Tengava Hurmiz
Tengava Hurmiz
| |
---|---|
Wêne:Hormuz map.png, Locatie Straat van Hormuz.PNG | |
Koordînat: 26°36′Bk 56°30′Rh / 26.600°Bk 56.500°Rh | |
Dewlet | Îran, Oman, Mîrgehên Yekbûyî yên Ereban |
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre |
Tengava Hurmiz (bi erebî: مضيق هرمز, lat. Medîq Hûrmûz; bi farisî: تنگه هرمز, lat. Tangeh-ye Hormoz) tengaveke di dera herî teng de bi firehîyeke 60 km, di Kendava Farsê de li rojhilata Kendava Omanê de Derya Erebî û Okyanûsa Hîndê digêhîne hev e. Di devê kendavê de Girava Hormuz he ye.
Di serdema kevnare de tengava hormuz ji bo keştiyan gering bû. Îroj keştî û tankêrên petroleyê Kuweyt, Bahreyn, des Iraq, Mîrnişînên Erebî yên Yekbûyî û Iran bi piranî di di wê re tê kirin. Ji çaran yekê petrol dinê di wê re derbaz dibe.
Heta Sedsala 16'an ji Ewropa re Tengava Hormuz derbaz bûna Hindistanê re rêya deryayiya herî gering bû. Lê ji pê rêwîtiyê Vasco da Gama û vekirina Kanala Suezê wê giringiya xwe wunda kir.
Ji 1971an virde navbera Îran û Mîrnişînên Erebî yên Yekbûyî de li ser Ebû Mûsa û girava Tumb, herdu jî ji bo kontrolkirina tengava gelek gerîng in, lihevnehatin he ye.
Bêjenasî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Li ser etîmolojiya Hormuz du teorîn hê ne. Ji wan yek dibêje ku Hormuz ji êzidoka pers هرمز Hormoz (an go Ahûra Mazda) hatiye afirandî ye.
Teoriyê din ya dîroknas zimannasan e û wiha ye; navê hormuz ji "Ormuz" peyva farisî de ji bo هورمغ Hûrmex (xurma, qesp) dihat bikranî bû û hormuz jî ji wê hatî bû afirandin.
Çavkanî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Ev gotara kurt şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?) |