zivistan

Kurmancî

Bilêvkirin

IPA^(kilîd): /zɪvɪstˈˁɑːn/, زڤسطان، ظڤصطان
Deng (Bidlîs)
Kîtekirin: zi·vis·tan

Navdêr

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	zivistan	zivistan
Îzafe	zivistana	zivistanên
Çemandî	zivistanê	zivistanan
Nîşandera çemandî	wê zivistanê	wan zivistanan
Bangkirin	zivistanê	zivistanino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	zivistanek	zivistanin
Îzafe	zivistaneke	zivistanine
Çemandî	zivistanekê	zivistaninan

**Zivistanê** li gelek deveran berf dibare.

zivistan mê

sartirîn demsal,
demsala anku werza ji hemiyan sartir
(ku dikeve pey payizê û berî biharê)
- Lê mixabin, di şevekê ji şevên zivistanê de, bûyereke gellekî bed bi ser min de hat û hîşt ku kela xewnên min bi temamî hilweşe. — (Mamo KADER, Bêhnekê Bide Miriyan, Na Yayınları, 2018, r. 124, ISBN 9786059017848)

Bi alfabeyên din

kurdî-erebî: زڤستان‎ (dengnasî: زڤسطان، ظڤصطان)
kurdî-krîlî: зьвьстан

Herwiha

Jê

zivistanî

Bide ber

Demên salê
bihar	havîn	payiz	zivistan

Etîmolojî

Ji proto-hindûewropî *ǵʰéyōm / *ǵʰim- (zivistan) + di zimanên îranî yên niha û navîn de bi paşgira -stan. Hevreha soranî زستان‎ (zistan), kelhûrî/lekî/hewramî zimsan, zazakî zimistan, belûçî زمستان‎‎ (zimistan), farisî زمستان‎‎ (niha "zimistûn", berê "zimistan"), tacikî зимистон (zimiston), pehlewî zemistan, peştûyî ژمی‎‎ (žmī‎) (jimey), osetî зумӕг / зымӕг (zumeg/zimeg), avestayî 𐬰𐬆𐬨𐬋‎ (zimō), latviyayî zìema, lîtwanî žiemà, rusî/ukraynî зима́ (zimá), çekî/polonî zima, bulgarî зи́ма (zíma), ermenî ձմեռ (jmeṙ), hîtîtî 𒄀𒈠𒀭 (gi-ma-an /giman/), yûnaniya kevn χειμών (xeîmṓn), χεῖμα (xeîma), sanskrîtî हिम (himá), hindî हिम (him: berf), latînî hiems û hībernum (> fransî hiver, îtalî/portugalî inverno, spanî invierno)...

Paşgira -stan (ku adeten maneya "welat, war, cih" dide) li vê derê bi wateya "rewş" yan "dem" e. Bo herdu wateyên "welat" û "rewş" di eynî peyvê de, bidin ber "state" (1. rewş 2. dewlet) ya îngilîzî.

Di farisî de "tabistan" (havîn) jî ji "tab" (tav) + "-stan" hatiye çêkirin û maneya "dema/rewşa germ" dide, wek çawa ku "zivistan" jî yekser wateya "dema/rewşa sar" dide.

Hêjayî gotinê ye ku forma farisî زمستان‎‎ (niha "zimistûn", berê "zimistan") li gor dengnasiya farisî divê *dimistan/dimistûn anku bi D bûya (bidin ber: zanîn, zava). Lê forma farisî ya eslî winda bûye û forma wê ya niha berî 2000-3000 salan ji mediya kevn yan mediya navîn hatiye wergirtin.

