ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಹೋಗು

ಜೆ. ಬಿ. ಎಸ್. ಹಾಲ್ಡೇನ್

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ
J.B.S. Haldane
Haldane in 1914
ಜನನJohn Burdon Sanderson Haldane
(೧೮೯೨-೧೧-೦೫)೫ ನವೆಂಬರ್ ೧೮೯೨
Oxford, Oxfordshire, England
ಮರಣ1 December 1964(1964-12-01) (aged 72)
Bhubaneswar, Orissa, India
ಪೌರತ್ವ
  • British (until 1961)
  • Indian
ಕಾರ್ಯಕ್ಷೇತ್ರಗಳು
ಸಂಸ್ಥೆಗಳು
ಅಭ್ಯಸಿಸಿದ ಸಂಸ್ಥೆNew College, Oxford
Academic advisorsFrederick Gowland Hopkins
ಡಾಕ್ಟರೆಟ್ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು
ಪ್ರಸಿದ್ಧಿಗೆ ಕಾರಣ
ಗಮನಾರ್ಹ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು
ಜೀವನ ಸಂಗಾತಿ
  • ​
    ​
    (m. ೧೯೨೬; div. ಪದವಿನ್ಯಾಸ ದೋಷ: ಗುರುತಿಸಲಾಗದ ವಿರಾಮ ಚಿಹ್ನೆ"೨".)​
  • ​
    (m. ೧೯೪೫)​

ಜಾನ್ ಬರ್ಡನ್ ಸ್ಯಾಂಡರ್ಸನ್ ಹಾಲ್ಡೇನ್ FRS (೫ ನವೆಂಬರ್ ೧೮೯೨ – ೧ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೯೬೪[೧][೨]), (ಇವರಿಗೆ "ಜ್ಯಾಕ್" ಅಥವಾ "ಜೆಬಿಎಸ್" ಎಂಬ ಅಡ್ಡಹೆಸರು ಇದೆ)[೩] ಶರೀರಶಾಸ್ತ್ರ, ತಳಿಶಾಸ್ತ್ರ, ವಿಕಾಸಾತ್ಮಕ ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಗಣಿತಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾದ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ವಿಜ್ಞಾನಿ. ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳ ನವೀನ ಬಳಕೆಯೊಂದಿಗೆ, ಅವರು ನವ-ಡಾರ್ವಿನಿಸಂನ ಸಂಸ್ಥಾಪಕರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಮೊದಲ ಮಹಾಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಕ್ಯಾಪ್ಟನ್ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ಅವರು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಪದವಿಯ ಕೊರತೆಯ ಹೊರತಾಗಿಯೂ,[೧] ಕೇಂಬ್ರಿಡ್ಜ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ರಾಯಲ್ ಇನ್‍ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಷನ್ ಮತ್ತು ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಕಾಲೇಜ್ ಲಂಡನ್‍ನಲ್ಲಿ ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಕಲಿಸಿದರು.[೪] ತಮ್ಮ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಪೌರತ್ವವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿ, ಅವರು ಭಾರತೀಯ ಪ್ರಜೆಯಾದರು ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಅಂಕಿಅಂಶ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು.

೧೯೨೯ ರಲ್ಲಿ ಅಜೀವಜನ್ಯತೆಯ ಕುರಿತು ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಅವರ ಲೇಖನವು " ಪ್ರಿಮೊರ್ಡಿಯಲ್ ಸೂಪ್ ಸಿದ್ಧಾಂತ" ವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿತು. ಇದು ಜೀವನದ ರಾಸಾಯನಿಕ ಮೂಲದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗೆ ಅಡಿಪಾಯವಾಯಿತು.[೫] ಅವರು ಎಕ್ಸ್ ಕ್ರೋಮೋಸೋಮ್‌ನಲ್ಲಿ ಹಿಮೋಫಿಲಿಯಾ ಮತ್ತು ಬಣ್ಣ ಕುರುಡುತನಕ್ಕಾಗಿ ಮಾನವ ಜೀನ್ ನಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಜಾತಿಗಳಲ್ಲಿನ ಮಿಶ್ರತಳಿಗಳ ಅಸಮಯುಗ್ಮಕೀಯ ಲೈಂಗಿಕತೆಯಲ್ಲಿ ಸಂತಾನಹೀನತೆಯ ಮೇಲೆ ಹಾಲ್ಡೇನ್ ನಿಯಮವನ್ನು ಕ್ರೋಡೀಕರಿಸಿದರು.[೬][೭] ಕುಡಗೋಲು-ಕಣ ರೋಗವು ಮಲೇರಿಯಾಕ್ಕೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಪ್ರತಿರಕ್ಷೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅವರು ಸರಿಯಾಗಿ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದರು. ಜಲಜನಕ ಆರ್ಥಿಕತೆ, ಸಿಸ್ ಮತ್ತು ಟ್ರಾನ್ಸ್-ಆಕ್ಟಿಂಗ್ ರೆಗ್ಯುಲೇಷನ್, ಕಪಲಿಂಗ್ ರಿಯಾಕ್ಷನ್, ಆಣ್ವಿಕ ವಿಕರ್ಷಣೆ, ಡಾರ್ವಿನ್ (ವಿಕಾಸದ ಘಟಕವಾಗಿ) ಮತ್ತು ಆರ್ಗನಿಸ್ಮಲ್ ಕ್ಲೋನಿಂಗ್‌ನಂತಹ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳನ್ನು, ಇನ್ ವಿಟ್ರೊ ಫಲೀಕರಣದ ಕೇಂದ್ರ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸಿದವರಲ್ಲಿ ಅವರು ಮೊದಲಿಗರು.

೧೯೫೭ ರಲ್ಲಿ ಅವರು ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಸಂದಿಗ್ಧತೆಯ ಸಿದ್ದಾಂತವನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದರು. ಇದು ಪ್ರಯೋಜನಕಾರಿ ವಿಕಾಸದ ವೇಗದ ಮಿತಿಯ ನಂತರ ತಪ್ಪೆಂದು ಸಾಬೀತಾಯಿತು. ಅವರು ಮರಣದಲ್ಲಿಯೂ ಉಪಯುಕ್ತವಾಗಿರಲು ಬಯಸಿದ್ದರಿಂದ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕಾಗಿ ತಮ್ಮ ದೇಹವನ್ನು ನೀಡಲು ಇಚ್ಛಿಸಿದರು.[೮] ಮಾನವ ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ "ಕ್ಲೋನ್" ಮತ್ತು "ಕ್ಲೋನಿಂಗ್" ಮತ್ತು " ಎಕ್ಟೋಜೆನೆಸಿಸ್ " ಪದಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಅವರನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ತನ್ನ ಸಹೋದರಿ, ನವೋಮಿ ಮಿಚಿಸನ್ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ, ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಸಸ್ತನಿಗಳಲ್ಲಿ ಅನುವಂಶಿಕ ಸಂಯೋಜನೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದ ಮೊದಲ ವ್ಯಕ್ತಿ. ಅವರ ನಂತರದ ಕೃತಿಗಳು ಮೆಂಡೆಲಿಯನ್ ತಳಿಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಡಾರ್ವಿನಿಯನ್ ವಿಕಸನದ ಏಕೀಕರಣವನ್ನು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಆಯ್ಕೆಯ ಮೂಲಕ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದವು ಮತ್ತು ಆಧುನಿಕ ವಿಕಸನೀಯ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆಗೆ ಅಡಿಪಾಯವನ್ನು ಹಾಕಿದವು ಮತ್ತು ಹೀಗಾಗಿ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ತಳಿಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ರಚಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿತು.

ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಅವರು ಸಮಾಜವಾದಿ, ಮಾರ್ಕ್ಸ್‌ವಾದಿ, ನಾಸ್ತಿಕ ಮತ್ತು ಮಾನವತಾವಾದಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಅವರ ರಾಜಕೀಯ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯವು ೧೯೫೬ ರಲ್ಲಿ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ಅನ್ನು ತೊರೆದು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು. ೧೯೬೧ ರಲ್ಲಿ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಭಾರತೀಯ ಪ್ರಜೆಯಾದರು.

ಆರ್ಥರ್ ಸಿ. ಕ್ಲಾರ್ಕ್ ಅವರನ್ನು "ಬಹುಶಃ ಅವರ ಪೀಳಿಗೆಯ ಅತ್ಯಂತ ಅದ್ಭುತವಾದ ವಿಜ್ಞಾನವನ್ನು ಜನಪ್ರಿಯಗೊಳಿಸಿದವರು" ಎಂದು ಗೌರವಿಸಿದರು.[೯][೧೦] ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ವಿಜೇತ ಪೀಟರ್ ಮೆಡಾವರ್ ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಅವರನ್ನು "ನಾನು ತಿಳಿದಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಬುದ್ಧಿವಂತ ವ್ಯಕ್ತಿ" ಎಂದು ಕರೆದರು.[೧೧] ಥಿಯೋಡೋಸಿಯಸ್ ಡೊಬ್ಜಾನ್‍ಸ್ಕಿ ಪ್ರಕಾರ, "ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಯಾವಾಗಲೂ ಏಕವಚನ ಪ್ರಕರಣವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದಾನೆ"; ಅರ್ನ್ಸ್ಟ್ ಮೇಯರ್ ಅವರನ್ನು "ಬಹುಶ್ರುತ" ಎಂದು ಬಣ್ಣಿಸಿದರು;[೧೨] ಮೈಕೆಲ್ ಜೆಡಿ ವೈಟ್ "ಅವರ ಪೀಳಿಗೆಯ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಬುದ್ಧ ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ, ಮತ್ತು ಬಹುಶಃ ಶತಮಾನದ";[೧೩] ಮತ್ತು ಸಹೋತ್ರ ಸರ್ಕಾರ್ "ಬಹುಶಃ ಈ [೨೦ ನೇ] ಶತಮಾನದ ಅತ್ಯಂತ ಪೂರ್ವಭಾವಿ ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ."[೧೪] ಕೇಂಬ್ರಿಡ್ಜ್ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯ ಪ್ರಕಾರ, "ಅವರು ತಿಳಿದಿರಬೇಕಾದ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ತಿಳಿದಿರುವ ಕೊನೆಯ ವ್ಯಕ್ತಿ ಎಂದು ತೋರುತ್ತದೆ."[೧೨]

ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಹಾಲ್ಡೇನ್ ೧೮೯೨ರಲ್ಲಿ ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಅವರ ತಂದೆ ಜಾನ್ ಸ್ಕಾಟ್ ಹಾಲ್ಡೇನ್, ಶರೀರಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ, ವಿಜ್ಞಾನಿ, ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ ಮತ್ತು ಉದಾರವಾದಿ, ಇವರು ಸುವಾರ್ತಾಬೋಧಕ ಜೇಮ್ಸ್ ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡರ್ ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಅವರ ಮೊಮ್ಮಗ.[೧೫] ಅವರ ತಾಯಿ ಲೂಯಿಸಾ ಕ್ಯಾಥ್ಲೀನ್ ಟ್ರಾಟರ್, ಸಂಪ್ರದಾಯವಾದಿ ಮತ್ತು ಸ್ಕಾಟಿಷ್ ಸಂತತಿಯಿಂದ ಬಂದವರು. ಅವರ ಏಕೈಕ ಒಡಹುಟ್ಟಿದವಳಾದ ನವೋಮಿ ಬರಹಗಾರರಾದರು ಮತ್ತು ಎಟನ್ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಸ್ನೇಹಿತರಾಗಿದ್ದ ಡಿಕ್ ಮಿಚಿಸನ್, ಬ್ಯಾರನ್ ಮಿಚಿಸನ್ (ಆ ಮೂಲಕ ನವೋಮಿ ಮೇರಿ ಮಾರ್ಗರೇಟ್ ಮಿಚಿಸನ್, ಬ್ಯಾರನೆಸ್ ಮಿಚಿಸನ್) ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು.[೧೬] ಅವರ ಚಿಕ್ಕಪ್ಪ ವಿಸ್ಕೌಂಟ್ ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಚಿಕ್ಕಮ್ಮ ಲೇಖಕಿ ಎಲಿಜಬೆತ್ ಹಾಲ್ಡೇನ್. ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಕುಲದ ಶ್ರೀಮಂತ ಮತ್ತು ಜಾತ್ಯತೀತ ಕುಟುಂಬದಿಂದ[೧೭] ಬಂದ ವಂಶಸ್ಥರು, ನಂತರ ಅವರು ತಮ್ಮ ವೈ ಕ್ರೋಮೋಸೋಮ್ ಅನ್ನು ರಾಬರ್ಟ್ ಬ್ರೂಸ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಬಹುದು ಎಂದು ಹೇಳಿಕೊಂಡರು.[೧೮]

ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಉತ್ತರ ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್‌ನ ೧೧ ಕ್ರಿಕ್ ರೋಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದರು.[೧೯] ಅವರು ಮೂರನೆಯ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಓದಲು ಕಲಿತರು, ಮತ್ತು ನಾಲ್ಕನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ, ಅವರ ಹಣೆಯ ಮೇಲೆ ಗಾಯವಾದ ನಂತರ ಅವರು ರಕ್ತಸ್ರಾವದ ವೈದ್ಯರನ್ನು ಕೇಳಿದರು, "ಇದು ಆಕ್ಸಿಹೆಮೊಗ್ಲೋಬಿನ್ ಅಥವಾ ಕಾರ್ಬಾಕ್ಸಿಹೆಮೊಗ್ಲೋಬಿನ್?" ಯೌವನದಲ್ಲಿ ಅವರು ಆಂಗ್ಲಿಕನ್ ಆಗಿ ಬೆಳೆದರು.[೨೦] ಎಂಟನೇ ವಯಸ್ಸಿನಿಂದ ಅವರು ತಮ್ಮ ಮನೆಯ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ತಂದೆಯೊಂದಿಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ತಮ್ಮ ಮೊದಲ ಸ್ವಯಂ ಪ್ರಯೋಗವನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದರು, ನಂತರ ಅವರು ಪ್ರಸಿದ್ಧರಾದರು. ಅವನು ಮತ್ತು ಅವನ ತಂದೆ ತಾವೇ "ಮಾನವ ಗಿನಿಯಿಲಿಗಳು" ಆದರು, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ವಿಷಾನಿಲಗಳ ಪರಿಣಾಮಗಳ ಕುರಿತಾದ ಅವರ ತನಿಖೆಯಲ್ಲಿ . ೧೮೯೯ ರಲ್ಲಿ ಅವರ ಕುಟುಂಬವು ತನ್ನದೇ ಆದ ಖಾಸಗಿ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದ, ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್‌ನ ಹೊರವಲಯದಲ್ಲಿರುವ, ನಂತರದ ವಿಕ್ಟೋರಿಯನ್ ಮನೆಯಾದ "ಚೆರ್ವೆಲ್" ಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಗೊಂಡಿತು.[೨೧] ೮ ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ, ೧೯೦೧ ರಲ್ಲಿ, ಅವರ ತಂದೆ ಅವರನ್ನು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಮರುಶೋಧಿಸಿದ ಮೆಂಡೆಲಿಯನ್ ತಳಿಶಾಸ್ತ್ರದ ಕುರಿತು ಉಪನ್ಯಾಸವನ್ನು ಕೇಳಲು ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಜೂನಿಯರ್ ಸೈಂಟಿಫಿಕ್ ಕ್ಲಬ್‌ಗೆ ಕರೆದೊಯ್ದರು.[೨೨] ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್‌ನ ಬಲ್ಲಿಯೋಲ್ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಣಿಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರದರ್ಶಕರಾದ ಆರ್ಥರ್ ಡ್ಯುಕಿನ್‌ಫೀಲ್ಡ್ ಡಾರ್ಬಿಶೈರ್ ಅವರು ನೀಡಿದ ಉಪನ್ಯಾಸವು "ಆಸಕ್ತಿದಾಯಕ ಆದರೆ ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿದೆ" ಎಂದು ಅವರು ಕಂಡುಕೊಂಡರೂ,[೧೦] ಇದು ಅವರನ್ನು ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಪ್ರಭಾವಿತಗೊಳಿಸಿತು. ತಳಿಶಾಸ್ತ್ರ ಅವರು ತಮ್ಮ ಪ್ರಮುಖ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿದ ಕ್ಷೇತ್ರವಾಯಿತು.[೧೩]

ಅವರ ಔಪಚಾರಿಕ ಶಿಕ್ಷಣವು ೧೮೯೭ ರಲ್ಲಿ ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್ ಪ್ರಿಪರೇಟರಿ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ (ಈಗ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್ ಶಾಲೆ ) ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ೧೯೦೪ ರಲ್ಲಿ ಎಟನ್‌ಗೆ ಮೊದಲ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನವನ್ನು ಪಡೆದರು. ೧೯೦೫ ರಲ್ಲಿ ಅವರು ಎಟನ್‌ಗೆ ಸೇರಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಸೊಕ್ಕಿನ ಆರೋಪದ ಮೇಲೆ ಹಿರಿಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಂದ ತೀವ್ರ ನಿಂದನೆಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದರು. ಅಧಿಕಾರದ ನಿರಾಸಕ್ತಿಯು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಶಿಕ್ಷಣ ಪದ್ಧತಿಯ ಮೇಲೆ ಶಾಶ್ವತ ದ್ವೇಷವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅಗ್ನಿಪರೀಕ್ಷೆಯು ಅವನನ್ನು ಶಾಲೆಯ ಕ್ಯಾಪ್ಟನ್ ಆಗುವುದನ್ನು ತಡೆಯಲಿಲ್ಲ.[೨೩]

ಅವರು ೧೯೦೬ ರಲ್ಲಿ ಸ್ವಯಂಸೇವಕ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ ತಮ್ಮ ತಂದೆಯ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಂಶೋಧನೆಯಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು. ಮಾನವರಲ್ಲಿ ಡೀಕಂಪ್ರೆಷನ್ (ಅಧಿಕ ಒತ್ತಡದಿಂದ ಪರಿಹಾರ) ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದ ಮೊದಲ ವ್ಯಕ್ತಿ ಜಾನ್.[೨೪] ಅವರು "ಬೆಂಡ್ಸ್" ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಶಾರೀರಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ತನಿಖೆ ಮಾಡಿದರು, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಮೇಕೆಗಳು ತಮ್ಮ ಕಾಲುಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿದಾಗ ಮತ್ತು ಬಾಗಿದಾಗ. ಇದನ್ನು ಆಳ ಸಮುದ್ರದ ಮುಳುಕರು ಸಹ ಅನುಭವಿಸುತ್ತಾರೆ.[೨೫] ಜುಲೈ ೧೯೦೬ ರಲ್ಲಿ, ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಪಶ್ಚಿಮ ಕರಾವಳಿಯ ರೊಥೆಸೆ ಎಂಬಲ್ಲಿ ಎಚ್ಎಮ್ಎಸ್ ಸ್ಪ್ಯಾಂಕರ್‌ನಲ್ಲಿ, ಯುವ ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಡೈವಿಂಗ್ ಸೂಟ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್ ಸಾಗರಕ್ಕೆ ಹಾರಿದರು. ಅಧ್ಯಯನವು ೧೯೦೮ ರಲ್ಲಿ ದ ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಹೈಜೀನ್‌ನಲ್ಲಿ ೧೦೧-ಪುಟಗಳ ಲೇಖನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾಯಿತು. ಅಲ್ಲಿ ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಅವರನ್ನು "ಜ್ಯಾಕ್ ಹಾಲ್ಡೇನ್ (ವಯಸ್ಸು ೧೩)" ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ, ಇದು "ಮೊಟ್ಟಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ [ಅವರು] ಡೈವಿಂಗ್ ಡ್ರೆಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಧುಮುಕಿದ್ದ" ಸಂದರ್ಭವಾಗಿತ್ತು.[೨೫]: 436  ಸಂಶೋಧನೆಯು ಹಾಲ್ಡೇನ್‍ರ ಡೀಕಂಪ್ರೆಷನ್ ಮಾದರಿ ಎಂಬ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಿದ್ಧಾಂತಕ್ಕೆ ಅಡಿಪಾಯವಾಯಿತು.[೨೬]

ಅವರು ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್‌ನ ನ್ಯೂ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಗಣಿತ ಮತ್ತು ಕ್ಲಾಸಿಕ್‌ಗಳನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ೧೯೧೨ ರಲ್ಲಿ ಗಣಿತದ ಮಾಡರೇಶನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಗೌರವಗಳನ್ನು ಪಡೆದರು. ಅವರು ತಳಿಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ತಲ್ಲೀನರಾದರು ಮತ್ತು ೧೯೧೨ ರ ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಕಶೇರುಕಗಳಲ್ಲಿನ ಜೀನ್ ಲಿಂಕ್ ಕುರಿತು ಪ್ರಬಂಧವನ್ನು ಮಂಡಿಸಿದರು. ಅವರ ಮೊದಲ ತಾಂತ್ರಿಕ ಪ್ರಬಂಧ, ಹಿಮೋಗ್ಲೋಬಿನ್ ಕ್ರಿಯೆಯ ಕುರಿತಾದ ೩೦-ಪುಟಗಳ ಸುದೀರ್ಘ ಲೇಖನವನ್ನು ಅದೇ ವರ್ಷ ಅವರ ತಂದೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಹ-ಲೇಖಕರಾಗಿ ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಯಿತು.[೨೭] ಅವರು ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೧೯ ರಂದು ಫಿಸಿಯೋಲಾಜಿಕಲ್ ಸೊಸೈಟಿಯ ಪ್ರೊಸೀಡಿಂಗ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಯನದ ಗಣಿತೀಯ ನಿರೂಪಣೆಯನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೯೧೩[೨೮] ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಯಿತು.

