2018-07-10. Посетено на 2019-08-09.
  98. ↑ 高交会简介. Архивирано од изворникот на 2015-06-07. Посетено на 2012-10-22.
  99. ↑ Rivers, Matt. „Inside China's Silicon Valley: From copycats to innovation“. CNN. Посетено на 2019-08-09.
  100. ↑ Whitwell, Tom (2014-06-13). „Inside Shenzhen: China's Silicon Valley“. The Guardian (англиски). ISSN 0261-3077. Посетено на 2019-08-09.
  101. ↑ Reynolds, Matt (2016-06-07). „Inside Shenzhen: The Silicon Valley of hardware“. Wired UK. ISSN 1357-0978. Посетено на 2019-08-19.
  102. ↑ „This Chinese City Is Becoming The Silicon Valley Of Hardware“. HuffPost Canada (англиски). 2014-11-06. Посетено на 2019-08-20.
  103. ↑ „Annual Report 2018“ (PDF). China Merchants Bank Company Limited. 2019-03-22. Посетено на 2019-08-09.
  104. ↑ Group, Ping An. „Ping An Ranked 29th in Fortune's 2019 Global 500, Top 4 in Financial Sector“. www.prnewswire.com (англиски). Посетено на 2019-08-09.
  105. ↑ 关于银行-平安银行. bank.pingan.com. Посетено на 2019-08-09.
  106. ↑ 深圳特区报 (2007-03-12). 外资银行加速抢滩深圳市场. Архивирано од изворникот на 2016-03-04. Посетено на 2011-11-12 – преку Sohu.
  107. ↑ „Архивиран примерок“ 2016年深圳金融业发展基本情况. Office of Financial Development Services, Shenzhen People's Government (深圳市人民政府金融发展服务办公室). Архивирано од изворникот на 25 August 2017. Посетено на 2017-02-12.
  108. ↑ „Shenzhen, Hong Kong among top 10 global financial centres“. South China Morning Post (англиски). 2019-09-20. Посетено на 2019-09-22.
  109. ↑ „Quanfeng Express hits private investment road|Companies|chinadaily.com.cn“. usa.chinadaily.com.cn. Посетено на 2019-08-10.
  110. ↑ 中集英文. www.cimc.com. Посетено на 2019-08-10.
  111. ↑ „One Hundred Container Ports 2018“. Lloyd's List. Архивирано од изворникот на 16 April 2019. Посетено на 2019-08-08.
  112. ↑ „Архивиран примерок“ 深圳港港口介绍. Архивирано од изворникот на 15 September 2016. Посетено на 9 September 2016.
  113. ↑ 113,0 113,1 名师大腕奉献时尚文化盛宴---宝安日报多媒体数字报刊平台. 2016-10-30. Архивирано од изворникот на 2016-10-30.
  114. ↑ 114,0 114,1 „Архивиран примерок“ 龙华新区创建全国时尚服饰产业知名品牌示范区纪. cqn.com. 2016-09-28. Архивирано од изворникот на 12 October 2016. Посетено на 10 August 2019.
  115. ↑ 115,0 115,1 „Архивиран примерок“ 設計之都. shenzhendesign.org. Архивирано од изворникот на 24 March 2018. Посетено на 10 August 2019.
  116. ↑ „Архивиран примерок“ 四大支柱产业. InvestShenzhen (深圳市投资推广署). Архивирано од изворникот на 1 December 2017. Посетено на 2017-11-29.
  117. ↑ „Vanke“. www.vanke.com. Архивирано од изворникот на 2019-08-10. Посетено на 2019-08-10.
  118. ↑ „CR LAND“. en.crland.com.hk. Архивирано од изворникот на 2019-09-30. Посетено на 2019-08-10.
  119. ↑ „Shenzhen High-tech Industrial Development Zone“. Hong Kong Means Business (англиски). Посетено на 2019-08-10.
  120. ↑ „Shenzhen Software Park“. Архивирано од изворникот на 13 January 2015. Посетено на 25 May 2015.
  121. ↑ 121,0 121,1 Fung, Anita. „Qianhai Taking RMB Internationalisation to the Next Level“. New Zealand China Trade Association. Архивирано од изворникот на 22 January 2015. Посетено на 11 June 2014.
  122. ↑ 122,0 122,1 深圳市旅游业发展"十三五"规划-深圳市文化广电旅游体育局. www.sz.gov.cn. Архивирано од изворникот на 2019-08-20. Посетено на 2019-08-20.
  123. ↑ 123,0 123,1 深圳市旅游业、体育发展"十三五"规划公布--政务动态. www.sz.gov.cn. Архивирано од изворникот на 2019-08-20. Посетено на 2019-08-20.
  124. ↑ „AAAAA Scenic Areas_National Tourism Administration of The People's Republic of China“. 2014-04-04. Архивирано од изворникот на 2014-04-04. Посетено на 2018-12-08.
  125. ↑ „Window of the World“. Архивирано од изворникот на 15 June 2011. Посетено на 2 December 2018.
  126. ↑ „Window of the World, Shenzhen, Guangdong, Theme Park“. www.travelchinaguide.com. Архивирано од изворникот на 3 December 2018. Посетено на 2018-12-03.
  127. ↑ „Splendid China - Folk Culture Villages, Shenzhen“. www.travelchinaguide.com. Архивирано од изворникот на 3 December 2018. Посетено на 2018-12-03.
