Terbiom
Ensampel a | Elven gymyk |
---|---|
Furvell gymyk | Tb |
Dydhyas diskudhans | 1843 |
Niver atomek | 65 |
Elektronegedhegedh | 1.2 |
Rann a | lanthanid, period 6 |
Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia |
Elven gymyk yw terbiom, niver 65 y'n Vosen Beriodek. Y furvell yw Tb. An hanow a dheu dhyworth tre Ytterby yn Sweden. Terbiom yw onan a beder elven henwys dhyworth an dre ma. Onan a'n elvennow dor-tanow po lanthanid yw. Nyns eus rann vewoniethel dhe'n elven. Pur serrys yw polter ha kesstoffow terbiom dhe'n kroghen ha lagasow.
Enyshes veu terbiom rag an kynsa prys yn 1843 gans Carl Gustaf Mosander yn Stockholm. Ev a gavas terbiom dhyworth dor yttria (ytriom oksid) . Chif moon terbiom, kepar hag an elvennow lanthanid erel, yw monazit, mes yn mynsow pur vunys (yn acheson monazit - 0.05%). Askorrans ollvysel yw a-dro dhe 10 tonnas an vledhen, dre vras yn China ha'n Statys Unys. Nyns eus meur a dhevnydhyow dhe derbiom, drefen y vos mar danow ha kostek (pedergweyth pris platinom). Gnasen goynt kesalkenyow terbiom yw aga bos hirheys po berrheys pan vo yn park tennvenek, rag ensampel kemyskans a derbiom, dysprosiom ha horn (Tb0.3Dy0.5Fe2), henwys terfenol-D. Kesalkenyow avel hemma a yll synsi meur a nerthedh, ha godhonydhyon a wra hwithrans dhe weles mar kyll terfenol-D oberi jynnow ha pompyow munys. Usys yw terbiom yn laserow ha bollennow golow nerthedh isel.
Poos atomek terbiom yw 158.93, y boynt teudhi yw 1356°C ha'y boynt bryjyon yw 3120°C. Y dhosedh yw 8.23kg an liter. Alkan arghansek yw, medhel lowr dhe dreghi gans kollell.
Mirva
[golegi | pennfenten]-
Carl Gustav Mosander
-
Monazit
-
Ytterby
-
Usys yw terbiom yn devisyow studh-soled
-
Usys yw terfenol-D yn treusydhyon tennvenstrothys (magnetostrictive transducers)