Германска марка
| Германска марка | |
|---|---|
| Deutsche Mark (германски) | |
.jpg) 100 банкноти од 1989 | |
| ISO 4217 | |
| Код | DEM |
| Составници | |
| Подединица | |
| 1/100 | пфениг |
| Множина | марки |
| пфениг | пфениги |
| Симбол | DM |
| пфениг | pf |
| Банкноти | |
| Чести | 5, 10, 20, 50, 100, 200 DM |
| Ретки | 500, 1.000 DM |
| Монети | |
| Чести | 1pf., 2pf, 5pf, 10pf, 50pf, DM 1, DM 2, DM 5 |
| Демографија | |
| Офиц. корисници |  Германија |
| Неофиц. корисник/ци |  Косово |
| Издавач | |
| Централна банка | Бундесбанка |
| Мреж. место | bundesbank.de |
| Вредност | |
| Инфлација | 1.4%, декември 2001 |
| Врзувач | Босанска конвертибилна марка Бугарски лев |
| ЕРМ | |
| Од | 13 март 1979 |
| Врзан курс од | 31 декември 1998 |
| Заменета со €, неготовински | 1 јануари 1999 |
| Заменета со €, готовински | 1 март 2002 |
| € = | DEM 1.95583 |
Инфоутијава ја прикажува последната состојба на валутата пред да биде укината. | |
Германска марка (германски: Deutsche Mark), е поранешна официјална валута на Западна Германија, како и обединета Германија од 1990 до донесувањето на еврото во почетокот на 2002 година. Германската марка за првпат била издадена за време на сојузничката окупација на Германија во 1948 година со што таа го заменила Рајхмаркот .
Германската марка е основа за создавање на Босанска конвертибилна марка. Марката привремено се користела и на Косово и Метохија (Србија) и Црна Гора како службена валута.
Историја
[уреди | уреди извор]Марката за првпат била издадена од Банката на германските земји (Bank deutscher Länder), а во 1957 година издавањето го презела Германската сојузна банка .
Во советската окупациона зона, односно, во Источна Германија, оваа валута од 1948 до 1964 година се викала исто германска марка, а во 1964 да го промени нејзиното име во „Марка на Германската Банка“ (Mark der Deutschen Notenbank).
Германската марка официјално го загуби статусот на независна валута на 1 јануари 1999 година со воведување на еврото. До почетокот на 2002 година марките сè уште биле официјално средство за плаќање.
Германската сојузна банка дала изјава дека до 25 септември 2005 година, околу 45% од монетите не беа заменети, што е некаде околу 7.24 милијарди марки, додека само 3% од банкнотите не биле променети, односно 7,59 милијарди марки, од кои поголемиот дел од банкнотите биле во вредност од 10 марки, т.е. 76,5 милиони марки.
Ознаката била издадена во монети и банкноти. Имало четири серии банкноти. Монетите биле издадени од Министерството за финансии, така што сите приходи од него отишле на адресата на министерството.
Монети
[уреди | уреди извор]| Знак | Време на објавување | Место на ковање | |
| од | до | ||
| А | 1948 година | 1952 година | Берлин |
| 1990 година | 1996 година 2001 година | ||
| Д | 1948 година | 2001 година | Минхен |
| Ф | 1948 година | 2001 година | Штутгарт |
| Г | 1948 година | 2001 година | Карлсруе |
| J | 1948 година | 2001 година | Хамбург |
10 фенинга, кована од 1949 година
50 фенинга, кована од 1949 година
1 марка, кована во 1950 и од 1954 година
2 марки, кована во 1951 и од 1957 година
5 марки, кована во 1951 и од 1956 година
Банкноти
[уреди | уреди извор]Банкноти од првата и втората серија
[уреди | уреди извор]
Првата серија банкноти била издадена во 1948 година по повод реформата на германската банка. Американскиот долар бил пример за формата на новите банкноти. На 24 јуни 1948 година, вредноста на банкнотата била проширена на сите три западни делови на Берлин . Овие банкноти добиле печат со буквата Б. Втората серија била исто така објавена. Банкнотите (10 и 20 марки) се делумно идентични со првата серија, но во оваа серија има и сосема различни банкноти (20 и 50 марки).
Имало банкноти со следната номинална вредност:
- 5 фенинга
- 10 фенинга
- 50 фенинга
- 1
- 2
- 5
- 10
- 20
- 50
- 100
Трета серија
[уреди | уреди извор]Третата серија (1960-1965) била издадена од Германската сојузна банка. Изгледот значително се разликувал од претходните банкноти, кои биле повеќе како привремени. Оваа серија содржи портрети на уметнички дела од германски сликари. Ова е прва серија на германски банкноти што содржат воден жиг. Со цел да се избегне политичка дискусија за насликани лица и слики, свесно се прикажани само многу стари слики на предната страна и традиционални симболи како грбот, дабовите и симболичните згради на задниот дел. Оваа серија важи до почетокот на 1995 година.
