Televideniye

Televideniye (áyyemgi grekshe: τῆλε den " far" den + latınsha video) - texnologiyalar Telekommunikatsiya, háreketleniwshi suwretti aralıqtan uzatıw ushın mólsherlengen. Kóplegen jaǵdaylarda, súwret penen birge dawıs soundtrack uzatıladı. Kúndelik turmısda bul termin televiziyalıq programmalar islep shıǵarıw hám tarqatıw menen shuǵıllanatuǵın shólkemleri ni ulıwma tárzde belgilew ushın da isletiledi.XX asr televizorınıń ekinshi yarımınan baslap ko'ngil ashıw,tálim, ushın jańalıqlar hám reklamalar arnalǵan.

VCR hám optikalıq videodisk sıyaqlı televizorlardı saqlaw texnologiyaları hám kinematografiya ónimleriniń bar ekenligin asırıp,film filmlerin tekǵana kino larda tamasha qılıw múmkinshiligin jarattı. 2013-jılǵa kelip dúnya boylap úy xojalıqları nıń 79 procentinde keminde bir televizor bar edi. 1950-jıllardan baslap televizor jámiyetshilik pikiri ni qáliplestiriwde zárúrli rol o'ynab, 2010-jıl ortalarında bul poziciyaǵa Internet ıyelewdi basladı. Texnologiyalardıń biznes hám siyasat daǵı ornı kútá úlken, bunı BMT aytıp ótkeni sıyaqlı, hár jılı 21-noyabrde bayramlanatuǵın unutilmas kún -Pútkil dunya televiziyalıq kúni esaplanadı.

Etimologiya

" Télévision" sózi grek tilinen alınǵan. tλλε " uzaq" hám jaqın. vīsio " kóriw". Bul termin 1900-jılda frantsuz tilinde birinshi ret Parij daǵı Pútkil dunya kórgezmesi sheńberinde bolıp ótken VI xalıq aralıq elektrotexnika Kongressi dáwirinde orıs alımı Konstantin Perskiy tárepinen isletilingen. Inglis tilinde bul sóz birinshi ret 1907-jılda " háreketleniwshi suwretlerdi telegraf yamasa telefon sımlarına uzatıw ushın gipotetik sistema" dıń xarakteristikaında shalınadı. Rossiyada " televizor" sózi isletilmedi, biraq tek SSSRde payda boldı, 1930-lardıń ortasına " elektr kóriw", " uzaqtı kóre biliw", " radioteleskopiya", " elektr teleskopi", " televizor" yamasa " kinoradio", " radiokino" (kino televideniesi arqalı uzatıldı).

Tariyxı

Televideniye oylap tabılıwı XIX ásirdiń ortalarında baslanǵan háreketsiz suwretler aralıǵına uzatıw texnologiyasın islep shıǵıwdan aldın júz berdı. Olardan birinshisi 1843-jılda patentlengen Aleksandr Beynning faks mashinası esaplanadı. XIX ásirdiń bunday apparatlarınıń kópshiligi fotomekanik processlerge tiykarlanǵan bolıp, suwretti elektr signalına aylandırıw ushın sáykes keletuǵın Supero'tkazuvchilar hám izolyatsiya etilgen jaylardıń kombinatsiyasına ótkeriw imkaniyatın beredi. Televideniya 1873-jılda Selena fotoko'rgazmasi Willoubi Smitning ashılıwı hám 1887 de Heinrich Xertsning sırtqı foto tásiri sebepli ámelge asırıldı. Ekinshi jáhán urısı baslanıwına shekem mexanik televizordıń tiykarǵı elementi bolǵan 1884 de skanerlew diskınıń oylap tapqanı Pol Nipkov tárepinen islep shıǵılǵan rawajlanıwǵa qosımsha dúmpish boldı.

Tiykarǵı maqala : russha Механическое телевидение

Nipkovning diskına tiykarlanǵan mexanik televidenie sisteması derlik tek 1925 de Ullı Britaniyada jan Bard, Charlz Jenkins — AQShda, Ovanes Adamyan hám ózbetinshe túrde Leo Therman — SSSRda ámelge asırıldı. Dúnyanıń birinshi háreketleniwshi suwretti uzatıw 1923 de amerikalıq Charlz Jenkins tárepinen mexanik skanerdi ótkeriw ushın isletilingen, biraq uzatılǵan suwret siluet edi, yaǵnıy semitonlar joq edi. Háreketleniwshi yarım tonna suwretlerdi uzatıw ushın uyqas bolǵan birinshi mexanik sistema 1926-jıl 26 yanvarda 1928-jılda Baird Television Development Company ni tiykar salǵan Shotlandiya oylap shıǵarıwshısı jan Baird tárepinen jaratılǵan.

