Скопје

Не треба да се поистоветува со Град Скопје.

Скопје
Главен град
Од горе надолу, од лево кон десно: Камен мост • Македонски народен театар • Сули ан во Старата чаршија • МРТВ • Порта „Македонија“ • Воин на коњ • Скопско кале
Местоположба на Скопје во Македонија
Скопје Местоположба на Скопје во Македонија
Координати: 42°0′N 21°26′E
Земја	Македонија
Регион	Скопски
Општ. целина	Град Скопје
Општини	Аеродром, Бутел, Гази Баба, Ѓорче Петров, Карпош, Кисела Вода, Сарај, Центар, Чаир, Шуто Оризари.
Површина
• Главен град	571,46 км2 (22,064 ми2)
• Градска	337,80 км2 (13,040 ми2)
• Метро	1.854,00 км2 (71,600 ми2)
Надм. вис.	&10000000000000240000000240 м
Население (2021)	422,540
Час. појас	CET (UTC+1)
• Лето (ЛСВ)	CEST (UTC+2)
Пошт. бр.	1000
Повик. бр.	+389 02
Рег. таб.	SK
Индекс на човековиот развој	0.802 Многу Висок
Светица заштитничка	Пресвета Богородица

Скопје — главен и најголем град во Македонија, кој воедно претставува административен, политички, стопански, културен, образовен и научен центар. Се наоѓа во северниот дел на државата, а во средишниот дел на Балканскиот Полуостров распространет на бреговите на реката Вардар. Камен мост се наоѓа крај реката Вардар. Македонски народен театар се наоѓа на булевар Св. Климент Охридски. Сули ан е тој сарај, кој се наоѓа во Старата чаршија во Скопје. МРТВ е приватна телевизиска станица во Македонија, а потоа Порта „Македонија“, Воин на коњ и Скопско кале се наоѓаат. Подоцна во 84 или 85 година царот Домицијан основал колонија Флавија Скупи, град со римски самоуправни права кој бил најголем на просторот од Солун на југ до Дунав на север. Во тоа време Скопје доживува голем развој и станува град со свој бискуп. Во Втората светска војна Скопје повторно е окупирано од Бугарија, сојузник на нацистичка Германија. На 22 април 1941 година бугарската Петта армија го окупира Скопје и остана во градот сè до 9 септември 1944 година. На 13 ноември 1944 година борците од 42-та и 50-та народноослободителна дивизија на македонската војска и 16-та македонска бригада го ослободуваат Скопје од германската фашистичка окупација. Скопје е прв по големина град во Македонија според бројот на жители (2015 г.). На 6 август 2016 година Скопскиот Регион го зафати големо невреме, што резултира со силен ветар и полави. Во невремето животот го загубија 22 лица.

Име

Зградата на Археолошкиот музеј и Државниот архив. Во преден план е Мостот на цивилизациите кој води до зданието.

Градот Скопје во текот на своето постоење во зависност од историските прилики бил именуван со различни имиња. Античкото име е Скупи (латински: Scupi).

Името на градот Скопје има различна транскрипција на различни јазици и култури. Градот е познат како Shkupi (Шкупи) на албански, Скопље/ Skoplje на српски/хрватски јазик, Scupi (Скупи) на латински, Скопье на руски, Skopiye (Скопије) на ромски, Σκόπια (Скопија) на грчки, Skopje на романски јазик, Üsküp (Ускуп) на турски, итн.

Во византиските документи градот е забележан како Скопија, а Словените го означувале и како Скопiе, Скопје, Скопље. За време на владеењето на цар Самоил, Скопје станува дел од Самоиловото Царство. Во подоцнежниот период градот потпаѓа под власт на Византија, Бугарија и Србија, а на 19 јануари 1392 градот го зазеле Османлиите и го добил името Ускуп (Üsküp).

Историја

Праисторија и антички период

Најстарите сведоштва и археолошки пронајдоци тврдат дека Скопје е населен уште од 4000 г.п.н.е. Скопје за првпат во документи се споменува од Клавдиј Птоломеј под древното име Скупи. Името Скупи (колиба, засолниште, стреа) за првпат се јавува кај пајонското племе Агријани (Граи), кои живееле на овие простори.

Според историските податоци, во времето на царот Октавијан Август, од 13 до 11 година пред нашата ера, Скупи од логор (каструм) на двете македонски легии - 5-та македонска и 4-та скитска легија прераснал во град.

Подоцна во 84 или 85 година царот Домицијан основал колонија Флавија Скупи, град со римски самоуправни права кој бил најголем на просторот од Солун на југ до Дунав на север. Во тоа време Скопје доживува голем развој и станува град со свој бискуп.

Средновековна историја

Скопското кале

За првпат градот е разурнат во катастрофалниот земјотрес на 28 април 518 година. По земјотресот Скупи веќе не се споменува, а скопската котлина добива нов град со името „Јустинијана Прима“.

На 16 април 1346 година во Скопје Стефан Душан бил крунисан за цар во присуство српскиот патријарх Јоаникиј и во него го донел познатиот Душанов законик.

Османлиски период

Градот потпаѓа под османлиска власт во 1392 година и набргу Скопје добива турско ориентално обележје. Во 1555 година градот повторно е разурнат од катастрофален земјотрес, но набрзо е обновен и станува турско воено упориште. Стопански брзо се развива особено во XVI и XVII век кога после Цариград станал еден од

најразвиените и најголеми градови во европскиот дел на Отоманското Царство, како и значаен занаетчиски и трговски центар. За сместување на трговците и нивната стока биле подигнати повеќе караван сараи и анови како Куршумли-ан, Сули-ан, Капан-ан и др. Патописецот Евлија Челебија ја споредил скопската чаршија со таа во Цариград. Според него во 1660-61 Скопје имало 12.000 куќи со околу 60.000 жители, потоа 2.150 дуќани, еден безистен, 70 јавни амами (бањи), 120 џамии, повеќе беговски конаци и сараи. Трговските каравани редовно одржувале врски со Солун, Белград и Дубровник.