  128. ↑ „Splendid China folk culture village“. Архивирано од изворникот на 24 March 2010. Посетено на 2 December 2018.
  129. ↑ „Архивиран примерок“ 欢乐谷官方网站. www.happyvalley.cn (кинески). Архивирано од изворникот на 11 June 2004. Посетено на 2018-12-03.
  130. ↑ „Shenzhen Happy Valley, Theme Park: Ticket Price, Get There“. www.travelchinaguide.com. Архивирано од изворникот на 3 December 2018. Посетено на 2018-12-03.
  131. ↑ „Buzz on the waterfront“. TTGmice. Архивирано од изворникот на 5 June 2013. Посетено на 27 March 2013.
  132. ↑ „Welcome to OCT Harbour“. oct.ieant.com. Архивирано од изворникот на 2019-08-20. Посетено на 2019-08-20.
  133. ↑ „About us“. Szseaworld.com. Архивирано од изворникот на 20 April 2011. Посетено на 5 May 2010.
  134. ↑ „Shekou Sea World | Wiki Shenzhen“. www.wikishenzhen.com. Архивирано од изворникот на 18 October 2018. Посетено на 2018-12-04.
  135. ↑ „Архивиран примерок“ 小梅沙海洋世界官方网站｜深圳小梅沙海洋公园官网｜深圳海洋世界官网｜深圳市特发小梅沙旅游发展有限公司. www.szxms.com.cn. Архивирано од изворникот на 9 December 2018. Посетено на 2018-12-08.
  136. ↑ „Xiaomeisha Sea World, Shenzhen, Guangdong“. www.travelchinaguide.com. Архивирано од изворникот на 9 December 2018. Посетено на 2018-12-08.
  137. ↑ „The Standard - Business as usual at sunk Minsk World - China Section“. 2012-02-10. Архивирано од изворникот на 2012-02-10. Посетено на 2018-12-04.
  138. ↑ „Aircraft carrier used as Chinese theme park sets sail for new home“. South China Morning Post (англиски). 2016-04-04. Архивирано од изворникот на 5 December 2018. Посетено на 2018-12-04.
  139. ↑ 139,0 139,1 Karacs, Sarah. „The Most Beautiful Beaches in Shenzhen“. Culture Trip. Архивирано од изворникот на 9 December 2018. Посетено на 2018-12-08.
  140. ↑ 140,0 140,1 Springer, Kate (2018-01-04). „Shenzhen: Add it to your China travel list“. CNN Travel (англиски). Посетено на 2019-08-20.
  141. ↑ „KK100 - The Skyscraper Center“. www.skyscrapercenter.com. Посетено на 2019-08-20.
  142. ↑ „Tourism in Shenzhen, China“. traveltips.usatoday.com (англиски). Архивирано од изворникот на 2019-08-20. Посетено на 2019-08-20.
  143. ↑ „Shenzhen (Guangdong) City Information | HKTDC“. china-trade-research.hktdc.com. Посетено на 2019-08-21.
  144. ↑ Tocha (2018-09-28). „Huaqiangbei, the biggest electronics market in the world — Shenzhen, China“. Medium (англиски). Посетено на 2019-08-21.
  145. ↑ „Mega mall opens in Longhua“. www.szdaily.com. Посетено на 2019-08-21.
  146. ↑ „Longgang COCO Park opens its doors“. Shenzhen Daily. 2012-09-03. Посетено на 2018-05-30.
  147. ↑ 深圳体验式商业综合体—壹方天地. www.uniworld-sz.com.cn. Архивирано од изворникот на 2019-08-21. Посетено на 2019-08-21.
  148. ↑ 壹方中心. en.unicenter.com.cn. Архивирано од изворникот на 2019-08-21. Посетено на 2019-08-21.
  149. ↑ 公司简介_关于海岸城_海岸城. www.coastalcity.cn. Посетено на 2019-08-21.
  150. ↑ 新零售：激发深圳经济增长新动能 _ 东方财富网. finance.eastmoney.com. Архивирано од изворникот на 2019-08-21. Посетено на 2019-08-21.
  151. ↑ 2017年深圳经济有质量稳定发展 [In 2017, Shenzhen economy will have stable quality and development]. Архивирано од изворникот на 23 February 2018. Посетено на 23 February 2018.
  152. ↑ „Shenzhen General Info“. Shenzhen Government Online. Архивирано од изворникот на 25 May 2017. Посетено на 2018-07-03.
  153. ↑ CNBC.com, Justina Crabtree; special to (20 September 2016). „A tale of megacities: China's largest metropolises“. CNBC. Архивирано од изворникот на 9 December 2017. Посетено на 8 December 2017. slide 2
  154. ↑ Mead, Nick Van (2015-01-28). „China's Pearl River Delta overtakes Tokyo as world's largest megacity“. The Guardian (англиски). ISSN 0261-3077. Посетено на 2019-08-21.
  155. ↑ Fuller, Ed. „China's Crown Jewel: The Pearl River Delta“. Forbes (англиски). Посетено на 2019-08-21.
  156. ↑ 深圳客家文化的历史追问. 深圳新闻网. 2003-06-22. Архивирано од изворникот на 2012-06-06. Посетено на 2011-10-25.