Mexanik televideniediń basqa sistemaları da bar edi: Manfred von Ardennning 1931-jılda jańalıq ashılǵan " Running Beam" hám Scophony mexanik televideniyasınıń ingliz sisteması 405 qatarda pikseller menen derlik 3 metr ólshem degi ekranda suwretlerdi jaratılıwma múmkinshilik berdi. Biraq, mexanik sistemalardıń hesh biri arzanlaw hám isenimli elektron televidenie sistemaları menen básekilasha almadı. 10 oktyabr 1906 oylap shıǵarıwshıları Maks Dikmann, Karl Ferdinand Braunning shákirti hám G. Glagee suwretlerdi uzatıw ushın Braun trubasidan paydalanıw ushın patentti dizimnen ótkerdi. 1907 de Dikman 3×3 sm ólshem degi jigirma dyuymli vakuumlı trubka ekranı hám sekundada 10 kvadrattı almastırıw tezligi menen televizor qabıl etiwshin kórsetti.

Búgingi kunga shekem paydalaniletuǵın elektron televidenie texnologiyaları ushın birinshi patentti Peterburg texnologiya institutı professorı Baris Rozing qabılladı, ol " suwretti elektr uzatıw usılı" ni patentlew ushın 1907-jıl 25 iyulda tapsırdı. 9 may 1911 tájiriybesinde-ol qarańǵı fonda tórt nur sızıqlar tor formasında suwret aralıq uzatıw erisiw eristi. Bul dúnyadaǵı birinshi teleko'rsatuv edi. Usınıń menen birge, suwretti qayta qayta tiklew ushın katot nurları trubkasi isletilingen hám uzatıw ushın mexanik tekseriw isletilingen. Keyinirek, ol basqa suwretlerdi uzatıwdı ǵalabalıq túrde kórsetti, lekin tek háreketsiz. Rozingni baspa etkennen keyin, mexanik hám elektron apparatlardıń rawajlanıwı tezlashdi. 1926 da Kenjiro Takayanagi katekana yapon katekana hecasining háreketsiz suwretin katekana nur naychasi járdeminde kórsetti.

Tariyxda birinshi bolıp katot nurları trubkasi járdeminde háreketleniwshi suwretti uzatıw 1928-jıl 26 iyulda Tashkentte oylap shıǵarıwshılar B. P. Grabovskiy hám I. F. Belyanskiy tárepinen " radiotelefot" dep atalǵan apparat tárepinen ámelge asırılǵan uzatıw esaplanadı. Tájiriybe tiykarında ótkerilgen Tashkent tramvay trastining aktına kóre, alınǵan suwretler qopal hám uǵımsız bolǵan bolsa -de, áyne Tashkent tájiriybesi zamanagóy elektron televideniediń tuwılıwı dep esaplanıwı múmkin. Professor Rozingning talabına qaray radiotelefotni patentlew ushın arza B. Grabovskiy, N. Piskunov hám V. Popov 9 noyabr 1925-jıl. V. Makoveyevning yadlarına kóre, SSSR baylanıs ministrligi tapsırig'iga qaray, Moskva hám Leningrad baylanıs institutları televideniesi bólimleri tárepinen sovet pániniń ústinligin belgilew ushın ótkerilgen tájiriybeler boyınsha saqlanıp qalǵan barlıq hújjetler úyrenildi. Juwmaqlawshı hújjette sistemanıń islewi hújjetler yamasa tuwrıdan-tuwrı gúwalardıń kórsetpeleri menen tastıyıqlanbaǵanlıǵı belgilengen.

Grabovskiyning oylap tapqanınıń áhmiyeti haqqında basqa pikir amerikalıq fizikalıq hám jazıwshı Mitchel Uilson edi. " Meniń akam, meniń dushpanim" romanında ol " telefot" ni zamanagóy televizordıń predmeti retinde suwretlab berdi.