ಹಾಲ್ಡೇನ್ ತನ್ನ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸುವುದನ್ನು ಬಯಸಲಿಲ್ಲ. ಅವರು ಗ್ರೇಟ್‌ಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ೧೯೧೪ ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಗೌರವಗಳೊಂದಿಗೆ ಪದವಿ ಪಡೆದರು. ಅವರು ಶರೀರಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುವ ಸಂಪೂರ್ಣ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೂ, ಅವರ ಯೋಜನೆಯು ನಂತರ ವಿವರಿಸಿದಂತೆ, "ಇತರ ಘಟನೆಗಳಿಂದ ಸ್ವಲ್ಪಮಟ್ಟಿಗೆ ಮರೆಯಾಗಿದೆ" (ವಿಶ್ವ ಸಮರ ೧ ಅನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ).[೨೩] ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಅವರ ಏಕೈಕ ಔಪಚಾರಿಕ ಶಿಕ್ಷಣವು ಕಶೇರುಕ ಅಂಗರಚನಾಶಾಸ್ತ್ರದ ಅಪೂರ್ಣ ಕೋರ್ಸ್ ಆಗಿತ್ತು.[೧]

ವೃತ್ತಿಜೀವನ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಯುದ್ಧದ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಲು, ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರಾಗಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸೈನ್ಯಕ್ಕೆ ಸೇರಿದರು ಮತ್ತು ೧೫ ಆಗಸ್ಟ್ ೧೯೧೪ ರಂದು ಬ್ಲ್ಯಾಕ್ ವಾಚ್‌ನ (ರಾಯಲ್ ಹೈಲ್ಯಾಂಡ್ ರೆಜಿಮೆಂಟ್) ೩ನೇ ಬೆಟಾಲಿಯನ್‌ನಲ್ಲಿ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಎರಡನೇ ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಆಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡರು. ಶತ್ರು ಕಂದಕಗಳ ಮೇಲೆ ಕೈಯಿಂದ ಬಾಂಬ್ ದಾಳಿ ಮಾಡಲು ತನ್ನ ತಂಡವನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಲು ಅವರನ್ನು ಕಂದಕ ಫಿರಂಗಿ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನಿಯೋಜಿಸಲಾಯಿತು. ಅದರ ಅನುಭವವನ್ನು ಅವರು "ಆಹ್ಲಾದಕರ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.[೨೩] ೧೯೩೨ ರಲ್ಲಿ ಅವರು ತಮ್ಮ ಲೇಖನದಲ್ಲಿ "ಅವರು ಜನರನ್ನು ಕೊಲ್ಲುವ ಅವಕಾಶವನ್ನು ಆನಂದಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಪ್ರಾಚೀನ ಮನುಷ್ಯನ ಗೌರವಾನ್ವಿತ ಸ್ಮಾರಕವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದರು" ಎಂದು ವಿವರಿಸಿದರು.[೧] ಅವರು ೧೮ ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೯೧೫ ರಂದು ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಆಗಿ ಮತ್ತು ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೧೮ ರಂದು ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಕ್ಯಾಪ್ಟನ್ ಆಗಿ ಬಡ್ತಿ ಪಡೆದರು. ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿರುವಾಗ, ಅವರು ಫಿರಂಗಿ ಗುಂಡಿನ ದಾಳಿಯಿಂದ ಗಾಯಗೊಂಡರು, ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಅವರನ್ನು ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್‍ಗೆ ಕಳುಹಿಸಲಾಯಿತು. ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಬ್ಲ್ಯಾಕ್ ವಾಚ್ ನೇಮಕಾತಿಗಾಗಿ ಗ್ರೆನೇಡ್‌ಗಳ ಬೋಧಕರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ೧೯೧೬ ರಲ್ಲಿ ಅವರು ಮೆಸೊಪಟ್ಯಾಮಿಯಾ (ಇರಾಕ್) ನಲ್ಲಿ ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಸೇರಿದರು. ಅಲ್ಲಿ ಶತ್ರು ಬಾಂಬ್ ಅವರನ್ನು ತೀವ್ರವಾಗಿ ಗಾಯಗೊಳಿಸಿತು. ಅವರು ಯುದ್ಧದ ರಂಗಗಳಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆ ಹೊಂದಿದರು ಮತ್ತು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಕಳುಹಿಸಲ್ಪಟ್ಟರು ಮತ್ತು ಉಳಿದ ಯುದ್ಧಕ್ಕಾಗಿ ಅಲ್ಲಿಯೇ ಇದ್ದರು.[೨೩] ಅವರು ೧೯೧೯ ರಲ್ಲಿ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್‌ಗೆ ಹಿಂತಿರುಗಿದರು ಮತ್ತು ೧ ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೯೨೦ ರಂದು ತಮ್ಮ ನಿರೂಪವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿದರು. ತಮ್ಮ ನಾಯಕತ್ವವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡರು. ಯುದ್ಧಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಉಗ್ರತೆ ಮತ್ತು ಆಕ್ರಮಣಶೀಲತೆಗಾಗಿ, ಅವನ ಕಮಾಂಡರ್ ಡೌಗ್ಲಾಸ್ ಹೇಗ್ ಅವನನ್ನು "ನನ್ನ ಸೈನ್ಯದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಧೈರ್ಯಶಾಲಿ ಮತ್ತು ಅತ್ಯಂತ ಕೊಳಕು ಅಧಿಕಾರಿ" ಎಂದು ಬಣ್ಣಿಸಿದರು.[೨೯]

೧೯೧೯ ಮತ್ತು ೧೯೨೨ ರ ನಡುವೆ, ಅವರು ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್‌ನ ನ್ಯೂ ಕಾಲೇಜಿನ ಫೆಲೋ ಆಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು.[೩೦] ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಈ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಔಪಚಾರಿಕ ಶಿಕ್ಷಣದ ಕೊರತೆಯ ಹೊರತಾಗಿಯೂ ಶರೀರಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ತಳಿಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಲಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧಿಸಿದರು. ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್‌ನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಮೊದಲ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಉಸಿರಾಟದ ಶರೀರಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ತಳಿಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಆರು ವಿದ್ವತ್ಪ್ರಬಂಧಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು.[೧] ನಂತರ ಅವರು ಕೇಂಬ್ರಿಡ್ಜ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಕ್ಕೆ ತೆರಳಿದರು. ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ೧೯೨೩ರಲ್ಲಿ[೧೭] ಜೀವರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಹೊಸದಾಗಿ ರಚಿಸಲಾದ ರೀಡರ್‌ನ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ೧೯೩೨ ರವರೆಗೆ ಕಲಿಸಿದರು. ಕೇಂಬ್ರಿಡ್ಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅವರ ಒಂಬತ್ತು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ, ಕಿಣ್ವಗಳು ಮತ್ತು ತಳಿಶಾಸ್ತ್ರದ ಮೇಲೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ತಳಿಶಾಸ್ತ್ರದ ಗಣಿತದ ಭಾಗ.[೧೭] ೧೯೩೨ ರಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಸಂದರ್ಶಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವಾಗ, ಅವರು ರಾಯಲ್ ಸೊಸೈಟಿಯ ಫೆಲೋ ಆಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು.[೩೧]

ಹಾಲ್ಡೇನ್ ೧೯೨೭ ರಿಂದ ೧೯೩೭ ರವರೆಗೆ ಸರೆಯ ಮೆರ್ಟನ್ ಪಾರ್ಕ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಜಾನ್ ಇನ್ನೆಸ್ ತೋಟಗಾರಿಕಾ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ (ನಂತರ ಜಾನ್ ಇನ್ನೆಸ್ ಸೆಂಟರ್ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಯಿತು)[೩೨] ಅರೆಕಾಲಿಕ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ಆಲ್ಫ್ರೆಡ್ ಡೇನಿಯಲ್ ಹಾಲ್ ೧೯೨೬ ರಲ್ಲಿ ನಿರ್ದೇಶಕರಾದಾಗ,[೩೩] ಸಹಾಯಕ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿ ತಮ್ಮ ಆರಂಭಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದದ್ದೆಂದರೆ ತಮ್ಮ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಬಹುದಾದ "ತಳಿಶಾಸ್ತ್ರದ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ಗುಣಮಟ್ಟದ ವ್ಯಕ್ತಿ"ಯನ್ನು ನೇಮಿಸುವುದು. ಜೂಲಿಯನ್ ಹಕ್ಸ್ಲಿಯಿಂದ ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ, ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಮಾರ್ಚ್ ೧೯೨೭ ರಲ್ಲಿ ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಅವರನ್ನು ನಿಯಮಗಳೊಂದಿಗೆ ನೇಮಿಸಿತು: "ಶ್ರೀ ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಅವರು ಕೇಂಬ್ರಿಡ್ಜ್ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಹಗಲು ಮತ್ತು ಒಂದು ರಾತ್ರಿಯಂತೆ ಸಂಸ್ಥೆಗೆ ಹದಿನೈದು ವಾರಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಲು, ಎರಡು ತಿಂಗಳು ಈಸ್ಟರ್ ಮತ್ತು ದೀರ್ಘ ರಜಾದಿನಗಳಲ್ಲಿ ನಿರಂತರ ರಜೆಗಳಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲು ಬ್ಲಾಕ್ ಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಕ್ರಿಸ್ಮಸ್ ರಜೆಯಲ್ಲಿ ಮುಕ್ತವಾಗಿರಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು."[೩೪] ಅವರು ತಳಿಶಾಸ್ತ್ರದ ತನಿಖೆಗಳ ಉಸ್ತುವಾರಿ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿದ್ದರು.[೧] ಅವರು ೧೯೩೦ ರಿಂದ ೧೯೩೨ ರವರೆಗೆ ರಾಯಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಷನ್‌ನಲ್ಲಿ ಶರೀರಶಾಸ್ತ್ರದ ಫುಲ್ಲೆರಿಯನ್ ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ಆದರು ಮತ್ತು ೧೯೩೩ ರಲ್ಲಿ ಅವರು ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಕಾಲೇಜ್ ಲಂಡನ್‌ನಲ್ಲಿ ತಳಿಶಾಸ್ತ್ರದ ಪೂರ್ಣ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾದರು. ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ತಮ್ಮ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ವೃತ್ತಿಜೀವನದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಮಯವನ್ನು ಕಳೆದರು.[೩೫] ಹಾಲ್ ನಿರೀಕ್ಷಿಸಿದಷ್ಟು ಬೇಗ ನಿವೃತ್ತಿಯಾಗದ ಕಾರಣ (೧೯೩೯ ರಲ್ಲಿ ನಿವೃತ್ತರಾದರು)[೩೩] ಹಾಲ್ಡೇನ್ ೧೯೩೬ ರಲ್ಲಿ ಜಾನ್ ಇನ್ನೆಸ್‌ನಿಂದ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಬೇಕಾಯಿತು. ಲಂಡನ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಜೀವಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರದ ಮೊದಲ ವೆಲ್ಡನ್ ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ಆಗಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು.[೧೭] ಜಾನ್ ಇನ್ನೆಸ್‌‍ನಲ್ಲಿ ಹಾಲ್ಡೇನ್‍ರ ಸೇವೆಯು "ಬ್ರಿಟನ್‌ನಲ್ಲಿ ತಳಿಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಂಶೋಧನೆಗಾಗಿ ಜೀವಂತ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ" ಎಂದು ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿದೆ.[೩೪] ವಿಶ್ವ ಸಮರ II ರ ಉತ್ತುಂಗದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಬಾಂಬ್ ದಾಳಿಯಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ೧೯೪೧ ರಿಂದ ೧೯೪೪ ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಹರ್ಟ್‌ಫೋರ್ಡ್‌ಶೈರ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ರೋಥಮ್‌ಸ್ಟೆಡ್ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ನಿಲ್ದಾಣಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ತಂಡವನ್ನು ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಿದರು.[೧] ವಿಲಿಯಂ ಬೇಟ್ಸನ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ೧೯೧೦ ರಲ್ಲಿ ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಜೆನೆಟಿಕ್ಸ್ ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ರೆಜಿನಾಲ್ಡ್ ಪುನ್ನೆಟ್ ಅವರ ಆಹ್ವಾನವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ, ಅವರು ೧೯೩೩ ರಿಂದ ತಮ್ಮ ಮರಣದ ತನಕ ಸಂಪಾದಕರಾದರು.[೨]

ಭಾರತದಲ್ಲಿ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಮಾರ್ಸೆಲ್ಲೊ ಸಿನಿಸ್ಕಾಲ್ಕೊ (ನಿಂತಿರುವ) ಮತ್ತು ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ, ಭಾರತ, ೧೯೬೪ ರಲ್ಲಿ
ಕೋಲ್ಕತ್ತಾದ ಜೆ. ಬಿ. ಎಸ್. ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಅವೆನ್ಯೂ, ಈಸ್ಟರ್ನ್ ಮೆಟ್ರೋಪಾಲಿಟನ್ ಬೈಪಾಸ್‌ನಿಂದ ಸೈನ್ಸ್ ಸಿಟಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಪಾರ್ಕ್ ಸರ್ಕಸ್ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಕಾರ್ಯನಿರತ ಸಂಪರ್ಕ ರಸ್ತೆ

೧೯೫೬ ರಲ್ಲಿ, ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಕಾಲೇಜ್ ಲಂಡನ್ ಅನ್ನು ತೊರೆದರು ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಕಲ್ಕತ್ತಾದಲ್ಲಿನ ಇಂಡಿಯನ್ ಸ್ಟ್ಯಾಟಿಸ್ಟಿಕಲ್ ಇನ್‍ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ (ಐ ಎಸ್ ಐ) ಗೆ ಸೇರಿದರು. ನಂತರ ಕೊಲ್ಕತ್ತಾ ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಜೀವಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರ ಘಟಕದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು.[೧] ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಭಾರತಕ್ಕೆ ತೆರಳಲು ಹಲವು ಕಾರಣಗಳನ್ನು ನೀಡಿದರು. ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಅವರು ಸೂಯೆಜ್ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಯುಕೆ ತೊರೆದರು ಎಂದು ಹೇಳಿದರು: "ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ನಾನು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದೇನೆ ಏಕೆಂದರೆ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರ್ಕಾರದ ಇತ್ತೀಚಿನ ಕಾರ್ಯಗಳು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾನೂನಿನ ಉಲ್ಲಂಘನೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ನಾನು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತೇನೆ." ಬೆಚ್ಚಗಿನ ವಾತಾವರಣವು ತನಗೆ ಒಳ್ಳೆಯದನ್ನು ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಭಾರತವು ತನ್ನ ಸಮಾಜವಾದಿ ಕನಸುಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ನಂಬಿದ್ದರು.[೩೬] ೧೯೫೮ ರಲ್ಲಿ ಅವರು ದ ರ್‍ಯಾಷನಲಿಸ್ಟ್‌ಸ್ ವಾರ್ಷಿಕದಲ್ಲಿ ಬರೆದ "ಎ ಪ್ಯಾಸೇಜ್ ಟು ಇಂಡಿಯಾ" ಎಂಬ ಲೇಖನದಲ್ಲಿ ಅವರು ಹೀಗೆ ಹೇಳಿದರು: "ಒಂದು ವಿಷಯಕ್ಕಾಗಿ ನಾನು ಅಮೆರಿಕನ್‌ಗಿಂತ ಭಾರತೀಯ ಆಹಾರವನ್ನು ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತೇನೆ. ಬಹುಶಃ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಹೋಗುವುದಕ್ಕೆ ನನ್ನ ಮುಖ್ಯ ಕಾರಣವೆಂದರೆ, ನಾನು ಆಸಕ್ತಿ ಹೊಂದಿರುವ ರೀತಿಯ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಂಶೋಧನೆಯ ಅವಕಾಶಗಳು ಬ್ರಿಟನ್‌ಗಿಂತ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮವೆಂದು ನಾನು ಭಾವಿಸುತ್ತೇನೆ ಮತ್ತು ನನ್ನ ಬೋಧನೆಯು ಇಲ್ಲಿಯಂತೆಯೇ ಅಲ್ಲಿಯೂ ಉಪಯುಕ್ತವಾಗಿರುತ್ತದೆ.[೩೭] ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯವು ಅವನ ಹೆಂಡತಿ ಹೆಲೆನ್‌ನನ್ನು ಕುಡಿದು ಅಸ್ತವ್ಯಸ್ತವಾಗಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಮತ್ತು ದಂಡವನ್ನು ಪಾವತಿಸಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ವಜಾಗೊಳಿಸಿತು. ಇದು ಹಾಲ್ಡೇನ್‌ರ ರಾಜೀನಾಮೆಯನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸಿತು. ಅವರು ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಸಾಕ್ಸ್ ಧರಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿದರು. "ಅರವತ್ತು ವರ್ಷ ಸಾಕ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಾಕು".[೩೮] ಮತ್ತು ಯಾವಾಗಲೂ ಭಾರತೀಯ ಉಡುಪುಗಳನ್ನು ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ.[೧೦]