За скопската чаршија Евлија Челевија запишал:

„Таа [чаршијата] брои 2.150 дуќани. Тука има плоштади и пазари, со сводови и куполи. Од сите најубави се: чаршијата на безазите (памучни ткаенини), чадорџиите, папуџиите, бојаџиите и ткајаџиите (капи). Тоа се големи чаршии изработени по план. Сокаците им се чисти и калдрмисани. Секој дуќан го красат зумбули, темјанушки, рози, босилек, јоргован и крин во вазни и саксии. Тие со својата миризба просто го опиваат мозокот на посетителите и трговците. Тука има образовани и многу чесни луѓе. За време на летните жеги сиот скопски пазар личи на багдадските сенки, зашто сите негови чаршии се со наткривени капаци и сводови како во Сараево и Халеп.“

На 25 и 26 октомври 1689 година градот го освоил австрискиот генерал Силвио Пиколомини кој подоцна го запалил Скопје поради епидемија на чума и за да не им остави ништо на непријателите. Градот горел цели два дена и бил скоро целосно уништен.

Голем дел од населението го напуштило градот, при што едни, главно Турци се населиле дури во Цариград каде го основале

Ускуб Маалото, а други најголем дел Македонци се придружиле на миграцискиот бран на Арсение Црноевиќ и се отселиле далеку на север во Панонската Низина.

Според опширните османлиски дефтери за населението на Скопската Каза од 1832/33 година, градот Скопје го сочинувале 46 маала. Пет маала биле целосно христијански: Суќутли, Кади Чаирли, Булбул Заим, Јени Маало и Топхане. 19 маала биле мешани со христијанско и муслиманско население: Џами Атик, Ине Бег, Ибни Омер, Хаџи Балабан, Егит Паша, Џедид Иса-Бег со шеик Рамазан, Хаџи Јонус, Капуџи Хамза, Искендер Гази, Ибни Коџаџик, Кебир Мехмед Челеби, Ибни Мухтесеб, Ибни Пајко, Хаџи Лала, Дубаг Шахин, Ќатиб Шахин, Дервишан, Гази Ментеш и Хараџи Салахедин. Додека пак останатите 22 маала биле чисто муслимански: Кале, Хоџа Шемс, Мурадије, Ибни Чини, Худаверди, Ибни Меџри, Хатунџиклер, Исакие, Хаџи Гази, Хаџи Таџедин, Кара Капуџу, Хаџи Мудидин, Касим Гази, Исмаил Војвода, Емир Хоџа, Хазнедар Исмаил, Ибни Шахин, Хаџи Касим, Уруч Паша, Пазар Баши, Мухидин Челеби и Хаџи Хајредин. Во овој период во градот Скопје биле забележани 1.230 муслимански домаќинства и 578 христијански домаќинства. Во 1832/33 година биле родени 556 новороденчиња во градот, а вкупното население достигнувало и до 10.262 жители.

Пазарен ден во Скопје во почетокот на XX век

Во XIX век Скопје станало важен сообраќаен центар каде што почнува да цвета занаетчиството. Првата електрична светилка во Скопје засветила во 1909 година, со помош на мала дизел електрична централа, која служела за напојување на пумпната станица за потребите на градскиот водовод. На 25 октомври 1912 година, по 520-годишно владеење, Османлиите го напуштиле Скопје, а веќе наредниот ден во градот влегла Моравската дивизија на српската војска, со што градот потпаднал под српска власт.

Старо Скопје - Офицерскиот дом на главниот плоштад во раните 1930-ти

Дел од Скопје, до Камениот мост.

Управата на градот Скопје, од 1927 година.

Првата и Втората светска војна

За време на Првата светска војна Скопје се наоѓа под окупација на бугарските и австроунгарските сили, а по завршување на војната станува дел од Кралството на Србите, Хрватите и Словенците.

Во Втората светска војна Скопје повторно е окупирано од Бугарија, сојузник на нацистичка Германија. На 22 април 1941 година бугарската Петта армија го окупира Скопје и остана во градот сè до 9 септември 1944 година. На 13 ноември 1944 година борците од 42-та и 50-та народноослободителна дивизија на македонската војска и 16-та македонска бригада го ослободуваат Скопје од германската фашистичка окупација.

Главна статија: Ослободување на Скопје

По ослободувањето од фашистичкиот окупатор на 13 ноември 1944 година, градот брзо се развива и станува индустриски, културен и административен центар на Социјалистичка Република Македонија која е во составот на Социјалистичка Федеративна Република Југославија.

Земјотресот од 1963

Повеќе информации: Скопски земјотрес

Хотел Македонија, кон плоштадот, ул. Никола Вапцаров, поплавата од 1962 во Скопје

Земјотресот во Скопје од 1963 година: Самоиницијатвно граѓаните бараат затрупани и ранети

Во почетокот на ноември 1962 поради обилни дождови, реката Вардар го поплави Скопје. Поплавени беа околу 5000 куќи. Поплавата беше предвесник на една поголема трагедија неколку месеци подоцна.

