Ermàn de Reichenau
|
|
Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda. |
Ol Ermàn de Reichenau (18 de löi del 1013, Altshausen – 24 de setèmber del 1054, Reichenau) ciamàt ach in latì Hermannus Contractus e 'n todèsch Hermann der Lhame che 'l völ dì Ermàn ol stropiàt, l'è stacc ü frà benedetì, ma ach ü cronìsta, ü poéta e ü di sapièncc piö 'mportàncc del Medioéf. 'l Ermàn de Reichenau l'è ü beàt de la Céza Catòlega.
La sò éta
[Modifega | modifica 'l sorgent]L’éra 'l s-cèt del Wolverad II de la famèa di cóncc de Alshausen, nasìt istropiàt, sènsa che quàze 'l ghe riès a möes e a parlà e a sèt agn l'è stài portàt in del monastér de Reichenau söl lach de Costànsa 'ndóe l'à tacàt a stödià e 'ndoé l'è restàt per töta la sò éta. 'l Ermàn l'à stödiàt de töt, tat che 'l s'è dedicàt a la poézea, a la müzìca, a la matemàtica, a l'astronomìa e a la stória.
La Crònaca Üniversàla
[Modifega | modifica 'l sorgent]Ol sò laurà piö ‘mportànt l'è la Crònaca Üniversàla, da Crést 'nfìna al 1054, laurà mia de póch per la manéra equilibràda de giüdicà e per la preciziù stòrega. La Crònaca la se pógia dal prensépe 'nfìna al 1039 sö öna crònaca svéva piö ègia, menimà dal 1039 al 1054 l'è töta fadìga del Ermàn ol stropiàt che 'l s'è bazàt sö chèl che 'l se regordàa. Dòpo che l’Ermàn l'è mórt l'è stàcia portàda 'nacc dal Bertòld, amìs e discépol del Ermàn, e dal Bernòld.
I sò antìfone mariàne
[Modifega | modifica 'l sorgent]Sèmper de l’Ermàn de Reichenau i è la Salve Regina e l'Alma Redemptoris Mater, dò di quàter antìfone mariàne 'nsèma al Ave Regina caelorum e al Regina coeli.
I ótre òpere
[Modifega | modifica 'l sorgent]Gh'è de regordà ach i sò scricc de astonomìa, ol De Mensura astrolabii e 'l De utilitatibus astrolabii, de müzica, ol De conflictu rithmimachie e ol De Musica, de poezéa, ol De octo vitiis principalibus e 'l Conflictus ovis et lini.