Mexanik menen báseki aqırında onıń paydasına qarar elektron televidenie, suwret ayqınlıǵı haqıyqıy revolyuciya, 1931-jılda oylap tabıw etilgen " ikonoskop", boldı, Rossiya emigrat Vladimir Zvorykin, korporatsiyasi Amerika Radio korporatsiyasi sol waqıtta islegen Baris Rosing shákirti [10], prezidenti Rossiya imperiyasi taǵı bir ana edi — David Abramovich Sarnov. Ol Zvorykin islenbelerin úlken muǵdarda finanslıq támiynlewdi hám AQShning jańa baylanıs sistemasın jaratıwdı támiyinledi.

Ikonoskop-elektron televiziyalıq esittiriwdi shólkemlestiriwge múmkinshilik jaratıwshı birinshi uzatıw televiziyalıq trubkasi. Tap sol apparat ushın patent sovet alımı Semen Kataev tárepinen tayarlanǵan amerikalıq analogni kórsetiwden aldın 51 kún aldın alınǵan. Kataev óziniń ámeldegi úlgisin RCA kompaniyasınan eki-jıl ótkennen jaratılıwma eristi. Usınıń menen birge, patent arzası Zvorykin 1923-jıl ishinde 15-jıl patent mekememesinde jatıptı. 1932-de, Nyu-Yorkdagi Empire State Building-de ornatılǵan 2, 5 kw transmitterli ikonoskop járdeminde elektron televizordıń birinshi eksperimental uzatılıwı 240 qatarına bólinedi. Signal Zvorykin kineskopiga tiykarlanǵan RCA tárepinen islep shıǵarılǵan televizorlarǵa 100 km aralıqta qabıllandı.

1931 de oylap tabıw etilgen Filo Farnsworth elektron " dissektor" ikonoskopga salıstırǵanda nátiyjesiz bolıp shıqtı hám tarqatilmadi. Keyinirek patent dawların saplastırıw ushın RCA Farnsworth kompaniyasınan million dollarlıq oylap tabıwǵa bolǵan huqıqtı satıp aldı.

Úzliksiz esittiriwdiń baslanıwı

Mexanik supurishga asoslangan birinchi wcfl televizion stantsiyasi 12 iyun 1928 yilda Chikagoda efirga uzatildi. Uning yaratuvchisi Ulysses Sanabria edi. 19 may 1929, u birinchi marta WIBO radiostantsiyasi va WCFL stantsiyasidagi video signalini eshitishni boshlagan radio to'lqinlarining bir qatorini tasvir va ovozni uzatish uchun ishlatgan. Ushbu voqea zamonaviy televizorning boshlanishi deb hisoblanishi mumkin.

1931-jıldan SSSR quramında mexanik televideniediń " nemis" standartı 30 qatarlı hám sekundada 12, 5 kvadrat tezligi menen isletilingen[25]. Daslep, dawıs uzatıw usınıs etilmegen. Birinshiden, eksperimental filmler hám waqıyalar esittirisleri sistema járdeminde ámelge asırıldı hám 15 noyabr 1934 menen 1 saatına bir ayda bir ret úzliksiz túrde efirga uzatıldı. Radio háweskerler arasında úy qurılısı mexanik televizorlardı qurıw keń tarqalǵan edi, sebebi keyinirek isletilingen radio diapazonları teleko'rsatuvlarni uzaq aralıqlarda alıwǵa múmkinshilik berdi. 1937 de Leningradda " úy qurılısı TV" qollanbası basıp shıǵarıldı.

AQShda elektron televideniyanı úzliksiz efirga uzatıwdı baslaw Ullı depressiyadan kelip shıǵıp, bul ushın uyqas sistemalar payda bolıwına tuwrı keldi. DFR (" Deutscher Fernseh — Rundfunk"-" nemis televiziyalıq esittiriw") — dúnyadaǵı birinshi telekanal 1934-jılda Germaniyanıń Rrg teleradiokompaniyasi tárepinen jumısqa túsirildi. 1936 Berlin Olimpiadası tuwrıdan-tuwrı teletranslyatsiya etilgen birinshi boldı. Usınıń menen birge, 180 qatarda skanerlengen elektron televidenie kameraları hám aralıq kino menen arnawlı kino -televidenie sisteması isletilingen bolıp, ol eń qızıqlı minutalardıń ólpeń tákirarlanıwın ámelge asırıwǵa múmkinshilik berdi. DFR 1944-jılǵasha efirga uzatıldı, bombardimon nátiyjesinde Berlin telekanali joq etildi.

