Mıń ájayıp quyash

Mıń ájayıp quyash (inglisshe: A  Thousand Splendid Suns) - awǵan-amerikalı jazıwshı Xalid Húseyniydiń (Khaled Hosseini) jazǵan hám 2007-jılı jarıq kórgen ekinshi romanı.

Teması

Kitap Awǵanstanda zorlıq-zombılıq rejiminiń ózgeriwiniń kóleńkesinde ómir súrip, keyin táǵdirleri tabısqan Máryam menen Láyla isimli eki hayaldıń ómiri tuwralı. Heratlı nekesiz tuwılǵan jas qız Máryam shańaraq tragediyasınan soń Kabullı ayaqkiyim ońlawshısı menen turmıs qurıwǵa májbúr boladı. Bir buwın keyin tuwılǵan Láyla salıstırmalı túrde ayrıqsha ómir súredi, biraq uqsas tragediya onı Máryamnıń kúyewinen túsken turmıs qurıw usınısın qabıl etiwge májbúr bolǵanı ushın, ómir jolı Máryamdiki menen tutasadı.

Húseyniy bul romandı "Áke-bala gúrrińi" retinde qarastırǵan "The Kite Runner"den ayırmashılıǵı, "Ana-qız gúrrińi" retinde qarastıradı. Roman óziniń aldınǵı kitabında paydalanǵan ayırım temalardı dawam etedi, mısalı, shańaraq dinamikası, biraq onıń ornında, aldı menen, hayal qaharmanları menen házirgi awǵan jámiyetindegi rollerine názer awdaradı.

Qaharmanlar

Máryam - romannıń bas qaharmanı. Ol anası Nana menen birge awıldaǵı kishkene, súykimli hám qarapayım ılashıqta turadı. Anası qaytıs bolǵannan keyin ákesi onı jaslay turmıs qurıwǵa májbúrleydi. Keyin onıń táǵdiri Láyla menen aralasadı;

Láyla - Máryam menen Ráshittiń qońsısınıń qızı. Urıs waqtında shańaraǵınan ayrılıp, Ráshit penen turmıs qurıwǵa májbúr boladı;

Ráshit - Máryamǵa da, Láylaǵa da úylenetuǵın adam. Ol orta jastaǵı peshtun ayaqkiyim ońlawshısı, tabısı jaqsı;

Tarık - Láylanıń qońsısı, bala waqıtlarındaǵı muxabbatı;

Nana - Máryamnıń anası. Túrli qıyınshılıqlardı basınan ótkeredi. Óz janına qastıyanlıq etip qaytıs boladı;

Jálil - Máryamnıń ákesi. Nana qaytıs bolǵannan keyin, Máryamdı turmıs qurdırtadı;

Feyzulla - ǵarrı, haq júrekli molla. Máryamnıń úyine hár hápte kelipz jas waqtınan Quran, namaz, súrelerdi úyretedi.

Shıǵarmanıń mazmunı

Máryamnıń anası Nana xızmetkeri bolıp jumıs isleytuǵın úydiń úsh hayalı bar Jálil menen haram qatnasınıń nátiyjesinde Máryamdı dúnyaǵa keltiredi. Jálil hár piyshembi kúnleri Máryamdı Nana menen birge jasaytuǵın Herat qalasınıń sırtındaǵı bir awılda, bur ılashıqtaǵı halınan xabar alıp turadı. Nananıń óz janına qastıyanlıq etiwinen keyin Jálil Máryamdı hayalı hám balaları qaytıs bolǵan, orta jaslardaǵı bir ayaq kiyim jamawshısı Ráshit penen turmıs qurdıradı. Máryam turmısı dawamında Ráshittiń túrli fizikalıq hám psixologiyalıq zorlıqlarına ushraydı. Júklilik waqtında kórgen ayırım fizikalıq zorlıqlardıń saldarınan balası túsip qaladı hám bunnan soń júkli bola almaydı. Sol sebepten, Ráshit onı hárdayım ayıplap keledi.

Láyla - Máryam menen Ráshittiń qońsısı bolǵan shańaraqtıń jalǵız jas qızı. Balalıq dáwirindegi muxabbatı Tarık degen jas, sulıw bir bala menen jasırın qatnası bar edi. Láyla Awǵanstanda taliban uyımı júrgizgen rejimdi ózgertiw waqtında baslanǵan puqaralıq urıs waqtında úyiniń bombalanıwı nátiyjesinde shańaraǵınan ayrılıp, Máryam menen Ráshittiń úyin panalaydı. Bul úyde jasap atırıp, Ráshit penen májbúr turmıs qurıwǵa, úydegi ekinshi hayal bolıwǵa razı boladı hám Ráshitten jasırǵan Aziza degen (negizinde, Tarık penen jasırın qatnası nátiyjesinde payda bolǵan perzenti, Ráshit penen turmıs qurıwdı da urıs dawamında ólip ketpewi, muxabbatı Tarıktan qalǵan jádigerdi dúnyaǵa keltirgisi kelgeni ushın qabıl etedi) qızı hám Zalmay degen bala tuwıladı.

Urıs waqtında jarılıstan qaytıs bolǵan dep esaplanǵan Tarıktıń elge qaytıwı, Máryam menen Láylanıń ómiri menen roman basqa baǵıtta rawajlanadı.