  157. ↑ Sala, Ilaria Maria (2016-05-10). „Story of cities #39: Shenzhen – from rural village to the world's largest megalopolis“. The Guardian (англиски). ISSN 0261-3077. Посетено на 2019-08-21.
  158. ↑ 深圳户籍人口增幅有所放缓 2018年年末常住人口1302万人_移民城市.
  159. ↑ „Age Composition and Dependency Ratio of Population by Region (2004)“. China Statistics 2005. Архивирано од изворникот на 4 December 2010. Посетено на 5 July 2010.
  160. ↑ Shenzhen Government Online, Citizens' Life (Recovered from the Wayback Machine)
  161. ↑ Shenzhen Daily 13 June 2007
  162. ↑ „Cross-border Commuters Live Hard between Hong Kong and Shenzhen | Feed Magazine - HKBU MA International Journalism Student Stories“. journalism.hkbu.edu.hk (англиски). 18 March 2014. Архивирано од изворникот на 22 March 2016. Посетено на 2017-05-27.
  163. ↑ 广东省公安厅出入境政务服务网. www.gdcrj.com. Архивирано од изворникот на 23 October 2016. Посетено на 2017-05-27.
  164. ↑ 164,0 164,1 164,2 „ShenZhen, Koreans' second hometown“. Shenzhen Daily at China.org.cn. 2007-09-28. Архивирано од изворникот на 2007-10-11. Посетено на 2019-05-03.
  165. ↑ 165,0 165,1 165,2 „South Koreans find new home in Donghai“. Shenzhen Daily. 2014-07-01. Посетено на 2019-05-03.
  166. ↑ 深圳客家人的來歷和客家民居 [Hakka Origins and Settlements in Shenzhen]. 中國國際廣播電臺國際線上. Архивирано од изворникот на 21 December 2012. Посетено на 16 April 2012.
  167. ↑ 圍頭話 Weitou dialect. Архивирано од изворникот на 15 December 2012. Посетено на 16 April 2012.
  168. ↑ Rule, Ted and Karen, Shenzhen the Book Hong Kong 2014
  169. ↑ 張 ZHANG, 則武 Zewu. 浅谈深圳城中村的成因及其影响 A Discussion concerning the History and Consequences of Urban Villages in Shenzhen. Архивирано од изворникот на 4 August 2012. Посетено на 16 April 2012.
  170. ↑ 秦 CHUN, 炳煜 Bing Yuk (7 July 2006). 深圳成粵語圈中普通話區 Shenzhen becomes the Mandarin area in a Cantonese region. 文匯報 Wenweipo. Архивирано од изворникот на 11 July 2012. Посетено на 16 April 2012.
  171. ↑ 深圳將粵語精髓融入普通話 Shenzhen Incorporates Cantonese Essence into Mandarin. 南方網. 15 February 2012. Архивирано од изворникот на 21 October 2013. Посетено на 16 April 2012.
  172. ↑ 中华人民共和国国家通用语言文字法 The National Lingua Franca and Orthography Act-- People's Republic of China. Standing Committee of the National People's Congress. Архивирано од изворникот на 18 May 2012. Посетено на 3 May 2012.
  173. ↑ He, Huifeng. „Trendy Shenzhen teenagers spearhead Cantonese revival“. South China Morning Post. South China Morning Post. Архивирано од изворникот на 4 January 2014. Посетено на 16 June 2013.
  174. ↑ 中共深圳市委统战部（市民族宗教事务局、市侨务办公室、市侨联）. www.tzb.sz.gov.cn. Архивирано од изворникот на 23 February 2017. Посетено на 27 May 2017.
  175. ↑ Demographics of religion in Shenzhen Архивирано на 25 декември 2017 г.() for the "6 under 60 [{{{1}}} Архивирано] на {{{2}}}." research project by the University of Southern California. See also Lani Heidecker's data for the Shenzhen Geography Project().
  176. ↑ Lizhu, Fan; Whitehead, James D. (2004). „Fate and Fortune: Popular Religion and Moral Capital in Shenzhen“. Journal of Chinese Religions. 32: 83–100. doi:10.1179/073776904804759969.
  177. ↑ „How Safe Is Shenzhen for Travel?“. travelsafe-abroad.com. Посетено на 20 September 2020.
  178. ↑ „CRIME.VL.RU - Transnational manifestations of Chinese organized crime“. www.crime.vl.ru. Архивирано од изворникот на 15 December 2018. Посетено на 2018-12-13.
  179. ↑ „CRIME.VL.RU - Transformation of Triads“. www.crime.vl.ru. Архивирано од изворникот на 4 March 2016. Посетено на 2018-12-13.
  180. ↑ „WebCite query result“. www.webcitation.org. Архивирано од изворникот на 2012-08-15. Посетено на 2018-12-13.
  181. ↑ „The Illuminated Lantern: Triads“. www.illuminatedlantern.com. Архивирано од изворникот на 18 April 2012. Посетено на 2018-12-13.
  182. ↑ „В Китае за взятки арестован мэр города, считавшегося "витриной" экономических реформ“. NEWSru.com. 2009-06-08. Архивирано од изворникот на 12 October 2017. Посетено на 2018-12-13.
  183. ↑ „Hong Kong or Seoul – which is the world's most vertical city?“. South China Morning Post (англиски). 2019-08-20. Посетено на 2019-08-24.
