Gojoseon

Gojoseon 고조선(古朝鮮)
2333 B. Z.? — 108 B. Z.
Gojoseon di dema hilweşîna xwa li sala 108 B. Z.
Agahiyên gelemperî
Rêveberî
Paytext		Wanggeom
Ziman		proto-korêyî
Dîn		Şamanîzma korêyî, Wuîzm
TBH
TBH/sal
Dirav
Dem
Nîşana înternetê
Kd. telefonê
Gelhe
		{{{gelhe4}}}
		{{{gelhe5}}}
Rûerd
		{{{rûerd3}}}
		{{{rûerd4}}}
		{{{rûerd5}}}
Dîrok û bûyer
		{{{bûyer6}}}
		{{{bûyer7}}}
		{{{bûyer8}}}
		{{{bûyer9}}}
		{{{bûyer10}}}
		{{{bûyer11}}}
		{{{bûyer12}}}
Serwerî
		{{{serokA3}}}
		{{{serokA4}}}
		{{{serokA5}}}
		{{{serokA6}}}
{{{sernav serokB}}}
		{{{serokB1}}}
		{{{serokB2}}}
		{{{serokB3}}}
		{{{serokB4}}}
		{{{serokB5}}}
{{{sernav serokC}}}
		{{{serokC1}}}
		{{{serokC2}}}
		{{{serokC3}}}
		{{{serokC4}}}
		{{{serokC5}}}
{{{sernav serokD}}}
		{{{serokD1}}}
		{{{serokD2}}}
		{{{serokD3}}}
		{{{serokD4}}}
		{{{serokD5}}}
Qiral
? - 194 B. Z.		Jun
194 B. Z. – ?		Wi Man
? – 108 B. Z.		Wi Ugeo (yê dawî)
		{{{serokE9}}}
Karîna qanûndanînê
	{{{perleman}}}
		{{{perleman4}}}
		{{{perleman5}}}
Ya paşê Qiraltiya Buyeoyê Samhan Çhar fermandariyên Hanê

Gojoseon (bi korêyî 고조선, 古朝鮮) dewletekî kevnar ya Korêyê bû.

Li gorî Samguk Yusayê (1281) û pirtûkên din yên Korêyê ku ji Serdema Navîn mane, Gojoseon li sala 2333 B. Z. ji hêla Dangunê ve hatiye damezirandin û ji bihûştê hatiye hatin. Herçiqas delîlekî ku rastiyê piştrast dike tineyêsa jî , rolekî girîng di peresandina nasnameya netewî ya korêyî da lîstiye.

Li sedsala 12emîn da prensekî ji Xanedana Shangê ya Çînê bi navê Gija Gija Joseonê damezirand. Bi vê yekê ji ber kêmasiya delîlên arkeolojîk, hebûna xwa ji sedsala 20emîn vir ve biguman e û rêbaza bingehîn pêk neaniye.

Di tomarên Çînê da cara ewil ku xuya bûye sedsala 7emîn e. Di demên xwa ya pêşîn da paytexta Gojoseonê li dorhêla Liaoningê da bûye û li derdora sala 400 B. Z. bo Pyongyang hatiye veguhastin. Dewleta Jinê li başûrê Nîvgirava Korêyê li sedsala 3emîn B. Z. derket holê.

Li 108ê B. Z. Xanedanê Han Wiman Joseonê fetih kir û jibo ku herêmê Gojoseonê birêhvebibe çhar fermandarî damezirand.

Bîbliyografî

• Barnes, Gina Lee (2001). State Formation in Korea: Historical and Archaeological Perspectives. Psychology Press. ISBN 978-0-7007-1323-3.
• Lee, Ki-Baik (1984). A New History of Korea. Harvard University Press. ISBN 0-674-61575-1.
• 서, 의식; 강, 봉룡 (2002) (korêyî). 뿌리 깊은 한국사 샘이 깊은 이야기 1 : 고조선·삼국. 솔. ISBN 8981335362.