Wikipedia

Piero Parodi

cantànte e conpoxitô lìgure
ZE
 Quésta pàgina a l'é scrîta in zenéize, segóndo a grafîa ofiçiâ

Piero Parodi (Zêna, 29 zùgno 1935 - 21 zenâ 2022), inte l'anàgrafe Pietro Paolo Parodi, o l'êa 'n cantànte e conpoxitô lìgure, tra i ciù inportànti da mûxica folk in zenéize.

'Na vêgia föto do Piero Parodi

Vìtta

modìfica

«A génte a cànta con mi; a se divèrte e a rîe in zenéize. Tiribi, taraba. A seiçénto. Cànto perché són inbriægo. A l'êa 'na figétta... tùtte cansoìn fæte insémme co-o pùblico, ch'o bàtte e màn in sciô rìtmo. Ma e ciù grénde ciocâte de màn ghe l'ò quànde cànto Riconoscénsa ò Sénsa moæ: alôa a génte a sta in scilénçio e a-a fìn, gh'é tànta comoçión e ànche quàrche stìssa inti éuggi, cómme 'n abràsso stréito: mi e a mæ génte... I zenéixi són coscì; e mi són zenéize»

(Çitaçión do Parodi[1])

O debùtto

modìfica
 
O Piero Parodi inte unn-a de sò prìmme apariçioìn

O l'é nasciûo into quartê de Séstri, vegnìndo sciù co-a pasción pe-o cànto za da zoêno, ànche aprêuvo a-o fæto ch'o l'avéiva 'na grànde fòrsa inta vôxe, incomensàndo coscì a studiâ o cànto co-o méistro Giobini, o méistro Carbone e o méistro Mario D'Alba. Into 1958 gh'é stæta a sò prìmma apariçión inte 'na trasmisción radiofònica, ö sæ La ventiquattresima ora do Mario Riva, insémme a-o Claudio Villa e a-o Johnny Dorelli. A ògni mòddo, prìmma de fâse conósce cómme avoxòu cantànte in zenéize, pe vàrri ànni o l'à fæto a gavétta cantàndo in italiàn in scê nâve da croxêa americànn-e Constitution e Indipendence.

Into 1965 o l'à firmòu o sò prìmmo contràtto co-ina câza discogràfica, a Pig, co-a sò prìmma incixón, "A seissento" (A seiçénto in grafîa ofiçiâ), che ancón a-a giornâ d'ancheu a l'é o sò ciù grànde sucèsso. Defæti, con ciù de çinqueçentomîa còpie vendûe, o l'é stæto un di ciù inportànti dìschi in zenéize mâi pùblichæ.

Into 1966 o l'à parteçipòu a numerôxi spetàcoli co-o Paolo Villaggio, a l'época 'n debutànte. L'ànno dòppo o l'à goagnòu o "Festivàl da cansón zenéize" con "A canson da Madaenn-a" (A cansón da Madænn-a in grafîa ofiçiâ), tèsto ch'o l'avéiva creòu 'n çèrto sciâto aprêuvo a-o têma tratòu, dæto che 'sta cansón chi a pàrla da prostituçión, a quæ a l'êa stæta do tùtto vietâ dêx'ànni prìmma co-a coscì dîta lézze Merlìn. A-o Parodi o l'é dónca da riconósce o mérito d'êse stæto un di prìmmi cantànti in zenéize a parlâ inti pròppi péssi de questioìn sociâli ò d'atoalitæ, contriboìndo a alargâ e prospetîve da cansón lìgure.