ಹಾಲ್ಡೇನ್ ದುಬಾರಿಯಲ್ಲದ ಸಂಶೋಧನೆಯಲ್ಲಿ ತೀವ್ರ ಆಸಕ್ತಿ ಹೊಂದಿದ್ದರು. "ಎ ಪ್ಯಾಸೇಜ್ ಟು ಇಂಡಿಯಾ" ನಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸುತ್ತಾ, "ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ, ನನ್ನ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್ ಮೈಕ್ರೋಸ್ಕೋಪ್‌ಗಳು, ಸೈಕ್ಲೋಟ್ರಾನ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಮುಂತಾದವುಗಳು ಅಗತ್ಯವಿದ್ದರೆ, ನಾನು ಅವುಗಳನ್ನು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಪಡೆಯಬಾರದು. ಆದರೆ ಡಾರ್ವಿನ್ ಮತ್ತು ಬೇಟ್ಸನ್ ತಮ್ಮ ಸಂಶೋಧನೆಗಳಿಗೆ ಬಳಸಿದ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು-ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಉದ್ಯಾನಗಳು, ತೋಟಗಾರರು, ಪಾರಿವಾಳದ ಮೇಲಂತಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಪಾರಿವಾಳಗಳು-ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್‌ಗಿಂತ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಸುಲಭವಾಗಿ ಪಡೆಯಬಹುದು."[೩೭] ಹಳದಿ ತಡಿಕೆಯುಳ್ಳ ಟಿಟ್ಟಿಭ, ವ್ಯಾನೆಲಸ್ ಮಲಬಾರಿಕಸ್ ಕುರಿತು ಅವರು ಜೂಲಿಯನ್ ಹಕ್ಸ್ಲಿಗೆ ಬರೆದಿದ್ದರು. ಸಸ್ಯ ತಳಿಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲು ಒಂದು ಮಾದರಿಯಾಗಿ ವಿಗ್ನಾ ಸಿನೆನ್ಸಿಸ್ (ಕೌಪಿಯಾ) ಬಳಕೆಯನ್ನು ಅವರು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು. ಅವರು ಲಂಟಾನ ಕ್ಯಾಮರದ ಪರಾಗಸ್ಪರ್ಶದಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿ ವಹಿಸಿದರು. ಭಾರತೀಯ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯಗಳು ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡವರಿಗೆ ಗಣಿತವನ್ನು ಕೈಬಿಡುವಂತೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಿವೆ ಎಂದು ಅವರು ವಿಷಾದಿಸಿದರು.[೩೯] ಅವರು ಹೂವಿನ ಸಮ್ಮಿತಿಯ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿ ವಹಿಸಿದರು. ಜನವರಿ ೧೯೬೧ ರಲ್ಲಿ ಅವರು ಪ್ರಾಣಿಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ೧೯೬೦ ಯುಎಸ್ ಸೈನ್ಸ್ ಫೇರ್ ವಿಜೇತ ಗ್ಯಾರಿ ಬಾಟಿಂಗ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಸ್ನೇಹ ಬೆಳೆಸಿದರು (ಅವರು ಮೊದಲು ಸುಸಾನ್ ಬ್ರೌನ್ ಜೊತೆಗೆ ಹಾಲ್ಡೇನ್ಸ್‌ಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ್ದರು, ೧೯೬೦ ಯು ಎಸ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೈನ್ಸ್ ಫೇರ್ ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರ ವಿಜೇತ), ಆಂಥೆರಿಯಾ ಸಿಲ್ಕ್ ಪತಂಗಗಳನ್ನು ಹೈಬ್ರಿಡೈಸ್ ಮಾಡುವ ತಮ್ಮ ಪ್ರಯೋಗಗಳ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವರನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸಿದರು. ಅವರು, ತಮ್ಮ ಪತ್ನಿ ಹೆಲೆನ್ ಸ್ಪರ್ವೇ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಕೃಷ್ಣ ದ್ರೋಣರಾಜು ಅವರೊಂದಿಗೆ ಕೋಲ್ಕತ್ತಾದ ಒಬೆರಾಯ್ ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಹೋಟೆಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಉಪಸ್ಥಿತರಿದ್ದರು. ಗೌರವ ಮತ್ತು ವಿಷಾದದಿಂದ ಗೌರವವನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇಬ್ಬರು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಹೋಟೆಲ್‌ನಿಂದ ಹೊರಬಂದ ನಂತರ, ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಅವರು "ಯುಎಸ್ ಅವಮಾನ" ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದ್ದನ್ನು ಪ್ರತಿಭಟಿಸಲು ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಿದ ಉಪವಾಸ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹವನ್ನು ಮಾಡಿದರು.[೪೦][೪೧][೪೨] ಐ ಎಸ್ ಐ ಯ ನಿರ್ದೇಶಕ ಪಿಸಿ ಮಹಲನೋಬಿಸ್, ಉಪವಾಸ ಮುಷ್ಕರ ಮತ್ತು ಬಜೆಟ್ ಮಾಡದ ಔತಣಕೂಟ ಎರಡರ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಅವರನ್ನು ಎದುರಿಸಿದಾಗ, ಹಾಲ್ಡೇನ್ ತಮ್ಮ ಹುದ್ದೆಗೆ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಿದರು (ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೯೬೧ ರಲ್ಲಿ), ಮತ್ತು ಒರಿಸ್ಸಾ (ಒಡಿಶಾ) ರಾಜಧಾನಿ ಭುವನೇಶ್ವರದಲ್ಲಿ ಹೊಸದಾಗಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾದ ಜೀವಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರ ಘಟಕಕ್ಕೆ ತೆರಳಿದರು.[೩೬]

ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಭಾರತೀಯ ಪೌರತ್ವವನ್ನು ಪಡೆದರು. ಅವರು ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿ ಹೊಂದಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸಸ್ಯಾಹಾರಿಯಾದರು.[೩೬] ೧೯೬೧ ರಲ್ಲಿ, ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಭಾರತವನ್ನು "ಮುಕ್ತ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಅತಿ ಹತ್ತಿರವಿರುವ ಅಂದಾಜು" ಎಂದು ಬಣ್ಣಿಸಿದರು. ಜೆರ್ಜಿ ನೇಮನ್ ಅವರು "ಭಾರತವು ದುಷ್ಕರ್ಮಿಗಳ ನ್ಯಾಯಯುತ ಪಾಲನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಅಗಾಧ ಪ್ರಮಾಣದ ಕಳಪೆ ಆಲೋಚನೆಯಿಲ್ಲದ ಮತ್ತು ಅಸಹ್ಯಕರವಾದ ಅಧೀನ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ" ಎಂದು ಆಕ್ಷೇಪಿಸಿದರು.[೪೩] ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿದರು:

ಬಹುಶಃ ಬೇರೆಡೆಗಿಂತ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ದುಷ್ಟನಾಗಲು ಸ್ವತಂತ್ರನಾಗಿರಬಹುದು. ಹಾಗಾಗಿ ಜೇ ಗೌಲ್ಡ್ ಅವರಂತಹ ಜನರ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು ಯು ಎಸ್ ಎ ನಲ್ಲಿದ್ದರು, ಆಗ (ನನ್ನ ಅಭಿಪ್ರಾಯದಲ್ಲಿ) ಯು ಎಸ್ ಎ ನಲ್ಲಿ ಇವತ್ತಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಆಂತರಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವಿತ್ತು. ಇತರರ "ಅಸಹ್ಯಕರ ಅಧೀನತೆ" ಅದರ ಮಿತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಕಲ್ಕತ್ತಾದ ಜನರು ದಂಗೆಯೆದ್ದರು. ಟ್ರಾಮ್‌ಗಳನ್ನು ಅಸಮಾಧಾನಗೊಳಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಪೋಲೀಸ್ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಪಾಲಿಸಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಇದು ಜೆಫರ್ಸನ್‌ಗೆ ಸಂತೋಷವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಅವರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ನಾನು ಭಾವಿಸುತ್ತೇನೆ. ಆದರೆ ಅದು ಸಮಸ್ಯೆಯ ಪ್ರಶ್ನೆಯಲ್ಲ. [೪೪]

೨೫ ಜೂನ್ ೧೯೬೨ ರಂದು ಗ್ರೋಫ್ ಕಾಂಕ್ಲಿನ್ ಅವರಿಂದ "ಸಿಟಿಜನ್ ಆಫ್ ದಿ ವರ್ಲ್ಡ್" ಎಂದು ಮುದ್ರಣದಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಿದಾಗ, ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿದರು:

ನಿಸ್ಸಂದೇಹವಾಗಿ ನಾನು ಕೆಲವು ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ಪ್ರಪಂಚದ ಪ್ರಜೆ. ಆದರೆ ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಜೊತೆಗೆ ನಾನು ನಂಬುತ್ತೇನೆ, ಒಬ್ಬ ನಾಗರಿಕನ ಮುಖ್ಯ ಕರ್ತವ್ಯವೆಂದರೆ ಅವನ ರಾಜ್ಯದ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ತೊಂದರೆಯಾಗುವುದು. ವಿಶ್ವ ರಾಜ್ಯವಿಲ್ಲದ ಕಾರಣ, ನಾನು ಇದನ್ನು ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ, ನಾನು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಒಂದು ಉಪದ್ರವವನ್ನು ನೀಡಬಲ್ಲೆ, ಮತ್ತು ಅದು ನಿಧಾನವಾಗಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸುತ್ತದೆಯಾದರೂ, ಉತ್ತಮವಾದ ಟೀಕೆಗಳನ್ನು ಅನುಮತಿಸುವ ಅರ್ಹತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಯು ಎಸ್ ಎ, ಯು ಎಸ್ ಎಸ್ ಆರ್ ಅಥವಾ ಚೀನಾವನ್ನು ಬಿಟ್ಟು, ಯುರೋಪ್‌ಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ವೈವಿಧ್ಯಮಯವಾಗಿರುವ ಭಾರತದ ಪ್ರಜೆಯಾಗಿರುವುದಕ್ಕೆ ನಾನು ಹೆಮ್ಮೆಪಡುತ್ತೇನೆ. ಹೀಗಾಗಿ ವಿಶ್ವ ಸಂಸ್ಥೆಗೆ ಉತ್ತಮ ಮಾದರಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಸಹಜವಾಗಿ ಒಡೆಯಬಹುದು. ಆದರೆ ಇದು ಅದ್ಭುತ ಪ್ರಯೋಗವಾಗಿದೆ. ಹಾಗಾಗಿ, ನಾನು ಭಾರತದ ಪ್ರಜೆ ಎಂಬ ಹಣೆಪಟ್ಟಿ ಹೊಂದಲು ಬಯಸುತ್ತೇನೆ.[೪೩]

ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಷಾರ್ಲೆಟ್ ಫ್ರಾಂಕೆನ್ ಮತ್ತು ಹೆಲೆನ್ ಸ್ಪರ್ವೇ ಅವರನ್ನು ಎರಡು ಬಾರಿ ವಿವಾಹವಾದರು.[೪೫] ೧೯೨೪ ರಲ್ಲಿ, ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಚಾರ್ಲೊಟ್ ಫ್ರಾಂಕೆನ್ ಅವರನ್ನು ಭೇಟಿಯಾದರು. ಷಾರ್ಲೆಟ್ ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಡೈಲಿ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್‌ನ ಪತ್ರಕರ್ತೆಯಾಗಿದ್ದಳು ಮತ್ತು ಜ್ಯಾಕ್ ಬರ್ಗ್ಸ್ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾಗಿದ್ಳು. ಹಾಲ್ಡೇನ್ಸ್ ಡೇಡಾಲಸ್ ಅಥವಾ ಸೈನ್ಸ್ ಅಂಡ್ ದಿ ಫ್ಯೂಚರ್ ಪ್ರಕಟಣೆಯ ನಂತರ, ಅವರು ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಅವರನ್ನು ಸಂದರ್ಶಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.[೨೩] ಆದ್ದರಿಂದ ತಾವು ಮದುವೆಯಾಗಲು, ಷಾರ್ಲೆಟ್ ವಿಚ್ಛೇದನದ ಮೊಕದ್ದಮೆಯನ್ನು ಹೂಡಿದರು. ಕಾನೂನು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಸಹ-ಪ್ರತಿವಾದಿಯಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರಿಂದ ಕೆಲವು ವಿವಾದಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.[೧] ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಸಹೋತ್ರಾ ಸರ್ಕಾರ್ ವರದಿ ಮಾಡಿದಂತೆ: "ಅವಳು ವಿಚ್ಛೇದನ ಪಡೆಯಲು, ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಬಹಿರಂಗವಾಗಿ ವ್ಯಭಿಚಾರ ಮಾಡಿದಳು."[೧೪] ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಅವರ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು "ಘೋರ ಅನೈತಿಕತೆ" ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಅವರನ್ನು ೧೯೨೫ ರಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಕೇಂಬ್ರಿಡ್ಜ್‌ನ ಸೆಕ್ಸ್ ವಿರಿ (ಆರು ಸದಸ್ಯರ ಶಿಸ್ತು ಸಮಿತಿ) ಔಪಚಾರಿಕವಾಗಿ ವಜಾಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಜಿ ಕೆ ಚೆಸ್ಟರ್ಟನ್, ಬರ್ಟ್ರಾಂಡ್ ರಸ್ಸೆಲ್, ಮತ್ತು ಡಬ್ಲ್ಯೂ ಎಲ್ ಜಾರ್ಜ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಕೇಂಬ್ರಿಡ್ಜ್ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರು ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಅವರ ಪ್ರತಿವಾದವನ್ನು ಮಂಡಿಸಿದರು. ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವು ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರ ಖಾಸಗಿ ಜೀವನವನ್ನು ನಿರ್ಣಯಿಸಬಾರದು ಎಂದು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು.[೩೧] ೧೯೨೬ ರಲ್ಲಿ ಉಚ್ಚಾಟನೆಯನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು. ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಮತ್ತು ಷಾರ್ಲೆಟ್ ೧೯೨೬ ರಲ್ಲಿ ವಿವಾಹವಾದರು. ೧೯೪೨ ರಲ್ಲಿ ಅವರಿಬ್ಬರು ಬೇರೆಯಾದ ನಂತರ, ಹಾಲ್ಡೇನ್ಸ್ ೧೯೪೫ ರಲ್ಲಿ ವಿಚ್ಛೇದನ ಪಡೆದರು. ಅದೇ ವರ್ಷದ ನಂತರ ಅವರು ತಮ್ಮ ಮಾಜಿ ಪಿಎಚ್‌ಡಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿ ಹೆಲೆನ್ ಸ್ಪರ್ವೇ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು.[೪೬]

ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಒಮ್ಮೆ ತನ್ನ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಮ್ಮೆಪಡುತ್ತಾ, "ನಾನು ೧೧ ಭಾಷೆಗಳನ್ನು ಓದಬಲ್ಲೆ ಮತ್ತು ಮೂರು ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಭಾಷಣಗಳನ್ನು ಮಾಡಬಲ್ಲೆ; ಆದರೆ ನಾನು ಸಂಗೀತವಿಲ್ಲದವನು. ನಾನು ಸಾಕಷ್ಟು ಸಮರ್ಥ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಭಾಷಣಕಾರ."[೩೧] ಅವನಿಗೆ ಮಕ್ಕಳಿರಲಿಲ್ಲ,[೩೧] ಆದರೆ ಅವರು ಮತ್ತು ಅವರ ತಂದೆ ತನ ಸೋದರಿ ನವೋಮಿಯ ಮಕ್ಕಳ ಮೇಲೆ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿದರು, ಅವರಲ್ಲಿ ಡೆನಿಸ್, ಮುರ್ಡೋಕ್ ಮತ್ತು ಅವ್ರಿಯನ್ ಮಿಚಿಸನ್ ಅವರು ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ ಲಂಡನ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಎಡಿನ್‌ಬರ್ಗ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಮತ್ತು ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಕಾಲೇಜ್ ಲಂಡನ್‌ನಲ್ಲಿ ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾದರು.[೧೬]

ತಮ್ಮ ತಂದೆಯಿಂದ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ಪಡೆದ, ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಸ್ವಯಂ-ಪ್ರಯೋಗವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಡೇಟಾವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ಅಪಾಯಕ್ಕೆ ಒಡ್ಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ರಕ್ತದ ಆಮ್ಲೀಕರಣದ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಲು ಅವರು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸಿದ ಹೈಡ್ರೋಕ್ಲೋರಿಕ್ ಆಮ್ಲವನ್ನು ಸೇವಿಸಿದರು, ೭% ಇಂಗಾಲದ ಡೈಆಕ್ಸೈಡ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಗಾಳಿಯಾಡದ ಕೋಣೆಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ಕೂಡಿಹಾಕಿಕೊಂಡು ಅದು 'ಒಬ್ಬರಿಗೆ ಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ತಲೆನೋವು ನೀಡುತ್ತದೆ' ಎಂದು ಕಂಡುಕೊಂಡರು. ಆಮ್ಲಜನಕದ ಶುದ್ಧತ್ವದ ಎತ್ತರದ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುವ ಒಂದು ಪ್ರಯೋಗವು ಸೆಳವನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸಿತು, ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಅವರ ಕಶೇರುಖಂಡ ಪುಡಿಪುಡಿಯಾಯಿತು.[೪೭] ತಮ್ಮ ಡೀಕಂಪ್ರೆಷನ್ ಚೇಂಬರ್ ಪ್ರಯೋಗಗಳಲ್ಲಿ, ಅವರ ಮತ್ತು ಅವರ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರ ಕಿವಿತಮಟೆಗಳಲ್ಲಿ ರಂಧ್ರವಾಯಿತು. ಆದರೆ, ಹಾಲ್ಡೇನ್ ವಾಟ್ ಈಸ್ ಲೈಫ್ ನಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದಂತೆ, "ಕಿವಿತಮಟೆಯು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವಾಸಿಯಾಗುತ್ತದೆ; ಮತ್ತು ಅದರಲ್ಲಿ ರಂಧ್ರ ಉಳಿದುಕೊಂಡರೆ, ಒಬ್ಬರು ಸ್ವಲ್ಪ ಕಿವುಡರಾಗಿದ್ದರೂ, ಒಬ್ಬರು ತಂಬಾಕಿನ ಹೊಗೆಯನ್ನು ಪ್ರಶ್ನೆಯಲ್ಲಿರುವ ಕಿವಿಯಿಂದ ಹೊರಹಾಕಬಹುದು, ಇದು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಾಧನೆ." [೪೮]