  184. ↑ Holland, Oscar (2018-12-12). „China built more skyscrapers in 2018 than ever before“. CNN Style (англиски). Посетено на 2019-08-24.
  185. ↑ „Number of 200m+ Completed Buildings - The Skyscraper Center“. www.skyscrapercenter.com. Посетено на 2019-08-24.
  186. ↑ „Number of 150m+ Completed Buildings - The Skyscraper Center“. www.skyscrapercenter.com. Посетено на 2019-08-24.
  187. ↑ Robinson, Melia (17 January 2017). „One Chinese city built more skyscrapers in 2016 than the US and Australia combined“. Business Insider. Архивирано од изворникот на 16 March 2018. Посетено на 16 March 2018.
  188. ↑ „Shenzhen - The Skyscraper Center“. www.skyscrapercenter.com. Посетено на 2019-08-20.
  189. ↑ „Ping An Finance Center - The Skyscraper Center“. www.SkyscraperCenter.com. Архивирано од изворникот на 11 September 2017. Посетено на 17 September 2017.
  190. ↑ „KK100 – The Skyscraper Center“. CTBUH. Архивирано од изворникот на 20 August 2013. Посетено на 29 August 2013.
  191. ↑ „Shun Hing Square (Diwang/Di Wang Commercial Center)“. 4 August 2011. Архивирано од изворникот на 20 October 2016. Посетено на 10 September 2016.
  192. ↑ „Архивиран примерок“ 深圳摩天大楼列表，深圳第一高楼. top.gaoloumi.com. Архивирано од изворникот на 27 January 2016. Посетено на 21 January 2016.
  193. ↑ „Архивиран примерок“ 深圳30年：深圳国贸大厦. Архивирано од изворникот на 1 October 2016. Посетено на 10 September 2016.
  194. ↑ „Левый форт Чивань / Chiwan Left Fort / Шэньчжэнь | Культурный туризм“. tuorism.ru (руски). Архивирано од изворникот на 2 December 2018. Посетено на 2018-12-01.
  195. ↑ „Храм Чивань Тянь Хоу гун / Chiwan Tianhou Temple / Шэньчжэнь | Культурный туризм“. tuorism.ru (руски). Архивирано од изворникот на 2 December 2018. Посетено на 2018-12-01.
  196. ↑ „Tomb of the Young Song Emperor | Sightseeing | Shenzhen, Shekou Entertainment, Food and Lodging“. www.shenzhenparty.com (англиски). 2011-08-04. Архивирано од изворникот на 1 December 2018. Посетено на 2018-12-01.
  197. ↑ „Tomb of the Young Song Emperor | Wiki Shenzhen“. www.wikishenzhen.com. Архивирано од изворникот на 2 December 2018. Посетено на 2018-12-01.
  198. ↑ „Dapeng Fortress | Sightseeing | Shenzhen, Shekou Entertainment, Food and Lodging“. www.shenzhenparty.com (англиски). 2013-02-10. Архивирано од изворникот на 1 January 2012. Посетено на 2018-12-01.
  199. ↑ „Crane Lake Fortified Hakka Village & Hakka Culture Museum“. Архивирано од изворникот на 11 August 2017. Посетено на 1 December 2018.
  200. ↑ „Crane Lake Fortified Hakka Village & Hakka Culture Museum | Culture/Museums | Shenzhen, Shekou Entertainment, Food and Lodging“. www.shenzhenparty.com (англиски). 2017-03-24. Архивирано од изворникот на 1 December 2018. Посетено на 2018-12-01.
  201. ↑ „Ancient City of Nantou (Xin'an)“. www.chinaexpeditiontours.com. Архивирано од изворникот на 2 December 2018. Посетено на 2018-12-01.
  202. ↑ „Xin'an Ancient City“. Архивирано од изворникот на 7 September 2011. Посетено на 1 December 2018.
  203. ↑ „Архивиран примерок“ Прогулка по древнему городу Наньтоу, Шэньчжэнь « News In Photo. newsinphoto.ru (руски). Архивирано од изворникот на 1 December 2018. Посетено на 2018-12-01.
  204. ↑ „Буддистский храм Хунфа / Hongfa Buddhist Temple / Шэньчжэнь | Культурный туризм“. tuorism.ru (руски). Архивирано од изворникот на 2 December 2018. Посетено на 2018-12-01.
  205. ↑ „Fairy Lake Botanical Gardens Shenzhen“. Посетено на 1 December 2018.
  206. ↑ „Wutong Mountains“. Архивирано од изворникот на 7 May 2012. Посетено на 1 December 2018.
  207. ↑ „Lianhua Mountain Park | Wiki Shenzhen“. www.wikishenzhen.com. Архивирано од изворникот на 2 December 2018. Посетено на 2018-12-01.
  208. ↑ „LateRooms - Book Cheap Hotels & Last Minute Hotel Deals“. www.asiarooms.com. Архивирано од изворникот на 8 January 2012. Посетено на 2018-12-01.
  209. ↑ „Lotus Hill“. Архивирано од изворникот на 15 March 2018. Посетено на 1 December 2018.
  210. ↑ „Shenzhen Garden and Flower Exposition Center“. Посетено на 1 December 2018.
  211. ↑ „Shenzhen Bay Park“. Архивирано од изворникот на 9 September 2011. Посетено на 1 December 2018.