In televixón

modìfica
 
Exibiçión do Parödi inte 'na trasmisción televixîva

Tra o 1968 e l'ànno dòppo, cómme raprezentànte da Ligùria, o Parödi o l'à parteçipòu a-o Festivàl internaçionâle da cansón folk, festivàl ch'o l'é stæto trasmìsso in dirètta a-a televixón de l'Itàlia intêgra. Into 1969 o l'à goâgnòu o Festivàl da cansón zenéize co-o sò pésso Profummo de Zena (Profùmmo de Zêna in grafîa ofiçiâ) e, inti mæximi ànni, o l'à fæto pàrte de comédie muxicâli T'ae presente o carrossezzo? (T'ae prezénte o carosézzo? in grafîa ofiçiâ) e Figgieu baixinn-a (Figeu bæxìnn-a in grafîa ofiçiâ) insémme a-a Conpagnîa universcitâia zenéize "Gilbèrto Gövi".

In quélli ànni gh'é stæta de inportànte colaboraçioìn con âtri outoî, spécce Gian Piero Reverberi e Fabrizio De André; co-o De André ch'o l'à preparòu e mûxiche de Ballata triste (tèsto de l'Elio Petrucci) e de A famiggia di Lippe (tèsto de Piero Campodonico). O Parödi o l'à ànche scrîto, into mæximo perîodo, a versción in zenéize, a cûa de Cesare G. Romana, da famôza cansón do De André "Bocca di rosa".

Into 1970 o l'é stæto ciamòu da Marcello Marchesi pe parteçipâ a-o progràmma Ti piace la mia faccia?, con condutoî i fræ Mario e Pippo Santonastaso. Óltre a-a sìgla d'avertûa, ch'a l'êa o sò famôzo pésso e desligaléngoa "Tiribi taraba", o Parödi o l'à interpretòu âtre cansoìn in léngoa lìgure ascì, ma adàtæ pe l'òcaxón in italiàn.

Into 1972 o l'à goâgnòu o Calladium d'öo pe-o cabaré, òcaxón inta quæ o gh'é stæto o debù a-a televixón do còmico Bèppe Grìllo, pe pöi parteçipâ a-a trasmisción televixîva Il buono e il cattivo ascì, condûta da Cochi Ponzoni e Renato Pozzetto. L'ànno dòppo o l'à òrganizòu, insémme a Sandra Mondaini e a Franca Valeri, o variêtæ Ah l'amore, pe pöi conparî inta fàrsa in léngoa lìgure La cena della leva, ànche quésta trasmìssa a-a televixón naçionâle.

Into 1974 o l'à parteçipòu a-a trasmisción televixîva Adesso musica, con condutoî Vanna Brosio e Nino Fuscagni, óltre a goâgnâ di âtri prémmi e riconosciménti, cómme o Premio Genoa Folk in qualitæ de raprezentànte do folclôre lìgure into móndo, e o Prémmio naçionâle a-o parolê de Monticelli Terme, pi-â cansón A Maenn-a, dedicâ a-o quartê de Zêna da-o mæximo nómme. O pésso, o quæ o pàrla de profónde trasformaçioìn urbanìstiche a-e quæ a l'êa sotopòsta a çitæ de Zêna in quélli ànni, o l'é stæto muxicòu da-o Vittorio De Scalzi, che a l'época o l'êa o càppo do grùppo rock di New Trolls.

Inti ànni òtànta o l'é stæto ciamòu da-a Rai a parteçipâ a vàrri progràmmi a-a televixón dedichæ a-a çitæ de Zêna, cómme quélli pe l'Euroflora ò pe-o salón nàotico, óltre che a-i variêtæ Ciammo o martin pescou e Canta che non ti passa, tùtti doî sótt'a-a regîa do Paolo Macioti.

I ùrtimi ànni

modìfica
 
'Na föto ciù recénte do Parödi

Scibén che, inte 'sto perîodo chi, o no l'à scrîto goæi cansoìn, inti ùrtimi ànni o Parödi o l'à goâgnòu numerôxi prémmi e riconosciménti, pi-â ciù pàrte dedichæ a-a sò cariêra. Óltre a-o prémmio da Región Ligùria, ciamòu "Prémmio Regionâle Lìgure" (goâgnòu inti ànni 1970, 1972, 1990 e 1992), o l'à riçevûo o prémmio dedicòu a-o Giöxèppe Marzari, inte l'ediçión do 1992, e quéllo dedicòu a-i artìsti lìguri, into 2005. Quàrche ànno prìmma, into 1984, o l'é stæto nominòu da-o prescidénte da repùbrica Sàndro Pertini co-o tìtolo de Cavaliêre a-o mérito da Repùbrica italiànn-a.