ಹಾಲ್ಡೇನ್ ತಮ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ವೃತ್ತಿಜೀವನದ ಆರಂಭದಿಂದಲೂ ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ಸಹೋದ್ಯೋಗಿಗಳಲ್ಲಿ ಜನಪ್ರಿಯತೆ ಇಲ್ಲದಂತೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡರು. ಕೇಂಬ್ರಿಡ್ಜ್‌ನಲ್ಲಿ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಭೋಜನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಅನಿರ್ಬಂಧಿತ ನಡವಳಿಕೆಯಿಂದಾಗಿ ಅವರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಿರಿಯ ಅಧ್ಯಾಪಕರನ್ನು ಕಿರಿಕಿರಿಗೊಳಿಸಿದರು. ಅವರ ಪಕ್ಷಪಾತಿ, ಎಡ್ಗರ್ ಆಡ್ರಿಯನ್ (೧೯೩೨ ರ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ವಿಜೇತ), ಅವರನ್ನು ಟ್ರಿನಿಟಿ ಕಾಲೇಜಿನ ಫೆಲೋ ಆಗಿ ನೇಮಕಮಾಡಲು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯಕ್ಕೆ ಬಹುತೇಕ ಮನವರಿಕೆ ಮಾಡಿದ್ದರು, ಆದರೆ ಅವರು ತಮ್ಮ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯದಿಂದ ಡೈನಿಂಗ್ ಟೇಬಲ್‌ಗೆ ಮೂತ್ರದ ಗ್ಯಾಲನ್ ಜಾರ್ ಅನ್ನು ತರಾತುರಿಯಲ್ಲಿ ತಂದಾಗ ಒಂದು ಘಟನೆಯಿಂದ ಅದು ನಾಶವಾಯಿತು.[೧೪]

ನಂತರದ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಸಾವು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

೧೯೬೩ ರ ಶರತ್ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಮ್ಮೇಳನಗಳ ಸರಣಿಗಾಗಿ ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಯು ಎಸ್ ಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದರು. ವಿಸ್ಕಾನ್ಸಿನ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಲ್ಲಿ, ಸೆವಾಲ್ ರೈಟ್ ಅವರು ತಮ್ಮ ಭಾಷಣದ ಮೊದಲು ಅವರನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು. ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಅವರ ಅನೇಕ ಸಾಧನೆಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಿದರು, ನಂತರ ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಸಾಧಾರಣವಾಗಿ "ಹಾಲ್ಡೇನ್" ನ ಎಲ್ಲಾ ಉಲ್ಲೇಖಗಳನ್ನು "ರೈಟ್" ಎಂದು ಬದಲಿಸಿದರೆ ಪರಿಚಯವು ಹೆಚ್ಚು ನಿಖರವಾಗಿರುತ್ತಿತ್ತು ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. [೧೩] ಫ್ಲೋರಿಡಾದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಮೊದಲ ಮತ್ತು ಏಕೈಕ ಬಾರಿಗೆ ರಷ್ಯಾದ ಜೀವರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡರ್ ಒಪಾರಿನ್ ಅವರನ್ನು ಭೇಟಿಯಾದರು. ಅವರು ೧೯೨೦ ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಜೀವನ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಮೂಲವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದರು. ಅಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಅವರಿಗೆ ಹೊಟ್ಟೆ ನೋವು ಶುರುವಾಯಿತು.[೧೪]

ಹಾಲ್ಡೇನ್ ರೋಗನಿರ್ಣಯಕ್ಕಾಗಿ ಲಂಡನ್‌ಗೆ ಹೋದರು. ಅವರಿಗೆ ಕೋಲೊರೆಕ್ಟಲ್ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಇರುವುದು ಪತ್ತೆಯಾಯಿತು ಮತ್ತು ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೯೬೪ ರಲ್ಲಿ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಫಿಲಿಪ್ ಡಾಲಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಜೀವಂತ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಬಿ ಬಿ ಸಿ ಸಾಕ್ಷ್ಯಚಿತ್ರವನ್ನು ತಯಾರಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಅದರಲ್ಲಿ ಸೆವಾಲ್ ರೈಟ್ ಮತ್ತು ಡಬಲ್ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ವಿಜೇತ ಲಿನಸ್ ಪಾಲಿಂಗ್ ಸೇರಿದ್ದರು. ಡಾಲಿಯ ತಂಡವು ಡಾಕ್ಯುಮೆಂಟರಿ ಪ್ರೊಫೈಲ್‌ಗಾಗಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಅವರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿತು. ಆದರೆ ಚಿತ್ರೀಕರಿಸಿದ ಸಂದರ್ಶನದ ಬದಲಿಗೆ, ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಅವರಿಗೆ ಸ್ವಯಂ ಮರಣದಂಡನೆಯನ್ನು ನೀಡಿದರು.[೪೯] ಅದರ ಆರಂಭಿಕ ಸಾಲುಗಳು:

ನಾನು ಹೆಮ್ಮೆಯಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಿದ್ದೇನೆ. ನಾನು [ಮೂಲತಃ "ನಾನೇ ಹೆಚ್ಚು"] ಇಂದು ವಾಸಿಸುತ್ತಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬನಾಗಿದ್ದೇನೆ ಎಂದು ನಾನು ನಂಬುತ್ತೇನೆ, ಆದರೂ ನನಗೆ ಸ್ವಲ್ಪವೂ ಅಧಿಕಾರ ಸಿಕ್ಕಿಲ್ಲ. ನಾನು ವಿವರಿಸುತ್ತೇನೆ. ೧೯೩೨ ರಲ್ಲಿ ಮಾನವ ಜೀನ್‌ನ ರೂಪಾಂತರದ ದರವನ್ನು ಅಂದಾಜು ಮಾಡಿದ ಮೊದಲ ವ್ಯಕ್ತಿ ನಾನು.[೧೪]


ಕಾಕಿನಾಡದ ರಂಗರಾಯ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ದೇಹವನ್ನು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಬೋಧನೆಗೆ[೫೦] ಬಳಸಬೇಕೆಂದು ಅವರು ಇಚ್ಛಿಸಿದರು.[೫೧]

ಲಂಡನ್‌ನಲ್ಲಿ ಅವರ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು. ಆದರೆ ಜೂನ್‌ನಲ್ಲಿ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಮರಳಿದ ನಂತರ ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳು ಮತ್ತೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡವು ಮತ್ತು ಆಗಸ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ವೈದ್ಯರು ಅವರ ಸ್ಥಿತಿ ಅಂತ್ಯಕ್ಕೆ ಸಮೀಪ ಎಂದು ದೃಢಪಡಿಸಿದರು. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೭ ರಂದು ಜಾನ್ ಮೇನಾರ್ಡ್ ಸ್ಮಿತ್‌ಗೆ ಬರೆಯುತ್ತಾ, "ತಕ್ಕಮಟ್ಟಿಗೆ ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಸಾಯುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿಂದ ನಾನು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಅಸಮಾಧಾನಗೊಂಡಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ನಾನು [ಆಪರೇಷನ್ ಮಾಡಿದ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ವೈದ್ಯರ ಮೇಲೆ] ತುಂಬಾ ಕೋಪಗೊಂಡಿದ್ದೇನೆ." [೧೪]

ಅವರು ೧ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೯೬೪ ರಂದು ಭುವನೇಶ್ವರದಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು. ಆ ದಿನ ಬಿ ಬಿ ಸಿ ಅವರ ಸ್ವ ಮರಣವಾರ್ತೆಯನ್ನು "ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ಜೆ ಬಿ ಎಸ್ ಹಾಲ್ಡೇನ್, ಮರಣವಾರ್ತೆ" ಎಂದು ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಿತು.[೪೯][೫೨]

ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಕೊಡುಗೆಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ತಮ್ಮ ತಂದೆಯ ಹೆಜ್ಜೆಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ, ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಅವರ ಮೊದಲ ಪ್ರಕಟಣೆಯು ದ ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಫಿಸಿಯಾಲಜಿಯಲ್ಲಿ ಹಿಮೋಗ್ಲೋಬಿನ್‌ನಿಂದ ಅನಿಲ ವಿನಿಮಯದ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನದ ಮೇಲೆ ಆಗಿತ್ತು,[೨೭] ಮತ್ತು ಅವರು ತರುವಾಯ pH ಬಫರ್ ಆಗಿ ರಕ್ತದ ರಾಸಾಯನಿಕ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳ ಮೇಲೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು.[೫೩][೫೪] ಅವರು ಮೂತ್ರಪಿಂಡದ ಕಾರ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ವಿಸರ್ಜನೆಯ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನದ ಹಲವಾರು ಅಂಶಗಳನ್ನು ತನಿಖೆ ಮಾಡಿದರು.[೫೫][೫೬]

ತಳಿಸಂಬಂಧಿ ಸಂಯೋಜನೆ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

೧೯೦೪ ರಲ್ಲಿ, ಆರ್ಥರ್ ಡುಕಿನ್‌ಫೀಲ್ಡ್ ಡಾರ್ಬಿಶೈರ್ ಜಪಾನೀಸ್ ವಾಲ್ಟ್‌ಜಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಬಿಳಿಚ ಇಲಿಗಳ ನಡುವಿನ ಮೆಂಡೆಲಿಯನ್ ಆನುವಂಶಿಕತೆಯನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುವ ಪ್ರಯೋಗದ ಕುರಿತು ಒಂದು ವಿದ್ವತ್ಪ್ರಬಂಧವನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು.[೫೭] ಹಾಲ್ಡೇನ್ ವಿದ್ವತ್ಪ್ರಬಂಧವನ್ನು ನೋಡಿದಾಗ, ಪ್ರಯೋಗದಲ್ಲಿ ತಳಿಸಂಬಂಧಿ ಸಂಯೋಜನೆಯ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಡಾರ್ಬಿಶೈರ್ ಕಡೆಗಣಿಸಿರುವುದನ್ನು ಅವರು ಗಮನಿಸಿದರು. ಕೇಂಬ್ರಿಡ್ಜ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಲ್ಲಿ ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ ರೆಜಿನಾಲ್ಡ್ ಪುನ್ನೆಟ್ ಅವರಿಂದ ಸಲಹೆಯನ್ನು ಪಡೆದ ನಂತರ, ಅವರು ಸ್ವತಂತ್ರ ಪ್ರಯೋಗದ ನಂತರ ಮಾತ್ರ ವಿದ್ವತ್ಪ್ರಬಂಧವನ್ನು ಬರೆಯಲು ಸಿದ್ಧರಾಗಿದ್ದರು.[೧೩] ತಮ್ಮ ಸಹೋದರಿ ನವೋಮಿ ಮತ್ತು ತಮಗಿಂತ ಒಂದು ವರ್ಷ ದೊಡ್ಡವರಾದ ಸ್ನೇಹಿತ ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡರ್ ಡಾಲ್ಜೆಲ್ ಸ್ಪ್ರಂಟ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ, ಅವರು ೧೯೦೮ ರಲ್ಲಿ ಗಿನಿಯಿಲಿಗಳು ಮತ್ತು ಇಲಿಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಪ್ರಯೋಗವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೧೨ ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ವರದಿ ಸಿದ್ಧವಾಯಿತು.[೧೪] ಆದರೆ ಇಲಿಗಳಲ್ಲಿ ಇಮ್ಮಡಿಸುವಿಕೆ ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯ ಲೇಖನವು ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೯೧೫ ರಲ್ಲಿ ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಜೆನೆಟಿಕ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾಯಿತು.[೫೮] ಇದು ಸಸ್ತನಿಗಳಲ್ಲಿನ ತಳಿಸಂಬಂಧಿ ಸಂಯೋಜನೆಯ ಮೊದಲ ಪ್ರಾತ್ಯಕ್ಷಿಕೆಯಾಯಿತು. ಕೆಲವು ಆನುವಂಶಿಕ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಆನುವಂಶಿಕವಾಗಿ ಪಡೆಯುವ ಪ್ರವೃತ್ತಿ ಇರುತ್ತದೆ (ನಂತರ ಕಂಡುಹಿಡಿದಂತೆ, ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ ವರ್ಣತಂತುಗಳ ಮೇಲೆ ಅವುಗಳ ಸಾಮೀಪ್ಯ).[೩] (೧೯೧೨ ಮತ್ತು ೧೯೧೪ ರ ನಡುವೆ, ಹಣ್ಣಿನ ನೊಣ ಡ್ರೊಸೊಫಿಲ್ಲಾ ,[೫೯] ರೇಷ್ಮೆ ಹುಳು,[೬೦] ಮತ್ತು ಸಸ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ತಳಿಸಂಬಂದಿ ಸಂಯೋಜನೆಯು ವರದಿಯಾಗಿದೆ.[೬೧])

ಮೊದಲನೆಯ ಮಹಾಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹಾಲ್ಡೇನ್‌ರ ಸೇವೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಈ ವಿದ್ವತ್ಪ್ರಬಂಧವನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದರಿಂದ, ಜೇಮ್ಸ್ ಎಫ್. ಕ್ರೌ ಇದನ್ನು "ಸೇನಾಮುಖ ಕಂದಕದಲ್ಲಿ ಬರೆದ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖವಾದ ವಿಜ್ಞಾನ ಲೇಖನ" ಎಂದು ಕರೆದರು.[೧೩] ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಸ್ವತಃ "ಬ್ಲ್ಯಾಕ್ ವಾಚ್‌ನ ಮುಂಭಾಗದ ಸ್ಥಾನದಿಂದ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ವಿದ್ವತ್ಪ್ರಬಂಧವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದ ಏಕೈಕ ಅಧಿಕಾರಿ" ಎಂದು ನೆನಪಿಸಿಕೊಂಡರು.[೨೩] ಹಾಲ್ಡೇನ್‌ರಂತೆ, ಸ್ಪ್ರಂಟ್ ಮೊದಲನೆಯ ಮಹಾಯುದ್ಧದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ೪ ನೇ ಬೆಟಾಲಿಯನ್ ಬೆಡ್‌ಫೋರ್ಡ್‌ಶೈರ್ ರೆಜಿಮೆಂಟ್‌ಗೆ ಸೇರಿಕೊಂಡಿದ್ದರು ಮತ್ತು ೧೭ ಮಾರ್ಚ್ ೧೯೧೫[೬೨] ರಂದು ನ್ಯೂವ್ ಚಾಪೆಲ್ಲೆ ಕದನದಲ್ಲಿ ಕೊಲ್ಲಲ್ಪಟ್ಟರು. ಈ ಸುದ್ದಿ ಕೇಳಿದ ಮೇಲೆಯೇ ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಪ್ರಕಟಣೆಗಾಗಿ ವಿದ್ವತ್ಪ್ರಬಂಧವನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಅದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಹೀಗೆ ಹೇಳಿದರು: "ಯುದ್ಧದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅಕಾಲಿಕವಾಗಿ ಪ್ರಕಟಿಸುವುದು ಅಗತ್ಯವಾಗಿದೆ. ದುರದೃಷ್ಟವಶಾತ್ ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು (ಎ ಡಿ ಎಸ್) ಈಗಾಗಲೇ ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಕೊಲ್ಲಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ."[೫೮] ೧೯೨೧ರಲ್ಲಿ ಕೋಳಿಗಳಲ್ಲಿ[೬೩][೬೪] ಮತ್ತು (ಜೂಲಿಯಾ ಬೆಲ್‌ನೊಂದಿಗೆ) ೧೯೩೭ರಲ್ಲಿ ಮಾನವರಲ್ಲಿ ಸಂಯೋಜನೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದವರಲ್ಲಿ ಅವರು ಮೊದಲಿಗರಾಗಿದ್ದರು.

ಕಿಣ್ವ ಚಲನಶಾಸ್ತ್ರ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

೧೯೨೫ ರಲ್ಲಿ, ಜಿ. ಇ. ಬ್ರಿಗ್ಸ್‌ರೊಂದಿಗೆ, ಹಾಲ್ಡೇನ್ ೧೯೦೩ ರಲ್ಲಿ ವಿಕ್ಟರ್ ಹೆನ್ರಿಯ ಕಿಣ್ವದ ಚಲನ ನಿಯಮದ ಹೊಸ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವನ್ನು ನಿಷ್ಪತ್ತಿಸಿದರು. ಇದನ್ನು ೧೯೧೩ ರ ಮೈಕೆಲಿಸ್-ಮೆಂಟೆನ್ ಸಮೀಕರಣ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.[೬೫] ಲಿಯೊನರ್ ಮೈಕೆಲಿಸ್ ಮತ್ತು ಮೌಡ್ ಮೆಂಟೆನ್ ಕಿಣ್ವ (ವೇಗವರ್ಧಕ) ಮತ್ತು ತಲಾಧಾರ (ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಾಕಾರಿ) ಅವುಗಳ ಸಂಕೀರ್ಣದೊಂದಿಗೆ ವೇಗದ ಸಮತೋಲನದಲ್ಲಿವೆ ಎಂದು ಊಹಿಸಿದರು. ನಂತರ ಇದು ಉತ್ಪನ್ನ ಮತ್ತು ಮುಕ್ತ ಕಿಣ್ವವನ್ನು ನೀಡಲು ವಿಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾಗಿ, ಬಹುತೇಕ ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಡೊನಾಲ್ಡ್ ವ್ಯಾನ್ ಸ್ಲೈಕ್ ಮತ್ತು ಜಿ.ಇ. ಕಲೆನ್[೬೬] ಬಂಧಕ ಹಂತವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲಾಗದ ಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಿದರು. ಬ್ರಿಗ್ಸ್-ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಸಮೀಕರಣವು ಹಿಂದಿನ ಎರಡೂ ಸಮೀಕರಣಗಳಂತೆಯೇ ಬೀಜಗಣಿತದ ರೂಪವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಆದರೆ ಅವರ ವ್ಯುತ್ಪನ್ನವು ಅರೆ- ಸ್ಥಿರ ಸ್ಥಿತಿಯ ಅಂದಾಜಿನ ಮೇಲೆ ಆಧಾರಿತವಾಗಿದೆ, ಅದೆಂದರೆ ಮಧ್ಯಂತರ ಸಂಕೀರ್ಣದ (ಅಥವಾ ಸಂಕೀರ್ಣಗಳು) ಸಾರತೆಯು ಬದಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, "ಮೈಕೆಲಿಸ್ ಕಾನ್‍ಸ್ಟೆಂಟ್" (Km) ನ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಅರ್ಥವು ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮೈಕೆಲಿಸ್-ಮೆಂಟೆನ್ ಚಲನಶಾಸ್ತ್ರ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತಿದ್ದರೂ, ಪ್ರಸ್ತುತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾದರಿಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬ್ರಿಗ್ಸ್-ಹಾಲ್ಡೇನ್ ವ್ಯುತ್ಪನ್ನವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತವೆ.[೬೭][೬೮]

ಹಾಲ್ಡೇನ್‍ನ ತತ್ವ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಆನ್ ಬೀಯಿಂಗ್ ದ ರೈಟ್ ಸೈಜ಼್ ಎಂಬ ತಮ್ಮ ಪ್ರಬಂಧದಲ್ಲಿ ಅವರು ಹಾಲ್ಡೇನ್‌ನ ತತ್ವವನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಪ್ರಾಣಿಯು ಯಾವ ದೈಹಿಕ ಸಾಧನವನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು ಎಂಬುದನ್ನು ಗಾತ್ರವು ಬಹಳವೇಳೆ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುತ್ತದೆ: "ಕೀಟಗಳು, ತುಂಬಾ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ಆಮ್ಲಜನಕವನ್ನು ಸಾಗಿಸುವ ರಕ್ತಪ್ರವಾಹಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ. ಅವುಗಳ ಜೀವಕೋಶಗಳಿಗೆ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಕಡಿಮೆ ಆಮ್ಲಜನಕವನ್ನು ಅವುಗಳ ದೇಹದ ಮೂಲಕ ಗಾಳಿಯ ಸರಳ ಪ್ರಸರಣದಿಂದ ಹೀರಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಆದರೆ ದೊಡ್ಡದಾಗಿರುವುದು ಎಂದರೆ ಪ್ರಾಣಿಯು ಎಲ್ಲಾ ಜೀವಕೋಶಗಳನ್ನು ತಲುಪಲು ಸಂಕೀರ್ಣವಾದ ಆಮ್ಲಜನಕವನ್ನು ಪಂಪ್ ಮಾಡುವ ಮತ್ತು ವಿತರಿಸುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು."[೬೯]

