Kondoloko
Kondoloko kɛna nʊmɔʊ ŋgʊ paɖʊʊ-kʊ se kɩta tomiye kɛ tɛtʊ ndʊ lɩm cɛba yɔ. pɩpɩzʊ pɩkɛna lɔɔʊ, pɔɔ, kɩmalakʊ, pɔlɔkʊ yaa lɩm lɔɔʊ nakʊyʊ. Kondolokona wazʊ ɛyaa nɛ pacaɣ cɛɛceɛnaa, kpokpkonaa yaa lɔɔɖa kɔyɔ pɛtɛzɩ. Yee pɩkɛ lɩm maɣmaɣ kɛ pacaɣ se pikpe kɔyɔ, papɩzʊ paɖʊ ɖɔɖɔ pɩ-tɛ kondoloko. Kondolokonaa nabayɩ wɛɛ lɛ, paɖʊ-wɛ se tɛtɛkpɩna ɩtɩŋ nɛ atɛzɩ lɩm nɛ pɩtaakpaɣ-yɛ.
Paamaɣ kondolokonaa yem. Pʊpɔzʊ tɩlɩtʊ nɛ lɔnzɩɖɛ sakɩyɛ. Kondolokonaa maʊ wɛ ndɩ ndɩ nɛ pɩlɩʊna wondu ndʊ pakpakʊna se pamana-kʊ yɔ. Pɩwɛɛ se pɩkɛna ñɩɣtʊ ɖɔŋ ñɩndʊ nɛ kaaŋ ɖoŋ ñɩna nɛ peetɔŋ. Ɛlɛ ñɩnɩya lɩza wondu kɩfatʊ sakɩyɛ ndʊ papɩzʊ pamana kondolokona fɩfama mba pɛ ɖoŋ camɩyɛ nɛ papɩzʊ peleɖi pɩŋŋŋ yɔ.
Kondolokona wɛ ndɩ ndɩ nɛ papɩzʊ pɛkpɛndɩ-ɩ tindima kagbanzɩ taa: kondolokonaa mba pɛwɛ tʊndʊndʊ kiɖe tɩyɛ yɔ, kpazandɩla kondolokonaa, kondolokonaa nabɩyɛ wɛ ɛzɩ tɔŋ yɔ, nɩyɛ wɛ cɛlɛsɛɛɛ nɛ kpaagbaa ñɩŋ lɛ, ɩwɛ ɛzɩ esusa ɛsɔtaa yɔ, ɛlɛ tilima yaa ɖaŋ kɛ pɛlabɩna-ɩ. Kondoloko ŋgʊ kɩkɩla ɖaalʊ yɔ, kɩtaŋ Hɔŋkɔŋgɩ nɛ Makao nɛ Siini. Kɩ-ɖaalakɩŋ taa wɛ kilomɛtanaa 55 nɛ kaɖaɖa ñɩɣla wena pakpaɣ yɔ akpɛnda tɔɔnɩnaa 420 000.