بۆ ناوەڕۆک بازبدە

مستەفا بارزانی

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
مستەفا بارزانی
Iماگە دانس Iنفۆبۆخ.
ژدایکبوون
مرن
جهێ گۆرستانێ
ناڤێ راستی
مەلا مستەفا یێ بارزانیل سەر ویکیدانەیێ ببینەئوو  بگوهێرە
حەڤوەلاتی
پەروەردە
م.ڤ. فرونزە ملتاریئا جادەمی (ەن)ل سەر ویکیدانەیێ ببینەئوو  بگوهێرە
پیشە
سیاسەتمەدار، لەشکەرل سەر ویکیدانەیێ ببینەئوو  بگوهێرە
خوشکئوو برا
زارۆک
پارتیا سیاسی
پایەیا لەشکەری
گەنەرال (ەن)ل سەر ویکیدانەیێ ببینەئوو  بگوهێرە
شەرێن تەڤلێبوویی

مەلا مستەفا بارزانی (ژدب. 14ئا دارا 1903 ل گوندێ بارزان (مێرگەسۆر) − م. 1ئا دارا 1979 ل واسهنگتۆن د.ج)، گەنەرالئوو رێبەرێ مەزنئێ کوردئە ئوو دامەزرینەرێ پارتیا دەمۆکراتئا کوردستانێ یە.

مستەفا بارزانی د دەستپێکا سالا 1930ی دە.

بارزانی، د 14ێئا دارا سالا 1903'یان دە ل گوندێ بارزان ژ دایک بوویە. د 1905ان دە ب دایکا خوە رە، ژئا لیێئۆ سمانیان ڤە تێ زیندانکرن. د 1914ان دە برایێ وی[چاڤکانی هەوجە یە] تێ کوشتن. بارزانی د 1931ێ دە، ب چالاکیێن خوە یێن ل هەمبەری دژمن دەرکەت پێش دەما بەشداری کری د گەل برایێ خوە یێ مەزن شێخئە همەدێ بارزانی د رێبەریا شۆرەشا کوردی دا دژی رەژیما بادشاهێئی راقێ ژ بۆ بدەستڤەانینا مافێن مللەتێ کورد. شۆرەشا کۆ ل سالا 1935ان هاتیە ڤەمراندنئوو بارزانی هاتیە نەفی کرن بوو باژارێ سلێمانیێ. ل سالا 1942ان بارزانی ژ جهێ نەفیا خوە رەفیائوو ژ نوو ڤە دەست ب خەباتێ کر. د 1943ان دە ل مەنتیقەیا بارزان ل هەمبەری دژمن شەر بلند کر. پشتی 1945ان، دچە مەهابادێئوو بەشداری د دامەزراندنا کۆمارا کوردی یا مەهابادێ دکەتئوو وەک وەزیرێ چەنکێ تێ دەستنیشانکرن. ب کەتنا کۆمارا مەهابادێ دەرباسی سۆڤیەتێ دبە. مستەفا بارزانی د سالا 1958ان دە ڤەدگەرە باشوورێ کوردستانێ. د سالا 1961ان دە هەتا خودموختاریا 1970'یی، شەرێ وی یێ ل هەمبەری رەژیمائی راقێ بەردەوام کر.

د 1975ان دە، ب پەیمانا جەزاییرێ، تەڤگەرا کوردئا ل ور تێک چوو. بارزانی، ژ بەر نەخوەشیا خوە دەرباسی ئامەریکایێ دبەئوو ل ور د 1ێئا دارا سالا 1979ان دە دچە رەهمەتێ. د هەمان سالێ دە ل شنۆیا رۆژهلاتێ کوردستانێ تێ ڤەشارتن. پشتی حەرێما کوردستانێ د بن بانێ نەتەوەیێن یەکگرتی دەئا ڤا دبە، ل سالا 1993یێ دە تەرمێ وی ڤەدگوهەزینن بارزانئوو ل ور تێ ڤەشارتن.

مەلا مستەفایێ بارزانی ل بارزانێ هات ڤەشارتن.

مەلا مستەفایێ بارزانی باڤێ 10 کورانئە . سابیر، لوقمان،ئو بێدوللاه، ئیدریس، مەسوود، سیداد، نیهاد، دلشاد، سیهادئوو وەجیه ناڤێ کورێ مەلا مستەفایێ بارزانی نە.

ل سالا 1979ێ دە سەدام حسەین سابیر، لوقمانئوو ئو بێدوللاه ل بەخدادێ دکوژە.

سویکاستێن ل دژی بارزانی

[دەستکاری | دەستکاریی سەرچاوە]
  • 1971ێ سەدام حسەین د ناڤ قورانێ دە بۆمبەیەکێ بجیه دکەئوو ددە هنەک مەلایان کو وەک دیاری ژ بۆ مەلا مستەفا ببن. لێ هێژ بۆمبە نەگهشتی مەلا مستەفا، د دەستێ مەلایان دە دتەقە. پێشمەرگەیەکێ ب ناڤێ سەلیم زوبەیر د ڤێئێ ریشێ دە دمرە. حەر چار مەلائوو 2 شۆفێرێن وان ژئا لیێ پێشمەرگەیان ڤە تێن کوشتن [1]
  • مەلا مستەفا بارزانی ل سالا 1936ێ سەرەدانا پارێزگارێ مووسلێ دکە، ل ور قەهوەیەکە ژەهری ددن مەلا مستەفا کو پێ بمرە لێ ژ ڤێ خەتەرێ خەلاس دبە. ل ڤر شێخێئە شیران شەماران شێخئا جل یاوەرئا لیکاری ددە بارزانی
  1. ^ بارزان'دان باğدات'ا کüرتلەر،ئە کرەم سونار، وەشانێن دۆزێ، ر: 15