ಜೀವನದ ಮೂಲ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಹಾಲ್ಡೇನ್ ೧೯೨೯ ರಲ್ಲಿ ದ ರ್‍ಯಾಷನಲಿಸ್ಟ್ ಆನುಯಲ್‌ನಲ್ಲಿ ದಿ ಆರಿಜಿನ್ ಆಫ್ ಲೈಫ್ ಎಂಬ ಎಂಟು ಪುಟಗಳ ಲೇಖನದಲ್ಲಿ ಅಜೀವಜನ್ಯತೆಯ ಆಧುನಿಕ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು.[೭೦] ಆದಿಮ ಸಾಗರವನ್ನು ಅಜೈವಿಕ ಸಂಯುಕ್ತಗಳ ಮಿಶ್ರಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ "ವಿಶಾಲವಾದ ರಾಸಾಯನಿಕ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯ" ಎಂದು ವಿವರಿಸಿದರು. ಇದು "ಬಿಸಿ ಸಾರರಿಕ್ತ ಸೂಪ್"‍ನಂತೆ ಇದ್ದು ಇದರಲ್ಲಿ ಸಾವಯವ ಸಂಯುಕ್ತಗಳು ರಚನೆಯಾಗಿರಬಹುದು. ಸೌರಶಕ್ತಿಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಇಂಗಾಲದ ಡೈಆಕ್ಸೈಡ್, ಅಮೋನಿಯ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಆವಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಆಕ್ಸಿಜನ್‍ಹೀನ ವಾತಾವರಣವು "ಜೀವಂತ ಅಥವಾ ಅರ್ಧ-ಜೀವಂತ ವಸ್ತುಗಳು" ಆದ ವಿವಿಧ ಸಾವಯವ ಸಂಯುಕ್ತಗಳ ಉಗಮಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಮೊದಲ ಅಣುಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಸಂಕೀರ್ಣ ಸಂಯುಕ್ತಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಜೀವಕೋಶೀಯ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಲು ಒಂದಕ್ಕೊಂದು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿದವು. ಒಂದು ಹಂತದಲ್ಲಿ ಒಂದು ರೀತಿಯ "ತೈಲಯುಕ್ತ ಪದರ" ನಿರ್ಮಾಣವಾಯಿತು. ಅದು ಸ್ವಯಂ-ಪುನರಾವರ್ತಿಸುವ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯಿಕ್ ಆಮ್ಲಗಳನ್ನು ಸುತ್ತುವರೆದಿದೆ, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಮೊದಲ ಜೀವಕೋಶವಾಯಿತು. ಜೆ ಡಿ ಬರ್ನಾಲ್ ಈ ಊಹನವನ್ನು ಬಯೋಪಾಯಿಸಿಸ್ ಅಥವಾ ಬಯೋಪೊಯೋಸಿಸ್ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಸ್ವಯಂ-ಪುನರಾವರ್ತಿಸುವ ಆದರೆ ನಿರ್ಜೀವ ಅಣುಗಳಿಂದ ಸ್ವಯಂಪ್ರೇರಿತವಾಗಿ ವಿಕಸನಗೊಳ್ಳುವ ಜೀವಂತ ದ್ರವ್ಯದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ. ವೈರಾಣುಗಳು ಜೀವಿಪೂರ್ವ ಸೂಪ್ ಮತ್ತು ಮೊದಲ ಕೋಶಗಳ ನಡುವಿನ ಮಧ್ಯಂತರ ಘಟಕಗಳು ಎಂದು ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಮುಂದಕ್ಕೆ ಊಹನ ಮಾಡಿದರು. ಜೀವಿಪೂರ್ವ ಜೀವನವು "ಮೊದಲ ಜೀವಕೋಶದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಘಟಕಗಳ ಸೂಕ್ತ ಸಂಯೋಜನೆಯು ಒಟ್ಟುಗೂಡುವ ಮುನ್ನ ಹಲವು ಮಿಲಿಯನ್ ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ವೈರಾಣು ಹಂತದಲ್ಲಿತ್ತು" ಎಂದು ಅವರು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು.[೭೦] ಈ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ "ಅವಿಚಾರಿತ ಊಹಾಪೋಹ" ಎಂದು ತಳ್ಳಿಹಾಕಲಾಯಿತು.[೭೧]

ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡರ್ ಒಪಾರಿನ್ ೧೯೨೪ ರಲ್ಲಿ ರಷ್ಯನ್ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸಿದರು (೧೯೩೬ ರಲ್ಲಿ ಇಂಗ್ಲಿಷ್‍ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾಯಿತು). ಊಹನವು ೧೯೫೩ ರಲ್ಲಿ ಅಭಿಜಾತ ಮಿಲ್ಲರ್-ಯುರೆ ಪ್ರಯೋಗದೊಂದಿಗೆ ಸ್ವಲ್ಪಮಟ್ಟಿಗಿನ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಪಡೆಯಿತು. ಅಂದಿನಿಂದ, ಆದಿಸ್ವರೂಪದ ಸೂಪ್ ಸಿದ್ಧಾಂತವು (ಒಪಾರಿನ್-ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಕಲ್ಪನೆ) ಅಜೀವಜನ್ಯತೆಯ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ಅಡಿಪಾಯವಾಗಿದೆ.[೭೨][೭೩][೭೪] ೧೯೩೬ ರಲ್ಲಿ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಆವೃತ್ತಿಯ ನಂತರವೇ ಒಪಾರಿನ್ ಸಿದ್ಧಾಂತವು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ತಿಳಿದಿದ್ದರೂ, ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಒಪಾರಿನ್ ಅವರ ಸ್ವಂತಿಕೆಯನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು "ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ಒಪಾರಿನ್ ನನಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಆದ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆಂದು ನನಗೆ ಬಹಳ ಕಡಿಮೆ ಸಂದೇಹವಿದೆ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.[೭೫]

ಮಲೇರಿಯಾ ಮತ್ತು ಕುಡಗೋಲು ಕಣ ರಕ್ತಹೀನತೆ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಮಾನವರಲ್ಲಿ ಆನುವಂಶಿಕ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆ ಮತ್ತು ಸೋಂಕಿನ ನಡುವಿನ ವಿಕಸನೀಯ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಮೊದಲು ಅರಿತುಕೊಂಡವರು ಹಾಲ್ಡೇನ್. ವಿವಿಧ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ರೋಗಗಳಲ್ಲಿ ಮಾನವ ರೂಪಾಂತರದ ದರಗಳನ್ನು ಅಂದಾಜು ಮಾಡುವಾಗ, ಮಲೇರಿಯಾದಂತಹ ಮಾರಣಾಂತಿಕ ಸೋಂಕು ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿರುವ ಉಷ್ಣವಲಯದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಥಲಸ್ಸೆಮಿಯಾಗಳಂತಹ ಕೆಂಪು ರಕ್ತ ಕಣಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತವಾದ ರೂಪಾಂತರಗಳು ಪ್ರಚಲಿತವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಗಮನಿಸಿದರು. ಮಲೇರಿಯಾ ಸೋಂಕನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುವುದರಿಂದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುತ್ತಿದ್ದ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಆಯ್ಕೆಗೆ ಇವುಗಳು ಅನುಕೂಲಕರವಾದ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳಾಗಿವೆ (ಕುಡಗೋಲು ಕೋಶದ ಗುಣಲಕ್ಷಣದ ಭಿನ್ನಯುಗ್ಮಜೀಯ ಆನುವಂಶಿಕತೆ) ಎಂದು ಅವರು ಗಮನಿಸಿದರು.[೭೬] ಅವರು ೧೯೪೮ ರಲ್ಲಿ ಸ್ಟಾಕ್‌ಹೋಮ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಎಂಟನೇ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಷನಲ್ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಆಫ್ ಜೆನೆಟಿಕ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ "ಮಾನವ ಜೀನ್‌ಗಳ ರೂಪಾಂತರದ ದರ" ಎಂಬ ವಿಷಯದ ಕುರಿತು ತಮ್ಮ ಊಹನವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು.[೭೭] ಮಲೇರಿಯಾ -ಸ್ಥಳೀಯವಾದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಮಾನವರಲ್ಲಿನ ಆನುವಂಶಿಕ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಗಳು ಮಲೇರಿಯಾ ಸೋಂಕಿನಿಂದ ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಪ್ರತಿರಕ್ಷಿತವಾಗಿಸುವ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು (ಪ್ರಕಟ ಲಕ್ಷಣ) ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ ಎಂದು ಅವರು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದರು. ಅವರು ೧೯೪೯ ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ತಾಂತ್ರಿಕ ವಿದ್ವತ್ಪ್ರಬಂಧದಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾದಿಯಂತಹ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ಮಾಡಿದರು: "ರಕ್ತಹೀನತೆಯ ಭಿನ್ನಯುಗ್ಮಜಗಳ ರಕ್ತಕಣಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ಅಲ್ಪಸತ್ವದ ದ್ರಾವಣಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ನಿರೋಧಕವಾಗಿದೆ. ಮಲೇರಿಯಾವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುವ ಸ್ಪೊರೊಜೋವಾದ ದಾಳಿಗಳಿಗೆ ಅವು ಹೆಚ್ಚು ನಿರೋಧಕವಾಗಿರುತ್ತವೆ ಎಂದು ಕನಿಷ್ಠ ಪಕ್ಷ ಊಹಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ."[೭೮] ಇದನ್ನು "ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಮಲೇರಿಯಾ ಕಲ್ಪನೆ" ಅಥವಾ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ "ಮಲೇರಿಯಾ ಕಲ್ಪನೆ" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಯಿತು.[೭೯] ಈ ಊಹೆಯನ್ನು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಆಂಥೋನಿ ಸಿ. ಆಲಿಸನ್ ಅವರು ೧೯೫೪ ರಲ್ಲಿ ಕುಡಗೋಲು-ಕಣ ರಕ್ತಹೀನತೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ದೃಢಪಡಿಸಿದರು.[೮೦][೮೧]

ಜನಸಂಖ್ಯಾ ತಳಿಶಾಸ್ತ್ರ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ರೊನಾಲ್ಡ್ ಫಿಶರ್ ಮತ್ತು ಸೆವಾಲ್ ರೈಟ್ ಜೊತೆಗೆ ಜನಸಂಖ್ಯಾ ತಳಿಶಾಸ್ತ್ರದ ಗಣಿತೀಯ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ ಮೂರು ಪ್ರಮುಖ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಒಬ್ಬರು. ೨೦ ನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಆಧುನಿಕ ವಿಕಸನ ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸಿದರು. ಅವರು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಆಯ್ಕೆಯನ್ನು ಮೆಂಡೆಲಿಯನ್ ಪರಂಪರೆಯ ಗಣಿತದ ಪರಿಣಾಮವೆಂದು ವಿವರಿಸುವ ಮೂಲಕ ವಿಕಾಸದ ಕೇಂದ್ರ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವಾಗಿ ಮರು-ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು.[೮೨][೮೩] ಅವರು ಹತ್ತು ಪ್ರಬಂಧಗಳ ಸರಣಿಯನ್ನು ಬರೆದರು, ನೈಸರ್ಗಿಕ ಮತ್ತು ಕೃತಕ ಆಯ್ಕೆಯ ಗಣಿತದ ಸಿದ್ಧಾಂತ, ಜೀನ್ ಆವರ್ತನಗಳ ಬದಲಾವಣೆಯ ದರ ಮತ್ತು ದಿಕ್ಕಿಗೆ ಉಕ್ತಿಗಳನ್ನು ನಿಷ್ಪತ್ತಿಸಿದರು ಮತ್ತು ರೂಪಾಂತರ ಹಾಗೂ ವಲಸೆಯೊಂದಿಗೆ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಆಯ್ಕೆಯ ಪರಸ್ಪರ ಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಿದರು. ಈ ಸರಣಿಯು ೧೯೨೪ ಮತ್ತು ೧೯೩೪ ರ ನಡುವೆ ಜೈವಿಕ ವಿಮರ್ಶೆಗಳು (ಭಾಗ ೨), ಕೇಂಬ್ರಿಡ್ಜ್ ಫಿಲಾಸಫಿಕಲ್ ಸೊಸೈಟಿಯ ಗಣಿತದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳು (ಭಾಗಗಳು ೧ ಮತ್ತು ೩ ರಿಂದ ೯ ವರೆಗೆ) ಮತ್ತು ಜೆನೆಟಿಕ್ಸ್ (ಭಾಗ ೧೦) ನಂತಹ ನಿಯತಕಾಲಿಕಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ಹತ್ತು ವಿದ್ವತ್ಪ್ರಬಂಧಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.[೮೪][೮೫][೮೬] ಅವರು ೧೯೩೧ ರಲ್ಲಿ ವೇಲ್ಸ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಲ್ಲಿ ಈ ಸರಣಿಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಉಪನ್ಯಾಸಗಳ ಗುಂಪನ್ನು ನೀಡಿದರು ಮತ್ತು ಇವನ್ನು ೧೯೩೩[೨೨]ರ ವಿಕಾಸದ ಕಾರಣಗಳು ಎಂಬ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ.

೧೯೨೪ ರಲ್ಲಿ ಸರಣಿಯ ಮೇಲಿನ ಅವರ ಮೊದಲ ವಿದ್ವತ್ಪ್ರಬಂಧವು ಮಚ್ಚೆಗಳುಳ್ಳ ಪತಂಗದ ವಿಕಾಸದಲ್ಲಿ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಆಯ್ಕೆಯ ದರವನ್ನು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತದೆ. ಪರಿಸರದ ಸ್ಥಿತಿಯು ಪ್ರಭಾವೀ (ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕಪ್ಪು ಅಥವಾ ಕರಿಮೆ ಸಂಬಂಧಿ ರೂಪಗಳು) ಅಥವಾ ಅಪ್ರಭಾವಿ (ಬೂದು ಅಥವಾ ಕಾಡು ಪ್ರಕಾರದ) ಪತಂಗಗಳ ಹೆಚ್ಚಳ ಅಥವಾ ಅವನತಿಗೆ ಅನುಕೂಲಕರವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಭವಿಷ್ಯ ನುಡಿದರು. ೧೮೪೮ ರಲ್ಲಿ ಈ ವಿದ್ಯಮಾನವನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲಾದ ಮ್ಯಾಂಚೆಸ್ಟರ್‌ನಂತಹ ಮಸಿಯುಳ್ಳ ವಾತಾವರಣಕ್ಕೆ, ಪ್ರಬಲವಾದ ಕರಿಮೆಯುಳ್ಳ ಪತಂಗಗಳು ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಬೂದು ಬಣ್ಣದವುಗಳಿಗಿಂತ ಐವತ್ತು ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚು ಬದುಕುಳಿಯುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ ಎಂದು ಅವರು ಭವಿಷ್ಯ ನುಡಿದರು.[೧೪] ಅವರ ಅಂದಾಜಿನ ಪ್ರಕಾರ, ೧೮೪೮ ರಲ್ಲಿ ೧% ಪ್ರಬಲ ಸ್ವರೂಪ ಮತ್ತು ೧೮೯೮ ರಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೯೯% ಎಂದು ಊಹಿಸಿ, "ಬದಲಾವಣೆಗೆ [ಪ್ರಬಲತೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು] ೪೮ ತಲೆಮಾರುಗಳ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. . . ಕೇವಲ ೧೩ ತಲೆಮಾರುಗಳ ನಂತರ ಪ್ರಬಲರು ಬಹುಸಂಖ್ಯಾತರಾಗುತ್ತಾರೆ." [೮೪] ಅಂತಹ ಗಣಿತೀಯ ಭವಿಷ್ಯ ಪ್ರಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಆಯ್ಕೆಗೆ ಅಸಂಭವವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.[೧೪] ಆದರೆ ಇದು ತರುವಾಯ ೧೯೫೩ ಮತ್ತು ೧೯೫೮ ರ ನಡುವೆ ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್ ಪ್ರಾಣಿಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಬರ್ನಾರ್ಡ್ ಕೆಟಲ್‌ವೆಲ್ ನಡೆಸಿದ ವಿಸ್ತಾರವಾದ ಪ್ರಯೋಗದಿಂದ (ಕೆಟಲ್‌ವೆಲ್‌ನ ಪ್ರಯೋಗ) ಸಾಬೀತಾಯಿತು,[೮೭][೮೮][೮೯] ಮತ್ತು ಮುಂದಕ್ಕೆ ಕೇಂಬ್ರಿಡ್ಜ್ ತಳಿಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಮೈಕೆಲ್ ಮಜೆರಸ್ ೨೦೦೧ ಮತ್ತು ೨೦೦೭ರ ನಡುವೆ ನಡೆಸಿದ ಪ್ರಯೋಗಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಬೀತಾಯಿತು.[೯೦]

ಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಮಾನವ ತಳಿಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ಅವರ ಕೊಡುಗೆಗಳಿಗೆ ಈ ಮುಂದಿನವು ಸೇರಿವೆ: ಮಾನವ ಸಂಯೋಜನಾ ನಕ್ಷೆಗಳ ಅಂದಾಜಿಗೆ ಗರಿಷ್ಠ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಬಳಸುವ ಮೊದಲ ವಿಧಾನಗಳು; ಮಾನವ ರೂಪಾಂತರ ದರಗಳನ್ನು ಅಂದಾಜು ಮಾಡಲು ಪ್ರವರ್ತಕ ವಿಧಾನಗಳು; ಮಾನವರಲ್ಲಿ ರೂಪಾಂತರದ ದರದ ಮೊದಲ ಅಂದಾಜುಗಳು (ಎಕ್ಸ್-ಲಿಂಕ್ಡ್ ಹಿಮೋಫಿಲಿಯಾ ಜೀನ್‌ಗೆ ಪ್ರತಿ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ೨×೧೦-೫ ರೂಪಾಂತರಗಳು); ಮತ್ತು "ನೈಸರ್ಗಿಕ ಆಯ್ಕೆಯ ವೆಚ್ಚ" ಇದೆ ಎಂಬ ಮೊದಲ ಕಲ್ಪನೆ.[೯೧] ಅವರು ೧೯೩೨ ರ ಪುಸ್ತಕ ದಿ ಕಾಸಸ್ ಆಫ್ ಎವಲ್ಯೂಷನ್‌ನಲ್ಲಿ ಮಾನವ ರೂಪಾಂತರದ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಅಂದಾಜು ಮಾಡಿದ ಮೊದಲ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾದರು.[೯೨] ಜಾನ್ ಇನ್ನೆಸ್ ತೋಟಗಾರಿಕಾ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ, ಅವರು ಬಹುಗುಣಿತಗಳಿಗೆ ಸಂಕೀರ್ಣವಾದ ಸಂಯೋಜನಾ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದರು;[೩೨][೯೩] ಮತ್ತು ಸಸ್ಯ ವರ್ಣದ್ರವ್ಯಗಳ ಜೀವರಾಸಾಯನಿಕ ಹಾಗೂ ಆನುವಂಶಿಕ ಅಧ್ಯಯನದೊಂದಿಗೆ ಜೀನ್/ಕಿಣ್ವ ಸಂಬಂಧಗಳ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿದರು.[೯೪][೧೩]

ರಾಜಕೀಯ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಹಾಲ್ಡೇನ್‍ರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಡೇವಿಡ್ ಲೋರ ಕಾರ್ಟೂನ್ – "೧೯೪೯"ರ ಭವಿಷ್ಯವಾಣಿಗಳು"
೧೯೩೫ ರಲ್ಲಿ ಕ್ರೆಮ್ಲಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ಲೈಸೆಂಕೊ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾ. ಅವನ ಹಿಂದೆ (ಎಡದಿಂದ ಬಲಕ್ಕೆ) ಸ್ಟಾನಿಸ್ಲಾವ್ ಕೊಸಿಯೊರ್, ಅನಸ್ತಾಸ್ ಮಿಕೊಯಾನ್, ಆಂಡ್ರೇ ಆಂಡ್ರೀವ್ ಮತ್ತು ಜೋಸೆಫ್ ಸ್ಟಾಲಿನ್ ಇದ್ದಾರೆ.

