Трипарадиска поделба
 | Оваа статија можеби бара дополнително внимание за да ги исполни стандардите за квалитет на Википедија. Ве молиме подобрете ја оваа статија ако можете. |
Трипарадиската поделба бил договор склучен во Трипарадис во 321 п.н.е. помеѓу генералите (дијадоси) во војската на Александар Македонски, во кој тие определиле нов регент и ја договориле поделбата на нивните сатрапии. Тие ја имале предвид како основа Вавилонската поделба направена во 323 п.н.е. ведаш после смртта на Александар Македонски и истата само ја преуредиле.
Причини
[уреди | уреди извор]После смртта на Александар Македонски во 323 п.н.е., владеењето со империјата му било препуштено на неговиот полубрат Филип Аридеј и сѐ уште неродениот син Александар IV во бракот со Роксана. Меѓутоа, бидејќи Филип бил ментално болен а Александар IV сѐ уште не е роден, бил именуван регент на империјата. За регент бил избран Пердика. Во исто време поранешните генерали биле именувани за сатрапи на различни региони од Македонската Империја.
Неколку сатрапи биле лакоми да завладеат поголеми делови од империјата и кога Птоломеј, сатрап на Египет, се побунил заедно со уште неколку други генерали, Пердика на тоа се спротивставил, што било повод да започне првата војна на дијадосите. Пердика бил убиен од некој предавник во неговите редови. Птоломеј не го прифатил регенството, а барал да се додели на Пејтон и Архидеј. Овој предлог наишол на силно спротивставување од страна на Евридика, жената на Филип III, што довело до свикување на состанок во 321 п.н.е. во Трипарадис на сите дијадоси. За регент бил поставен Антипатар и се направила нова поделба на империјата.
Договор
[уреди | уреди извор]Аријан го опишал резултатот од оваа средба во Настани после Александар, кој бил пренесен до нас преку византискиот патријарх Фотиј (820-897):
„Тогаш и таму Антипатар направи нова поделба на Азија, со која делумно ги потврди поранешните а делумна ги анулира, во согласност со постоењето на потребните работи. На прво место за, Египет со Либија, и сите други простори околу нив, и за се друго потребно за западните простори, тој го задолжи Птоломеј I Сотер;
- Сирија на Лаомедон Митиленски;
- Силиција на Филоксен, таму каде што владеел и претходно.
- Покрај повисоките покраини, Месопотамија и Арбелит се доделуваат на Ампимахиј, кралевиот брат;
- Вавилонија, на Селевк I Победникот;
- префектурата на сите првинции на Суза, на Антиген, кој бил капетан во Македонија Аргираспид, and had first opposed Perdiccas.
- На Peucestas му било потврдено владеењето со Персис.
- Тлеполемиј во Карманија,
- и Пејтон во Медиа, сè до Касписките Пристаништа.
- Филип во Партија.
- Стасандер во Арија и Дрангијана.
- Стасанор the Solian, цела Бактрија и Согдијана;
- и Сибиртиј цела Аракозија.
- Земјата на Парапамисианците била доделена на Оксиарт, таткото на Роксана;
- а скиртите од Индија ја населени на Планината Парапамисј, на Пејтона синот на Агенор.
- Земјите после нив, оние на реката Инд, со градот Патала (главен град на тој дел од Индија) биле доделени на Пор.
- Оние над Хидасп, до Таксил Индиски; for it was deemed no easy matter to dispossess those who had been confirmed in their territories by Alexander himself, their power was grown so strong.
- Земјите северно од венецот Таур, Кападокија биле доделени на Никанор;
- Фригија, Ликаонија, Памфилија, и Лизија, како и претходно, на Антигон I Едноокиот.
- Карија на Асандер;
- Лидија на Клејтиј;
- а Хелеспонтска Фригија на Архидеј.
Антиген бил заеднички оспорен од племињата во провинцијата Суза, од кои три илјади од нив Македонци кои биле најподготвени да се побунат.
Уште повеќе, тој го определил Аутоликиј синот на Агатокле, Аминта синот на Александар и братот на Peucestas, Птоломеј синот на Птоломеј, и Александар синот на Полиперхон, како гарда да ги штитат припадниците на кралското семејство.
На неговиот син Касандар тој му ја дал командата на коњаницата; а на Антигон, трупите кои претходно ги раководел Пердика
Кога завршил, Анитипатар заминал дома, многу поздравен од сите, за неговото умно и прудентно управување.“
Напореден преглед на поделбите
[уреди | уреди извор]