Натурализам
Натурализам — уметнички правец кој тежнее кон верно прикажување на стварноста, насочувајќи го вниманието кон надворешни детали и кон она што не е убаво.
Идеја и претставници
[уреди | уреди извор]Зачетоците на теоријата на натурализмот може да се забележат во теоретското дело на Иполит Тен. Сепак, најголема улога во оформувањето на натурализмот имал Емил Зола, кој во духот на позитивизмот и Теновата естетика, учењето за човековата одреденост од наследството и околината го пренесол во областа на романот, заземајќи се за примена на научни методи во книжевноста.
Натурализмот го набљудува човекот како производ на наследството, околината и историската состојба, и тоа во тврда, експериментално позитивистичка смисла. Ваквото гледиште во книжевноста се манифестирало како стремеж кон поегзактно, понепосредно и верно прикажување на стварноста. Исто така, значајна придобивка на натурализмот е тоа што со себе донел социјално сочувствување со угнетените слоеви во општеството, а со тоа и одредена критика кон повисоките општествени слоеви, иако тоа сочувство не е идејно и политички определено.[1] Во предговорот на второто издание на романот „Тереза Ракен“, Зола го објаснува натуралистичкиот метод велејчи дека неговата цел е првенствено научна и дека применил научна анализа и дека пишувал воден од љубопитноста на научникот. Понатаму, тој вели дека спроведува аналитичка работа слична на дејноста на хирурзите, дека западнал во точно и грижливо сликање на животот, целиот предаден на анализата на човечкиот механизам.[2]
Во литературата, натурализмот го потиснал реализмот и доминирал во европската книжевност во последните децении од 19 век. Притоа, најзначајни претставници на натурализмот се: А. Холц и Герхард Хауптман во Германија, Хенрик Ибзен и Аугуст Стриндберг во Скандинавија, додека во Италија натурализмот се развил во посебен правец наречен веризам. Емил Зола и Ги де Мопасан се водечки претставник на натурализмот во Франција, каде литературните групи блиски до натурализмот го избегнувале овој израз и се претставувале себеси како реалисти.
Надворешни врски
[уреди | уреди извор]- Историски информации за натурализмот Архивирано на 11 март 2007 г.
- Статија за натурализмот во американската книжевност