ಮೊದಲನೆಯ ಮಹಾಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಸಮಾಜವಾದಿಯಾದರು; ಸ್ಪ್ಯಾನಿಷ್ ಅಂತರ್ಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಎರಡನೇ ಸ್ಪ್ಯಾನಿಷ್ ಗಣರಾಜ್ಯವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿದರು; ತದನಂತರ ೧೯೩೭ ರಲ್ಲಿ ಕಮ್ಯುನಿಸ್ಟ್ ಪಕ್ಷದ ಮುಕ್ತ ಬೆಂಬಲಿಗರಾದರು. ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ದ್ವಂದ್ವೀಯ-ಭೌತಿಕವಾದಿ ಮಾರ್ಕ್ಸ್‌ವಾದಿಯಾಗಿದ್ದ, ಅವರು ಡೈಲಿ ವರ್ಕರ್‌ಗಾಗಿ ಅನೇಕ ಲೇಖನಗಳನ್ನು ಬರೆದರು. ಆನ್ ಬೀಯಿಂಗ್ ದಿ ರೈಟ್ ಸೈಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅವರು ಹೀಗೆ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ: "ಕೆಲವು ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳ ರಾಷ್ಟ್ರೀಕರಣವು ದೊಡ್ಡ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಸಾಧ್ಯತೆಯಾಗಿದೆ, ಆನೆಯು ಪಲ್ಟಿಯಾಗಿ ಅಥವಾ ಹಿಪಪಾಟಮಸ್ ಬೇಲಿಯ ಮೇಲೆ ಜಿಗಿಯುವುದಕ್ಕಿಂತ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸಾಮಾಜಿಕವಾದ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ಅಥವಾ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಅನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವುದು ಸುಲಭವಲ್ಲ ಎಂದು ನಾನು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದೇನೆ."

ಪೀಟರ್ ರೈಟ್ ಮತ್ತು ಚಾಪ್ಮನ್ ಪಿಂಚರ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಲೇಖಕರು ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಸೋವಿಯತ್ ಜಿ ಆರ್ ಯು ಗೂಢಚಾರ (ಗುಪ್ತನಾಮ ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸಿಯಾ) ಎಂದು ಆರೋಪಿಸಿದ್ದಾರೆ.[೯೫][೯೬]

೧೯೩೮ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು "ನಾನು ಮಾರ್ಕ್ಸ್‌ವಾದವು ನಿಜವೆಂದು ಭಾವಿಸುತ್ತೇನೆ" ಎಂದು ಉತ್ಸಾಹದಿಂದ ಘೋಷಿಸಿದರು. ಅವರು ೧೯೪೨ ರಲ್ಲಿ ಕಮ್ಯುನಿಸ್ಟ್ ಪಾರ್ಟಿ ಆಫ್ ಗ್ರೇಟ್ ಬ್ರಿಟನ್‌ಗೆ ಸೇರಿದರು. ಲೈಸೆಂಕೋಯಿಸಂನ ಉಗಮ ಮತ್ತು ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟದಲ್ಲಿ ತಳಿಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರ ಕಿರುಕುಳವನ್ನು ಡಾರ್ವಿನಿಸ್ಟ್ ವಿರೋಧಿ ಮತ್ತು ದ್ವಂದ್ವೀಯ ಭೌತವಾದಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೆಯಾಗದ ತಳಿಶಾಸ್ತ್ರದ ರಾಜಕೀಯ ನಿಗ್ರಹದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡಲು ಅವರನ್ನು ಒತ್ತಾಯಿಸಲಾಯಿತು. ಅವರು ತಮ್ಮ ವಿವಾದಾತ್ಮಕ ಗಮನವನ್ನು ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‌ಡಮ್‌ಗೆ ಬದಲಾಯಿಸಿದರು, ಹಣಕಾಸಿನ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹದ ಮೇಲೆ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಂಶೋಧನೆಯ ಅವಲಂಬನೆಯನ್ನು ಟೀಕಿಸಿದರು. ೧೯೪೧ ರಲ್ಲಿ ಅವರು ತಮ್ಮ ಸ್ನೇಹಿತ ಮತ್ತು ಸಹ ತಳಿಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ನಿಕೊಲಾಯ್ ವಾವಿಲೋವ್ ಅವರ ಸೋವಿಯತ್ ವಿಚಾರಣೆ ಬಗ್ಗೆ ಬರೆದರು:

ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಬಹಿರ್ವರ್ಧನ ಮತ್ತು ಪ್ರನಾಳೀಯ ಫಲೀಕರಣ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ತಮ್ಮ ಪ್ರಬಂಧ ಡೇಡಾಲಸ್; ಅಥವಾ, ಸೈನ್ಸ್ ಅಂಡ್ ದಿ ಫ್ಯೂಚರ್ (೧೯೨೪) ಎಕ್ಟೋಜೆನೆಸಿಸ್ ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ನಂತರ ಇನ್ ವಿಟ್ರೊ ಫರ್ಟಿಲೈಸೇಶನ್ (ಟೆಸ್ಟ್ ಟ್ಯೂಬ್ ಬೇಬೀಸ್) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಯಿತು. ಅವರು ಬಹಿರ್ವರ್ಧನವನ್ನು ಉತ್ತಮ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವ ಸಾಧನವಾಗಿ (ಸುಜನನಶಾಸ್ತ್ರ) ಕಲ್ಪಿಸಿಕೊಂಡರು.[೯೭] ಹಾಲ್ಡೇನ್‍ರ ಕೆಲಸವು ಹಕ್‍ಸ್ಲಿಯ ಬ್ರೇವ್ ನ್ಯೂ ವರ್ಲ್ಡ್ (೧೯೩೨) ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿತು ಮತ್ತು ಜೆರಾಲ್ಡ್ ಹರ್ಡ್ ಅವರಿಂದಲೂ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆದಿದೆ. ವಿಜ್ಞಾನದ ಬಗೆಗಿನ ವಿವಿಧ ಪ್ರಬಂಧಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ೧೯೨೭ರಲ್ಲಿ ಪಾಸಿಬಲ್ ವರ್‌ಲ್ಡ್ಸ್ ಎಂಬ ಸಂಪುಟದಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಯಿತು. ಅವರ ಪುಸ್ತಕ, ARP (ವಿಮಾನ ದಾಳಿ ಮುನ್ನೆಚ್ಚರಿಕೆಗಳು) (೧೯೩೮) ಸ್ಪ್ಯಾನಿಷ್ ಅಂತರ್ಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವಾಯುದಾಳಿಗಳ ಅನುಭವದೊಂದಿಗೆ ಮಾನವ ದೇಹದ ಮೇಲೆ ಒತ್ತಡದ ಪರಿಣಾಮಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಮ್ಮ ದೈಹಿಕ ಸಂಶೋಧನೆಯನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸಿ ವಾಯುದಾಳಿಗಳ ಸಂಭವನೀಯ ಪರಿಣಾಮಗಳ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ವಿವರಣೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸಿತು. ಇವುಗಳನ್ನು ಎರಡನೆಯ ಮಹಾಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟನ್ ಸಹಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗಿತ್ತು.

ಸಿ ಎಸ್ ಲೂವಿಸ್ ಅವರ ಟೀಕೆ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಓಲಾಫ್ ಸ್ಟ್ಯಾಪಲ್ಡನ್, ಚಾರ್ಲ್ಸ್ ಕೇ ಓಗ್ಡೆನ್, ಐಎ ರಿಚರ್ಡ್ಸ್ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ ಜಿ ವೆಲ್ಸ್ ಜೊತೆಗೆ, ಸಿ.ಎಸ್. ಲೂವಿಸ್ ಹಾಲ್ಡೇನ್‍ರ ಮೇಲೆ ವೈಜ್ಞಾನಿಕತೆಯ ಆರೋಪ ಹೊರಿಸಿದರು. ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಲೂವಿಸ್ ಮತ್ತು ಅವರ ರಾನ್ಸಮ್ ಟ್ರೈಲಾಜಿಯನ್ನು "ವಿಜ್ಞಾನದ ಸಂಪೂರ್ಣ ತಪ್ಪುಚಿತ್ರಣ ಮತ್ತು ಮಾನವ ಜನಾಂಗದ ಅವರ ಅವಹೇಳನಕ್ಕಾಗಿ" ಟೀಕಿಸಿದರು. ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಮಕ್ಕಳಿಗಾಗಿ ಮೈ ಫ್ರೆಂಡ್ ಮಿಸ್ಟರ್ ಲೀಕಿ (೧೯೩೭) ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಬರೆದರು, ಇದು "ಎ ಮೀಲ್ ವಿತ್ ಎ ಮ್ಯಾಜಿಶಿಯನ್", "ಎ ಡೇ ಇನ್ ದಿ ಲೈಫ್ ಆಫ್ ಎ ಮ್ಯಾಜಿಶಿಯನ್", "ಮಿಸ್ಟರ್ ಲೀಕಿಸ್ ಪಾರ್ಟಿ", "ರ್‍ಯಾಟ್ಸ್", "ದ ಸ್ನೇಕ್ ವಿತ್ ದ ಗೋಲ್ಡನ್ ಟೀತ್‌", "ಮೈ ಮ್ಯಾಜಿಕ್ ಕಾಲರ್ ಸ್ಟಡ್" ಕಥೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ; ನಂತರದ ಆವೃತ್ತಿಗಳು ಕ್ವೆಂಟಿನ್ ಬ್ಲೇಕ್‌ನ ಚಿತ್ರಣಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದವು. ಅವರು ದೇವರ ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕಾಗಿ ಲೂವಿಸ್‍ರ ವಾದಗಳನ್ನು ಟೀಕಿಸುವ ಪ್ರಬಂಧವನ್ನು ಬರೆದರು, "ಮೋರ್ ಆಂಟಿ-ಲೂವಿಸೈಟ್", ಇದು ವಿಷಾನಿಲ ಮತ್ತು ಅದರ ಪ್ರತಿವಿಷಕ್ಕೆ ಉಲ್ಲೇಖವಾಗಿತ್ತು.

ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಗಾಳಿಯಂತ್ರಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

೧೯೨೩ ರಲ್ಲಿ, ಕೇಂಬ್ರಿಡ್ಜ್‌ನಲ್ಲಿ ನೀಡಿದ "ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಭವಿಷ್ಯ" ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯ ಭಾಷಣದಲ್ಲಿ, ಬ್ರಿಟನ್‌ನಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲನ್ನು ಮುಗಿಸಿಬಿಡುವುದನ್ನು ಮುಂಗಾಣುವ ಹಾಲ್ಡೇನ್, ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಗಾಳಿಯಂತ್ರಗಳ ಜಾಲವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದರು. ಇದು ಜಲಜನಕ ಆಧಾರಿತ ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಮೊದಲ ಪ್ರಸ್ತಾಪವಾಗಿದೆ.[೯೮][೯೯][೧೦೦]

ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಮರಣದ ಸ್ವಲ್ಪ ಮೊದಲು ಪ್ರಕಟವಾದ ತಮ್ಮ ಆನ್ ಆಟೋಬಯೋಗ್ರಫಿ ಇನ್ ಬ್ರೀಫ್ ನಲ್ಲಿ, ಹಾಲ್ಡೇನ್ ನಾಲ್ಕು ನಿಕಟ ಸಹವರ್ತಿಗಳು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳಾಗುವ ಭರವಸೆಯನ್ನು ತೋರಿಸಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಿದರು: ಟಿಎ ಡೇವಿಸ್, ದ್ರೋಣಮ್‍ರಾಜು ಕೃಷ್ಣ ರಾವ್, ಸುರೇಶ್ ಜಯಕರ್ ಮತ್ತು ಎಸ್ ಕೆ ರಾಯ್.[೧೦೧]

ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಹಾಲ್ಡೇನ್ ೧೯೩೨[೩೫] ರಲ್ಲಿ ರಾಯಲ್ ಸೊಸೈಟಿಯ ಫೆಲೋ ಆಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಫ್ರೆಂಚ್ ಸರ್ಕಾರವು ೧೯೩೭ ರಲ್ಲಿ ತನ್ನ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಆರ್ಡರ್ ಆಫ್ ದ ಲೀಜನ್ ಆಫ್ ಆನರ್ ಅನ್ನು ನೀಡಿತು. ೧೯೫೨ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ರಾಯಲ್ ಸೊಸೈಟಿಯಿಂದ ಡಾರ್ವಿನ್ ಪದಕವನ್ನು ಪಡೆದರು. ೧೯೫೬ ರಲ್ಲಿ, ಅವರಿಗೆ ಗ್ರೇಟ್ ಬ್ರಿಟನ್‌ನ ಆಂಥ್ರೊಪೊಲಾಜಿಕಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್‌ನ ಹಕ್‍ಸ್ಲಿ ಸ್ಮಾರಕ ಪದಕವನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. ಅವರು ೧೯೬೧ ರಲ್ಲಿ ಅಕಾಡೆಮಿಯಾ ನಾಜಿಯೋನೇಲ್ ಡೀ ಲಿನ್ಸಿಯಿಂದ ಫೆಲ್ಟ್ರಿನೆಲ್ಲಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ಅವರು ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸ್, ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್‌ನ ನ್ಯೂ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಗೌರವ ಫೆಲೋಶಿಪ್ ಮತ್ತು ಯುಎಸ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್‌ನ ಕಿಂಬರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಸಹ ಪಡೆದರು. ಅವರು ೧೯೫೮[೫೧] ರಲ್ಲಿ ಲಂಡನ್‌ನ ಲಿನ್ನಿಯನ್ ಸೊಸೈಟಿಯ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಡಾರ್ವಿನ್-ವ್ಯಾಲೇಸ್ ಪದಕವನ್ನು ಪಡೆದರು.

ಪರಂಪರೆ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

೧೯೨೭ ರಿಂದ ೧೯೩೭ ರವರೆಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ ಜಾನ್ ಇನ್ನೆಸ್ ಸೆಂಟರ್[೧೦೨] ನಲ್ಲಿ ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಉಪನ್ಯಾಸವನ್ನು ಅವರ ಗೌರವಾರ್ಥವಾಗಿ ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದೆ.[೩೪] ಅವರ ಗೌರವಾರ್ಥವಾಗಿ ದ ಜೆನೆಟಿಕ್ಸ್ ಸೊಸೈಟಿಯ ಜೆಬಿಎಸ್ ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಉಪನ್ಯಾಸವನ್ನು[೧೦೩] ಹೆಸರಿಸಿದೆ.

ಆಂಟಿಕ್ ಹೇ (೧೯೨೩) ಕಾದಂಬರಿಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಸ್ನೇಹಿತ ಆಲ್ಡಸ್ ಹಕ್ಸ್ಲೆಯಿಂದ "ಅವನ ಸ್ನೇಹಿತರು ಅವನ ಹೆಂಡತಿಯ ಜೊತೆ ಸಂಭೋಗಿಸುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ಗಮನಿಸಲು ಆಗದಷ್ಟು ತನ್ನ ಪ್ರಯೋಗಗಳಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿರುವ ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ" ಎಂದು ವರ್ಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟರು. ಹಾಲ್ಡೇನ್ ಒಬ್ಬ ಗೀಳಿನ ಸ್ವಯಂ-ಪ್ರಯೋಗಕಾರನಾಗಿ ವಿಡಂಬಿಸಲ್ಪಟ್ಟನು.[೧೦೪]