На 26 јули 1963 година во 5:17 часот Скопје беше разурнато од земјотрес со јачина од 9 степени по Меркалиевата скала (6,1 според Рихтеровата сеизмичка скала). Под урнатините животот го загубија 1.070 негови граѓани, беа повредени над 4.000 граѓани. Повеќе од 90 отсто од зградите во градот беа урнати и над 20.000 граѓани оставени без покрив над главата.

По земјотресот градот почна да се гради по урнек по проектите на Кензо Танге и Адолф Циборовски. Старата железничка станица, денес е музеј на градот Скопје и симбол на големиот земјотрес. Часовникот на станицата е засекогаш сопрен на фаталните 5 часот и 17 минути изутрина.

Првата помош за граѓаните на Скопје дојде од војската и граѓаните на тогашните југословенски републики, а неколку дена по земјотресот започна да пристигнува и помош и спасувачки екипи од целиот свет. Точно 87 нации во светот испратија некаква помош во Скопје и помогнаа тој да се изгради повторно, и поради тоа градот го носи и епитетот „град на солидарноста“.

Современа историја

На 6 август 2016 година Скопскиот Регион го зафати големо невреме, што резултира со силен ветар и полави. Во невремето животот го загубија 22 лица.

Географски податоци

Скопје се наоѓа на 21° 26' географска должина и 42° северна географска ширина. Надморската височина во центарот на градот изнесува 240 м. Се простира на 1.818 км² во широчина 9 км (Водно-Радишани) и во должина 23 км (Драчево - Ѓорче Петров). Градското подрачје зафаќа површина од 225 км².

Климата во Скопје ја карактеризира средна годишна температура од околу 12,4 °C. Летата се долги суви и жешки, а зимите ладни со многу магловити денови. Низ скопската котлина протекуваат реката Вардар со своите притоки: Треска, Пчиња, Маркова Река, Лепенец и Кадина Река. Скопската Котлина ја опкружуваат планините: Водно, Караџица, Осој, Жеден и Скопска Црна Гора.

Климатски податоци за Скопје
Месец	Јан	Фев	Мар	Апр	Мај	Јун	Јул	Авг	Сеп	Окт	Ное	Дек	Годишно
Највисока забележана °C (°F)	18.7 (65.7)	24.2 (75.6)	28.8 (83.8)	32.4 (90.3)	35.2 (95.4)	41.1 (106)	42.8 (109)	43.2 (109.8)	37.0 (98.6)	33.9 (93)	28.2 (82.8)	22.1 (71.8)	43.2 (109.8)
Прос. висока °C (°F)	4.5 (40.1)	8.3 (46.9)	14.0 (57.2)	19.1 (66.4)	24.4 (75.9)	28.8 (83.8)	31.4 (88.5)	31.5 (88.7)	26.5 (79.7)	19.8 (67.6)	11.5 (52.7)	5.5 (41.9)	18.8 (65.8)
Сред. дневна °C (°F)	0.1 (32.2)	2.6 (36.7)	7.6 (45.7)	12.1 (53.8)	17.3 (63.1)	21.5 (70.7)	23.8 (74.8)	23.8 (74.8)	18.8 (65.8)	13.1 (55.6)	6.5 (43.7)	1.7 (35.1)	12.4 (54.3)
Прос. ниска °C (°F)	−3.8 (25.2)	−2.3 (27.9)	1.6 (34.9)	5.4 (41.7)	10.0 (50)	13.7 (56.7)	15.8 (60.4)	15.7 (60.3)	11.6 (52.9)	7.2 (45)	1.8 (35.2)	−1.8 (28.8)	6.2 (43.2)
Најниска забележана °C (°F)	−25.6 (−14.1)	−21.8 (−7.2)	−10.8 (12.6)	−5.8 (21.6)	−1.0 (30.2)	3.0 (37.4)	7.0 (44.6)	7.0 (44.6)	−2.0 (28.4)	−6.4 (20.5)	−12.2 (10)	−22.9 (−9.2)	−25.6 (−14.1)
Прос. врнежи мм (ин)	30 (1.18)	29 (1.14)	38 (1.5)	40 (1.57)	43 (1.69)	54 (2.13)	38 (1.5)	36 (1.42)	34 (1.34)	49 (1.93)	45 (1.77)	48 (1.89)	483 (19.02)
Прос. бр. врнежливи денови	10	9	10	10	11	10	7	6	6	7	9	11	106
Прос. бр. снежни денови	5	5	3	0.2	0	0	0	0	0	0.1	2	5	20
Прос. релативна влажност (%)	83	75	68	66	66	61	56	56	63	74	82	85	70
Сред. бр. сончеви часови месечно	86.9	112.5	161.1	198.4	245.2	276.3	323.0	305.4	247.5	188.2	114.8	79.6	2.338,9
Извор бр. 1: Pogoda.ru.net, Светска метеоролошка организација (денови со врнежи)
Извор бр. 2: NOAA (сонце, 1961–1990)

Административна карта на Град Скопје.

Скопски населби и маала

Видете: Скопски населби и маала

Територијална организација на Скопје

Главна статија: Град Скопје

Во градот Скопје има 10 општини: Аеродром, Бутел, Гази Баба, Ѓорче Петров, Карпош, Кисела Вода, Сарај, Центар, Чаир и Шуто Оризари. Според бројот на жители, најголема општина е Аеродром со 98.382 жители, а најмала е Шуто Оризари со 17.357 жители. Според површината, најголема општина во градот Скопје е Сарај со 229 км², а најмала е Чаир со 3,5 км².

Население

Етнички групи во Скопје.

