hê
Xuyakirin
Bilêvkirin
[biguhêre]Hoker
[biguhêre]hê
- ta niha, heta noke, heya niho
- Ez hê jî diçim dibistanê.
- ta hingê, heta wê demê, heya wî wextî
- Hê nehatibû, ez derketim.
- ji wê, ji wî, ji wan; ji hindê, ji wê yekê, ji vê yekê
- Ev hê mezintir e. (Ev ji wê jî mezintir e.)
- hin yên din jî
- Hê pirs di serê min de mane.
Ji wêjeya klasîk
[biguhêre]- Me divê periya dilberê
Lê hê li uslûba berê
Lê kifş bibîte ji pencerê — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)
Herwiha
[biguhêre]Hevmane
[biguhêre]Bide ber
[biguhêre]Etîmolojî
[biguhêre]Herwiha hêj, hêjî, hên jî, hîn jî, hîn (3), hevreha farisî هنوز (henûz), pehlewî ehenûz, ji zimanên îranî. hêj û guhartoyên din ên bi /j/ jî nîşan didin ku gengaz e ku ji formek wek *henûj hatiye, bi têkiliya dengên kurdî j-farisî z, wek زن (zen) û jin. û>ê diyardeyeke berbelav e û bo mînakên ku j'ên dawîn di kurdî de dikevin binêre nimêj > devokî nimê, bêj > devokî /bê-/. Bi etîmolojiya gelêrî têkildarî jî kirine.
Werger
[biguhêre]hê, hê jî, hîna, hîna jî, hêşta
- Almanî: noch → de
- Aromanî: ningã, nica → roa-rup
- Azerî: hələ → az
- Baskî: oraindik
- Başkîrî: һаман (haman), һаман да (haman da)
- Bau bidayuh: bayuh
- Belarusî: яшчэ́ (jaščé)
- Bulgarî: о́ще → bg (óšte)
- Çamicuroyî: meye kala
- Çekî: stále → cs, ještě → cs
- Çînî:
- Çûkî: chuen
- Dalmatî: junkaura
- Danmarkî: stadig → da
- Erebî: لَا يَزَال (lā yazāl), اِلَى اَلْأٰن (ilā l-ʾān)
- Erebiya hîcazî: لِسَّة (lissa)
- Ermenî: դեռ → hy (deṙ)
- Esperantoyî: ankoraŭ
- Estonî: veel → et, ikka → et
- Farisî: هنوز → fa (hanuz)
- Fînî: vielä → fi, edelleen → fi, yhä → fi
- Fransî: encore → fr, toujours → fr
- Gurcî: კვლავაც (ḳvlavac), ჯერაც (ǯerac), კიდევ (ḳidev), ჯერ კიდევ (ǯer ḳidev), ისევ (isev), ჯერ ისევ (ǯer isev)
- Hindî: फिर भी (phir bhī)
- Holendî: nog → nl, nog steeds
- Îbranî: עוֹד → he
- Îdoyî: ankore → io
- Îngilîziya kevn: ġīet
- Îngilîzî: still → en; yet → en
- Înterlîngua: totevia
- Îrlendî: i gcónaí, fós, ar fad, go fóill
- Îtalî: ancora → it, tuttora → it
- Îzlendî: enn → is, ennþá → is
- Japonî: まだ → ja (mada), 依然として (izen to shite)
- Katalanî: encara → ca
- Komorî: raha
- Koreyî: 여전히 → ko (yeojeonhi), 아직 → ko (ajik), 계속 → ko (gyesok)
- Ladînoyî: ainda, dainda, yene
- Latînî: adhuc → la, etiamnum, etiamnunc
- Latviyayî: vēl, arvien vēl, joprojām
- Lîtwanî: dar → lt, vis dar
- Makedonî: се́ уште (sé ušte), уште (ušte)
- Malezî: masih
- Manksî: foast, foastagh, choud's shoh
- Maorî: tonu
- Mecarî: még → hu, még mindig → hu, továbbra is
- Nepalî: अझै पनि (ajhai pani)
- Norwecî:
- Ojibweyî: geyaabi
- Oksîtanî: encara → oc
- Osageyî: etxą́
- Plodîşî: doch
- Polonî: nadal → pl, wciąż → pl, dalej → pl, ciągle → pl, stale → pl, jeszcze → pl
- Portugalî: ainda → pt
- Romanyayî: încă → ro
- Rusî: ещё → ru (ješčó), всё ещё → ru (vsjó ješčó)
- Samiya bakurî: ain, vel
- Sirboxirwatî: još → sh, još uvijek
- Slaviya kevn:
- Kirîlî: ѥште (ješte)
- Slaviya rojavayî ya kevn: още (ošče)
- Slovakî: stále, ešte, nadalej
- Slovenî: šè → sl
- Sorbî:
- Sorbiya jêrîn: hyšći
- Spanî: todavía → es, aún → es
- Swêdî: fortfarande → sv, ännu → sv
- Talysh:
- Talişî: هنوز (hanuz)
- Tamîlî: இன்னும் → ta (iṉṉum)
- Telûgûyî: ఇంకా → te (iṅkā)
- Tirkî: hâlâ → tr, hala → tr
- Ûkraynî: ще → uk (šče), іще́ (iščé)
- Viyetnamî: còn → vi
- Weylsî: o hyd
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.
Navdêr
[biguhêre]hê mê
Formeke lêkerê
[biguhêre]hê
- (devokî) rehê demên neborî yê lêkera hatin
- Ew dihên. (Ew tên.)
- Tu ne dihêyî û ne jî diçî. (Tu ne tê û ne jî derî.)