Virusse
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
E virus is 'n wieväölheid aan irfelik matterjaal (det kan zowaal RNA es DNA zeen), die gewuuenlik is ingeslaoten in 'n ómhulsel van eiwit. Sómtieds guuef 't ouch nag 'n envelop, e membraan ('n dóbbel fosfolipidelaog) en glycoproteïne. Dit litste kump allein veur bie deerlike virusse.
Virusse kónne zich neet zelf veurtplantje, mer allein mit behölp van 'ne gashieër, det te betrachte vèltj es de ultiem vorm van parasitisme. Virusse waere gewuuenlik neet es 'n organisme gezeen, ómdet die neet de nuuedzakelike kènmirke van laeve vertuuene.
Virusse zeen waal verwantj aan organisme en vertuuene dudelik evolutie, en meistes zelfs väöl snelder es de organisme. 't Vakgebied det zich besjeftig mit virusse hètj de virologie.
d'n Typische diamaeter van e virus ligk tösse de 20 en 300 nanomaeter. Recèntelik zeen in amoebe reuzevirusse óntdèk mit afmaetinge toet 750 nanomaeter.
Antibiotica zeen neet effectief taenge viraal infecties. De ènsigste gooj raeje woveur sómtieds (in Nederlandj minder es in 't Belsj) antibiotica waere veurgesjreve wen emes 'n viraal infectie haet is veur te veurkómme det 'n opportunistische bacterie-infectie es kómplikaasje optreudj.