Население во минатото

Година Нас. ±% 1856 20.800 —     1858 21.000 +1.0% 1878 30.000 +42.9% 1888 22.250 −25.8% 1892 33.291 +49.6% 1913 43.331 +30.2% 1919 51.758 +19.4% 1926 69.269 +33.8% 1931 68.334 −1.3% 1935 70.716 +3.5%	Година Нас. ±% 1948 102.600 +45.1% 1953 139.200 +35.7% 1961 197.300 +41.7% 1971 312.300 +58.3% 1981 408.100 +30.7% 1994 448.200 +9.8% 2002 283.146 −36.8% 2006 668.518 +136.1% 2015 811.045 +21.3% 2021 422.540 −47.9%

Во турскиот пописен дефтер од 1467/68 година, Скопје било центар на Скопскиот Вилает и имал вкупно 1.006 семејства, од кои 634 муслимански семејства, 299 христијански семејства и 73 вдовици христијани.

Според статистиката на бугарскиот етнограф Васил К’нчов (Македонија. Етнографија и статистика) од 1900 година, во Скопје живееле 31.900 жители, од кои 13.000 Македонци, 15.000 Турци, 1.920 Роми, 800 Евреи, 450 Власи, 150 Албанци христијани, 50 Грци, 30 Черкези и околу 500 останати.

Од гледна точка на демографските движења на населението Скопје има позитивна популациона слика. Населението на градот постојано се зголемува пред сè поради големиот број доселувања (најчесто од градовите и селата од внатрешноста на Македонија), но и поради наталитетот. Мора да се спомене дека како и во целата земја и во Скопје бројот на раѓањата (наталитетот) драстично опаѓа меѓутоа како најголем и најразвиен град во државата стапката на раѓање сепак е највисока. Доселувањата во Скопје се во постојан подем и континуитет од крајот на Втората светска војна. Во периодот од 1948 до 1981 година бројот на жителите во градот се зголемил за повеќе од трипати. Луѓето денес во Скопје пред сè, се доселуваат поради стопанско-економски причини или поради продолжување на своето образование.

Пописот од 1991 година не бил целосно одржан во градот Скопје, бидејќи дел од неговото население одбило да учествува, односно го бојкотирало неговото одржување, поради што за таа пописна година, во градот нема целосни податоци.

Според новата територијална организација од 2004 година (припојување на општините Сарај и Кондово) во градот се регистрирани 506.926 жители (66,75% Македонци), меѓутоа околу 15% од тоа претставува селско население поради големиот број на села во составот на Општина Сарај.

Според последниот попис на населението на Македонија од 2021 година, градот Скопје има 526.502 жители.

На табелата е прикажан националниот состав на населението во Скопје (без Сарај) низ пописните години во периодот 1948 - 2021:

Години	Македонци	Албанци	Турци	Роми	Власи	Срби	Бошњаци	Ост.	б.п.	Вкупно
1948	51.819	5.209	13.928	5.796	665	5.872	—	4.365	—	87.654
1953	74.486	3.166	22.562	7.829	438	8.650	—	5.012	—	122.143
1961	109.709	11.151	...	10.135	...	12.550	...	21.984	...	165.529
1971	215.578	28.705	...	16. 164	...	17.422	—	35.111	—	312.980
1981	281.796	46.880	13.534	22.947	1.247	18.021	—	23.718	—	411.143
1991	308.616	11.899	8.900	24.201	1.741	17.172	—	23.234	—	395.763
1994	309.683	59.728	9.201	19.800	2.096	15.771	—	13.684	—	429.964
2002	192.244	44.656	6.643	18.224	1.980	9.305	4.476	5.618	—	283.146
2021	263.711	72.841	7.913	17.117	2.682	8.363	5.739	5.207	42.7251	422.540

1 Комбинирана бројка од графите „Не се изјасниле“ (237), „Непознато“ (226), и „Лица за кои податоците се преземени од административни извори“ (38,504).

Поделба на урбани и рурални населби во Град Скопје

Карта на сите населби и села во Град Скопје

На територијата на десетте општини кои ја сочинуваат административната единиција Град Скопје, се наоѓаат околу четириесетина села чиј број на жители влегува во вкупното население на Скопје, така што реалниот број на жители е помал. Во составот на Град Скопје влегуваат селата: Брњарци (395 ж.), Булачани (1.104 ж.), Гоце Делчев (1.405 ж.), Идризово (1.589 ж.), Колонија Идризово (451 ж.) Инџиково (3.343 ж.), Јурумлери (2.983 ж.), Раштак (367 ж.), Смилковци (345 ж.), Стајковци (3.532 ж.), Страчинци (1.185 ж.), Трубарево (2.669 ж.) и Црешево (1.278 ж.) во Гази Баба, Кучково (138 ж.), Никиштане (1.114 ж.) и Орман (461 ж.) во Ѓорче Петров, Горно Нерези (314 ж.) во Карпош, Долно Лисиче (2.440 ж.) во Аеродром, Драчево (8.641 ж.) и Усје (845 ж.) во Кисела Вода, Љубанци (928 ж.) и Љуботен (2.343 ж.) во Бутел, Горно Оризари (454 ж.) во Шуто Оризари и сите 22 села во Општина Сарај. Во сите овие села кои се дел од Град Скопје во 2002 година живееле 68.500 жители, од кои само 30.176 во Општина Сарај. Според оваа урбана и рурална демографска класификација на Град Скопје, во урбаните населби биле запишани 428.933 жители (2002 г.).

