Халькантит

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту


Chalcanthite
Негізі
Санаты Минерал
Химиялық формуласы CuSO4·5H2O
Strunz classification 07.CB.20
Crystal symmetry Triclinic 1 pinacoidal
Unit cell a = 6.11 Å, b = 10.673 Å, c = 5.95 Å; α = 97.58°, β = 107.17°, γ = 77.55°; Z = 2
Ерекшеліктері
Түсі Berlin blue to sky-blue, greenish blue
Кристал пішіні Typically stalactitic, encrusted, reniform or massive. Natural crystals are rare, but are short prismatic or tabular
Сингониясы Triclinic
Twinning Rare as cruciform twins
Үгітіндісі Perfect on {110}; interrupted on {110}
Агреттары Conchoidal
Моль шкаласы бойынша минерал қаттылығы 2.5
Streak White
Diaphaneity Transparent to translucent
Үлес салмағы 2.12 - 2.3
Оптикалық сипаты Biaxial (-)
Refractive index nα = 1.514 nβ = 1.537 nγ = 1.543
Birefringence δ = 0.029
Solubility Soluble in water, turning it blue
Басқа сипаттамалары Poisonous
Дереккөздер [1][2][3]

Халькантит — CuSО4 • 5Н2О. Грекше халькос — мыстың гүлі деген сөз. Қазақша аты көк тотияйын. Қаттылығы 2,5, меншікті салмағы 2,1—2,3. Жымдастығы (110) бойынша ете жақсы білінеді. Түсі ашық көк, шыныдай жылтырайды. Суға жақсы ериді, аздаған тіл қуыратын ашқылтым дәмі бар. Сингониясы триклиндік.

Оптикалық солақай, 2u = 56°, Ng = 1,546, Nт = 1,539, Np = 1,516.

Кристалдары әдемі, тақташа жұқ а келеді. Көбінесе тұтас кесек немесе сталактит формалас болады.

  • Жаратылысы. Халькантит мыс кендерінің тотыққан бетінде құрғақ климат жағдайында пайда болады.

Халькантит табиғатта сирек кездеседі. Сондықтан оны қолдан жасайды. Ол химиялық өндірісте бояу жасауға, кейбір зиянды жәндіктермен күрес жүргізуде т. б. қолданылады. Халькантит кені мыс сульфид кендерінде кездеседі.[4]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Webmineral listing
  2. MinDat listing
  3. Handbook of Mineralogy
  4. Кристаллография, минералогия, петрография. Бұл кітап Абай атындағы Қазақтың мемлекеттік педагогты институтының, география факультетінде оқылған лекциялардың негізінде жазылды, 1990. ISBN 2—9—3 254—69