Электрон почто
Электрон почто (англичанла electronic mail, email, e-mail, рушла электро́нная по́чта) — пайдаланыше-влаклан увертышым але документым печатлен лукде вашталтылаш йӧным ыштыше вот службо.
Эн тыглай да паша принципше ушештараш элемент системым состав электрон почто дене (кагаз) почто, кӱсынлымӧ мут сем (серыш, серышым, калта, пыштат, яшлыкым конден да молат), тыгак пагыт — тыглайлык кучылташ, кучалтеш каласен пуымо, да ситарыме шотышто, тиде жапыште, намиен гарантийна уке.
Колтымаш-ик адресан, икгай содержаниян, вашталтшан шаблонан серыш, почто подписчик-влаклан колтымо серыш. Техникым шуко серыш дене колтымо гаяк организацийлен кертеш (вареньым-почтым пӱчкедыме годым) але электрон почтым шуко налше чотан колтымылан кӧра колталтеш (пасушто, копий, кӧргӧ копий). Кугу почто увертарымашым (10-50 утла абонент) виктарышашлан лӱмын ыштыме программе-влак (мутлан) кучылталтыт. Электрон почтын пӧртылмыжым чын организоватлыме почто яшлык (серышым конден кертдымыж нерген увертарымаш) эскерышаш, подписатчик-влак колтымым кораҥын кертыт. Тушто почтовый системым ыштыме пашам палынак нелемда.[1]
Электрон почто сайлыкшылан шотлалтеш: айдеме семын шарнен да шотлен куштылго адрес имя_пользователя@имя_домена (мутланат: somebody@example.com); тыглай текст дене кузе пуэн кертеш, да тыге форматироватлаш, тыгак файлым шкешота (текстысе документ, йӧратымем, программа-влак, архив да т. д.); утаралтмаш сервер (тӱшка икте-весе деке савырныме годым лач нуно); кушыл сита шотлан конден каласыман; мландӱмбалсе да кучылтмо программе ен, кугу писылык пуаш каласеныт.
Электрон почто ситыдымаш: тыгай улыт, кузе спам (вирусан рекламе да массовый рассылка); кучалтше намиен каласен кертеш (икмыняр сутка марте); кугыт ик тӱшкам шыгыремдат да каласыш почто яшлык каласымаш кугыт (персональный пайдаланаш ыштыме).
Тиде пайдаланышылан электрон почто яшлык тӱҥалын лукташ шкеже оксам тӱлен кертше кеч-могай жапыште, сита гыч ик зарегистрируйтесь интернет-портал.