Исто така поради брзата урбанизација и зголемување на своето население, Скопје постојано се проширува во својата територија, поради што десетина поранешни села веќе се споени со градот и претставуваат приградски населби на Скопје. Некои од нив се помалку, некои повеќе урбанизирани, а заедничкото за сите е што бележат брз развој и претставуваат привлечни имиграциски места, привлекувајќи население од цела Македонија. Такви поранешни села, а денес скопски населби претставуваат: Сингелич (23.915 ж.) во Гази Баба, Волково (6.750 ж.), Ново Село (8.349 ж.) и Оризари (15.637 ж.) во Ѓорче Петров, Бардовци (1.472 ж.) и Злокуќани (1.635 ж.) во Карпош, Долно Нерези (12.418 ж.) во Аеродром, Визбегово (2.817 ж.) и Радишани (9.123 ж.) во Бутел, Долно Оризари (1.550 ж.) во Шуто Оризари и Сарај (5.232 ж.) во Општина Сарај. Во овие приградски населби во 2002 година живееле 88.898 жители, што е 20,7 % од вкупното население во скопското урбано подрачје.

Сообраќај

Автобус во Скопје

Јавниот превоз во Скопје се одвива со такси и автобуси. Постојат приватни и државни превозници, од кои неспоредливо најголем превозник е ЈСП-Скопје кој го покрива целиот град и неговата поширока околина. Во тек е подготовката за изградба на лесна градска железница.

На 17 км југоисточно од Скопје се наоѓа аеродромот Скопје.

Во 2017 година, во Скопје се случиле 1.652 сообраќајни несреќи во кои настрадале 2.500 лица. Од нив, 37 загинале, 218 биле тешко повредени, а 2.245 биле полесно повредени.

Култура

Во Скопје постојат шест театри кои функционираат како национални установи:

• Македонски народен театар - основан во 1945 година
• Драмски театар - основан во 1946 година
• Албански театар - основан во 1950 година
• Турски театар - основан во 1950 година (единствениот турски театар во Македонија)
• Театар за деца и младинци - основан во 1990 година
• Театар Комедија - основан во 2012 година

Цркви во Скопје

Соборниот храм „Св. Климент Охридски“ во Центар.

Црквата „Св. Богородица“ во Пајко Маало, Центар.

Црквата „Св. Илија“ во Аеродром.

• Соборен храм „Св. Климент Охридски“ - Центар (најголем соборен храм на Македонската православна црква)
• „Св. Благовештение“ - Центар
• „Св. Димитриј“ - Центар
• „Св. Спас“ - Центар
• „Св. Константин и Елена“ - Центар
• „Рождество на Пресвета Богородица“ - Центар, Пајко Маало
• „Св. Троица“ - Маџир Маало
• „Св. Јован Крстител“ - Капиштец
• „Христос Спасител“ - Карпош III
• „Св. Ѓорѓи“ - Чаир
• „Св. Илија“ - Аеродром
• „Св. Софија“ - Реонски Центар
• „Св. Стефан“ - 13 ноември
• „Рождество на Пресвета Богородица“ - Ново Лисиче
• „Св. Апостоли Петар и Павле“ - Горно Лисиче
• „Св. Ѓорѓи“ - Кисела Вода
• „Св. Никита“ - Кисела Вода
• „Покров на Пресвета Богородица“ - Автокоманда
• „Св. Спас“ - Маџари
• „Св. Кузман и Дамјан“ - Триангла
• „Св. Петка“ - Црниче
• „Св. Преображение Христово“ - Припор, Теферич
• „Св. Кирил и Методиј“ - Ченто
• „Св. Илија“ - Зајчев Рид

Туристички места

Камениот мост навечер

Влезот во стариот дел на Скопје

Места од интерес за туристички разгледувања се:

• Камениот мост, на реката Вардар е симбол на Скопје. Бил преработен во XV век и бидејќи е во централниот дел на градот, тој претставува врска помеѓу новиот и стариот дел.
• Тврдината Кале. Првите ѕидини биле изградени на истото место, во почетокот на VI век. Калето доминира над левиот брег на реката Вардар со поглед на стариот дел на Скопје.
• Православната црква „Св. Спас“, во стариот дел од градот е изградена во XIX век. Иконостасот содржи прекрасни дрвени резби, изрезбани од мијачките резбари Петре и Марко Филиповски и Макарие Фрчковски. Во дворот на црквата се наоѓа гробот на најголемиот македонски револуционер на XX век - Гоце Делчев.
• Старата турска чаршија, каде има стари занаети, Безистенот, Чивте-амам и други објекти.

  

  Соборниот храм „Св. Климент Охридски“

• Мустафа-пашината џамија, изградена во 1492 година е еден од најубавите градби од отоманскиот период на Скопје.
• Јахја-пашина џамија во близината на центарот на Скопје.
• Даут-пашината бања изградена во XV век како јавна бања. Се наоѓа на влезот на старата скопска чаршија и од 1948 година е адаптирана во уметничка галерија.
• Феудалната кула крај Домот на АРМ.
• Саат-кулата во непосредна близина на Султан-муратовата џамија.
• Соборниот храм Св. Климент Охридски. Тој се наоѓа во центарот на градот на десната страна на реката Вардар. Соборниот храм беше осветен во 1990 година.

