Сәмәд Аға Ағамалыоғлы
| Сәмәд Аға Һәсән Аға оғлы Әлиев әз. Səməd Ağa Ağamalı oğlu Əliyev | |||
 Қате өрнек: Таныс емес тыныс белгісі «р»
| |||
| Лауазымы | |||
|---|---|---|---|
| |||
| 1920 — 1920 | |||
| Ізашары | Гаджиев Мухтар Гаджи оглы | ||
| Ізбасары | Султан Меджид Эфендиев Газанфар Мусабеков | ||
| Өмірбаяны | |||
| Мамандығы | жер өлшеуші | ||
| Дүниеге келуі | 15 (27) желтоқсан 1867 Кырах-Кесемен елді мекені Казахский уезі, Елизаветпольская губерниясы | ||
| Қайтыс болуы | 6 қазан 1930 (62 жас) Мәскеу, РКФСР | ||
өңдеу  |
|||
.svg)
Сәмәд Аға Ағамалы оғлы (нағыз аты Сәмәд Аға Һәсән Аға оғлы Әлиев (әз. Səməd Ağa Ağamalı oğlu Əliyev); 27.12.1867— 06.10.1930) — Кенес мемлекеттік және қоғам қайраткері.
Шаруа отбасында туған. 1920 жылдан партия мүшесі. Мамандығы жер өлшеуші.
Закавказьеде 1905-07 жылғы революцияға қатысқан.
1917 ж. қаңтар революциясынан кейін Гәнжадағы РСДЖП ұйымы советінің және оның Атқару комитетінің мүшесі. "Һуммәт" ұйымы басшылырының бірі. "Геленжек" ("Келешек") газетінің редакторы.
Әзірбайжанда мусавативтік тәртіп құлағаннан кейін (1920) Әзірбайжан КСР-нің Жер халық комиссары[1]..
1921 ж. - Әзірбайжан Советтерінің 1 съезіде ОАК төрағасының орынбасары.
1922-29 ж. оның төрағасы және Закавказье Федерациясы құрылғаннан кейін ЗСФСР ОАК төрағасы. Ағамалы-оғлы - Совет Шығыста мәдени революцияны жүзеге асырудың қажырлы күрескері[2].
1923 жылдан бастап шығыстағы совет республикаларының латын алфавитке көшіруге мұрындық болып, Жаңа әліп кіндік комитетінің төрағалығына сайланды. Латын әліппесін қабылдауға байланысты ол Қазақстанда да болған[3].
Ағамалы-оғлы Бакуда 1926 жылы өткен Бүкіл одақтық 1 туркологиялық съезінің ұйымдастырушы.
Ағамалы-оғлы Шығыстағы революция қозғалыс, мәдени революция, әйел теңдігі, жаңа алфавит мәселері тіралы әзірбайжан және орыс тілдерінде ғылыми еңбектер жариялаған.
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Алиев Самед Ага Агамали оглы (орыс.), Справочник по истории Коммунистической партии и Советского Союза 1898 - 1991.
- ↑ М.И. Исаев,Языковое строительство в КСРО (процессы создания письменностей народов КСРО),Наука,1979,М.
- ↑ АГАМАЛЫ-ОГЛЫ Самед-Ага (орыс.), Литературная энциклопедия.
- Қазақ Совет энциклопедиясы/Бас редакторы М.Қ.Қаратаев - Алматы, 1972, 1 том