1542
1542 waor e gewoen jaor wat begós op 'ne zondag volgens de Juliaanse kalender.
Gebäörtenisse
[bewirk | brón bewèrke]- 2 fibberwarie - In de slaag bij Baçente pakke Portugese tróppe in deens vaan de Ethiopische keuningin Sabla Wengel e door moslims bezat fort trök.
- 13 fibberwarie - Catherine Howard, de vijfde vrouw vaan Hendrik VIII vaan Ingeland weurt um euverspeul t'r doed gebrach.
- 14 fibberwarie - Nao drei mislökde poginge um op dees plaots 'n kolonie te bouwe stiechte de Spanjole Guadalajara.
- 8 miert - De Fransen ambassadeur Antoine Escalin des Eymars kump oet Constantinopel trök mèt e boondgenoetsjap tösse Fraankriek en 't Osmaans Riek, tege Sjarel V.
- miert - 'n Gróp hoofdames perbeert keizer Jiajing te vermaorde. Ze weure geëxecuteerd door liching.
- aprèl - De Portugeze in Ethiopië (zuug bove) versloon de legers vaan Ahmad ibn Ibrahim al-Ghazi twie kier in de slaag bij Jarte.
- 19 mei - 't Keuninkriek Prome weurt door de Birmese Taungoedynastie ingelief.
- 12 juli - Keizer Sjarel V verklaort d'n oorlog aon Frans I vaan Fraankriek.
- 24 augustus - De Sjotte versloon de Ingelse in de slaag bij Haddon Rig.
- 27 augustus - De stad Hildesheim verklaort ziech lutheraans.
- 28 augustus - In de slaag bij Wolfa weurt 't Portugees hölpleger door de moslims verslage; hunne kaptein Christóvão da Gama weurt geëxecuteerd.
- 28 september - Juan Rodríguez Cabrillo, Portugesen oontdèkkingsreizeger in Spaonsen deens, stiech San Diego, daan nog noonder de naom San Miguel.
- 24 november - In de slaag bij Solway Moss versloon de Ingelse de Sjotte.
- 14 december - 't Pasgebore keend Mary Stuart weurt keuningin vaan Sjotland nao d'n doed vaan häöre pa Jacobus V.
Datum oonbekind
[bewirk | brón bewèrke]- E Portugees sjeep oonder Fernão Mendes Pinto land in Japan. Dit is 't ierste contak tösse Japan en 't weste.
- Paus Paulus III stiech de Kónkergatie veur de Geluifslier, 'n instituut wat de Inquisitie regelt.
- Kestiel Terworm weurt door 'ne brand verrinneweerd.
Gebore
[bewirk | brón bewèrke]- 24 juni - Johannes vaan 't Kruus, Spaonsen theoloog en mysticus
- 25 september - Elizabeth vaan Nassau-Dillenburg, zöster vaan Wöllem de Zwieger
- 1 oktober - Álvaro de Mendaña de Neira, Spaonsen oontdèkkingsreizeger
- 15 oktober - Akbar de Groete, heerser van 't Mughalriek
- 8 december - Mary Stuart, keuningin vaan Sjotland
Gesjtorve
[bewirk | brón bewèrke]- 13 fibberwarie - Catherine Howard, Ingelse edele en keuningin-vrouw (ca. 19)
- 19 juni - Leo Jud, Zwitserse kèrkhervörmer (ca. 60)
- 15 juli - Lisa del Giocondo, Italiaanse edelvrouw, dinkelek model veur de Mona Lisa (63)
- 11 oktober - Thomas Wyatt, Ingelsen diechter en diplomaot (ca. 39)
- 14 december - Jacobus V vaan Sjotland (30)