  212. ↑ „Shenzhen Mangrove Seaside Ecology Park“. Архивирано од изворникот на 15 July 2012. Посетено на 1 December 2018.
  213. ↑ „Shenzhen Safari Park, Wildlife Zoo, Guangdong“. www.travelchinaguide.com. Архивирано од изворникот на 2 December 2018. Посетено на 2018-12-01.
  214. ↑ „Архивиран примерок“ Кто такие лигры и тигоны?. www.vokrugsveta.ru (руски). Архивирано од изворникот на 15 August 2018. Посетено на 2018-12-01.
  215. ↑ „Xili Lake Holiday Resort, Shenzhen, Guangdong“. www.travelchinaguide.com. Архивирано од изворникот на 2 December 2018. Посетено на 2018-12-01.
  216. ↑ „Yangtai Mountain Forest Park | Wiki Shenzhen“. www.wikishenzhen.com. Архивирано од изворникот на 2 December 2018. Посетено на 2018-12-01.
  217. ↑ „Shiyan Lake Hot Spring Resort | Wiki Shenzhen“. www.wikishenzhen.com. Архивирано од изворникот на 2 December 2018. Посетено на 2018-12-01.
  218. ↑ 218,0 218,1 Xiao, Jin (January 1998). „Education Expansion in Shenzhen, China: Its Interface with Economic Development“. International Journal of Educational Development. 18: 3–19. doi:10.1016/S0738-0593(97)00025-4.
  219. ↑ 深圳大学——特区大学、窗口大学、实验大学. Shenzhen University. Архивирано од изворникот на 2011-10-28. Посетено на 2011-10-25.
  220. ↑ 深圳大学. www.szu.edu.cn. Архивирано од изворникот на 15 December 2018. Посетено на 2018-12-13.
  221. ↑ 吴俊 (2007-06-09). 深圳虚拟大学园吸引境内外48所名校入驻. Архивирано од изворникот на 2011-09-22. Посетено на 2011-10-25.
  222. ↑ 深圳新闻网 (2010-01-18). 深圳市教育事业概况. QQ News. Архивирано од изворникот на 2010-09-18. Посетено на 2011-10-25.
  223. ↑ 学校简介-深圳技术大学. www.sztu.edu.cn. Архивирано од изворникот на 2019-07-06. Посетено на 2019-08-03.
  224. ↑ 深圳又批一所中外合作办学高校：深圳北理莫斯科大学. 羊城晚报. 2015-09-16. Архивирано од изворникот на 2017-09-06. Посетено на 2015-10-25.
  225. ↑ 深圳义务教育将免课本费杂费 34万外来学生受益. 深圳新闻网. 2008-09-01. Архивирано од изворникот на 2017-09-06. Посетено на 2011-10-25.
  226. ↑ 胡谋 (2010-02-25). 深圳全面取消义务教育"借读费". 人民网教育专栏. Архивирано од изворникот на 2010-02-28. Посетено на 2011-10-25.
  227. ↑ 深圳四大名校学位房单价最高逼近十万，家长称"咬牙也要买". 羊城晚报. 2016-06-30. Архивирано од изворникот на 2016-07-01. Посетено на 2016-10-24.
  228. ↑ „2015年深圳国民经济和社会发展统计公报“. 深圳市统计局. Архивирано од изворникот на 2017-07-28. Посетено на 2017-08-03.
  229. ↑ Chen, Laurie (2019-09-20). „South China city eyes top teachers with offer of US$39,500 a year“. South China Morning Post (англиски). Посетено на 2019-09-22.
  230. ↑ 深圳市政府新闻办 (2011-07-12). 广东省交通概况(组图). 玩家旅游网. Архивирано од изворникот на 2012-04-16. Посетено на 2011-10-22.
  231. ↑ 深圳市交通运输委员会; 深圳市城市交通规划设计研究中心. 《2016年深圳市综合交通年度评估报告》 (PDF) (кинески). стр. 24. Архивирано од изворникот (PDF) на 2017-09-16. Посетено на 2017-01-16.
  232. ↑ 康岩慧、吴燕云 (2010-12-04). 无人售票公交车. Sohu News. Архивирано од изворникот на 2015-05-27. Посетено на 2011-10-22.
  233. ↑ „Shenzhen Metro Now Supports QR Code Payment, Here's How it Works“. That's Online (англиски). Архивирано од изворникот на 25 March 2019. Посетено на 2019-03-25.
  234. ↑ „How to Pay Bus Fare with Your Phone in Shenzhen“. That's Online (англиски). Архивирано од изворникот на 25 March 2019. Посетено на 2019-03-25.
  235. ↑ „Архивиран примерок“ 联系我们. Shenzhen Donghai Airlines. Архивирано од изворникот на 4 December 2013. Посетено на 24 February 2014. Address:Shenzhen Bao’an International Airport, Shenzhen Airlines. Post code：518128" – Chinese address: "地址：深圳市宝安区宝安国际机场航站四路3009号东海航空基地 邮政编码:518128
  236. ↑ „UPS Launches Shenzhen Flights“. Ups.com. 8 February 2010. Архивирано од изворникот на 24 July 2011.
  237. ↑ 2018年民航机场生产统计公报 (кинески). Civil Aviation Administration of China. 2019-03-05. Посетено на 2019-03-12.