1936 da Ullı Britaniyada úzliksiz elektron esittiriw sisteması baslandı, bul bolsa joqarı anıqlıqtaǵı televizor dep esaplanadı : 405 qatarları menen Marconi-EMI tárepinen jaratılǵan. Jumıstı Rossiya imperiyasidan kelgen injener Isaak Yulievich Shenberg basqargan.

SSSRda — Moskva hám Leningradda — elektron texnologiyalar boyınsha eksperimental programmalardı ámelge asırıwshı teletsentrlar ashıldı. Leningradskiy 240 liniyasida bólekleniw standartı menen jergilikli úskenelerden paydalanǵan. Moskva teletsentri 343 liniyasida " Amerika" standartında efirga uzatıldı hám RCA úskeneleri menen úskenelestirildi.

SSSRda úzliksiz elektron teleko'rsatuvlar birinshi ret 1 sentyabr 1938 tájiriybeli Leningrad teletsentri (OLTTS) tárepinen baslandı. Bul programmalardı qabıllaw ushın VNIIT tájiriybeli ustaxonalarda 20 ta " vrk" (Pútkilittifoq radio komiteti) televizorınıń 13×17, 5 santımetr ekran menen islep shıǵarılǵan [18]. " Radist" zavodı 17 TN-1 televizorların islep shıǵardı, sonıń menen birge, oltc programmaların qabıllaw ushın uyqas. Olardan geyparaları televizor orayında monıtor retinde isletilingen, qalǵanları bolsa mádeniyat saraylarında hám zavod klublarında jámáátlik kóriw ushın isletilingen. Transfer háptesine eki ret ámelge asırıldı.

Moskva qalasında úzliksiz elektron esittiriw 1939-jıl 10 martda baslandı. Sol kúni Moskva telestansiyasi Shabolovka qalasında Shuxov minarına ornatılǵan 17 kVt quwatqa iye transmitter járdeminde KPSS (B) XVIII Kongressining ashılıwı haqqındaǵı hújjetli filmdi efirga uzatdı. Keleshekte 4 saat dawamında háptesine 2 ret ótkerildi. 1939-jıldıń báhárinde Moskvada 100 den artıq " TK-1" televizorları RCA hújjetleri menen islep shıǵarılǵan 14×18 santımetrli ekranǵa iye edi. Leningraddagi " vrk " sıyaqlı, bul televizorlar jámáátlik qarawlar ushın isletilingen. Birinshi ǵalabalıq elektron TV " KVN-49", 625 liniyalari zamanagóy standart dekompozitsiyasi ushın mólsherlengen, 1949-jılda SSSR payda .

Reńli televizordıń kórinisi

Tiykarǵı maqala : russha Цветное телевидение

Reńli suwretti uzatıw texnologiyalarınıń rawajlanıwı mexanik televidenie dáwirinde baslanǵan, biraq elektron televideniyanı mexanik reń ajıratıw menen birlestiretuǵın gibrid sistemalar birinshi bolıp efirga uzatılıwı múmkin edi. 17 oktyabr 1950, AQShda CBS telekanali tárepinen tort aydan kemrek waqıt dawamında isletilingen hám qara hám aq televizorlarǵa tolıq uyqas kelmewi sebepli biykar etilgen izbe-iz reńli translyatsiyalar menen dúnyadaǵı birinshi reńli televiziyalıq standart qabıllandı.

Úsh-jıl ótkennen, SSSRda soǵan uqsas sistemada izbe-iz reń almasinuvi menen úzliksiz eksperimental reńli esittirisler baslandı. Qabıllaǵısh " Rainbow" 18 sm qiyiqi menen qara hám aq kineskop menen úskenelestirilgen, bunnan aldın 1500 rpm chastotalı sinxron elektr motor úsh jup reńli filtrli disktı aylantırǵan. Reńli qabıllaw tek Moskva elektr tarmaǵı aymaǵında usınıldı, sebebi sinxronizatsiya studiya kameraları menen birge AC deregi menen ámelge asırıldı. Esittiriw 5 dekabr 1955 gacha dawam etdi, bul princip SSSRda kelesheksiz dep tapildi.

