nîr
Xuyakirin
Bilêvkirin
[biguhêre]Navdêr
[biguhêre]Zayenda nêr a binavkirî | ||
---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | nîr | nîr |
Îzafe | nîrê | nîrên |
Çemandî | nîrî | nîran |
Nîşandera çemandî | wî nîrî | wan nîran |
Bangkirin | nîro | nîrino |
Zayenda nêr a nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | nîrek | nîrin |
Îzafe | nîrekî | nîrine |
Çemandî | nîrekî | nîrinan |
nîr nêr
- yûx, cûx, tûxt, bondurẍa
darê ku du ga û gamêş pê tên zeftkirin dema cot pê tê kirin yan erebe pê tê kêşan- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
- (mecazî) zilm, zordestî, stem, bindestî, koletî
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
Ji wêjeya klasîk
[biguhêre]- Yekrû ne li nik te kufr û îman
Yeksû ne li nik te xuld û nîran
Qehra xwe bikî eger tu zahir — (Ehmedê Xanî, Mem û Zîn, ~1692)
Bi alfabeyên din
[biguhêre]Têkilî
[biguhêre]Binêre herwiha
[biguhêre]Bide ber
[biguhêre]Etîmolojî
[biguhêre]Hevreha soranî نیر (nîr), kurdiya başûrî nîr, nîre, zazakî nîre, hemû ji erebî نير (nîr), hevreha îbrî ניר (nîr), aramî ܢܝܪܐ (nîra), akadî nîru [[1]]. hevwateya wê ya ji proto-hindûewropî anku "yox / yok" di farisî û gelek zimanên din yên hindûewropî de maye (li beşa wergeran binêrin) lê ji kurdî ketiye. Hevwateya wê ya tirkî boyunduruk jî wek bandor ketiye zimanê nivîskî yê kurdî û di kurdî de maneya "tesîr" wergirtiye.
Werger
[biguhêre]- Albanî: zgjedhë → sq mê
- Almaniya bilind a kevn: joch n
- Almanî: Joch → de nêtar
- Çekî: jařmo → cs nêtar
- Danmarkî: åg → da
- Erebî: نير nêr
- Esperantoyî: jugo → eo
- Estonî: ike → et
- Farisî: یوغ → ku (îwẍ) (yûẍ)
- Fînî: ies → fi
- Fransî: joug → fr n
- Galîsî: xugo → gl nêr
- Grîkoyî: zio nêr
- Îdoyî: yugo → io
- Îngilîziya kevn: ġeoc nêtar
- Îngilîzî: yoke → en (1,2) ; servitude → en, slavery → en
- Katalanî: jou → ca
- Korsîkayî: coppiu
- Latînî: iugum nêtar
- Lîtwanî: jungas nêr
- Mecarî: iga → hu, járom → hu
- Polonî: jarzmo → pl
- Romanyayî: jug → ro n
- Rusî: иго → ru (igo) nêtar
- Sirboxirwatî: igo → sh nêtar, jaram → sh nêr
- Slovakî: jarmo nêtar
- Spanî: yugo → es nêr
- Swêdî: ok → sv nêtar
- Tirkî: boyunduruk → tr
- Walonî: djeu → wa nêr
- Yûnanî: ζυγός → el (zygós) nêr