  238. ↑ „Архивиран примерок“ 两条地铁线纵横交会 前海轨道交通网加密. Архивирано од изворникот на 7 December 2019. Посетено на 9 December 2019. 地铁9号线二期开通后，深圳地铁线网总里程将达到303.4公里
  239. ↑ „Shenzhen to Open 3 New Metro Lines by 2020“. That's Online (англиски). Посетено на 2019-11-01.
  240. ↑ 约起！深圳地铁5号线二期9月28日开通_深圳新闻网. www.sznews.com. Посетено на 2019-11-01.
  241. ↑ „ExploreShenzhen | Shenzhen Metro map | ExploreShenzhen“. shenzhen.exploremetro.com. Посетено на 2019-11-01.
  242. ↑ 深圳市交通运输委员会 (2017-02-06). 2016年交通运输运营指标统计年报. Архивирано од изворникот на 2017-02-11.
  243. ↑ „Архивиран примерок“ 龙华有轨电车正式开通（图） - 出行提醒 - 深圳市交通运输局（深圳市港务管理局）. www.sz.gov.cn. Архивирано од изворникот на 2 November 2019. Посетено на 2019-11-02.
  244. ↑ SmartRail World Staff. „Asia's largest underground railway station opens for business“. www.smartrailworld.com (англиски). Посетено на 2019-11-02.
  245. ↑ 深圳光明城高铁站在哪里？地址+公交+地铁指南 - 深圳本地宝. jt.sz.bendibao.com. Посетено на 2019-12-10.
  246. ↑ "厦深铁路坪山站明日正式启用" (Pingshan Station Opens Tomorrow). sz.news.fang.com. Посетено на 2019-11-02.
  247. ↑ „KCRC“. www.kcrc.com. Посетено на 2019-11-02.
  248. ↑ 深圳火车站为什么没有"站"字？很多老深圳人都不知道…. www.sohu.com (англиски). Посетено на 2019-11-02.
  249. ↑ „Buji Station renamed Shenzhen East ---szdaily多媒体数字报刊平台“. Архивирано од изворникот на 13 January 2015. Посетено на 25 May 2015.
  250. ↑ Zong, Chuanling (宗传苓); Tan, Guowei (谭国威); Zhang, Xiaochun (张晓春) (2011). 基于城市发展战略的深圳高铁枢纽规划研究——以深圳北站和福田站为例[J]. 规划师. 27 (10): 23–29.
  251. ↑ „Upgrades sought for old West Railway Station ---szdaily多媒体数字报刊平台“. 2017-05-02. Архивирано од изворникот на 2 May 2017. Посетено на 2019-11-02.
  252. ↑ „Hong Kong's first high-speed train makes maiden trip across border“. South China Morning Post (англиски). 2018-09-22. Посетено на 2019-11-02.
  253. ↑ Rappler.com. „Travel from Hong Kong to China with its 1st high-speed railway“. Rappler (англиски). Посетено на 2019-11-02.
  254. ↑ „Xiamen-Shenzhen High-speed railway to open to traffic in 2011 - What's On Xiamen“. www.whatsonxiamen.com. Архивирано од изворникот на 25 May 2012. Посетено на 2019-11-02.
  255. ↑ 深圳站7月将开行第一对跨线动车组列车(深圳到肇庆怀集) - 深圳本地宝. jt.sz.bendibao.com. Посетено на 2019-11-02.
  256. ↑ 京九铁路线路图_京九铁路时刻表_京九高铁_【高铁网】_京九铁路动车_京九铁路全长. www.gaotie.cn. Посетено на 2019-11-02.
  257. ↑ „Архивиран примерок“ 深圳市公交线路、站点一览表（2019年9月） - 公交服务 - 深圳市交通运输局（深圳市港务管理局）. jtys.sz.gov.cn. Архивирано од изворникот на 14 November 2019. Посетено на 2019-11-01.
  258. ↑ Coren, Michael J. „One city in China has more electric buses than all of America's biggest cities have buses“. Quartz (англиски). Посетено на 2019-11-01.
  259. ↑ „Архивиран примерок“ 广东省深圳市人民政府关于印发《深圳市公交行业特许经营改革工作方案》的通知. www.chinalawedu.com. Архивирано од изворникот на 30 March 2019. Посетено на 2018-06-08.
  260. ↑ PST, Adnan Farooqui on 01/06/2019 08:15. „Shenzhen's Taxi Fleet Goes Fully Electric As Well“. Ubergizmo. Архивирано од изворникот на 8 January 2019. Посетено на 2019-01-07.
  261. ↑ „Архивиран примерок“ 深圳"红绿的"5日起统一收费（图）--部门动态. www.sz.gov.cn (кинески). Архивирано од изворникот на 12 June 2018. Посетено на 2018-06-08.
  262. ↑ „How to Get to and from the Airport from Shenzhen“. That's Online (англиски). Посетено на 2019-11-01.
  263. ↑ „Meiguan Expressway“. www.sz-expressway.com. Архивирано од изворникот на 2019-08-27. Посетено на 2019-11-02.
  264. ↑ „Jihe East“. www.sz-expressway.com. Архивирано од изворникот на 2020-02-16. Посетено на 2019-11-02.
  265. ↑ „Jihe West“. www.sz-expressway.com. Архивирано од изворникот на 2019-08-27. Посетено на 2019-11-02.