18 dekabr 1953, AQShda NTSC standartı tastıyıqlandi, jaqtılıǵı hám reńi haqqında bólek maǵlıwmat beredi hám qara hám aq televizorlar menen tolıq sáykes keledi. 14-den yanvar 1960 -den SSSRda sovet radioeshittirish sistemasına maslastırılǵan AQSh NTSC nusqası bolǵan " OSKM" standartı boyınsha eksperimental reńli teleko'rsatuv baslandı. 1960-lardıń ortalarında eki Evropa reńli televidenie sisteması islep shıǵılǵan : batıs Germaniya PAL hám frantsuz SECAM, sonıń menen birge, SSSRda sınaqtan ótken. Olar menen bir waqıtta, sınaq programmaları Vladimir Tesler baslıqlıǵında islep shıǵılǵan " CT Niir" sistemasında ótkerildi.

Tórt sistemanıń salıstırıwiy analizleri uzaq aralıqlarǵa efirga uzatıwda frantsuzning abzallıqların anıqladi. 1967 de Frantsiya hám SSSRda búgingi kungacha ámelde bolǵan reńli televiziyalıq esittiriwdiń SECAM standartı tastıyıqlandi. SSSRdagi SECAM sisteması boyınsha birinshi esittiriw 50 noyabr 7 jılında bayramlanǵan oktyabr revolyuciyasınıń 1967-jıllıǵına baǵıshlandi.

Cifrlı televizordıń payda bolıwı

Tiykarǵı maqala : russha Цифровое телевидение и Телевидение высокой чёткости

Birinshi mexanik hám elektron televidenie sistemaları, sonday-aq reńli, analog edi. Cifrlı televidenie analog signaldan parıq etedi, sebebi analog signal efirga uzatılmaydı, lekin cifrlı, suwret hám dawıstıń túp analog signalların suwretleytuǵın maǵlıwmatlar aǵımı. Cifrlı televideniediń analog televidenie arqalı tiykarǵı abzallıǵı -programmalardı óndiristiń barlıq basqıshlarında buzılıwlardı toplawǵa hám olardı juwmaqlawshı qarıydarǵa jetkizip beriwge salıstırǵanda joqarı qarsılıq. Taǵı bir zárúrli ábzallıq — baylanıs kanalları arqalı uzatılatuǵın maǵlıwmatlardıń kishi muǵdarı, sonıń menen birge, qosımsha xızmetler alıw ushın keń múmkinshilikler. Bir analog televiziyalıq kanaldıń chastota diapazonında standart ayqınlıqtıń bir neshe cifrlı telekanallari uzatıladı, bul bolsa bir telekanalning signalın tarqatıw ǵárejetlerin sezilerli dárejede azaytadı. Analog esittirisler menen ilgeri bánt bolǵan intervallardı azat etiw arqalı, mısalı, birpara mobil baylanıs sistemaları (UMTS) ushın isletiliwi múmkin bolǵan " chastota dividend" dep ataladı.

Cifrlı televideniyanı ámelge asırıw qábileti tek Real waqıtta video signallardı qayta islew ushın uyqas bolǵan kúshli kompyuterlerdi Jaratqannan keyin payda boldı. Cifrlı esittiriwdiń ǵalabalıq texnologiyaları tek 1990-larda payda boldı, biraq ámeldegi sistemalar hám standartlardı jaratıw boyınsha dáslepki jumıslar 1970-lerdiń basında baslanǵan. Cifrlı televidenie birinshilerinen biri Yaponiyanıń NHK telekompaniyasi bolıp, ol tájiriybeli úskeneler úlgilerin jarattı. Derlik bir waqtıniń ózinde 1972-jılda NHK jumısları menen, Mark Krivosheev cifrlı televidenie keleshegi standartların proektlestiriw baslıqlıǵında XQXQning 11-izertlew komissiyasında máslahátlashuvlar baslandı. Komissiya jumısınıń birinshi nátiyjeleri 1982-jılda baspadan shıǵarılǵan ıyt usınısları edi. Cifrlı kodlaw boyınsha 601 hám uzatıw ushın cifrlı maǵlıwmatlardı nátiyjeli qısıw boyınsha izertlewlerdi baslaw.

