Исак Самоковлија
| Исак Самоковлија | |
|---|---|
| Роден/а | 3 септември 1889 Горажде, Кондоминиум Босна и Херцеговина, Австроунгарија |
| Починат/а | 15 јануари 1955 (возр. 65) Сараево, СР Босна и Херцеговина, СФР Југославија |
| Занимање | писател, академик |
| Апсолвент на | Универзитет во Виена |
| Предмет | Животот на Евреите во Босна и Херцеговина |
| Сопруг/а | Хеда Самоковлија |
Исак Самоковлија (3 септември 1889 - 15 јануари 1955) бил истакнат босански еврејски писател. По професија тој бил лекар. Неговите приказни го опишуваат животот на босанските сефардиски Евреи.
Животопис
[уреди | уреди извор]Самоковлија е родена во сефардиско еврејско семејство во Горажде, Босна и Херцеговина во времето на австроунгарската окупација.[1] Додека едната страна од неговото семејство доаѓаше од Шпанија по протерувањето на Евреите од Шпанија, „неговиот прадедо се пресели во Босна од градот Самоков во Бугарија “, што доведе до „презимето Лос Самоковлис во Ладино или Самоковлија во Босна.[2]
По завршувањето на основното училиште, Самоковлија заминал во Сараево. Студирал средно училиште со Иво Андриќ, првиот Југословенец што ја освоил Нобеловата награда за литература.[2] По завршувањето на средното училиште во 1910 година, тој доби стипендија од локалната еврејска добротворна организација „Ла Беневоленција“ за да студира медицина во Виена.[3] Подоцна работел како лекар во градовите Горажде и Фојница (1921–25) [4] пред да започне редовна работа во сараевската болница Кожево во 1925 година.
На почетокот на Втората светска војна, тој бил раководител на оддел во болницата во Кошево. Во април 1941 година тој бил отпуштен од службата, како и другите Евреи, но наскоро тој бил мобилизиран бидејќи медицинскиот лекар се борел против епидемијата на тифус. Дури во 1945 година, тој успеал да избега од Југославија и да се крие сè додека не се ослободила земјата. По завршувањето на Втората светска војна, тој извршувал различни позиции во босанските и југословенските книжевни кругови. Од 1948-51 година го уредувал списанието „ Бразда“, а потоа, сè до неговата смрт, бил уредник во издавачката компанија „Свјетлост“.
Неговиот прв расказ „Рафина авлија“ е објавен во 1927 година и две години подоцна излезе неговата прва збирка раскази „Од прољеча до прољеча“. Неколку од неговите приказни беа направени во телевизиски филмови, а неговата книга Ханка беше направена во истоимен филм во режија на Славко Воркапиќ во 1955 година. Тој не доживеа да го гледа филмот, почина на 65 години во јануари 1955 година. Тој беше погребан на старите еврејски гробишта во падините на планината Требевиќ, близу Сараево.[5]
Библиографија
[уреди | уреди извор]- Рафина авлија (1927)
- Од прољеча до прољеча (1929)
- Носач Самуел (1946)
- Соломуново слово (1949)
- Ханка
- Плава Јеврејка
- Он је луд
- Фузија
- Трагом живота
- Ѓердан
- Прича о радостима
Дополнителна литература
[уреди | уреди извор]Palavestra, Predrag (2000). „Jewish Writers in Serbian Literature: Isak Samokovlija“ (PDF). Journal of the North American Society for Serbian Studies (англиски). Bloomington, IN, USA: Slavica Publishers. 14 (1): 65–68. ISSN 0742-3330. Архивирано од изворникот (PDF) на 2007-09-26. Посетено на 30 May 2015.
Користена литература
[уреди | уреди извор]- ↑ „(Ne)pročitani velikan naše književnosti“. Slobodna Bosna. 24 January 2014. Посетено на 8 January 2015.
- ↑ 2,0 2,1 Samokovlija, Isak; Lešić, Zdenko; Hawkesworth, Celia; Pribićević-Zorić, Christina (1997). Tales of old Sarajevo. Vallentine Mitchell. стр. 169–178. ISBN 085303331-5. Грешка во наводот: Неважечка ознака
<ref>; називот „Book“ е зададен повеќепати со различна содржина. - ↑ „Isak Samokovlija - veliki bh. književnik i doktor“. Radio Sarajevo. 3 September 2013. Архивирано од изворникот на 8 January 2015. Посетено на 8 January 2015.
- ↑ „Manifestacija 'Dani Isaka Samokovlije - Sunce nad Drinom'“. Radio Sarajevo. 14 January 2014. Архивирано од изворникот на 8 January 2015. Посетено на 8 January 2015.
- ↑ „Sjećanje na Isaka Samokovliju, književnika i oca Nosača Samuela“. Radio Sarajevo. 15 January 2014. Архивирано од изворникот на 8 January 2015. Посетено на 8 January 2015.