  266. ↑ „Yanba Expressway“. www.sz-expressway.com. Архивирано од изворникот на 2019-08-27. Посетено на 2019-11-02.
  267. ↑ „Shuiguan Expressway“. www.sz-expressway.com. Архивирано од изворникот на 2020-02-16. Посетено на 2019-11-02.
  268. ↑ „Yanpai Expressway“. www.sz-expressway.com. Архивирано од изворникот на 2020-02-16. Посетено на 2019-11-02.
  269. ↑ „Nanguang Expressway“. www.sz-expressway.com. Архивирано од изворникот на 2019-08-27. Посетено на 2019-11-02.
  270. ↑ „Shenzhen-Zhongshan bridge back on agenda“. South China Morning Post (англиски). 2011-01-25. Посетено на 2019-11-02.
  271. ↑ „Link spanning Pearl River Delta from Shenzhen to Zhongshan approved“. South China Morning Post (англиски). 2012-11-08. Посетено на 2019-11-02.
  272. ↑ „[SZ] Cruise terminal operational in Nov“. Guangdong news. 17 August 2016. Архивирано од изворникот на 27 September 2018. Посетено на 27 September 2018.
  273. ↑ „Архивиран примерок“ 2013年最新深圳福永码头时刻表-深圳福永码头去澳门-深圳福永码头到香港-福永口岸通关时间_深圳指南_深圳热线. life.szonline.net. Архивирано од изворникот на 20 August 2017. Посетено на 17 September 2017.
  274. ↑ „Top 50 World Container Ports | World Shipping Council“. www.worldshipping.org. Архивирано од изворникот на 2012-07-04. Посетено на 2019-11-02.
  275. ↑ „One Hundred Container Ports 2019“. Lloyd's List. Архивирано од изворникот на 26 August 2019. Посетено на 2019-11-02.
  276. ↑ 深圳市政府新闻办 (2007-07-20). „口岸运输“. 深圳政府在线. Архивирано од изворникот на 2011-11-04. Посетено на 2011-10-22.
  277. ↑ 深圳各口岸2015年出入境人数突破2.3亿人次. 新华社. 2016-01-06. Архивирано од изворникот на 2016-01-06. Посетено на 2016-10-21.
  278. ↑ „Trendy Shenzhen teenagers spearhead Cantonese revival“. South China Morning Post (англиски). 2009-10-06. Посетено на 2019-11-03.
  279. ↑ „Shenzhen, China's Tech Hub and Cultural Melting Pot“. www.viasarfatti25.unibocconi.eu. Посетено на 2019-11-03.
  280. ↑ „Hong Kong Versus Shenzhen: Two Competing Visions of China's Future“. Bloomberg. 2019-10-03. Посетено на 2019-10-10.
  281. ↑ Geromel, Ricardo. „Meet Makeblock, A Sequoia-backed Chinese Startup Teaching Coding And Robotics To Kids Worldwide“. Forbes (англиски). Посетено на 2019-11-10.
  282. ↑ 中漫. „Архивиран примерок“ 2011-12欧冠球星卡桌游视频欣赏. Архивирано од изворникот на 8 October 2008. Посетено на 2011-10-22.
  283. ↑ 深圳工艺美术：领先全国_收藏滚动新闻_新浪财经_新浪网. finance.sina.com.cn. Посетено на 2019-11-09.
  284. ↑ 深圳商报 (2011-10-14). „Архивиран примерок“ 大芬油画村成首批国家级文化产业基地. Архивирано од изворникот на 24 October 2011. Посетено на 2011-10-22.
  285. ↑ 陈谷川. 首届深圳国际文博会. Посетено на 2011-10-26.
  286. ↑ 文博会概况. Посетено на 2011-10-26 – преку southcn.com.
  287. ↑ „Introduction to Library City“. National Cultural Information Resources Sharing Project Shenzhen Center. 2016-10-25. Архивирано од изворникот на 21 August 2017.
  288. ↑ „Libraries across Shenzhen-Libraries-Shenzhen Government Online“. english.sz.gov.cn. Архивирано од изворникот на 2020-08-07. Посетено на 2020-04-25.
  289. ↑ Fu, Yu (2006-11-07). „Shenzhen Book City Center City opened to bring 300,000 titles into Asia 's largest single bookstore“. Nanfang Daily. Архивирано од изворникот на 2013-12-31.
  290. ↑ „Museums in Shenzhen-Museums-Shenzhen Government Online“. english.sz.gov.cn. Архивирано од изворникот на 2020-08-07. Посетено на 2020-04-25.
  291. ↑ „Galleries-Galleries-Shenzhen Government Online“. english.sz.gov.cn. Архивирано од изворникот на 2020-08-07. Посетено на 2020-04-25.
  292. ↑ Daily, Shekou. „Free Entry to the NEW Maritime Museum in Shekou Shenzhen“. ShekouDaily.cn. Архивирано од изворникот на 17 September 2017. Посетено на 17 September 2017.
  293. ↑ „Theatres - Shenzhen Government Online“. english.sz.gov.cn. 2019-09-27. Архивирано од изворникот на 2020-08-07. Посетено на 2020-04-25.
  294. ↑ 美食. travel.sohu.com. Архивирано од изворникот на 26 October 2011. Посетено на 2018-12-14.
