Ala Japonê

Ala Japonê
Alaya neteweyî national Symbols of Japan
Dewlet	Japon
Dema avabûnê	27 sibat 1870
Motîv	Roj field roundel
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre

Ala neteweyî ya Japonê çargoşeyek spî ye ku li navenda wê dorhêlek sor heye. Ji vê alê re bi fermî Nisshōki (日章旗, 'ala rojê') tê gotin, lê li Japonê bi gelemperî wekî Hinomaru (日の丸, 'Topa rojê') tê zanîn. Ew sosretiya welêt dihewîne: Welatê Roja ku hiltê. Di 13ê tebaxa 1999an de ala Nisshoki di Qanûna Al û Sirûda Neteweyî de wekî ala neteweyî hat destnîşan kirin. Her çend qanûnek berê ala neteweyî diyar nekiribû jî, ala rojê ji berê ve wekî ala neteweyî ya Japonê ya de facto dihat qebûlkirin.

Roj di mîtolojî û ola japonî de rolek girîng dilîze, ji ber ku tê gotin ku Qeyser neviyê rasterast yê xwedawenda rojê ya Şînto Amaterasu ye, û rewabûna desthilatdariya malbatê li ser vê tayînkirina xwedayî ye. Navê welat û sêwirana alê, girîngiya navendî ya rojê nîşan dide.

Dîroka alê

Dîroka kevnar a Shoku Nihongi dibêje ku Qeyser Monmu di sala 701an de di dadgeha xwe de alayek ku tavê temsîl dike bikar aniye. Ev yekem bikaranîna motîfa rojê ye ku ji bo ala Japonê hatiye tomar kirin. Ala herî kevn a heyî li perestgeha Unpō-ji, li Kōshū, Yamanashi tê parastin, ku ji sedsala 16an kevntir e, û efsaneyek kevnar dibêje ku ala di sedsala 11an de ji hêla Qeyser Go-Reizei ve ji perestgehê re hatiye dayîn. Di dema Restorasyona Meiji de, dîsk û sembola roja hiltê ya Hêza Deryayî û Artêşa Japonî ya Împeriyal bûn sembolên sereke di Împeratoriya Japonî de. Afîşên propagandayê, pirtûkên dersê û fîlman ev ala wekî çavkaniya serbilindî û welatparêziyê nîşan didin. Li malên japonî, ji welatiyan dihat xwestin ku di cejnên neteweyî, pîrozbahî û bûyerên din de ku ji hêla hukûmetê ve hatî biryardan ala nîşan bidin. Nîşanên cûda yên dilsoziya Japon û Qeyserê jî motîfa Hinomaru ne û di dema Şerê Duyemîn yê Sino-Japonî û pevçûnên din de di nav gel de populer bûn.

Di dîrokê de, hem çavkaniyên rojavayî û hem jî yên japonî îdîa kirin ku al ji japoniyan re sembolek hêzdar û mayînde bû. Ji dawiya Şerê Cîhanê yê Duyem (Şerê Pasîfîkê), bikaranîna al û sirûda neteweyî Kimigayo ji bo dibistanên giştî yên Japonê mijarek nakokî ye, û nakokiyên li ser karanîna wan bûne sedema protesto û doz. Li Çîn û Koreyê al sembola êrîşkarî û împeryalîzmê ye.