Jump to content

Island

Dhyworth Wikipedya, an godhoniador rydh
Lýðveldið Ísland
Baner Island Kota arvow Island
(Baner Island) (Kota arvow Island)
Lavar kenedhlek: nagonan
Desedhans Island yn Europa
Yethow soedhogel Islandek
Penn-sita Reykjavík
Moyha sita Reykjavík
Lywydh Guðni Th. Jóhannesson
Pennmenyster Bjarni Benediktsson
Enep 103,125 km²
Poblans (2013)
- Doesedh
321,857 a drigoryon
3.12 triger/km²
Anserghogeth dhiworth Rywvaneth Danmark
17ves a vis Metheven, 1944
Mona kemmyn Króna Islandek (ISK)
Amser UTC +0
Kan genedhlek Lofsöngur
Kodenn kesroesweyth .is
Kodenn pellgowser +354

Island (Islandek: Ísland [ˈistlant]), henwys ynwedh Rewenys po Repoblek Island yw pow enysek europek y’n Keynvor Atlantek Kledh, hag yw prederys dhe vos onan a’n Powyow Nordek. 329,100 yw y boblans, ha 103,000 km² y enep. Reykjavík yw an penncita, hag ynni hag y’n ranndir a-dro dhedhi yw trigys moy ha 60% poblans an pow.

Yma dhe Rewenys efander usel; nebes a-woles dhe’n Kylgh Arktek yw y dyller. Hemma a styr yn despit dh’y vos tommys gans an Strem Morblek, yma dhe Rewenys ayredh goyeyn; yma ytho dhodho an tanowa poblans yn Europa. Byw yw y dhororieth, hag yma y’n pows loskvenydhyow. Diannedh yw an pervedh gans y ayredh tundra; ev a gonsyst dre vras a dewes, mes lava, menydhyow ha rewivaow.

Herwydh derivas a’n lyver Landnámabók y tallathas an trevesigyans Rewenys yn 874 O.K. pan dheuth ha bos an chiften norgaghek Ingólfr Arnarson an kynsa trevesiger war an enys. Y’n kansvledhynnyow ow sewya y trevesigas yn Island Norgahysi ha tus a bowyow erel yn Skandinavi, keffrys ha kethyon wodhalek. Ynter 1262 ha 1814 yth o Island rewlys gans Norgagh, hag a’y wosa gans Danmark. Bys y’n 20ves kansvledhen y trestyas an pow dre vras dhe byskessa hag ammeth.

Island a dheuth ha bos anserhek yn 1918 ha Repoblek yn 1944. Y'n termyn a sewyas Nessa Bresel an Bys y teu ha bos Island onan a’n powyow moy golusek ha moy displegys y’n norvys. Hemm yw awos gweres a’n Plan Marshall ha jynnweythekheans an diwysyans pyskessa. 1994 yth o hi rann a Ranndir Erbysek Europa. Yn termyn an terosa arhansek treusvysek, yn 2008, y fyllis an kevreyth arhantti yn Rewenys, hag a gawsya iselweyth erbysek hag ankres politek. An erbysiedh a dhallathas omwellhe awos tornyasedh.

Yma dhe Rewenys erbysiedh marhas gans tollow isel yn ferthinek. Yma dhedhi kevreyth les Nordek gans y yeheswith universel hag adhyskans pennskol rag pub burjes. Usel yw yn renkyow parder, faster erbysek ha faster kowethasek. Dasnowedhadow yw ogas hag oll an tredan yw usys yn Rewenys.

An yeth kenedhlek ha sodhogel yw Islandek po Rewenysek. Yeth ermanek kledh yw hi. Faroyek ha nebes rannyethow a’n west a Norgagh yw an yethow ogassa dhedhi.