  

  Плоштадот фотографиран од зградата на ДАРМ

• Старата железничка станица, завршена во 1940/41 година. Своевремено една од најубавите железнички станици на Балканот. Часовникот на предната страна е застанат на 5:17 минути изутрина, моментот кога Скопје го погоди катастрофален земјотрес. Сега во зградата се наоѓа Музејот на Град Скопје.
• Музејот на современа уметност, се наоѓа на тврдината Кале.
• Музеј на македонската борба, се наоѓа на левиот брег од реката Вардар, официјално отворен на 8 септември 2011 година, по повод 20 години од независноста на Македонија. Се состои од 13 хронолошки подредени одделенија и секое од нив ја претставува историјата на македонскиот народ од повеќе периоди. Музејската презентација е реализирана на интерактивен начин преку комбинирање на многу различни форми. Прегледот на историските настани, процеси, личности од XIX и XX век, се надополнува со автентичната колекција на 2.749 музејски предмети - оружје, документи, фотографии, мапи, медали, весници, документарен материјал, помошни материјали – 153 восочни фигури, 109 масовни сцени и портрети, како и амбиентални диорами збогатени со аудио-визуелни ефекти. Музејските фондови постојано се збогатуваат и преку донации или откуп.
• Меморијален центар на холокаустот на Евреите од Македонија
• Музеј на илегалните работилници за време на НОВ
• Милениумскиот крст, се наоѓа на врвот на планината Водно непосредно над градот. Крстот е направен од челик со висина од 67 м и распон на краците од 46 m. Подигнат е по повод 2000-годишнината од раѓањето на христијанството.
• Местото на родната куќа на познатиот светски хуманитарец, Мајка Тереза близу плоштадот „Македонија“.

Поглед на Скопје од планината Водно

• Во близина на градот Скопје, покрај патот Скопје-Качаник се наоѓа стар аквадукт изграден од камен и тули со 55 лакови што се потпираат на масивни столбови. Тој служел за снабдување со вода на античкиот град Скупи кој се наоѓа во непосредна близина до Скопје.
• Улицата Македонија која е со прекрасна архитектура и каде што се наоѓа феудалната кула која што денес е музеј.
• Градскиот ѕид кој се состои од верижно поврзани блокови со висина од 24 метри и кули високи 45 метри - еден вид на ѕид-тврдина во модерна интерпретација, тој е изграден по земјотресот во 1963 и кој е проектиран од познатиот јапонски архитект Кензо Танге. Тој го обиколува центарот на градот од десната страна на реката Вардар. Кензо Танге исто така проектирал уште многу други градби кои не се реализирале.
• Куршумли ан датира од XVI и се наоѓа во старата чаршија. Тоа е еден од најубавите стари места во Скопје. Куршумли ан во минатото се користел како бања каде сто се бањале голем дел од населението.

Познати личности

• Јустинијан I, византиски цар, роден во Тауресиум (денешно село Таор) во близина на Скупи
• Константин Тих - Асен (XII век - 1277, Бугарија) — скопски благородник, подигнат од Великиот болјарски совет во Трново за цар на Второто Бугарско Царство
• Мајка Тереза (Агнеза Бојаџиу) (26 август 1910 – 5 септември 1997, Калкута, Индија) — позната хуманистка, добитничка на Нобелова награда за мир во 1979 година
• Славко Јаневски (11 јануари 1920 — 20 јануари 2000, Скопје) — истакнат македонски раскажувач, романописец, поет, филмски сценарист, есеист и сликар
• Кемал Сејфула (2 февруари 1921 - 1978, Скопје) — македонски политичар и учесник во НОБ
• Ружа Анѓел (1920 - 1943) — учесник во НОВ на Македонија, една од жртвите во Холокаустот.
• Васка Илиева (21 декември 1923 - 4 мај 2001, Скопје) — македонска пејачка, доајен на македонската народна песна
• Гого Ивановски (18 јануари 1925 - 15 декември 2004) — македонски поет и раскажувач
• Љутви Сејфула (15 јануари 1926 - 26 јуни 2005) — македонски театарски, филмски и телевизиски глумец
• Неџати Зекерија (11 ноември 1928 - 10 јуни 1988, Нови Сад, Србија) — поет, раскажувач, писател за деца
• Гане Тодоровски (11 мај 1929 - 22 мај 2010, Скопје) — македонски поет, преведувач, професор, есеист, книжевен критичар, историчар и публицист
• Драги Крстевски (1930 - 18 септември 1987, Скопје) — македонски театарски, филмски и телевизиски глумец
• Ацо Јовановски (31 декември 1930 - Скопје, 18 март 2016) — македонски театарски, филмски и телевизиски глумец
• Џемаил Максут ( 8 мај 1933 - 28 декември 2001, Скопје) — македонски театарски и филмски глумец
• Славка Арсова (3 јули 1934) — македонски поет и писател за деца
• Коле Ангеловски (14 март 1943) — македонски театарски и филмски актер, театарски и филмски режисер и сценарист, како и писател и раскажувач
• Јоана Поповска (1943) — македонска театарска, филмска и телевизиска глумица
• Димче Мешковски (31 октомври 1945) — македонски театарски, филмски и телевизиски глумец и хуморист
• Сабина Ајрула - Тозија (17 април 1946) — македонска глумица
• Владимир Ангеловски - Дади (22 мај 1946 - 15 ноември 2012, Скопје) — македонски театарски и телевизиски глумец
• Велко Неделковски (28 октомври 1946) — современ македонски раскажувач, романописец, драмски писател
• Трифун Костовски (27 декември 1946) — познат македонски стопанственик, дарител и поранешен градоначалник на Град Скопје
• Саво Климовски (13 јуни 1947) - македонски правник, професор по уставно право и политички систем на Правниот факултет во Скопје
• Гоце Николовски (1947 - 19 декември 2006, Скопје) — познат македонски пејач на народна музика
• Тодор Бојаџиев (25 ноември 1948 - 30 декември 2009, Скопје) — македонски композитор, аранжер и пијанист
• Срѓан Керим (12 декември 1948) — Претседател на Генералното собрание на Обединетите нации 2007/2008
• Гоце Влахов (12 мај 1949 - 28 јули 2019, Скопје) - македонски театарски и телевизиски глумец
• Борис Чоревски (15 септември 1949) - македонски театарски и телевизиски глумец
• Столе Попов (20 април 1950) — еден од најзначајните македонски филмски режисери
• Мадја Тушар (24 јуни 1950) — македонска театарска и филмска глумица
• Ванчо Петрушевски (19 април 1951 - 25 август 2018, с. Орешани, Скопско) — македонски театарски и телевизиски глумец
• Ѓокица Лукаревски (29 април 1951) — македонски театарски, филмски и телевизиски глумец
• Ненад Стојановски (19 август 1952 - 14 јули 1998, Скопје) — македонски театарски, филмски и телевизиски глумец
• Бранимир Штулиќ - Џони (11 април 1953) — познат рок-музичар, член на групата „Азра“
• Мајк Зафировски (1954) — стопанственик, менаџер и советник на американскиот претседател Џорџ В. Буш
• Иван Џепароски (9 мај 1958) — македонски поет, есеист и преведувач
• Катерина Коцевска (11 април 1959) — македонска театарскa, филмскa и телевизискa глумица
• Милчо Манчевски (18 октомври 1959) — македонски филмски режисер, сценарист, писател, фотограф
• Тихомир Бачовски (16 февруари 1960 — 3 септември 2018, Скопје) — македонски режисер
• Силвија Стојановска (1960) - македонска театарска, филмска и телевизиска глумица
• Драган Спасов - Дац (20 април 1963) — македонски театарски, филмски и телевизиски глумец
• Игор Џамбазов (15 јули 1963) — македонски глумец, шоумен, ТВ водител, музичар, писател, режисер на музички спотови и текстописец
• Сузана Спасовска (24 август 1964) — македонска фолк пејачка
• Марија Кондовска (родена на 20 јануари 1965) — македонска театарскa, филмскa и телевизискa глумица
• Сенко Велинов (15 мај 1965) — македонски глумец
• Дарко Панчев (7 септември 1965) — фудбалер
• Сашо Гигов - Гиш (5 декември 1968) — македонски поет, есеист и естраден уметник
• Милчо Манчевски (18 октомвр) 1969) — македонски филмски режисер, сценарист, писател и фотограф
• Никола Груевски (31 август 1970) — македонски политичар и поранешен премиер на Република Македонија
• Симон Трпчески (18 септемвр) 1979) — истканат македонски класичен пијанист
• Андријана Јаневска ( 6 декември 1981) — позната македонска пејачка и музичарка