1990-jıllardıń baslarında cifrlı televideniediń ámelge asırılıwı anıq boldı hám Amerika ATSC, Yaponiya valyuta fondı -T hám Evropa DVB-T bolǵan global standartlardı jaratıw boyınsha tiykarǵı jumıslar baslandı. 1306, ush esittiriw standartın bir-biri menen uyqaslastırıwǵa múmkinshilik berdi[49]. Cifrlı esittiriw standartların islep shıǵıw hám tabıslı ámelge asırıw, sonıń menen birge, joqarı anıqlıqtaǵı televiziyalıq tarqatıwdıń baslanıwına járdem berdi. 1989-jılda NHK kompaniyası tárepinen engizilgen birinshi TVCh standartı analog bolıp, tek jasalma joldas kanalları arqalı uzatılıwı múmkin. Cifrlı texnologiya kóplegen mashqalalardi sheshiw hám AQShda 1998-jılda, 2003-jılda Yaponiyada hám 2004-jılda Evropada 720 p hám 1080 i standartlarına muwapıq keń efirga shıǵıwǵa múmkinshilik berdi. Eski analog formatlarda efirga uzatılǵanda da, tartısıw, dawıs jazıw, ornatıw hám qayta islew cifrlı maǵlıwmatlar menen efirga uzatıwdıń aqırǵı basqıshında analog signalǵa aylantırıladı.

Kóbinese birdey cifrlı kontent bir waqtıniń ózinde cifrlı hám cifrlı -analog transformaciyadan keyin hár qıylı kanallar arqalı uzatıladı hám barlıq túrdegi apparatlardı qabıl etedi. Standart anıqlıqtaǵı analog esittiriwden cifrlı nomerge ótiw 21-ásirdiń birinshi on jıllıǵında kópshilik mámleketler tárepinen baslanǵan. Atap aytqanda, AQShda ulıwma ótiw 2009-jılda tamamlandi, qalǵan tómen quwatlı analog transmitterlar 2021-jılǵa shekem cifrlı esittiriwge ótiwdi juwmaqlawları kerek. Rossiya hám Kitay 2015-jılǵa kelip pútkilley cifrlı televideniege ótiwdi joybarlawtirdilar. Biraq, kóplegen analog qabıl etiwshilerdiń bar ekenligi sebepli, Rossiyanıń kópshilik aymaqlarında analog transmitterlar islewdi dawam ettirmoqda. 2016 -jılda Rossiya Federatsiyasi baylanıs ministri Nikolay Nikiforov Rossiyada 2018 tárepinen analog esittiriw mámleket tárepinen qollap-quwatlaw toqtatıw, keyin ol paydasız boladı, dep ayttı.

Tiykarǵı principler

Televizor suwret elementlerin radio signalları yamasa sımlar járdeminde izbe-iz uzatıw principine tiykarlanadı. Suwrettiń elementlerge bóliniwi Nipkova disk, katot nurları trubkasi yamasa yarım ótkeriwshi matritsasi járdeminde ámelge asıriladı. Suwret elementleriniń sanı radiokanalning tarmaqlı keńligi hám fiziologikalıq kriteryalarǵa muwapıq saylanadı. Uzatılatuǵın chastotalardıń sızıǵın kemeytiw hám televizor ekranınıń titirew seziwsheńliginı kemeytiw ushın interlaced sweep isletiledi. Bunnan tısqarı, háreketti uzatıwdıń jumsaqlıǵın asırıw imkaniyatın beredi.

Analog televiziyalıq trakt ulıwma formada tómendegi apparatlardı óz ishine aladı.