Çavkanî:

Bi zaravayên din

Soranî: زستان‎ (zistan)

Soraniya germiyanî: zosan, zûsan

Kurdiya başûrî: ‌‌زمسان‎, ‌‌zimsan
Lekî: zimsan
Hewramî: zimsan
Zazakî: zimistan

Werger

Abxazî: аʒын (āʒən)
Adîgeyî: кӏымаф (č̣̍əmāf)
Afrîkansî: winter → af
Albanî: dimër → sq n
Alêwîtî: qanaq
Almanî: Winter → de n, Winterzeit → de m
Altayiya başûrî: кыш (kïš)
Alutor: лыӄлаӈ (ləqlaŋ)
Amharî: ክረምት (kərämt)
Aragonî: hibierno → an n
Aromanî: earnã m, iarã m, earãnã m
Asamî: শীতকাল (xitokal), শীত (xit), জাৰ (zar), ঠাণ্ডাৰ দিন (thandar din)
Astûrî: iviernu → ast n
Atayalî: qmisan
Avarî: хасел (χasel)
Avestayî: 𐬰𐬌𐬌𐬃‎ (ziiā̊)
Aynuyî: マタ (mata)
Azerî: qış → az, zimistan
Baskî: negu → eu
Başkîrî: ҡыш (qïš)
Batsbî: ჺა (ʿa)
Belarusî: зіма́ m (zimá)
Bella koola: sutk
Belûçî: زمستان‎
Bengalî: শীতকাল (śitkal), শীত → bn (śit)
Bîkoliya naverast: taglipot
Bretonî: goañv → br n
Bruneyî: musim sajuk
Bulgarî: зи́ма → bg m (zíma)
Burmayî: ဆောင်း → my (hcaung:), ဆောင်းရာသီ (hcaung:rasi), ဆောင်းတွင်း → my (hcaung:twang:), ဟေမန် → my (heman), ဟေမန္တ (hemanta.)
Buryatî: үбэл (übel)
Çeçenî: ӏа (ʿa)
Çekî: zima → cs m
Çerokî: ᎪᎳ (gola)
Çeyenî: áa'e
Çînî:
Kantonî: 冬天 (dung¹ tin¹), 冬季 (dung¹ gwai³)

Dunganî: дунтян (dunti͡an), хантян (hanti͡an)

Hakkayî: 寒天 (hòn-thiên), 冷天 (lâng-thiên)

Mandarînî: 冬天 → zh (dōngtiān), 冬季 → zh (dōngjì)

Minnanî: 冬天 → zh-min-nan (tang-thiⁿ), 寒人 → zh-min-nan (kôaⁿ--lâng), 寒天 → zh-min-nan (kôaⁿ-thiⁿ)
Çukçî: ԓьэԓеӈ (ḷʹėḷeṇ)
Çuvaşî: хӗл (hĕl)
Dalmatî: inviarno n
Danmarkî: vinter → da
Divehî: ފިނި މޫސުން‎ (fini mūsun̊)
Dinajpuria: জাড় (jaṛ)
Elfdalî: witter
Endonezyayî: musim dingin → id
Erebî: شِتَاء‎ → ar n (šitāʾ)
Erebiya misrî: شتا‎ n (šita)