- 5 марки
- Предна срана: млада Венецијанка (по сликата од Албрехт Диера)
- Задна страна: дабов лист
- Прво издание: 6 мај 1963 година
- 10 марки
- Предна страна: портрет на млад човек (според Албрехт Дирчер или Антон Нојпауер)
- Задна страна: едрилица
- Прво издание: 21 октомври 1963 година
- 20 марки
- Предна страна: Елбет Такер, сопругата на Нирнберг (од фотографијата на Албрехт Диера )
- Задна страна: Виолина и кларинет
- Прво издание: 10 февруари 1961 година
- 50 марки
- Предна страна: Портрет на млад човек (според сликата на непознат сликар Бартел Бим, оригиналното сликарство може да се види во Фракфурт)
- Задна страна: Холстентор во Либек
- Прво издание: 18 јуни 1962 година
- 100 марки
- Предна страна: космограф Себастијан Минстер, (со слика на Кристоф Амбергер )
- Задна страна: орел со раширени крилја (Грб на СР Германија)
- Прво издание: 26 февруари 1962 година
- 500 марки
- Предна страна: портрет на млад човек (на сликата на Ханс Малер )
- Задна страна: замок Елц
- Прво издание: 26 април 1965 година
- 1000 марки
- Предна страна: веројатно астрономот Јоханес Шаиринг, (според Лука Кранаха постариот)
- Задна страна: катедрала во Лимбург
- Прво издание: 27 јули 1964 година
Четврта серија
[уреди | уреди извор]Четвртата и последна серија била објавена од 1989 година. Оваа серија содржи портрети на познати германски личности. Фалсификувањето на старите банкноти е отежнато, така што новите банкноти имаат вградени трговски марки, што значително го попречуваат фалсификувањето.
Зачудувачки е тоа што при изборот на слики, кои повторно покажуваат луѓе, рамнотежата меѓу машкиот и женскиот пол, верата и луѓето од различни области на работа (литература, музика, природни науки, духовна наука). На задната страна на банкнотата се прикажува слика од работното поле и лицето на лицето на предната страна.
- 5 Марки
- Предна страна: Бетина фон Арнем, во позадиина на замокот Ојперсдорф и историската зграда на Берлин.
- Задна страна: Бранденбуршката порта
- Прво издание: 27 октомври 1992 година
- 10 марки
- Предна страна: Карл Фридрих Гаус и Гаусовата дистрибуција, во позадина на старата Геттингенска зграда, влезот на Гимназијата Мартин-Катаринеум во Брауншвајг
- Задна страна: секстант и скици на Јангеруге и Нерке со триангулација .
- Прво издание: 16 април 1991 година
- 20 марки
- Предна страна: Анте фон Дросте-Хилшоф, во позадина на стариот дел на Мерсбург
- Задна страна: пенкало за пишување и бука
- Прво издание: 30 март 1992 година
- 50 марки
- Предна страна: Балтазар Нојман, во позадина на старата зграда во Вирцбург
- Задна страна: Опатија Нерешаим, капела во Куканен
- Прво издавање: 30 септември 1991 година
- Прво издание (банкноти со т.н. Киненограмската сигурност): 2 февруари 1998 година
- 100 Марки
- Предна страна: Клара Шуман, во позадина на старата зграда во Лајпциг, нејзиниот роден град, покриен со ларви
- Задна страна: Конзерваториум за пијано и хокеј во Франкфурт на Мајна
- Прво издание: 1 октомври 1990 година
- Прво издание (банкноти со т.н. Киненограмската сигурност): 1 август 1997 година
- 200 марки
- Предна страна: Пол Ерлих, во позадина на стариот Франкфурт на Мајна ; хемиската формула покрај неговиот портрет, ги симболизира неговите основни откритија како добитник на Нобеловата награда .
- Задна страна: микроскоп и прачка на Ескулап, опкружени со едноставни клеточни структури
- Прво издание: 1 октомври 1990 година
- Прво издание (банкноти со т.н. Киненограмската сигурност): 1 август 1997 година
- 500 марки
- Предна страна: <a href="./https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%A1%D0%B8%D0%B1%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BD" rel="mw:WikiLink" data-linkid="249" class="new cx-link" title="Марија Сибилија Меријан">Марија Сибилија Меријан</a> и инсект, во позадина на старата градба во Нирнберг .
- Заден дел: Школка и видови пеперутки
- Прво издание: 27 октомври 1992 година
- 1000 марки
- Предна страна: Браќа Грим, во позадина на старата Каселска зграда.
- Задна сртрана: Германски речник и Кралска библиотека во Берлин
- Прво издание: 27 октомври 1992 година
Литература
[уреди | уреди извор]- Holger Rosenberg: Die deutschen Banknoten ab 1871.
- Bundeswirtschaftsministerium: Zehn Jahre Deutsche Mark - Berichte, Reden, Kommnentare, Bonn 1958 (Nur 500 Exemplare gedruckt).
Надворешни врски
[уреди | уреди извор]- Преглед на банкноти
- Преглед на монети
- Монетно вреднување Архивирано на 1 февруари 2009 г.