Флора и фауна

Според пописот на бели штркови, организиран на цела територија на Македонија во 2024 година, во Скопје имало шест гнезда во кои биле забележани 3 возрасен штрк и 3 млади единки. Поточно, во Горно Лисиче имало четири гнезда во кои биле забележани 1 возрасен штрк и 2 млади единки, додека во населбата Драчево имало 2 гнезда со 2 возрасни штркови и 1 млада единка.

Скопје како мотив во уметноста и во популарната култура

Скопје како мотив во книжевноста

• „Стар сум во Скопје“ - книга на српскиот писател Давид Албахари.
• „Скопје сонува“ — песна на македонскиот поет Јозо Т. Бошковски од 1981 година.
• „Партизанската улица“ — песна на Јозо Т. Бошковски од 1981 година.
• „Водно“ — песна на македонскиот поет Блаже Конески.
• „Скопје“ — песна на македонскиот поет Блаже Конески од 1953 година.
• „Што е Скопје?“ — краток расказ на македонската писателка Оливера Ќорвезироска од 2021 година.
• „Камениот мост-постела“ — краток расказ на Оливера Ќорвезироска од 2021 година.
• „Вечности долги по 45 минути“ — краток расказ на Оливера Ќорвезироска од 2021 година.

Скопје како мотив во музиката

• „Скопје“ — песна на македонската рок-група Леб и Сол од 1987 година.
• „Скопјанка“ — песна на македонската група ПМГ Колектив од 2007 година.
• „Ние сме од Скопје“ — песна на македонската група ПМГ Колектив од 2008 година.
• „Скопје“ - музички албум на македонската група ПМГ Колектив од 2017 година.
• „Песна за Скопје“ — македонска детска песна од 1974 година.
• „Зборувај за Скопје“ — песна на Нина Спирова.
• „Песна за Скопје“ — песна на Велко Трпчевски.
• „Архив на Град Скопје“ — песна на македонската рок-група Funk Shui.
• „Рапсодија за Скопје“ — композиција на македонскиот композитор Александар Џамбазов.

Збратимени градови

Скопје е збратимено со следниве градови:

Загреб, Хрватска Нирнберг, Германија Сарагоса, Шпанија Љубљана, Словенија Анкара, Турција Дрезден, Германија Темпи, Аризона, САД Лече, Италија Ист Јорк, Канада Вроцлав, Полска

Сараево, БиХ Подгорица, Црна Гора Нанчанг, Кина Истанбул, Турција Загреб, Хрватска Варем, Белгија Ниш, Србија Питсбург, САД Брадфорд, Англија, Велика Британија

Крајова, Романија Дижон, Франција Софија, Бугарија Белград, Србија Перник, Бугарија Суец, Египет Маниса, Турција Ташкент, Узбекистан Рубе, Франција Тирана, Албанија