Televiziyalıq uzatıw kamerası. Uzatıw naychasining yamasa yarım ótkeriwshi matritsasining maqsetine ob'ektiv arqalı alınǵan suwretti televizor video signalına aylandırıw ushın xızmet etedi.
Telekinoproektor. Filmdagi tasvir va ovozni televizor signaliga aylantiradi va televizorda filmlarni namoyish etish imkonini beradi.
Video jazıwshısı. Jazıwlar hám tuwrı waqıtta uzatıw kamerası yamasa telekinoproektor tárepinen jaratılǵan video signalın qayta islep shıǵaradı.
Video mikser. Kóp súwret dárekleri: kameralar, VCR hám basqalar ortasında almasınıw imkaniyatın beredi.
Transmitter. Joqarı chastotalı tasıwshı signal televizor signalı menen modulyatsiya etiledi hám radio yamasa sımlar arqalı uzatıladı.
Qabıl etiwshi-TV. Video signalında ámeldegi bolǵan sinxronlashtirgichlar járdeminde televizor suwretin qabıl etiwshiniń ekranında (kineskop, LCD displey, plazma paneli) atqarıw etiledi.

Bunnan tısqarı, televiziyalıq esittiriwdi jaratıw ushın radio uzatıw traktına uqsas dawıslı qollanba isletiledi. Dawıs ádetde chastota modulyatsiyası arqalı bólek chastotada uzatıladı. Cifrlı televidenieda, kóbinese kóp kanallı audio, maǵlıwmatlar aǵımınıń suwreti menen birge uzatıladı.

Esittiriw texnologiyaları

Ámeldegi signal uzatıw principine qaray, televizor efir ( er), kabel, jasalma joldas yamasa Internet-televidenie bolıwı múmkin. Birinshi ush túr analog hám cifrlı esittiriwge sáykes keledi. Zamanagóy teleko'rsatuvlarda kontentni jetkizip beriw texnologiyaları kóbinese túrli basqıshlarda eń nátiyjeli usıllardan paydalanǵan halda birlestiriledi.

Efir televideniesi

Televizor (yamasa efir) televideniesi 48, 5 ten 790 MGts ge shekem bolǵan chastota diapazonlarında televiziyalıq minarlar hám radiorele infratuzilmasi járdeminde radio kanalı arqalı qarıydarǵa televizor signalın uzatıwǵa tiykarlanǵan. Bul shegara bahaları analog televidenie signalların uzatıw ushın xos bolıp tabıladı-cifrlı televidenie signalları 470 ten 790 MGts (dekimetr tolqınları ) chastotalarında uzatıladı.

Signaldı qabıllaw ushın ishki yamasa sırtqı antenna isletiledi. Kóp xojalıqlı úylerde kóbinese jalǵız tártip degi turaq-jaylar ushın koaksiyal kabelni preamp hám kabel menen úskenelestirilgen kollektiv antenna ornatıladı.

Kabel televideniesi

Tiykarǵı maqala :russha Кабельное телевидение

Efir televizorınan ayrıqsha bolıp esaplanıw, sımı koaksiyal yamasa optikalıq -talshıqlı tarmaqlar arqalı tuwrıdan-tuwrı aqırǵı qarıydarlarǵa tarqaladı. Eter aralıǵı joq ekenligi sebepli joqarı signal sapası hám jaqsı shawqım qarsılıgı támiyinlenedi. Bunnan tısqarı, kabel texnologiyası pulli kanallardı jaratıw ushın keń múmkinshilikler jaratadı. Kabel televideniesining kemshilikleri tarmaqlardı jaylastırıw zárúrshiligi sebepli kontentni jetkizip beriwdiń joqarı ǵárejetlerinen ibarat. Usınıń sebepinen, efir televideniesi ushın ámeldegi bolǵan keń auditoriyaǵa erisiw múmkin emes.

Jasalma joldas TV

Tiykarǵı maqala: russha Спутниковое телевидение

Jasalma joldas televidenie-ekvator ústinde geostatsionar jaqın jer orbitasida kosmosda jaylasqan hám qabıllaw úskeneleri menen úskenelestirilgen jer jasalma joldasları bir ornı retinde paydalanadı qarıydar ushın uzatıw orayı TV signal uzatıw sisteması. Úlken aymaqlardıń joqarı sapalı televiziyalıq signalları menen oranıwın támiyinleydi, bul ádetiy tárzde qayta awdarmalaw qıyın.

Analog televidenie jasalma joldas arqalı tarqatıladı, ádetde NTSC -, PAL - yamasa SECAM-de kodlanǵan yamasa shifrlanǵan -televiziyalıq esittiriw standartı. Cifrlı televidenie signalı yamasa multipleksli signal ádetde QPSK yamasa 8 SPK standartlarına muwapıq modulyatsiya etiledi. Ulıwma alǵanda, jasalma joldas arqalı uzatılatuǵın cifrlı televidenie ádetde MPEG, DVB-S hám DVB-S2 sıyaqlı global standartlarǵa tiykarlanǵan.