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ ಆಫ್ ನ್ಯಾಚುರಲ್ ಹಿಸ್ಟರಿ ಪ್ರದರ್ಶನವನ್ನು ಹಾಲ್ಡೇನ್‌ಗೆ ಸಮರ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸೃಷ್ಟಿಕರ್ತನ ಮನಸ್ಸಿನ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಲು ಕೇಳಿದಾಗ ಅವರ ಉತ್ತರ.
  • ಅವನ ಸೃಷ್ಟಿಯ ಕೃತಿಗಳಿಂದ ಸೃಷ್ಟಿಕರ್ತನ ಮನಸ್ಸಿನ ಬಗ್ಗೆ ಏನನ್ನು ಊಹಿಸಬಹುದು ಎಂದು ಕೆಲವು ದೇವತಾಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ಕೇಳಿದಾಗ ಅವರು ನೀಡಿದ (ಬಹುಶಃ ಅವಿಶ್ವಸನೀಯ) ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗೆ ಅವರು ಪ್ರಸಿದ್ಧರಾಗಿದ್ದಾರೆ: "ಜೀರುಂಡೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಅತಿಯಾದ ಒಲವು."[೧೦೫][೧೦೬] ಅಥವಾ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ, "....ನಕ್ಷತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಜೀರುಂಡೆಗಳು."[೧೦೭] ಇದು ೪೦೦,೦೦೦ ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಬಾರಿ ಉಲ್ಲೇಖವಾಗಿದೆ. ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲಿ ತಿಳಿದಿರುವ ಜೀರುಂಡೆಗಳ ಜಾತಿಗಳು, ಮತ್ತು ಇದು ತಿಳಿದಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಕೀಟ ಪ್ರಭೇದಗಳಲ್ಲಿ ೪೦% ಅನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ (ಹೇಳಿಕೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಇದು ತಿಳಿದಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಕೀಟ ಪ್ರಭೇದಗಳ ಅರ್ಧಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು).[೧೦೮]
  • ಅವರು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದರು, "ನನ್ನ ಸ್ವಂತ ಅನುಮಾನವೆಂದರೆ ವಿಶ್ವವು ನಾವು ಊಹಿಸುವುದಕ್ಕಿಂತ ವಿಲಕ್ಷಣವಾಗಿದೆ, ಆದರೆ ನಾವು ಊಹಿಸುಬಹುದಾದಕ್ಕಿಂತ ವಿಲಕ್ಷಣವಾಗಿದೆ."[೧೦೯]
  • "ಮನಸ್ಸು ಕೇವಲ ಭೌತದ್ರವ್ಯದ ಉಪ-ಉತ್ಪನ್ನವಾಗಿದೆ ಎಂಬುದು ನನಗೆ ಅಸಂಭವವೆಂದು ತೋರುತ್ತದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ನನ್ನ ಮಾನಸಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳು ನನ್ನ ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿರುವ ಪರಮಾಣುಗಳ ಚಲನೆಯಿಂದ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಿರ್ಧರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದರೆ, ನನ್ನ ನಂಬಿಕೆಗಳು ನಿಜವೆಂದು ಭಾವಿಸಲು ನನಗೆ ಯಾವುದೇ ಕಾರಣವಿಲ್ಲ. ಅವು ರಾಸಾಯನಿಕವಾಗಿ ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹವಾಗಿರಬಹುದು, ಆದರೆ ಅದು ತಾರ್ಕಿಕವಾಗಿ ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹವಾಗಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ನನ್ನ ಮೆದುಳು ಪರಮಾಣುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸಲು ನನಗೆ ಯಾವುದೇ ಕಾರಣವಿಲ್ಲ." [೧೦೯]
  • "ಮೂಲಸಂಕಲ್ಪ ಸಿದ್ಧಾಂತವು ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞನಿಗೆ ಪ್ರೇಯಸಿಯಂತೆ: ಅವನು ಅವಳಿಲ್ಲದೆ ಬದುಕಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಆದರೆ ಅವನು ಅವಳೊಂದಿಗೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಇಷ್ಟಪಡುವುದಿಲ್ಲ."[೧೧೦][೧೧೧]
  • "ನಮ್ಮ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಏನು ತಪ್ಪಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಹೇಗೆ ಗುಣಪಡಿಸುವುದು ಎಂದು ನನಗೆ ತೋರಿಸಿದ ಲೆನಿನ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಬರಹಗಾರರನ್ನು ನಾನು ಓದುವವರೆಗೂ ನಾನು ಸುಮಾರು ಹದಿನೈದು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಜಠರದುರಿತವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದೆ. ಅಂದಿನಿಂದ ನನಗೆ ಯಾವುದೇ ಮೆಗ್ನೀಷಿಯಾ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ."[೧೧೨]
  • "ಸ್ವೀಕಾರ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ನಾಲ್ಕು ಹಂತಗಳ ಮೂಲಕ ಹಾದುಹೋಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಾನು ಭಾವಿಸುತ್ತೇನೆ: (i)ಇದು ನಿಷ್ಪ್ರಯೋಜಕ ಅಸಂಬದ್ಧ; (ii)ಇದು ಆಸಕ್ತಿದಾಯಕ, ಆದರೆ ವಿಕೃತ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವಾಗಿದೆ; (iii)ಇದು ನಿಜ, ಆದರೆ ಬಹಳ ಮುಖ್ಯವಲ್ಲ; (iv)ನಾನು ಯಾವಾಗಲೂ ಹಾಗೆ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದೆ."[೧೧೩]
  • "ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಮುನ್ನೂರ ಹತ್ತು ಜಾತಿಗಳು, ಇನ್ನೂರ ಮೂವತ್ತೆಂಟು ತಳಿಗಳು, ಅರವತ್ತೆರಡು ಕುಟುಂಬಗಳು, ಹತ್ತೊಂಬತ್ತು ವಿಭಿನ್ನ ಗಣಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತವೆ. ಇವೆಲ್ಲವೂ ಆರ್ಕ್ ಮೇಲೆ. ಮತ್ತು ಇದು ಭಾರತ ಮಾತ್ರ, ಮತ್ತು ಪಕ್ಷಿಗಳು ಮಾತ್ರ."[೧೧೪]
  • "ಮೈನಾಗಳ ಮೂರ್ಖತನವು ಪಕ್ಷಿಗಳಲ್ಲಿ, ಪುರುಷರಂತೆ, ಭಾಷಾ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಪರಸ್ಪರ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿಲ್ಲ ಎಂದು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಪಠ್ಯ ಪುಸ್ತಕದ ಪುಟವನ್ನು ಪುನರಾವರ್ತಿಸುವ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯು ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಗೌರವಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು, ಆದರೆ ಸಂಶೋಧನೆ ಮಾಡಲು ಅಸಮರ್ಥನಾಗಿರಬಹುದು."[೧೧೫]
  • ಹ್ಯಾಮಿಲ್ಟನ್‌ನ ಆಳ್ವಿಕೆಯನ್ನು ಮುಂದಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ತನ್ನ ಸಹೋದರನಿಗಾಗಿ ಹಾಲ್ಡೇನ್ ತನ್ನ ಪ್ರಾಣವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸುವನೇ ಎಂದು ಕೇಳಿದಾಗ, "ಇಬ್ಬರು ಸಹೋದರರು ಅಥವಾ ಎಂಟು ಸೋದರಸಂಬಂಧಿಗಳು" ಎಂದು ಉತ್ತರಿಸಿದರು.[೧೧೬]

ಪ್ರಕಟಣೆಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  • Daedalus; or, Science and the Future (1924), E. P. Dutton and Company, Inc., a paper read to the Heretics, Cambridge, on 4 February 1923
    • second edition (1928), London: Kegan Paul, Trench & Co.
    • see also Haldane's Daedalus Revisited (1995), ed. with an introd. by Krishna R. Dronamraju, Foreword by Joshua Lederberg; with essays by M. F. Perutz, Freeman Dyson, Yaron Ezrahi, Ernst Mayr, Elof Axel Carlson, D. J. Weatherall, N. A. Mitchison and the editor. Oxford University Press. ISBN 0-19-854846-X
  • A Mathematical Theory of Natural and Artificial Selection, a series of papers beginning in 1924
  • Briggs, G. E; Haldane, J. B (1925). "A note on the kinetics of enzyme action". Biochemical Journal. 19 (2): 338–339. doi:10.1042/bj0190338. PMC 1259181. PMID 16743508. (With G.E. Briggs)
  • Callinicus: A Defence of Chemical Warfare (1925), E. P. Dutton
  • Possible Worlds and Other Essays (1927), Chatto & Windus; 2001 reprint, Transaction Publishers: ISBN 0-7658-0715-7 (includes "On Being the Right Size" and "On Being One's Own Rabbit")
  • The Last Judgment, an essay sequel to Daedalus (1927).[೧೨]
  • Possible Worlds and other Essays, (1927), London: Chatto and Windus.
  • On Being the Right Size (1929)
  • "The origin of life" in the Rationalist Annual (1929)
  • Animal Biology (1929) Oxford: Clarendon
  • The Sciences and Philosophy (1929) NY: Doubleday, Doran and Company. By John Scott Haldane, JBS Haldane's father.
  • Enzymes (1930), MIT Press 1965 edition with new preface by the author written just prior to his death: ISBN 0-262-58003-9
  • Haldane, J. B (1931). "Mathematical Darwinism: A discussion of the genetical theory of natural selection". The Eugenics Review. 23 (2): 115–117. PMC 2985031. PMID 21259979.
  • The Inequality of Man, and Other Essays (1932)
  • The Causes of Evolution London: Longmans, Green, 1932.
  • Science and Human Life (1933), Harper and Brothers, Ayer Co. reprint: ISBN 0-8369-2161-5
  • Science and the Supernatural: Correspondence with Arnold Lunn (1935), Sheed & Ward, Inc,
  • Fact and Faith (1934), Watts Thinker's Library[೧೧೭]
  • Human Biology and Politics (1934)
  • "A Contribution to the Theory of Price Fluctuations", The Review of Economic Studies, 1:3, 186–195 (1934).
  • My Friend Mr Leakey (1937), Jane Nissen Books reprint (2004): ISBN 978-1-903252-19-2
  • "A Dialectical Account of Evolution" in Science & Society Volume I (1937)
  • Haldane, J. B (1937). "View on race and eugenics: propaganda or science?". The Eugenics Review. 28 (4): 333–334. PMC 2985639. PMID 21260239.
  • Bell, J; Haldane, J. B (1937). "The Linkage between the Genes for Colour-blindness and Haemophilia in Man". Annals of Human Genetics. 50 (1): 3–34. Bibcode:1937RSPSB.123..119B. doi:10.1111/j.1469-1809.1986.tb01935.x. PMID 3322165. (with Julia Bell)
  • Haldane, J. B; Smith, C. A (1947). "A new estimate of the linkage between the genes for colourblindness and haemophilia in man". Annals of Eugenics. 14 (1): 10–31. doi:10.1111/j.1469-1809.1947.tb02374.x. PMID 18897933. (with C.A.B. Smith)
  • Air Raid Precautions (A.R.P.) (1938), Victor Gollancz
  • Heredity and Politics (1938), Allen and Unwin.
  • "Reply to A.P. Lerner's Is Professor Haldane's Account of Evolution Dialectical?" in Science & Society volume 2 (1938)
  • The Marxist Philosophy and the Sciences (1939), Random House, Ayer Co. reprint: ISBN 0-8369-1137-7
  • Preface to Engels' Dialectics of Nature (1939)
  • Science and Everyday Life (1940), Macmillan, 1941 Penguin, Ayer Co. 1975 reprint: ISBN 0-405-06595-7
  • "Lysenko and Genetics" in Science & Society volume 4 (1940)
  • "Why I am a Materialist" in Rationalist Annual (1940)
  • "The Laws of Nature" in Rationalist Annual (1940)
  • Science in Peace and War (1941), Lawrence & Wishart Ltd
  • New Paths in Genetics (1941), George Allen & Unwin
  • Heredity & Politics (1943), George Allen & Unwin
  • Why Professional Workers should be Communists (1945), London: Communist Party (of Great Britain) In this four page pamphlet, Haldane contends that Communism should appeal to professionals because Marxism is based on the scientific method and Communists hold scientists as important; Haldane subsequently disavowed this position.
  • Adventures of a Biologist (1947)
  • Science Advances (1947), Macmillan
  • What is Life? (1947), Boni and Gaer, 1949 edition: Lindsay Drummond
  • Everything Has a History (1951), Allen & Unwin—Includes "Auld Hornie, F.R.S."; C.S. Lewis's "Reply to Professor Haldane" is available in "On Stories and Other Essays on Literature," ed. Walter Hooper (1982), ISBN 0-15-602768-2.
  • "The Origins of Life", New Biology, 16, 12–27 (1954). Suggests that an alternative biochemistry could be based on liquid ammonia.
  • The Biochemistry of Genetics (1954)
  • Haldane, J. B (1955). "Origin of Man". Nature. 176 (4473): 169–170. Bibcode:1955Natur.176..169H. doi:10.1038/176169a0. PMID 13244650.
  • Haldane, J. B. S (1957). "The cost of natural selection". Journal of Genetics. 55 (3): 511–524. doi:10.1007/BF02984069.
  • Haldane, J. B (1956). "Natural selection in man". Acta Genetica et Statistica Medica. 6 (3): 321–332. doi:10.1159/000150849. PMID 13434715.
  • "Cancer's a Funny Thing", in New Statesman, 21 February 1964. 