Inti ànni a segoî, o Parödi o l'à parteçipòu a 'n grànde nùmero de spetàcoli d'in gîo pe-i tiâtri e-e ciàsse de tùtta Ligùria, perîodo a-o quæ a remónta 'na série de colaboraçioìn con di nêuvi grùppi muxicâli, cómme La Rosa Tatuata, pi-â produçión de l'àlbon Ardesia grixa do 1994, e i Buio Pesto, inte l'àlbum Contime 'na stoja, do 1999. O l'à reçitòu ànche in dôe pelìcole da quésti realizæ, ö sæ Capitan Basilico e Capitan Basilico 2, co-a regîa do Massimo Morini.

Into 2012, insémme a-o grùppo di Artìsti Unîi pe Zêna, o l'à fæto pàrte do progètto Ora che, pésso scrîto da-o Max Campioni, prodûto da-o Verdiano Vera e publicòu da-a câza discogràfica Maia Records, realizòu pe arechéugge donaçioìn in agiùtto a-i colpîi da l'aluvión de Zêna di 4 de novénbre do 2011; progètto into quæ a gh'é stæta a partecipaçión de vàrri muxicìsti e cantànti do móndo da mûxica zenéize.

Discografîa

modìfica

A sò prìmma registraçioìn a l'é do 1965 e, da quéllo moménto, lê o l'à publicòu trentaçìnque dìschi, di quæ n'é stæto vendûo 'n milión e mêzo de còpie, e chìnze àlbom. Tra 'sti àlbon chi, o sò CD do 2010, "L'urtimo di zeneixi", o peu êse conscideròu cómme 'n'arecugéita de tùtto o sò travàggio, da-e prìmme cansoìn a-i péssi ciù recénti.

Àlbon

modìfica
  • 1966 - Genova canta (Pig, AVA 712)
  • 1967 - Genova canta n. 2 (Pig, AVA 714)
  • 1968 - Genova canta n. 3 (Pig, AVA 717)
  • 1970 - Piero Parodi canta Zena (Il Falò, CAD 604)
  • 1974 - Rumenta ed altro (Area Record, ARLP 14006)
  • 1976 - Che tempi felici (Area Record, ARMC 14011)
  • 1978 - Genova ti ama (Discofolk, MB 1018)
  • 1980 - Saluti da Genova (Discofolk, MB 1024)
  • 1982 - Son l'urtimo che diggo moae (Discofolk, MB 1047)
  • 1988 - Niatri zeneixi (Area Record, ARMC 50001)
  • 1994 - Ardesia grixa (Centro Disco, MC 1001)
  • 1999 - Contime 'na stoja (Grigua Dischi, GRG 006)
  • 2009 - Fuenta (O Sécolo, CD 07012009)
  • 2010 - L'urtimo di zeneixi (New Com Italia, CD 12010)
  • 2017 - Genoa, a mae vitta (Canto libero, CD 0063701072) AA.VV.

Dìschi

modìfica

Filmografîa

modìfica

Nòtte

modìfica
  1. ↑ A Compagna, artìcolo scrîto da Milena Medicina into boletìn n. 2 avrî-zùgno 2022

Bibliografîa

modìfica

Âtri progètti

modìfica

Colegaménti estèrni

modìfica
Contròllo de outoritæVIAF (EN) 3142153596632951900007 · ISNI (EN) 0000 0004 7619 2168 · SBN (IT) LIGV008626 · WorldCat Identities (EN) 3142153596632951900007
Estræto da "https://lij.wikipedia.org/w/index.php?title=Piero_Parodi&oldid=235510"