Internet-televidenie

Internetge keń polosali jalǵanıwdıń tarqalıwı cifrlı televidenie quramın tikkeley aqırǵı paydalanıwshılarǵa cifrlı tarqatıw imkaniyatın berdi. Kópshilik provayderlar tárepinen 2010-lardıń basınan berli usınıs etilgen tezlik standart sapa hám joqarı anıqlıq menen úzliksiz esittiriwdi támiyinleydi. Usınıń menen birge, televidenie programmaların tolıq tamasha qılıw dástúriy tarmaqlar hám sımsız Internet protokollarında da múmkin. Efir, kabel hám jasalma joldas televideniesidan ayrıqsha bolıp esaplanıw, óz programmaların qatań túrde kestege ótkeriw, Internet-televidenie paydalanıwshılar ushın qolay bolǵan waqıtta esittiriw tarmaǵından qaramastan, óz basımshalıq menen programmalardı tańlaw imkaniyatın beredi. Bunnan tısqarı, " World Wide web" dıń global qamrovi kontentni tarqatıwdıń derlik sheksiz aymaǵın beredi. Nátiyjede, Internet arqalı tarqatiletuǵın teledastur dúnyanıń qálegen noqatında, tarmaqqa kirisiw múmkinshiligi ámeldegi bolǵan orında kóriw múmkin.

TV programmaların jazıw

Tiykarǵı maqala: Videonı dizimnen ótkeriw hám Video jazıwshısı dizimnen ótkeriw

Úzliksiz kommerciya televideniesi esittiriwiniń baslanıwı menen keyingi kórsetuvlar hám tarqatıw ushın televiziyalıq programmalardı saqlap qalıw zárúr edi. VHF diapazonında efirga uzatılatuǵın birinshi telestantsiyalar radio tolqınlardıń tuwrı tarqalıwı sebepli sheklengen radiusqa iye edi. Usınıń sebepinen, tamashagóylarning keń qamrovi tek ǵana basqa telestantsiyalarga fizikalıq jetkizip beriw yamasa tek 1950-lerdiń ortalarına kelip shıqqan televiziyalıq signal uzatıw radiorele liniyalarini jaratıw arqalı ámelge asırıldı. Televiziyalıqtıń rawajlanıwı baslanıwında suwretti dizimge alıw texnologiyası júdá tómen sapanı támiyinledi. Hám tek 1956-jılda Ampex kompaniyası kommerciya maqsetlerinde paydalanıw ushın uyqas bolǵan birinshi VCR jaratılǵannan keyin, televidenie programmaların saqlaw texnikalıq mashqala bolıp qaldı.

Videoyozuvning rawajlanıwı hám ishki videomagnitofonlardıń payda bolıwı avtomatikalıq túrde televizor programmaların qolay waqıtta kóriw ushın jazıp alıw imkaniyatın berdi. Tap sol texnologiya videokassetalar ushın jazılǵan filmlerdiń video -ijarası sanaatınıń baslanıwı edi. Keyinirek tarqatıw optikalıq video disklardıń payda bolıwı menen baylanıslı bolıp, olar úy teatri sapasın haqıyqıy kino joybarı menen salıstırıwlanatuǵın dárejege kóteriwge múmkinshilik berdi. Zamanagóy teleko'rsatuvlarda televizordıń ajıralmaytuǵın bólegine aynalǵan videoyozuv hám videomontajning cifrlı texnologiyaları qollanılıp atır. Házirgi waqıtta PTV formatında aldınan jazıp alınǵan cifrlı televidenie programmaların jazıp alıw hám jırlaw bunday funktsiyaǵa iye televizorlar yamasa qabıllaǵıshlarda múmkin.

Qızıqlı faktlar

Papa Frensis teleko'rsatuvlarni tamasha etiwden bas tortdi, bul bolsa 1990 da Maryamga wáde berdi.
Dúnya televideniesinde efirga uzatılǵan birinshi ǵalabalıq ilaj natsistlar Germaniyasındaǵı Olimpiada oyınları boldı.