Kontentke ótiw

Jol

Wikipedia, erkin enciklopediya
Daniyadaǵı orta ásir jolı.

Jol ; tasıwda isletiletuǵın qattı sırtınıń uzın sızıǵı. Bul tábiyiy sebepler yakı insan tárepinen jaratılǵan bolıwı múmkin. Bul adamlar, haywanlar hám transport quralları hárekwtiniń tez, ańsat hám xáwipsiz háreketleniwine járdem beredi. Jollar júdw túrli túrde, qopal jerlerde ayaq izleri menen jaratılǵan piyada jollarınan baslap kóp qatarlı magistrallarǵa shekem.

Jol sózi áyyemgi túrkiy „jollar“ (jol) sózinen kelip shıqqan. Itimal, bul " yuri- " mánisin bildiriwshi „yori-“ sóziniń sinonimi bolsa kerek.

Tariyxtaǵı birinshi jollar haywanlar paydalanatuǵın marshrutlar boyınsha óz-ózinen júzege kelgen jollar edi. Waqıt ótiwi menen bul jollardan adamlar paydalana basladı. Sol tárizde qáliplesken hám eramızdan aldınǵı 6000 jılǵa tiyisli jollar Erixo jaqınındaǵı bulaqlar átirapında jaylasqan[1]. Házir Iraqtaǵı Ur qalasınıń asfaltlanǵan kósheleri hám házirgi Angliyanıń Glastonberi qalasındaǵı aǵash penen qaplanǵan jollar eramızdan aldınǵı 4000 jıllarǵa tuwrı keledi hám jol qurıwshınıń eń áyyemgi úlgilerinen biri[1].

  1. 1,0 1,1 Ways of the World: A History of the World's Roads and of the Vehicles that Used Them. ISBN 978-0-8135-2691-1. „Ways of the world Rutgers University Press, New Brunswick.“ 
  • Jol belgileri