Erebiya başûrê şamê: شتا‎ n (šita), شتوية‎ n (šatawiyye, šatwiyye)
Ermenî: ձմեռ → hy (jmeṙ)
Ermeniya kevn: ձմեռն (jmeṙn)
Erzayî: теле (tele)
Esperantoyî: vintro → eo
Estonî: talv → et
Evenî: тугэни (tugəņi)
Evenkî: тугэни (tugəņi)
Farisî: زمستان‎ → fa (zemestân)
Ferî: vetur n
Fînî: talvi → fi
Fransiya kevn: yver n
Fransiya navîn: yver n
Fransî: hiver → fr n
Friyolî: unviêr n
Frîsiya bakur: wunter n, wonter n, Wunter n
Frîsiya saterlandî: Winter
Frîsî: winter → fy
Gaelîka skotî: geamhradh n
Galîsî: inverno → gl n
Gamîlaraayî: dhandarraa
Gujaratî: શિશિર (śiśir)
Gurcî: ზამთარი → ka (zamtari)
Harsusiyî: śetew
Hawsayî: hunturu
Higaononî: tingtino
Hindî: सर्दी → hi m (sardī), जाड़ा → hi n (jāṛā), शिशिर → hi (śiśir)
Hîtîtî: 𒄀𒈠𒀭 (giman)
Hmongî: caij ntuj no
Holendî: winter → nl n
Hunsrikî: Winter n
Îbranî: חורף / חֹרֶף‎ → he n (khóref)
Îdoyî: vintro → io
Îngilîziya kevn: winter n
Îngilîziya navîn: winter, winter
Îngilîzî: winter → en
Îngriyî: talvi
Îngûşî: ӏа (ʿa)
Înterlîngua: hiberno → ia
Îrlendiya kevn: gemred nt
Îrlendî: geimhreadh → ga n
Îtalî: inverno → it n
Îzlendî: vetur → is n
Japonî: 冬 → ja (ふゆ, fuyu), 冬季 → ja (とうき, tōki)
Kalalîsûtî: ukioq, ukioĸ
Kalmîkî: үвл (üvl)
Kannadayî: ಚಳಿಗಾಲ → kn (caḷigāla)
Kapampanganî: amyam, amian
Karaçay-balkarî: къыш
Karelî: talvi
Kaşûbî: zëma → csb m
Katalanî: hivern → ca n
Keşmîrî: وَنٛدٕ‎ (vandụ), شِشُر‎ → ks (śiśur)
Kirgizî: кыш → ky (kış)
Kîmaragangî: tiya tosogit
Kîngalî: ශිශිර ඍතුව (śiśira r̥tuwa)
Klamatî-modokî: loldam
Koreyî: 겨울 → ko (gyeoul), 동계(冬季) (donggye)
Hewramî: zimsan‎
Kornî: gwav n
Kreyoliya fransî ya Louisiana: livè, livær, ivèr
Krî:
Kriya woods: ᐱᐳᐣ
Latgalî: zīma
Latînî: hiems → la m, hibernus → la n
Latviyayî: ziema → lv m
Lawsî: ລະດູໜາວ → lo (la dū nāo), ຣະດູຫນາວ (ra dū nāo), ສິສີຣະ (si sī ra), ສິສີລະ (si sī la)
Lezgînî: кьуьд (q̇üd)
Lîgûrî: inverno n
Lîtwanî: žiema → lt m
Luksembûrgî: Wanter → lb n
Luşûtsîdî: pədt'əs
Mòçenoyî: binter n
Makedonî: зима m (zima)
Malayalamî: ശീതകാലം (śītakālaṃ), ശൈത്യം → ml (śaityaṃ)
Malezî: musim dingin, musim salji, musim sejuk
Maltayî: xitwa
Mançûyî: ᡨᡠᠸᡝᡵᡳ (tuweri)
Manksî: geurey n
Mansî: та̄л (tāl)
Maorî: takurua, mākeremumu, makariri
Maratî: शिशिर (śiśir)
Marî:
Mariya rojhilatî: теле
Mecarî: tél → hu
Megrelî: ზოთონჯი (zotonǯi)
Miyakoyî: フユ (fuyu)
Mîrandî: ambierno
Mokşayî: тяла (tjala)
Mongolî:
Kirîlî: өвөл → mn (övöl)

Mongolî: ᠡᠪᠦᠯ (ebül)
Montagnaîsî: pipun
Nanayî: туэ
Navajoyî: hai
Nedersaksî:
Almaniya jêrîn a almanî: Winter n, Wintertiet m
Nepalî: शिशिर (śiśir)
Nîvxî: т’улф (tʼulf)
Norwecî:
Norwecî: vinter → no n