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  1. ↑ ೧.೦ ೧.೧ ೧.೨ ೧.೩ ೧.೪ ೧.೫ ೧.೬ ೧.೭ ೧.೮ Pirie, N. W. (1966). "John Burdon Sanderson Haldane. 1892–1964". Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society. 12: 218–249. doi:10.1098/rsbm.1966.0010.
  2. ↑ ೨.೦ ೨.೧ Rao, Veena (2015). "J. B. S. Haldane, an Indian scientist of British origin" (PDF). Current Science. 109 (3): 634–638. JSTOR 24906123.
  3. ↑ ೩.೦ ೩.೧ Dronamraju, Krishna R (2012). "Recollections of J.B.S. Haldane, with special reference to Human Genetics in India". Indian Journal of Human Genetics. 18 (1): 3–8. doi:10.4103/0971-6866.96634. PMC 3385175. PMID 22754215.{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  4. ↑ Dronamraju, Krishna R. (1986). "Possible worlds: contributions of J. B. S. Haldane to genetics". Trends in Genetics (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 2: 322–324. doi:10.1016/0168-9525(86)90288-X.
  5. ↑ New research in this field began in 2018 in Canada nationalpost.com
  6. ↑ Turelli, M; Orr, HA (1995). "The dominance theory of Haldane's rule". Genetics. 140 (1): 389–402. doi:10.1093/genetics/140.1.389. PMC 1206564. PMID 7635302.
  7. ↑ Haldane, J. B. S. (1922). "Sex ratio and unisexual sterility in hybrid animals". Journal of Genetics. 12 (2): 101–109. doi:10.1007/BF02983075.
  8. ↑ Yount, Lisa (2003). A to Z of Biologists. New York, NY: Facts on File, Inc. pp. 113–115. ISBN 978-1-4381-0917-6. Archived from the original on 7 March 2017.
  9. ↑ Clarke, Arthur C. (2009). "Foreword". In John Burdon Sanderson Haldane (ed.). What I Require From Life: Writings on Science and Life from J.B.S. Haldane. Oxford: Oxford University Press. p. ix. ISBN 978-0-19-923770-8. Archived from the original on 8 ಮಾರ್ಚ್ 2017.
  10. ↑ ೧೦.೦ ೧೦.೧ ೧೦.೨ Dronamraju, KR (1992). "J.B.S. Haldane (1892–1964): centennial appreciation of a polymath". American Journal of Human Genetics. 51 (4): 885–9. PMC 1682816. PMID 1415229.
  11. ↑ Gould, Stephen Jay (2011). The Lying Stones of Marrakech : Penultimate Reflections in Natural History (1st Harvard University Press ed.). Cambridge, Mass.: Belknap Press of Harvard University Press. p. 305. ISBN 978-0-674-06167-5.
  12. ↑ ೧೨.೦ ೧೨.೧ ೧೨.೨ Adams, Mark B. (2000). "Last judgment: the visionary biology of J.B.S. Haldane". Journal of the History of Biology. 33 (3): 457–491. doi:10.1023/A:1004891323595. JSTOR 4331611. PMID 13678078.
  13. ↑ ೧೩.೦ ೧೩.೧ ೧೩.೨ ೧೩.೩ ೧೩.೪ ೧೩.೫ Crow, JF (1992). "Centennial: J. B. S. Haldane, 1892–1964". Genetics. 130 (1): 1–6. doi:10.1093/genetics/130.1.1. PMC 1204784. PMID 1732155.
  14. ↑ ೧೪.೦ ೧೪.೧ ೧೪.೨ ೧೪.೩ ೧೪.೪ ೧೪.೫ ೧೪.೬ ೧೪.೭ ೧೪.೮ Sarkar, Sahotra (1992). "A Centenary Reassessment of J. B. S. Haldane, 1892-1964". BioScience. 42 (10): 777–785. doi:10.2307/1311997. JSTOR 1311997.
  15. ↑ Campbell, John. Haldane: The Forgotten Statesman Who Shaped Britain and Canada. {{cite book}}: |work= ignored (help)
  16. ↑ ೧೬.೦ ೧೬.೧ Fantes, Peter; Mitchison, Sally (2019). "J. Murdoch Mitchison. 11 June 1922—17 March 2011". Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 67: 279–306. doi:10.1098/rsbm.2019.0006.
  17. ↑ ೧೭.೦ ೧೭.೧ ೧೭.೨ ೧೭.೩ Acott, C. (1999). "JS Haldane, JBS Haldane, L Hill, and A Siebe: A brief resumé of their lives". South Pacific Underwater Medicine Society Journal. 29 (3). ISSN 0813-1988. OCLC 16986801. Archived from the original on 27 July 2011. Retrieved 12 July 2008.
  18. ↑ Hedrick, Larry (1989). "J.B.S. Haldane: A Legacy in Several Worlds". The World & I Online. Archived from the original on 22 February 2014. Retrieved 17 February 2014.
  19. ↑ "J. S. Haldane (1860–1936)". Oxfordshire Blue Plaques Board. Retrieved 17 February 2014.
  20. ↑ Dronamraju, Krishna R. Popularizing Science: The Life and Work of JSB Haldane. {{cite book}}: |work= ignored (help)
  21. ↑ "John Scott Haldane". Archived from the original on 15 ಏಪ್ರಿಲ್ 2021. Retrieved 15 April 2021.
  22. ↑ ೨೨.೦ ೨೨.೧ Sarkar, Sahotra (1992), Sarkar, Sahotra (ed.), "Haldane as Biochemist: The Cambridge Decade, 1923–1932", The Founders of Evolutionary Genetics, Boston Studies in the Philosophy of Science, 142, Dordrecht: Springer Netherlands: 53–81, doi:10.1007/978-94-011-2856-8_4, ISBN 978-0-7923-3392-0, retrieved 2021-08-07
  23. ↑ ೨೩.೦ ೨೩.೧ ೨೩.೨ ೨೩.೩ ೨೩.೪ ೨೩.೫ Monk, Ray (2020-11-20). "JBS Haldane: the man who knew almost everything". New Statesman (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2021-08-07.
  24. ↑ Devanney, Richard (2016-09-07). "Decompression Theory - Part 2". www.tdisdi.com (in ಅಮೆರಿಕನ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2021-08-07.
  25. ↑ ೨೫.೦ ೨೫.೧ Boycott, A. E.; Damant, G. C.; Haldane, J. S. (1908). "The Prevention of Compressed-air Illness". The Journal of Hygiene. 8 (3): 342–443. doi:10.1017/s0022172400003399. PMC 2167126. PMID 20474365.
  26. ↑ Jones, Mark W.; Brett, Kaighley; Han, Nathaniel; Wyatt, H. Alan (2021), "Hyperbaric Physics", StatPearls, Treasure Island (FL): StatPearls Publishing, PMID 28846268, retrieved 2021-08-07
  27. ↑ ೨೭.೦ ೨೭.೧ Douglas, C. G.; Haldane, J. S.; Haldane, J. B. S. (1912). "The laws of combination of haemoglobin with carbon monoxide and oxygen". The Journal of Physiology. 44 (4): 275–304. doi:10.1113/jphysiol.1912.sp001517. PMC 1512793. PMID 16993128.
  28. ↑ Haldane, J. B. S. (1913). "The dissociation of oxyhemoglobin in human blood during partial CO poisoning (Proceedings of the Physiological Society: October 19, 1912)". The Journal of Physiology (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 45 (suppl): xxii–xxiv. doi:10.1113/jphysiol.1913.sp001573.
  29. ↑ Cochran, Gregory; Harpending, Henry (10 January 2009). "J.B.S. Haldane". The 10,000 Year Explosion. Archived from the original on 9 June 2016. Retrieved 5 May 2016.
  30. ↑ "Biological Sciences". New College, Oxford. Archived from the original on 25 April 2016. Retrieved 15 April 2016.
  31. ↑ ೩೧.೦ ೩೧.೧ ೩೧.೨ ೩೧.೩ "Prof. J.B.S. Haldane, 72, Dies; British Geneticist and Writer; Developed Simple Treatment for Tetanus—Marxist Quit His Homeland for India". The New York Times (in ಅಮೆರಿಕನ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 1964-12-02. ISSN 0362-4331. Retrieved 2021-08-06.
  32. ↑ ೩೨.೦ ೩೨.೧ "John Burdon Sanderson Haldane (1892–1964): Biochemist and geneticist; head of genetics at JIHI, 1927–1937. FRS 1932". jic.ac.uk. Archived from the original on 4 March 2016.
  33. ↑ ೩೩.೦ ೩೩.೧ Russell, E.J. (1942). "Alfred Daniel Hall, 1864-1942". Obituary Notices of Fellows of the Royal Society (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 4 (11): 229–250. doi:10.1098/rsbm.1942.0018. ISSN 1479-571X.
  34. ↑ ೩೪.೦ ೩೪.೧ ೩೪.೨ Wilmot, Sarah (2017). "J. B. S. Haldane: the John Innes years". Journal of Genetics. 96 (5): 815–826. doi:10.1007/s12041-017-0830-7. ISSN 0022-1333. PMID 29237891.
  35. ↑ ೩೫.೦ ೩೫.೧ "Full view of record [of Haldane]". UCL Archives. University College London. Archived from the original on 2 March 2017. Retrieved 3 February 2017.
  36. ↑ ೩೬.೦ ೩೬.೧ ೩೬.೨ Krishna R. Dronamraju (1987). "On Some Aspects of the Life and Work of John Burdon Sanderson Haldane, F.R.S., in India". Notes and Records of the Royal Society of London. 41 (2): 211–237. doi:10.1098/rsnr.1987.0006. JSTOR 531546. PMID 11622022.
  37. ↑ ೩೭.೦ ೩೭.೧ Haldane, John Burdon Sanderson (1968). Science and Life: Essays of a Rationalist (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Pemberton Publishing. pp. 124–134. ISBN 978-0-301-66584-9.
  38. ↑ deJong-Lambert, William (2012). The Cold War Politics of Genetic Research: An Introduction to the Lysenko Affair (2012. ed.). Dordrecht: Springer. p. 150. ISBN 978-94-007-2839-4. Archived from the original on 8 ಮಾರ್ಚ್ 2017.
  39. ↑ Majumder PP (1998). "Haldane's Contributions to Biological Research in India" (PDF). Resonance. 3 (12): 32–35. doi:10.1007/BF02838095. Archived from the original (PDF) on 10 September 2008.
  40. ↑ "Haldane on Fast: Insult by USIS Alleged," Times of India, 19 January 1961; "Protest Fast by Haldane: USIS's "Anti-Indian Activities," Times of India, 18 January 1961; "Situation was Misunderstood, Scholars Explain," Times of India, 20 January 1961; "USIS Explanation does not satisfy Haldane: Protest fast continues," Times of India, 18 January 1961; "USIS Claim Rejected by Haldane: Protest Fast to Continue," Times of India, 18 January 1961; "Haldane Not Satisfied with USIS Apology: Fast to Continue," Free Press Journal, 18 January 1961; "Haldane Goes on Fast In Protest Against U.S. Attitude," Times of India, 18 January 1961; "Haldane to continue fast: USIS explanation unsatisfactory," Times of India, 19 January 1961; "Local boy in hunger strike row," Toronto Star, 20 January 1961; "Haldane, Still on Fast, Loses Weight: U.S.I.S. Act Termed 'Discourteous'," Indian Express, 20 January 1961; "Haldane Slightly Tired on Third Day of Fast," Times of India, 21 January 1961; "Haldane Fasts for Fourth Consecutive Day," Globe and Mail, 22 January 1961
  41. ↑ Botting, Gary (1984). "Preface". In Heather Denise Harden; Gary Botting (eds.). The Orwellian World of Jehovah's Witnesses. Toronto: University of Toronto Press. p. xvii. ISBN 978-0-8020-6545-2. Archived from the original on 12 ಮಾರ್ಚ್ 2017.
  42. ↑ L.M.Cook and J.R.G.Turner 2020 Fifty percent and all that: what Haldane actually said. Biological Journal of the Linnean Society 129, 765-771.
  43. ↑ ೪೩.೦ ೪೩.೧ Dronamraju, Krishna R. (2017). Popularizing Science: The Life and Work of JBS Haldane (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). New York: Oxford University Press. pp. 280–285. ISBN 978-0-19-933392-9.
  44. ↑ "Why india survives - The true choice facing Indians". The Telegraph. Retrieved 2021-08-07.
  45. ↑ "J.S.B. Haldane", Obituary Notices, Br Med J, 1964;2:1536.
  46. ↑ GRO marriage register Dec 1945 Pancras
  47. ↑ Jobling MA (2012). "The unexpected always happens". Investigative Genetics. 3 (1): 5. doi:10.1186/2041-2223-3-5. PMC 3298498. PMID 22357349.{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  48. ↑ Bryson, Bill (2003). A Short History Of Nearly Everything (1st ed.). New York: Broadway Books. p. 149. ISBN 9780385674508.
  49. ↑ ೪೯.೦ ೪೯.೧ Sear, Richard (1964-12-02). "Obituary on TV — by man who died". Daily Mirror. p. 1. Retrieved 2021-09-12.
  50. ↑ Clark, Ronald (1969). The Life and Work of J.B.S. Haldane. New York, Coward-McCann. Retrieved 29 June 2019.
  51. ↑ ೫೧.೦ ೫೧.೧ Mahanti, Subodh. "John Burdon Sanderson Haldane: The Ideal of a Polymath". Vigyan Prasar Science Portal. Archived from the original on 14 April 2013. Retrieved 19 February 2014.
  52. ↑ Boon, Timothy (2015). "'The televising of science is a process of television': establishing Horizon, 1962-1967". British Journal for the History of Science. 48 (1): 87–121. doi:10.1017/S0007087414000405. JSTOR 43820569. PMID 25833799.
  53. ↑ Davies, HW; Haldane, JB; Kennaway, EL (1920). "Experiments on the regulation of the blood's alkalinity: I". The Journal of Physiology. 54 (1–2): 32–45. doi:10.1113/jphysiol.1920.sp001906. PMC 1405746. PMID 16993473.
  54. ↑ Haldane, JB (1921). "Experiments on the regulation of the blood's alkalinity: II". The Journal of Physiology. 55 (3–4): 265–75. doi:10.1113/jphysiol.1921.sp001969. PMC 1405425. PMID 16993510.
  55. ↑ Baird, MM; Haldane, JB (1922). "Salt and water elimination in man". The Journal of Physiology. 56 (3–4): 259–62. doi:10.1113/jphysiol.1922.sp002007. PMC 1405382. PMID 16993567.
  56. ↑ Davies, HW; Haldane, JB; Peskett, GL (1922). "The excretion of chlorides and bicarbonates by the human kidney". The Journal of Physiology. 56 (5): 269–74. doi:10.1113/jphysiol.1922.sp002009. PMC 1405381. PMID 16993528.
  57. ↑ Darbishire, A. D. (1904). "On the Result of Crossing Japanese Waltzing with Albino Mice". Biometrika. 3 (1): 1–51. doi:10.2307/2331519. JSTOR 2331519.
  58. ↑ ೫೮.೦ ೫೮.೧ Haldane, J. B. S.; Sprunt, A. D.; Haldane, N. M. (1915). "Reduplication in mice (Preliminary Communication)". Journal of Genetics. 5 (2): 133–135. doi:10.1007/BF02985370.
  59. ↑ Morgan, T. H.; Lynch, Clara J. (1912). "The Linkage of Two Factors in Drosophila That Are Not Sex-Linked". Biological Bulletin. 23 (3): 174–182. doi:10.2307/1535915. JSTOR 1535915.
  60. ↑ Tanaka, Yoshimaro (1913-04-30). "Gametic coupling and repulsion in silkworm, Bombyx Mori". The Journal of the College of Agriculture, Tohoku Imperial University, Sapporo, Japan (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 5 (5): 115–148.
  61. ↑ Bridges, Calvin B. (1914). "The Chromosome Hypothesis of Linkage Applied to Cases in Sweet Peas and Primula". The American Naturalist (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 48 (573): 524–534. doi:10.1086/279428.
  62. ↑ "A D Sprunt". Imperial War Museums (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2021-08-08.
  63. ↑ Haldane, JB (1921). "Linkage in poultry". Science. 54 (1409): 663. Bibcode:1921Sci....54..663H. doi:10.1126/science.54.1409.663. PMID 17816160.
  64. ↑ Bell, J.; Haldane, J. B. S. (1937). "The Linkage between the Genes for Colour-Blindness and Haemophilia in Man". Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences. 123 (831): 119–150. Bibcode:1937RSPSB.123..119B. doi:10.1098/rspb.1937.0046.
  65. ↑ Srinivasan, Bharath (2021). "A Guide to the Michaelis-Menten equation: Steady state and beyond". The FEBS Journal (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). n/a (n/a). doi:10.1111/febs.16124. ISSN 1742-4658. PMID 34270860.
  66. ↑ Van Slyke, DD; Cullen, GE (1914). "The mode of action of urease and of enzyme in general". Journal of Biological Chemistry. 19 (2): 141–180. doi:10.1016/S0021-9258(18)88300-4.
  67. ↑ Briggs, GE; Haldane, JB (1925). "A Note on the Kinetics of Enzyme Action". The Biochemical Journal. 19 (2): 338–9. doi:10.1042/bj0190338. PMC 1259181. PMID 16743508.
  68. ↑ Chen, W. W.; Niepel, M.; Sorger, P. K. (2010). "Classic and contemporary approaches to modeling biochemical reactions". Genes & Development. 24 (17): 1861–1875. doi:10.1101/gad.1945410. PMC 2932968. PMID 20810646.
  69. ↑ Marvin, Stephen (2012). Dictionary of Scientific Principles. Chicester: John Wiley & Sons. p. 140. ISBN 978-1-118-58224-4.
  70. ↑ ೭೦.೦ ೭೦.೧ Lazcano, A. (2010). "Historical development of origins research". Cold Spring Harbor Perspectives in Biology. 2 (11): a002089. doi:10.1101/cshperspect.a002089. PMC 2964185. PMID 20534710.
  71. ↑ Fry, Iris (2000). The Emergence of Life on Earth: A Historical and Scientific Overview. New Brunswick, N.J.: Rutgers University Press. pp. 65–66, 71–74. ISBN 978-0-8135-2740-6.
  72. ↑ Gordon-Smith, Chris. "The Oparin–Haldane Hypothesis". Archived from the original on 26 February 2014. Retrieved 18 February 2014.
  73. ↑ "The Oparin–Haldane Theory of the Origin of Life". Department of Chemistry, University of Oxford. Archived from the original on 23 September 2015. Retrieved 18 February 2014.
  74. ↑ Lazcano, A. (2010). "Historical development of origins research". Cold Spring Harbor Perspectives in Biology. 2 (11): a002089. doi:10.1101/cshperspect.a002089. PMC 2964185. PMID 20534710.
  75. ↑ Miller, Stanley L.; Schopf, J. William; Lazcano, Antonio (1997). "Oparin's "Origin of Life: Sixty Years Later". Journal of Molecular Evolution. 44 (4): 351–353. Bibcode:1997JMolE..44..351M. doi:10.1007/PL00006153. PMID 9089073.
  76. ↑ Sabeti, Pardis C (2008). "Natural selection: uncovering mechanisms of evolutionary adaptation to infectious disease". Nature Education. 1 (1): 13. Archived from the original on 9 January 2015.
  77. ↑ "The 1948 international congress of genetics in Sweden: people and politics". Genetics. 185 (3): 709–15. July 2010. doi:10.1534/genetics.110.119305. PMC 2907196. PMID 20660651.
  78. ↑ Haldane, J. B. S. (1949). "The rate of mutation of human genes". Hereditas. 35 (S1): 267–273. doi:10.1111/j.1601-5223.1949.tb03339.x.
  79. ↑ "J. B. S. Haldane (1949) on infectious disease and evolution". Genetics. 153 (1): 1–3. September 1999. doi:10.1093/genetics/153.1.1. PMC 1460735. PMID 10471694.
  80. ↑ Allison, AC (1954). "The distribution of the sickle-cell trait in East Africa and elsewhere, and its apparent relationship to the incidence of subtertian malaria". Transactions of the Royal Society of Tropical Medicine and Hygiene. 48 (4): 312–8. doi:10.1016/0035-9203(54)90101-7. PMID 13187561.
  81. ↑ Hedrick, Philip W (2012). "Resistance to malaria in humans: the impact of strong, recent selection". Malaria Journal. 11 (1): 349. doi:10.1186/1475-2875-11-349. PMC 3502258. PMID 23088866.{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  82. ↑ Haldane, JB (1990). "A mathematical theory of natural and artificial selection--I. 1924". Bulletin of Mathematical Biology. 52 (1–2): 209–40, discussion 201–7. doi:10.1007/BF02459574. PMID 2185859.
  83. ↑ Haldane, JB (1959). "The theory of natural selection today". Nature. 183 (4663): 710–3. Bibcode:1959Natur.183..710H. doi:10.1038/183710a0. PMID 13644170.
  84. ↑ ೮೪.೦ ೮೪.೧ Haldane, J. B. S. (1990) [1924]. "A mathematical theory of natural and artificial selection—I" (PDF). Bulletin of Mathematical Biology (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 52 (1–2): 209–240. doi:10.1007/BF02459574. PMID 2185859.
  85. ↑ Haldane, J. B. (1934). "A Mathematical Theory of Natural and Artificial Selection Part X. Some Theorems on Artificial Selection". Genetics. 19 (5): 412–429. doi:10.1093/genetics/19.5.412. PMC 1208491. PMID 17246731.
  86. ↑ Bodmer, W. F. (2017). "A Haldane perspective from a Fisher student". Journal of Genetics (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 96 (5): 743–746. doi:10.1007/s12041-017-0825-4. PMID 29237882.
  87. ↑ Kettlewell, H B D (1955). "Selection experiments on industrial melanism in the Lepidoptera". Heredity. 9 (3): 323–342. doi:10.1038/hdy.1955.36.
  88. ↑ Kettlewell, Bernard (1956). "Further selection experiments on industrial melanism in the Lepidoptera". Heredity. 10 (3): 287–301. doi:10.1038/hdy.1956.28.
  89. ↑ Kettlewell, Bernard (1958). "A survey of the frequencies of Biston betularia (L.) (Lep.) and its melanic forms in Great Britain". Heredity. 12 (1): 51–72. doi:10.1038/hdy.1958.4.
  90. ↑ Cook, L. M.; Grant, B. S.; Saccheri, I. J.; Mallet, James (2012). "Selective bird predation on the peppered moth: the last experiment of Michael Majerus". Biology Letters. 8 (4): 609–612. doi:10.1098/rsbl.2011.1136. PMC 3391436. PMID 22319093.
  91. ↑ Haldane, J. B. S. (1935). "The rate of spontaneous mutation of a human gene". Journal of Genetics. 31 (3): 317–326. doi:10.1007/BF02982403.
  92. ↑ Nachman, Michael W. (2004). "Haldane and the first estimates of the human mutation rate". Journal of Genetics. 83 (3): 231–233. doi:10.1007/BF02717891. PMID 15689624.
  93. ↑ Haldane, J. B. S. (1930). "Theoretical genetics of autopolyploids". Journal of Genetics (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 22 (3): 359–372. doi:10.1007/BF02984197.
  94. ↑ Crow, James F. (1985). "JBS Haldane-an appreciation". Journal of Genetics (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 64 (1): 3–5. doi:10.1007/BF02923548.
  95. ↑ Wright, Peter (1987). Spycatcher. Heinemann. p. 236. ISBN 9780855610982.
  96. ↑ Pincher, Chapman (2011). Treachery: Betrayals, Blunders and Cover-Ups: Six Decades of Espionage. Mainstream. p. 52. ISBN 978-1-84596-811-3. Archived from the original on 11 ನವೆಂಬರ್ 2017.
  97. ↑ James, David N. (1987). "Ectogenesis: a reply to Singer and Wells". Bioethics. 1 (1): 80–99. doi:10.1111/j.1467-8519.1987.tb00006.x. PMID 11649763.
  98. ↑ "An Early Vision of Transhumanism, and the First Proposal of a Hydrogen-Based Renewable Energy Economy". Jeremy Norman & Co., Inc. Retrieved 19 February 2014.
  99. ↑ Hordeski, Michael Frank (2009). Hydrogen & Fuel Cells: Advances in Transportation and Power. Lilburn, GA: The Fairmont Press, Inc. pp. 202–203. ISBN 978-0-88173-562-8. Archived from the original on 8 ಮಾರ್ಚ್ 2017.
  100. ↑ Demirbas, Ayhan (2009). Biohydrogen For Future Engine Fuel Demands (Online-Ausg. ed.). London: Springer London. p. 106. ISBN 978-1-84882-511-6. Archived from the original on 7 ಮಾರ್ಚ್ 2017.
  101. ↑ "Selected Genetic Papers of JBS Haldane", pp. 19–24, New York: Garland, 1990
  102. ↑ Sponge, Creative. "The Haldane Lecture - John Innes Centre". www.jic.ac.uk.
  103. ↑ "JBS Haldane Lecture".
  104. ↑ Kevles, Daniel J. (1995). In the Name of Eugenics: Genetics and the Uses of Human Heredity (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). University of California Press. p. 186. ISBN 978-0-520-05763-0.
  105. ↑ Hutchinson, G. Evelyn (1959). "Homage to Santa Rosalia or Why Are There So Many Kinds of Animals?". The American Naturalist. 93 (870): 145–159. doi:10.1086/282070. JSTOR 2458768.
  106. ↑ Cain, A.J. (1993). "[no title cited]". The Linnean. 9 (1). The Linnean Society of London.
  107. ↑ God has an inordinate fondness for stars and beetles. quoteinvestigator.com, accessed 31 October 2020
  108. ↑ Stork, Nigel E. (June 1993). "How many species are there?" (PDF). Biodiversity and Conservation. 2 (3): 215–232. doi:10.1007/BF00056669. ISSN 0960-3115. Archived from the original (PDF) on 13 April 2012. Retrieved 25 February 2011.
  109. ↑ ೧೦೯.೦ ೧೦೯.೧ Haldane, J.B.S. (1932) [1927]. Possible Worlds, and Other Essays (reprint ed.). London, UK: Chatto and Windus.: 286  Emphasis in the original.
  110. ↑ Hull, D. (1973). Philosophy of Biological Science. Foundations of Philosophy Series. Englewood Cliffs, N.J.: Prentice–Hall.
  111. ↑ Mayr, Ernst (1974). Boston Studies in the Philosophy of Science. Vol. XIV. pp. 91–117.
  112. ↑ Haldane, J.B.S. (1985). Smith, John Maynard (ed.). On being the right size and other essays. Oxford: Oxford University Press. p. 151. ISBN 978-0-19-286045-3 – via Google Books.
  113. ↑ Haldane, J.B.S. (1963). "The Truth about Death: The Chester Beatty Research Institute Serially Abridged Life Tables, England and Wales, 1841–1960" (PDF). Book review. Journal of Genetics. 58 (3): 464. doi:10.1007/bf02986312. Archived from the original (PDF) on 22 February 2014.
  114. ↑ Botting, Gary (1984). "Preface". The Orwellian World of Jehovah's Witnesses. p. xvi. ISBN 9780802025371.
  115. ↑ Majumder, Partha P. (1 February 2016). "A Humanitarian and a Great Indian". Genome Biology and Evolution (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 8 (2): 467–469. doi:10.1093/gbe/evw012. ISSN 1759-6653. PMC 4779617. PMID 26837547.
  116. ↑ Dugatkin, L.A. (2007). "Inclusive fitness theory from Darwin to Hamilton". Genetics. 176 (3): 1375–80. doi:10.1093/genetics/176.3.1375. PMC 1931543. PMID 17641209. Archived from the original on 24 March 2015.
  117. ↑ "Fact and faith". worldcatlibraries.org. Archived from the original on 29 September 2007.

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

 

"https://kn.wikipedia.org/w/index.php?title=ಜೆ._ಬಿ._ಎಸ್._ಹಾಲ್ಡೇನ್&oldid=1185471" ಇಂದ ಪಡೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