Jump to content

Krey

Dhyworth Wikipedya, an godhoniador rydh
Ensampel a karrek wodhosek Edit this on Wikidata
Klass kalgh Edit this on Wikidata
Liw/yow gwynn Edit this on Wikidata
Commons page Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia

Krey yw karrek garbonat godhosek tellek gwynn medhel. Furv a galgh yw komposys a'n moon kalcit, furvyes down yn-dann an mor gans gwaskans plankton korrwelek war leur an keynvor. Yn tipek, krey yw kalcit pur, CaCO3, gans 2% dhe 4% a vonyow erel hepken (dell yw usys kanndir ha monyow pri). Kemmyn yw krey a-dreus Europa west, yn arbennek yn Pow Frynk ha war arvow Pow Sows soth.

Furvyes veu krey y'n Oos Kalghek, nans yw 99 - 65 milvil vledhen. Krey yw mar gemmyn yn gweliow Kalghek bos an Oos Kalghek henwys dhyworta y'n hanow Sowsnek, Cretaceous (kreta yw krey yn Latin). Godhesys veu krey war estyllennow brastiryel yn morow a dhownder ynter 100 ha 600 meter, dres termyn pur segh. An fowt esknians dhyworth karrygi yn ogas a dhispleg puredh ughel krey.

Krey a furv tirfurvow arbennek drefen bos dewenadow. I a gomprehend kommow krey, goverow segh ha klegeryow krey.

Gwrians denel

[golegi | pennfenten]

Mengleudhys yw krey rag diwysyans, kepar ha kalgh tomm, bryckys ha putty drehevel, yn ammeth rag drehevel pH yn gweresow gans trenkter ughel. Usys yw rag krey "bordh du" rag skrifa ha golinya.