  295. ↑ 295,0 295,1 Lanyon, Charley (2014-05-21). „There's a lot more to Hong Kong neighbour Shenzhen than cheap suits and massages“. South China Morning Post (англиски). Посетено на 2020-04-26.
  296. ↑ 花样百出吃深圳－饮食文化 - 王朝网络 - wangchao.net.cn. www.wangchao.net.cn. Архивирано од изворникот на 21 August 2017. Посетено на 2018-12-14.
  297. ↑ 感受深圳的饮食文化. 2017-03-02. Архивирано од изворникот на 2017-03-02. Посетено на 2018-12-14.
  298. ↑ „Chinese state gets taste for McDonald's as symbolic power fades“. South China Morning Post (англиски). 2017-08-12. Посетено на 2020-04-25.
  299. ↑ 喜茶HEYTEA--唯一官网. www.heytea.com. Посетено на 2019-11-28.
  300. ↑ Li, Tao (2018-08-28). „How Chinese tea-drink brand Heytea saves millions in marketing costs thanks to its millennial customers“. South China Morning Post. Посетено на 2019-02-08.
  301. ↑ Kwok, Ben (2007-10-12). „Lai See“. South China Morning Post. Посетено на 2018-05-30.
  302. ↑ Bird, Thomas (2016-08-31). „Shenzhen's craft beer brewing scene takes off“. South China Morning Post. Посетено на 2018-05-30.
  303. ↑ 深圳沙嘴查封百家休闲中心 数千按摩女上访(图)-搜狐新闻. news.sohu.com. Посетено на 2020-04-26.
  304. ↑ 球队简介——深圳红钻队. 163.com Sports. 25 March 2010. Архивирано од изворникот на 29 July 2014. Посетено на 20 August 2013.
  305. ↑ 中乙深圳人人俱乐部宣布解散，球员已收解约函. Dongqiudi (кинески). 2018-12-01. Посетено на 2019-12-30.
  306. ↑ „2011 Summer Universiade“. International University Sports Federation. Архивирано од изворникот на 20 September 2010. Посетено на 20 September 2010.
  307. ↑ Universiade 2011 Shenzhen Архивирано на 18 јануари 2011 г. Photos construction stadiums Universiade Shenzhen
  308. ↑ „China's Skateboarding Revolution“. 20 May 2015.[мртва врска]
  309. ↑ „Shenzhen, China to host WTA Finals starting in 2019“. 18 Jan 2018. Архивирано од изворникот на 7 August 2018. Посетено на 29 October 2018.
  310. ↑ „Архивиран примерок“ 香港政府一站通 [one-stop portal of the Hong Kong SAR Government]. GovHK. Архивирано од изворникот на 24 April 2010. Посетено на 5 May 2010.
  311. ↑ „Архивиран примерок“ 深圳九大口岸通关攻略. Архивирано од изворникот на 5 September 2016. Посетено на 9 September 2016.
  312. ↑ 312,0 312,1 HKG Monthly Digest of Statistics
  313. ↑ HKG Traffic and Transport Digest
  314. ↑ HKG Cross Boundary Survey 2004
  315. ↑ HKG Shipping Statistics
  316. ↑ HKG Trade and Industry Statistics
  317. ↑ 317,0 317,1 „Hong Kong International Airport – Your Regional Hub with Worldwide Connections and Gateway to China“. Hongkongairport.com. Архивирано од изворникот на 6 January 2010. Посетено на 5 May 2010.
  318. ↑ HKG Cross Boundary Survey 1999 & 2003
  319. ↑ Tse, Constant. „State Council Approves Preferential Policies for Qianhai Shenzhen-Hong Kong Modern Service Industry Cooperation Zone“. Deloitte. 169.
  320. ↑ „WebCite query result“. www.webcitation.org. Архивирано од изворникот на 2013-02-03. Посетено на 2018-12-18.
  321. ↑ 深圳广播电影电视集团. www.szmg.com.cn. Архивирано од изворникот на 14 November 2018. Посетено на 2018-12-18.
  322. ↑ „WebCite query result“. www.webcitation.org. Архивирано од изворникот на 2012-06-08. Посетено на 2018-12-18.
  323. ↑ 凤凰网. www.ifeng.com. Архивирано од изворникот на 18 December 2018. Посетено на 2018-12-18.
  324. ↑ „WebCite query result“. www.webcitation.org. Архивирано од изворникот на 2012-06-08. Посетено на 2018-12-18.
  325. ↑ „Shenzhen Daily“. Shenzhen Daily. Архивирано од изворникот на 4 April 2013. Посетено на 17 December 2018.
  326. ↑ Daily, Shekou. „ShekouDaily: Bringing you the best of Shekou, Sea World, Shenzhen, China“. ShekouDaily.com. Архивирано од изворникот на 17 September 2017. Посетено на 17 September 2017.
  327. ↑ „HSSCA“. HSSCA (англиски). Архивирано од изворникот на 17 September 2017. Посетено на 2017-06-02.
  328. ↑ Nürnberg International - Informationen zu den Auslandsbeziehungen der Stadt Nürnberg
  329. ↑ El puerto de Santa Cruz y el de Shenzhen, en China, hermanados

Надворешни врски

[уреди | уреди извор]


Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Шенџен&oldid=5306559“