Галерија

• 
  Црквата „Рождество на Пресвета Богородица“ во Скопје
• 
  Порта Македонија
• 
  Македонски народен театар
• 
  Националната арена „Филип II“
• 
  Милениумски крст
• 
  Старата железничка станица, денес Музеј на Град Скопје
• 
  Споменик на паднатите борци за Македонија во Скопје
• 
  Споменик на ослободителите на Скопје
• 
  Слики од старо Скопје: Панорама на Скопје, во преден план се гледа Железниот мост.
• 
  Еврејско маало, улица Маршал Тито
• 
  Ново маало, 1960-те години
• 
  Пајко маало, кеј Димитар Влахов
• 
  Крангова палата, пред рушење, оштетена од земјотресот во 1963 година
• 
  Поглед кон центарот на Скопје меѓу двете светски војни
• 
  Офицерскиот дом и Камениот мост за време на српската управа на Скопје.
• 
  Галерија на отворено „Градот убав“ во сутеренот на Градскиот трговски центар.
• 
  Саат-кулата во Старата скопска чаршија
• 
  Панорама на Скопје, гледано од Водно

Поврзано

• Град Скопје
• Градоначалник на Град Скопје
• Почесни граѓани на Град Скопје
• Данило Коцевски - историчар на градот Скопје

Наводи

Забелешки

1. Следно↑ Во Пописот од 1991 година, во населените места: Страчинци, Љуботен, Арачиново, Грушино, Мојанци, Орланци, Боговиње, Жеровјане, Пирок, Милетино, Радиовце, Теново, Челопек, Горно Јаболчиште, Велешта, Горно Татеши, Долно Татеши, Врапчиште, Топлица, Вруток, Долно Јеловце, Здуње, Речане, Балин Дол, Беловиште, Гостивар, Дебреше, Мало Турчане, Чајле, Баниште, Дебар, Кривци, Селокуќи, Хаме, Делогожди, Корошишта, Ливада, Мислодежда, Ново Село (Делогожди), Горна Бањица, Долна Бањица, Симница, Долна Лешница, Желино, Озормиште, Требош, Бачишта, Букојчани, Горно Строгомиште, Зајас, Колари, Лешница, Палиград, Смесница, Копанце, Шемшево, Горно Палчиште, Долно Палчиште, Камењане, Кичево, Долно Свиларе, Кондово, Радуша, Рудник Радуша, Бедиње, Горно Коњаре, Д`лга, Куманово, Лопате, Романовце, Сопот, Табановце, Черкези, Белановце, Матејче, Никуштак, Опае, Ропалце, Жужње, Нистрово, Сенце, Тануше, Добри Дол, Калиште, Неготино-Полошко, Сенокос, Бериково, Гарани, Јагол, Ново Село (Осломеј), Поповјани, Премка, Србица, Стрелци, Туин, Шутово, Охрид, Ќојлија, Арнакија, Буковиќ, Грчец, Крушопек, Ласкарци, Љубин, Семениште, Барово, Јаболци, Биџево, Долна Белица, Заграчани, Калишта, Радолишта, Струга, Батинци, Вртекица, Морани, Студеничани, Глоѓи, Доброште, Непроштено, Пршовце, Слатино, Теарце, Голема Речица, Лавце, Мала Речица, Сараќино, Тетово, Баланци, Форино, Чегране, Џепиште, Гајре, Лисец, Скопје дел - Гази Баба, Скопје дел Карпош, Скопје дел - Центар и Скопје дел - Чаир, дел од жителите не прифатија да земат учество (го бојкотираа) во Пописот.

Надворешни врски

Општо

• "Скопье. Исторически бележки" - Историја на градот Скопје од ВМОРО револуционерот од с. Ваташа Димитар Попандов
• Официјална страна на Град Скопје
• град.ск Архивирано на 10 октомври 2013 г. — мултимедијален портал на Скопје
• Скопје пред земјотресот на англиски јазик.
• Историски и денешни аспекти на Скопје Архивирано на 13 април 2009 г.
• Старо Скопје Архивирано на 2 септември 2009 г.
• Музеј на Град Скопје Архивирано на 20 февруари 2010 г.
• Аеродроми во Македонија- Александар Велики

Земјотресот од 1963

• Сеќавања за катастрофалниот земјотрес во Скопје Архивирано на 10 октомври 2007 г.
• Страотни слики - сведоци на една голема трагедија Архивирано на 10 октомври 2007 г., од Милева Лазова, магазин "Македонско Сонце"
• Македонското културно-историско наследство под урнатини Архивирано на 19 јануари 2008 г., од Милева Лазова, магазин "Македонско Сонце"
• Турските турбиња, анови и џамии станаа само камени купови Архивирано на 19 јануари 2008 г., од Милева Лазова, магазин "Македонско Сонце"
• Само пукнатини и руини од монументалните градби Архивирано на 19 јануари 2008 г., од Милева Лазова, магазин "Македонско Сонце"
• Значајни архитектонски објекти-жртви на природната сила Архивирано на 19 јануари 2008 г., од Милева Лазова, магазин "Македонско Сонце"
• Неколку дена по трагедијата на македонското тло Архивирано на 10 октомври 2007 г., од Милева Лазова, магазин "Македонско Сонце"

Туризам и комплетен преглед на градот

• Скопје - туристички портал Архивирано на 18 декември 2009 г.
• Страница за Скопје Архивирано на 8 октомври 2009 г.
• Туристички водич за Скопје на англиски.
• 360° Визуелна прошетка низ Скопје
• Туристички водич за Скопје (англиски)

Слики

• Галерија слики за Скопје од mitatos
• Разгледница од Скопје, по повод земјотресот 1963 година, Слободан Јаќоски
• Слики за Скопје
• Фото галерија за Скопје Архивирано на 3 ноември 2009 г.