Түштүк Америка
Түштүк Америка | |
Батыш жарым шарынын картасындагы Түштүк Америка | |
Аянты |
17 840 000 км² |
---|---|
Калкы |
438 039 139 адам |
Жыштыгы |
21,4 адам/км² |
Этнохороними |
түштүк америкалык, түштүк америкалыктар |
Курамында |
13 |
Көз каранды өлкөлөр |
3 |
Тилдери |
индей тилдеринде, португалча, испанча, англисче, нидерландча |
Убакыт аралыгы | |
Ири шаарлары |
Сан-Паулу (12,1 млн)
|
Түштүк Америка Викиказынада |
Түштүк Америка — Батыш жарым шардын түштүгүндө жайгашкан Жер планетасынын алты континентинин (материгинин) бири (караңыз: континент). Батышынан — Тынч океан, чыгышынан — Атлантика, түндүгүнөн — эки Американын ортосундагы табигый чек болгон Кариб деңизи менен чулганат. Материктин түндүк-батышындагы Панама моюнчасы Түштүк Американы Түндүк Америка менен байланыштырат. Эки континент кошулуп Америка дүйнө бөлүгүн түзөт.
Түштүк Американын жер аянты 17,840,000 чарчы километр (6,890,000 чарчы миль) же Жер бетинин дээрлик 3,5 пайызын түзөт. Түштүк Америка аймак боюнча төртүнчү орунда (Азия, Африка жана Түндүк Америкадан кийин) жана калкынын саны боюнча бешинчи орунда (Азия, Африка, Европа жана Түндүк Америкадан кийин) турат.
Этимология
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Континенттин аталышында «Америка» сөзүн Мартин Вальдземюллер, Америго Веспуччи атынын латын вариантын картага түшүрүп жатып биринчилерден болуп колдонгон, ал эми Веспуччи жердин Христофор Колумб тарабынан ачылышы Индияга таандыгы жок, жана бул жер Европалыктарга мурда белгисиз болгон Жаңы Дүйнө деп сунуштаган.
Тарыхы
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Географиялык изилдөөлөр
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Географиясы
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Геологиясы
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Климаты
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Гидрографиясы
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Саясий-мамлекеттик түзүлүшү
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Саясаты
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Калкы
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Экономикасы
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Туризм
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Маданияты
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Дагы караңыз
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Булактар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Шилтемелер
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Дүйнө макроаймактары | |
---|---|
Европа | Батыш • Чыгыш • Түштүк-Чыгыш • Түштүк • Түштүк-Батыш • Батыш • Түндүк-Батыш • Борбордук |
Азия | Түндүк (Сибирь) • Түштүк-Батыш • Жакынкы Чыгыш • Ортоңку Чыгыш • Түштүк Кавказ (жарым-жартылай) • Борбордук • Орто Азия • Чыгыш • Ыраакы Чыгыш • Түштүк • Түштүк-Чыгыш |
Африка | Түндүк • Батыш • Борбордук • Чыгыш • Түштүк |
Америка | Түндүк • Вест-Индия • Латын • Борбордук • Түштүк |
Океания | Австралия жана Океания • Меланезия • Микронезия • Полинезия |
Полярдык аймактар | Арктика • Антарктика |
Океандар | Атлантика океаны • Инди • Түндүк Муз • Тынч • Түштүк |