Norweciya nînorskî: vinter → nn n
Ohloniya başûr: tiurisguai
Oksîtanî: ivèrn → oc n
Oriyayî: ଶୀତ → or (śītô)
Oromoyî: ganna
Osetî: зымӕг (zymæg)
Oygurî: قىش‎ (qish)
Oyratiya nivîsî: ᡉᡋᡉᠯ (übül)
Ozbekî: qish → uz
Peştûyî: ژمۍ‎ (žaməy)
Plodîşî: Winta n
Polabî: zaimă m
Polonî: zima → pl m
Portugalî: inverno → pt n
Prusiya kevn: semo
Puncabî: ਸਰਦੀ → pa m (sardī), ਸਿਆਲ਼ n (siāḷa), ਪਾਲ਼ਾ n (pāḷā)
Qazaxî: қыс → kk (qys)
Rohingyayî: cítkal
Romagnolî: invéran n
Romancî: enviern n
Romanî: ivend n
Romanyayî: iarnă → ro m
Rusî: зима́ → ru m (zimá)
Rusînî: зима́ m (zymá)
Samî:
Samiya kildînî: та̄лльв (tāllʹv)

Samiya bakurî: dálvi
Samiya skoltî: täʹlvv
Sanskrîtî: हिम → sa n (hima), हेमन्त → sa n (hemanta)
Sardînî: ibérru n
Sebwanoyî: tingtugnaw
Sicîlî: nvèrnu n, mmernu → scn n, viernu n
Sindhî: سِيارو‎ (siyārō)
Sirananî: wenter
Sirboxirwatî:
Kirîlî: зи́ма m

Latînî: zíma → sh m
Slaviya kevn:
Kirîlî: зима m (zima)

Glagolîtîk: ⰸⰹⰿⰰ m (zima)
Slaviya rojavayî ya kevn: зима m (zima)
Slovakî: zima → sk m
Slovenî: zíma → sl m
Somalî: jiilaal → so
Sorbî:
Sorbiya jêrîn: zyma m

Sorbiya jorîn: zyma m
Spanî: invierno → es n
Svanî: ლინთვ (lintv)
Swabî: Wãẽder, Wẽnder
Swahîlî: kipupwe, majira ya baridi, kipindi cha baridi
Swêdî: vinter → sv g
Tacikî: зимистон → tg (zimiston)
Tagalogî: taglamig, tagniyebe, tagyelo
Talişî: зымсон (zımson)
Tamîlî: குளிர் காலம் → ta (kuḷir kālam)
Tarifitî: tajrest m
Tayî: ฤดูหนาว → th, หน้าหนาว → th, เหมันต์ → th, เดือนเย็น → th
Telûgûyî: చలికాలం → te (calikālaṃ), శీతకాలము → te (śītakālamu)
Temazîxtiya atlasa navendî: ⵜⴰⴳⵔⵙⵜ (tagrst)
Teteriya krîmî: qış
Teterî: кыш → tt (qış)
Tigrînî: ክረምቲ (kərämti)
Tirkî: kış → tr
Tirkmenî: gyş
Tîbetî: དགུན་ཀ (dgun ka), དགུན (dgun)
Tlingitî: táakw
Tuvanî: кыш (kış)
Udmurtî: тол (tol)
Ulçî: туэ
Urdûyî: سردی‎ → ur m (sardī), جاڑا‎ n (jāṛā), سرما‎ n (sarmā), زمستان‎ n (zimastān)
Ûkraynî: зима́ → uk m (zymá)
Venîsî: inverno → vec n, invèrno → vec n
Viyetnamî: mùa đông → vi (務冬), đông → vi (冬)
Volapûkî: nifüp → vo
Walonî: ivier → wa n
Weylsî: gaeaf → cy n
Wîlamowî: wynter n
Wînnebagoyî: mąąnį
Wolofî: cóoróon
Xakasî: хысхы (xısxı)
Ximêrî: សិសិរៈ → km (seserĕəʼ), ហេមន្ត → km (heemntɑɑ)
Xîtanî: 𘲚𘲀
Xosayî: ubusika
Yagnobî: зимистон
Yakutî: кыһын (kıhın)
Yidîşî: ווינטער‎ → yi n (vinter)
Yorubayî: ìgbà òtútù
Yupîkiya navendî: uksuq
Yûnanî: χειμώνας → el n (cheimónas)
Kevn: χειμών n (kheimṓn)
Zhuangî: seizdoeng, seiznit, doeng

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.