Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda.




Rodènch (Rudènch, endèla parlàda de la franciacürta; Rodengo-Saiano, en Italià) l'è 'n cümü de la Pruvìncia de Brèsa che 'l cönta 9 504 abitàncc (dàto del des 2015 [1]).

Rudènch
Comun
Rudènch - Stema
Rudènch - Sœmeanza
Rudènch - Sœmeanza
Dats aministrativ
Stat Itàlia
Rejon Lumbardía
Provinça Provincia de Brèsa
Capolœg Rodengo-Saiano
Nassida 18 ottober 1927
Politega
Sindeg
Orgen lejislativ Consili comunal
Territore
Coordinade 45°36′N 10°07′E / 45.6°N 10.116667°E45.6; 10.116667
OSM 45372
Voltituden 176 m s.l.m
Superfix 12,86 km²
Abitants 9 865 ab.
(1º genar 2023)
Densitaa 767.11 ab./km²
Confin Castegnàt, Gösàch, Óme, Padéren, Pasirà e Montezèi
Fus orari UTC+01:00 e UTC+02:00
Varie
Prefiss 030
Codex postal 25050
Sigla autom. BS
Codex ISTAT 017163
Codex catastal H477
Sant protetor San Nicola de Bari
Cl. climatega
Cl. sismega
Localizazion
Rudènch - Localizazion
Rudènch - Localizazion
Sit istituzional

El cümü, coi cunfì isé come che i è al dé d'encö l'è stat istitüìt endèl 1927 de l'üniù dei cümü de Rudènch e de Saià (nòm uficiàl en italià: Saiano) e l'è dividìt en sés frasiù: Bètula, Betulì, Delma, Moie, Padergnù e Ponte Cingoli.

I paès cunfinàncc i è: Castignàt, Güsàch, Óme, Padéren e Pasirà.

El cümü de Rudènch l'è 'nzemelàt col paés de Kürten, en Germania.

L'Abasìa Olivetàna

Modifega
 
El Ciòster Grant de l'Abasià Olivetàna de San Nicóla

Rudènch l'è cunusìt apò a per la prezènsa de l'Abasìa Olivetàna de San Nicóla, fondàda dei frà cluniacènsi - congregasiù de l'Urden de San Benedèt - envèrs le metà del sècol XI.

Dòpo 'n prìm perìodo de espansiù l'abasìa, zamò 'ndèl sècol XIII la gh'ìa ambiàt a dà sègn de éser dré a fermàs e de mìa rià piö a crèser. Isé, 'ndèl sècol XV l'è stàda afidàda ai frà olivetàni che i g'ha ambiàt sübet 'n òpera 'mportànte de ristrütürasiù de le òpere architetòniche ezistènte e de l'edificasiù de nöe. En chèl perìodo ché, divèrse i è stàde le òpere afidàde ai artìsti bresà piö 'mportàncc compàgn de 'l Romanino, 'l Moretto, el Lattanzio Gambara e Grazio Cossali.

Endèl 1797, el Goèrno Provizóre de Brèsa, en aplicasiù de le légi napoleòniche, el gh'ìa decretàt la sopresiù del monastér e la sò asegnasiù a l'öspedàl feminìl de Brèsa.

Dòpo de 'n perìodo de decadènsa , endèl 1969, per vìa de l'enteresamènt de papa Pàol VI, l'è stàda riconsegnàda ai frà olivetàni. Al dé d'encö, la g'ha recüperàt 'na bùna part del sò splendùr e l'è turnàda a éser en cèntro de spiritualità de 'mportànsa.


A Rudènch g'ha séde l'Asociasiù Calcio Rudènch-Saià, società de fóbal nasìda 'ndèl 1983, che 'ndela stagiù 2010-2011 la züga 'ndèl campiunàt de Lega Pro Segónda Diviziù. La züga 'ndel Stadio Pulispurtìf Cumünàl, en via Culumbàra, n°1. L'è 'na strütüra che la g'ha 'n teré de zöch per el fóbal en èrba de 105x65 méter e 'na tribüna lateràl da 2.500 pòscc per sintàs zó.


Evulusiù demogràfica

Modifega



Abitant censid

Riferimèncc

Modifega
  1. Statìstiche demogràfiche ISTAT. Statìstiche sö la popolasiù del Istitùto Nasiunàl de Statìstica relatìve al 31 de Dezember 2015.